Vắc xin phế cầu mũi 2 tiêm muộn có sao không? Có cần phải tiêm lại?

Việc tiêm vắc xin đủ mũi, đúng lịch đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là với bệnh do phế cầu khuẩn gây ra. Tuy nhiên, không ít trường hợp trẻ bị lỡ lịch tiêm, khiến nhiều bố mẹ lo lắng và đặt câu hỏi: phế cầu mũi 2 tiêm muộn có sao không? Điều này có ảnh hưởng đến hiệu quả bảo vệ của vắc xin hay không? Có phải tiêm lại từ đầu hay không? Chuyên gia của Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp trong bài viết này.

Lịch tiêm vắc xin phế cầu chuẩn của Bộ Y tế

Lịch tiêm vắc xin phế cầu được xây dựng nhằm đảm bảo hiệu quả tối ưu trong việc phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm và mắc các bệnh lý nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra. Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, trẻ em cần tiêm đầy đủ, đúng lịch vắc xin phế cầu theo đúng khuyến cáo để đạt được sự bảo vệ tối ưu.

Tại Việt Nam, có ba loại vắc xin phòng phế cầu đang được lưu hành, bao gồm:

Vắc xin Synflorix (Bỉ) được phát triển bởi tập đoàn Glaxosmithkline (GSK) giúp phòng ngừa 10 chủng phế cầu khuẩn bao gồm 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F và 23F gây các bệnh như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa cấp, nhiễm khuẩn huyết và hội chứng nhiễm trùng. Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và có thể tiêm cho trẻ đến trước 6 tuổi với lịch tiêm như sau:

Trẻ từ 6 tuần đến 6 tháng tuổi có lịch tiêm:

• Mũi 1: vào 2 tháng tuổi.
• Mũi 2: vào 3 tháng tuổi.
• Mũi 3: vào 4 tháng tuổi.
• Mũi nhắc lại: sau 6 tháng kể từ mũi thứ 3.

Hoặc:

• Mũi 1: vào 2 tháng tuổi.
• Mũi 2: vào 4 tháng tuổi.
• Mũi 3: vào 6 tháng tuổi.
• Mũi nhắc lại: sau 6 tháng kể từ mũi 3.

Trẻ từ 7 - 11 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 là 1 tháng.
• Mũi nhắc lại: vào năm tuổi thứ 2 và cách mũi 2 ít nhất là 2 tháng.

Trẻ từ 12 tháng đến trước sinh nhật lần thứ 6 (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: 2 tháng sau mũi 1.

Vắc xin Prevenar 13 (Bỉ) được nghiên cứu và phát triển bởi Pfizer (Mỹ), vắc xin này giúp bảo vệ chống lại 13 chủng phế cầu khuẩn phổ biến, bao gồm các loại như 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F, và 23F. Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và cả người lớn.

Từ 6 tuần tuổi đến dưới 7 tháng tuổi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 là 1 tháng.
• Mũi 3: cách mũi 2 là 1 tháng.
• Mũi 4 (mũi nhắc lại): tối thiểu 8 tháng kể từ mũi thứ 3

(Mũi 4 cách mũi 3 tối thiểu 2 tháng, khi trẻ 11 - 15 tháng tuổi).

Từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 là 1 tháng.
• Mũi 3 (mũi nhắc lại): cách mũi 2 tối thiểu 6 tháng.

(Mũi 3 cách mũi 2 tối thiểu 2 tháng, khi trẻ trên 1 tuổi)

Từ 12 tháng đến dưới 24 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 tối thiểu 2 tháng.

Từ 24 tháng đến người lớn: Lịch tiêm 01 mũi.

Vắc xin phế cầu 15 Vaxneuvance (Ireland) là vắc xin Phế cầu cộng hợp, phòng ngừa 15 tuýp huyết thanh của vi khuẩn phế cầu, bao gồm: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F, 22F, 23F và 33F, là các tác nhân nguy hiểm và phổ biến hàng đầu gây ra bệnh viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm tai giữa, viêm xoang... (2)

Vắc xin được nghiên cứu, sản xuất và phân phối bởi Công ty MSD (Mỹ), sản xuất tại Ireland, đã được chứng minh với hiệu quả cao từ 90 - 99% tùy theo từng tuýp huyết thanh có trong vắc xin. Vắc xin Phế cầu 15 được chỉ định tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi (có thể tiêm sớm từ 6 tuần tuổi) và người lớn.

Trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 7 tháng tuổi:

• Mũi 1: tại thời điểm tiêm ngừa
• Mũi 2: 01 tháng sau mũi 1
• Mũi 3: 01 tháng sau mũi 2
• Mũi 4: 8 tháng sau mũi 3 (mũi 4 cách mũi 3 tối thiểu 2 tháng nếu trẻ ≥ 1 tuổi)

Trẻ từ 7 tháng tuổi đến dưới 12 tháng tuổi:

• Mũi 1: tại thời điểm tiêm ngừa
• Mũi 2: 01 tháng sau mũi 1
• Mũi 3: 06 tháng sau mũi 2 (mũi 3 cách mũi 2 tối thiểu 2 tháng nếu trẻ ≥ 1 tuổi)

Trẻ từ 1 tuổi đến dưới 2 tuổi: 02 mũi cách nhau 02 tháng

Trẻ từ 2 tuổi trở lên: 01 liều duy nhất.

Vắc xin Pneumovax 23 (Mỹ) được phát triển bởi MSD, Pneumovax 23 có khả năng phòng ngừa 23 chủng phế cầu khuẩn, bao gồm những loại gây bệnh nặng như 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19F, 19A, 20, 22F, 23F và 33F, được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên, thanh thiếu niên và người lớn tiêm 01 liều cơ bản.

Phế cầu mũi 2 tiêm muộn có sao không? 

Phế cầu mũi 2 tiêm muộn cần tiêm càng sớm càng tốt để đảm bảo hiệu quả bảo vệ liên tục. Theo khuyến cáo, mũi 2 của vắc xin phế cầu nên được tiêm cách mũi 1 khoảng 1 - 2 tháng, tùy loại vắc xin và thời điểm bắt đầu tiêm. Nếu tiêm trễ hơn khoảng thời gian này, trẻ vẫn có thể tiêm tiếp mũi 2 mà không cần lặp lại mũi đầu tiên, miễn là khoảng cách tiêm không vượt quá 6 tháng.

Trong thời gian chờ tiêm bù, nồng độ kháng thể có thể bị suy giảm do chưa hoàn tất phác đồ, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi phế cầu khuẩn – đặc biệt ở trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu. Vì vậy, dù mũi 2 có bị trễ lịch, bố mẹ cần chủ động đưa trẻ đi tiêm bù càng sớm càng tốt theo tư vấn của bác sĩ, không nên trì hoãn thêm, để kịp thời “tiếp kháng thể”, duy trì hiệu quả phòng bệnh tối ưu và tránh những biến chứng nguy hiểm do phế cầu gây ra.

Có thể bạn quan tâm: Phế cầu mũi 3 tiêm muộn có sao không?

Trẻ bị trễ lịch tiêm phế cầu mũi 2 có cần phải tiêm lại lịch trình không?

Trẻ bị trễ lịch tiêm phế cầu mũi 2 không cần phải tiêm lại từ đầu và cần tiếp tục tiêm các mũi còn thiếu theo lịch tiêm khuyến cáo. Đây là nguyên tắc được áp dụng chung cho hầu hết các loại vắc xin bất hoạt, trong đó có vắc xin phế cầu. Mũi tiêm đầu tiên vẫn phát huy tác dụng trong việc tạo “trí nhớ miễn dịch” và mũi 2 dù tiêm muộn vẫn có tác dụng tăng cường phản ứng miễn dịch mà không cần tiêm lại từ đầu.

Tuy nhiên, việc tiêm trễ có thể khiến trẻ tạm thời không được bảo vệ đầy đủ, đặc biệt trong giai đoạn chưa hình thành miễn dịch hoàn chỉnh. Vì thế, điều quan trọng là tiêm bù càng sớm càng tốt để kịp thời tăng cường kháng thể, bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nguy hiểm do phế cầu như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết...

Bên cạnh đó, chuyên gia cho biết thêm thời gian trì hoãn mũi 2 không nên vượt quá 6 tháng kể từ mũi đầu, nếu không sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả tối ưu của toàn bộ phác đồ. Do đó, bố mẹ cần lưu ý khi phát hiện trễ lịch không cần hoang mang, nhưng cũng không nên chủ quan trì hoãn thêm. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ và sớm hoàn tất lịch tiêm sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho trẻ một cách hiệu quả và bền vững.

