Lịch, phác đồ tiêm phòng dại đúng chuẩn theo khuyến cáo của Bộ Y Tế

Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm lây truyền từ động vật sang người bởi virus dại với 96% các trường hợp gây bệnh dại ở người tại Đông Nam Á là do chó cắn. Khi bệnh nhân lên cơn dại, không có bất cứ phương pháp nào có thể cứu chữa, tỷ lệ tử vong lên đến 100%. Để bảo vệ tính mạng ngay sau khi bị động vật nghi dại cắn/cào/liếm, cần tiêm ngừa vắc xin phòng dại kịp thời và bám sát theo phác đồ tiêm phòng dại của Bộ Y tế tại Việt Nam.

Vắc xin dại là gì?

Vắc xin dại là một loại vắc xin có hiệu quả phòng ngừa bệnh dại bằng cách hình thành miễn dịch ngăn chặn sự tấn công do virus dại gây ra. Vắc xin dại hoạt động thông qua cơ chế giúp cơ thể tự tạo ra kháng thể chống lại virus bệnh dại.

Các loại vắc xin dại đang được sử dụng tại Việt Nam

Hiện nay, tại Việt Nam đang có 2 loại vắc xin phòng bệnh dại đã được cấp giấy đăng ký lưu hành sử dụng bao gồm:

• Vắc xin Verorab (Pháp): là vắc xin phòng dại cho trẻ em và người lớn, được nghiên cứu và sản xuất bởi Sanofi Pasteur – Tập đoàn hàng đầu thế giới về chế phẩm sinh học và dược phẩm. Đây là loại vắc xin tế bào được Bộ Y Tế áp dụng tiêm cho người dân Việt Nam từ những năm 1992.
• Vắc xin Abhayrab (Ấn Độ): là vắc xin tế bào vero tinh chế, được sản xuất bởi công ty Human Biological Institute.

Phác đồ tiêm phòng dại theo khuyến cáo của Bộ Y Tế

Tại Việt Nam đang áp dụng lịch tiêm phòng dại theo khuyến cáo của Bộ Y Tế, được xác định dựa trên đặc điểm cơ thể và thể trạng sức khỏe đặc trưng của người dân Việt Nam. Vì thế, phác đồ tiêm phòng dại theo khuyến cáo của Bộ Y Tế là hữu ích với người dân Việt Nam, mang lại hiệu quả tiêm phòng tối ưu nhất.

Theo đó, lịch khuyến cáo của Bộ Y tế được sử dụng cho vắc xin dại tại Việt Nam như sau:

Phác đồ tiêm phòng dại trước phơi nhiễm

Đây là phác đồ được khuyến khích tiêm cho những đối tượng có nguy cơ phơi nhiễm cao với virus dại như cán bộ thú y, nhân viên phòng thí nghiệm tiếp xúc với virus dại, người làm nghề giết mổ chó, người dân nuôi chó và những người đi du lịch đến các vùng đang lưu hành bệnh dại.

Phác đồ tiêm bắp

– Liều tiêm: 0,5ml/1 liều

– Liều cơ bản: Vào các ngày N0 - N7 - N21 (hoặc N28).

– Liều nhắc 1 năm sau liều cơ bản, sau đó nhắc lại mỗi 5 năm*.

Phác đồ tiêm trong da

– Liều tiêm: 0,1ml/1 liều

– Liều cơ bản: Vào các ngày N0 - N7 - N21 (hoặc N28).

– Liều nhắc 1 năm sau liều cơ bản, sau đó nhắc lại mỗi 5 năm*.

(*) Dành cho người có nguy cơ cao như nhân viên làm trong phòng thí nghiệm về nghiên cứu hay sản xuất liên quan đến Dại, bác sỹ thú y, người thám hiểm hang động, người điều khiển thú và người gác rừng trong vùng có bệnh dại ở động vật…

Lịch tiêm phòng dại sau khi phơi nhiễm

Đây là phác đồ tiêm dại cho những đối tượng đã bị động vật mang bệnh dại hoặc nghi bị dại tấn công. Khi rơi vào trường hợp này, cần điều trị dự phòng và tiêm phòng dại càng sớm càng tốt sau khi bị phơi nhiễm.

Xử lý vết thương

Trong vòng 15 phút sau khi bị cắn hoặc cào, cần nhanh chóng xối rửa sạch sẽ triệt để vết thương bằng nước và xà phòng hoặc nước sạch. Tiếp theo, cần sát khuẩn vết thương bằng cồn 45° - 70° (1) hoặc cồn i ốt để giảm thiểu và hạn chế sự lây lan của virus dại trong vết thương. Có thể bảo vệ vết thương này bằng các chất khử trùng thông thường như rượu, cồn, xà phòng, dầu gội hoặc dầu tắm.

Để tránh làm tổn thương rộng hơn hoặc làm dập nát thêm vết thương, nên tránh khâu kín ngay. Trong một số trường hợp bất khả kháng, bắt buộc phải khâu vết thương, nên chờ vài giờ đến 3 ngày trước khi khâu. Ngoài ra, sau khi đã tiêm phòng bế huyết thanh kháng dại vào tất cả các vết thương, nên khâu ngắt quãng hoặc bỏ mũi.

Người chưa tiêm dự phòng dại trước đó hoặc tiêm chưa đủ liều

Tiêm bắp

- Tiêm 3 liều(*): vào các ngày N0 - N3 - N7 

- Tiêm 5 liều (**) vào các ngày N0 - N3 - N7 - N14 - N28

Lịch tiêm đặt biệt: 4 liều theo lịch: 2 mũi N0 (ở 2 bên chi) - N7 - N21

Lịch tiêm đặc biệt áp dụng trong trường hợp: Không có sẵn huyết thanh kháng dại tại điểm tiêm vắc xin và xa nơi tiêm huyết thanh kháng dại mà người bị thương chưa thể tiếp cận ngay.

• Liều lượng: 0,5 ml/1 mũi

Tiêm trong da

- Tiêm 2 mũi/1 lần x 3 lần (*): vào các ngày N0 - N3 - N7 

- Tiêm 2 mũi/1 lần x 4 lần (**): vào các ngày N0 - N3 - N7 - N28

-  Liều lượng: 0,1 ml/1 mũi

Lưu ý:

(*) Con vật sống khỏe mạnh sau 10 ngày theo dõi

(**) Con vật chết, bệnh, không theo dõi được trong vòng 10 ngày

Đi tiêm vắc xin dại ngay sau khi bị động vật cắn hoặc càng tiêm càng sớm càng tốt.

Có thể phải kết hợp tiêm vắc xin dại với huyết thanh kháng dại (tùy thuộc vào vết thương, tình trạng sức khỏe của người bị cắn, tình trạng con vật tại thời điểm cắn và trong vòng 10 ngày theo dõi…)

Người đã tiêm dự phòng đủ liều trước phơi nhiễm hoặc sau phơi nhiễm ít nhất 3 mũi vắc xin dại công nghệ tế bào

- Tiêm 2 mũi vào các ngày N0 - N3. Có thể tiêm đường bắp (0,5 ml/1 mũi) hoặc tiêm trong da (0,1 ml/1 mũi).

Lưu ý: Tiêm lại đầy đủ phác đồ điều trị dự phòng sau phơi nhiễm đối với các trường hợp:

• Các cá nhân đã được tiêm phòng dại trước hoặc sau khi phơi nhiễm bằng vắc xin tế bào, nhưng chưa được tiêm đủ 3 liều.
• Những người đã được tiêm chủng vắc xin dại đã sử dụng loại vắc xin được sản xuất từ mô não chuột.
• Những bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS hoặc bị ức chế miễn dịch do các nguyên nhân khác.

Tiêm phòng dại ở đâu uy tín?

Điều cơ bản nhất cần biết khi tiêm phòng là việc tiêm vắc xin dù bằng phương pháp hay phác đồ nào cũng chỉ được phép thực hiện bởi các bác sĩ hoặc nhân viên y tế có chuyên môn cao, đã được tập huấn và đào tạo về kỹ thuật tiêm. Đặc biệt kỹ thuật tiêm trong da là rất quan trọng, vì người thực hiện tiêm cần có kỹ thuật đảm bảo vắc xin được tiêm trong da chứ không phải là tiêm dưới da.

Vậy, tiêm phòng dại ở đâu? Người bệnh cần tìm đến các trung tâm tiêm chủng hoặc các cơ sở chuyên khoa uy tín để tiến hành chích ngừa theo đúng phương pháp và phác đồ tiêm phòng dại chuẩn theo khuyến cáo của Bộ Y Tế Việt Nam.

VNVC luôn tự hào là Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng sở hữu kho vắc xin đạt chuẩn GSP của Thế giới, đảm bảo nhiệt độ bảo quản vắc xin từ 2 - 8 độ C; cam kết 100% liều vắc xin có nguồn gốc rõ ràng, đa dạng, chất lượng cao cùng giá thành bình ổn kể cả vào những thời điểm khan hiếm vắc xin, nhằm bình đẳng hóa nhu cầu về vắc xin của mọi người, mọi nhà, giúp bảo vệ sức khỏe của người dân khỏi những dịch bệnh nguy hiểm.

VNVC hiện có hơn 100 trung tâm phân bố đều trên khắp lãnh thổ Việt Nam, kể cả các địa phương xa xôi, là địa chỉ tiêm chủng hiện đại, an toàn, chất lượng cao và giá cả hợp lý hàng đầu Việt Nam. Khi tiêm phòng dại hoặc bất cứ loại vắc xin nào khác tại VNVC, Qúy Khách hàng sẽ được trải nghiệm dịch vụ chuyên nghiệp, thân thiện cùng hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, khang trang và thiết bị cao cấp. VNVC luôn là điểm đến được ưu tiên hàng đầu cho nhu cầu về tiêm chủng tại Việt Nam với 100% bác sĩ và nhân viên y tế có chứng chỉ an toàn tiêm chủng, giàu kinh nghiệm và được tham gia đầy đủ các khóa đào tạo nâng cao nghiệp vụ tiêm chủng.

Thực hiện tiêm phòng dại kịp thời là vô cùng quan trọng, nhưng để việc tiêm phòng có được hiệu quả cao nhất, bảo vệ người bệnh khỏi những phản ứng bất lợi cần phải tuân thủ phác đồ tiêm phòng dại theo khuyến cáo của Tổ chức Y Tế Thế giới WHO. Đồng thời, cần tìm đến các trung tâm tiêm chủng uy tín như VNVC để chăm sóc, khám sàng lọc và chỉ định vắc xin tiêm phòng dại tốt và phù hợp nhất.