Nguy cơ nếu phế cầu mũi 2 bị trì hoãn lâu

Phế cầu mũi 2 nếu bị trì hoãn quá lâu sẽ làm giảm hiệu quả bảo vệ của vắc xin, điều này khiến trẻ đối mặt với nguy cơ cao mắc các bệnh nghiêm trọng do phế cầu khuẩn gây ra. Mũi 1 chỉ giúp cơ thể bước đầu làm quen với kháng nguyên, tạo kháng thể bảo vệ ban đầu nhưng chưa đủ để tạo miễn dịch bền vững.

Mũi 2 và các mũi còn lại trong lịch tiêm khuyến cáp đóng vai trò củng cố và tăng cường phản ứng miễn dịch, giúp cơ thể đạt ngưỡng bảo vệ cần thiết và sinh kháng thể lâu dài. Nếu khoảng cách giữa hai mũi tiêm kéo dài quá mức – đặc biệt vượt quá 6 tháng, lúc này hệ thống miễn dịch có thể suy giảm khả năng ghi nhớ.

Trong thời gian chưa tiêm mũi nhắc, trẻ hoàn toàn có thể bị phế cầu tấn công, dẫn đến các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết hoặc viêm tai giữa. Đáng lo ngại hơn, nhóm trẻ nhỏ dưới 2 tuổi là đối tượng dễ bị tổn thương nhất, có nguy cơ nhập viện và tử vong cao hơn nếu nhiễm phế cầu khi chưa được bảo vệ đầy đủ từ vắc xin.

Chính vì vậy, việc trì hoãn mũi 2 lâu không chỉ làm gián đoạn quá trình tạo miễn dịch mà còn tạo ra khoảng trống nguy hiểm trong giai đoạn trẻ cần được bảo vệ nhất. Bố mẹ không nên chủ quan mà cần đưa trẻ đi tiêm bù ngay khi có thể, tránh để chậm trễ vượt ngưỡng an toàn.

Cần làm gì khi trễ mũi 2 vắc xin phế cầu?

Khi trẻ bị trễ mũi 2 vắc xin phế cầu, việc cần làm đầu tiên là đưa trẻ đến cơ sở tiêm chủng càng sớm càng tốt để tiêm bù. Không được tự ý bỏ qua mũi này hay chờ đến lịch tiêm mũi tiếp theo. Không cần tiêm lại từ đầu, chỉ cần đảm bảo khoảng cách tối thiểu với mũi 1 là 4 tuần và không vượt quá 6 tháng. Nếu đã quá 6 tháng, bác sĩ sẽ đánh giá và chỉ định lại phác đồ phù hợp.

Trước khi tiêm, bố mẹ hoặc người giám hộ cần cung cấp đầy đủ thông tin về mũi tiêm trước đó: loại vắc xin, ngày tiêm, trung tâm tiêm chủng đã thực hiện để nhân viên y tế kiểm tra và cập nhật đúng lịch tiêm bù. Trong trường hợp không nhớ rõ thông tin, cần mang theo sổ tiêm chủng hoặc liên hệ nơi đã tiêm để trích lục dữ liệu.

Tuyệt đối không trì hoãn thêm, vì càng chậm trễ, khả năng bảo vệ của vắc xin càng giảm, đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Nếu trẻ đang ốm nhẹ, vẫn có thể tiêm sau khi được bác sĩ thăm khám và đồng ý. Sau khi tiêm bù, tiếp tục theo dõi lịch tiêm các mũi tiếp theo để hoàn thành đủ liệu trình.

Có thể bạn quan tâm: Tiêm phế cầu mũi 3 trễ có sao không?

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề phế cầu mũi 2 tiêm muộn có sao không, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.

Qua những thông tin đã trình bày, có thể thấy thắc mắc phế cầu mũi 2 tiêm muộn có sao không - tiêm phế cầu mũi 2 trễ có sao không - đã được làm rõ. Mũi 2 vắc xin phế cầu đóng vai trò then chốt trong việc hoàn thiện miễn dịch, nên nếu trường hợp bị trì hoãn, bố mẹ cần đưa trẻ tiêm bù ngay để tránh tạo khoảng trống miễn dịch. Việc tiêm chủng không chỉ là trách nhiệm với sức khỏe của con trẻ, mà còn là hành động thiết thực bảo vệ tương lai cộng đồng.