“Siêu cúm” hoành hành đáng báo động tại Anh Quốc
Giới chức Y tế cảnh báo về làn sóng “siêu cúm” đang hoành hành tại Vương Quốc Anh với số ca nhập viện đang ở mức cao kỷ lục so với cùng kỳ năm ngoái, gấp 10 lần so với năm 2023. Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) kêu gọi nhóm nguy cơ cao lập tức tiêm vắc xin cúm để giảm nguy cơ biến chứng nặng, người khỏe mạnh chủ động tiêm sớm nhằm chặn đà lây lan trong cộng đồng và bảo vệ những người chưa thể tiêm.
Trong tuần đầu tiên của tháng 12, số bệnh nhân nhập viện vì cúm tại các bệnh viện ở Anh ghi nhận xu hướng gia tăng đột biến, trung bình khoảng 1.700 ca nhập viện mỗi ngày, đạt mức cao nhất cho tới thời điểm hiện tại trong nhiều năm gần đây và cao hơn đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái (tăng 50%).
Bác sĩ Nguyễn Đức Bá Đạt - Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết, “siêu cúm” đang bùng phát mạnh tại Anh là virus cúm chủng A/H3N2, vốn đã là chủng cúm nguy hiểm và lây lan mạnh hơn so với nhiều chủng virus cúm khác, vì cấu trúc gene cho phép virus nhân lên nhanh và có chỉ số lây truyền cao; một người mắc bệnh có thể dễ dàng truyền virus cho nhiều người xung quanh.
Năm nay, biến thể H3N2 phân nhánh K lại khác biệt đáng kể so với các chủng từng lưu hành và cả chủng được sử dụng trong vắc xin cúm. Điều này khiến miễn dịch cộng đồng suy giảm và hiệu quả bảo vệ của vắc xin bị ảnh hưởng. “Chính sự xuất hiện của biến thể K khiến cơ thể nhiều người dễ bị tấn công hơn, dù đã từng nhiễm cúm hoặc đã tiêm ngừa mùa trước”, Bác sĩ Đạt nhấn mạnh.
Thực tế tại Việt Nam đang có nhiều điểm tương đồng đáng lo ngại. Theo Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 132.000 ca cúm mùa, trong đó có 3 trường hợp tử vong. Riêng tại Bệnh viện Nhi Trung ương, số ca cúm A tăng đột biến: khoảng 400 ca trong tháng 9, tăng vọt lên 3.500 ca trong tháng 10 và chỉ trong tuần đầu tháng 11 đã vượt 1.500 ca, với hơn 10% trẻ phải nhập viện do biến chứng nặng như viêm phổi, viêm tai giữa hoặc co giật do sốt.
Các số liệu trên cho thấy Việt Nam đang bước vào giai đoạn cúm hoạt động mạnh, nhất là ở trẻ em. Khi đặt cạnh tình hình tại Anh, có thể thấy những điểm tương đồng rõ rệt: biến thể cúm A/H3N2 biến đổi nhanh, miễn dịch cộng đồng suy giảm sau nhiều năm ảnh hưởng từ Covid-19, thời tiết lạnh và độ ẩm thay đổi thất thường, cùng mật độ đi lại và tụ tập tăng cao vào cuối năm.
Tại Nhật Bản - một trong những quốc gia châu Á, biến thể này cũng đang lưu hành mạnh, cho thấy nguy cơ lan rộng trong khu vực và khả năng Việt Nam đối mặt với một mùa cúm nghiêm trọng hơn dự đoán. Điều đáng lo ngại là tỷ lệ tiêm vắc xin cúm ở nước ta vẫn còn thấp, trong khi vắc xin là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ nhập viện và biến chứng nặng, đặc biệt ở trẻ em và người cao tuổi.
“Trong bối cảnh ca bệnh tăng nhanh, miễn dịch cộng đồng chưa đủ mạnh và virus tiếp tục biến đổi, việc chủ động tiêm phòng và tăng cường cảnh giác tại các cơ sở y tế là cần thiết để tránh kịch bản quá tải như đang xảy ra tại Anh. Làn sóng “siêu cúm” được xem là cảnh báo sớm cho Việt Nam khi cúm mùa có thể tăng tốc, diễn tiến nặng và gây áp lực lớn lên bệnh viện nếu cộng đồng chủ quan. Chủ động phòng ngừa từ bây giờ sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trong mùa Đông - Xuân cuối năm 2025 - đầu năm 2026”, Bác sĩ Đạt cảnh báo.
Tại Việt Nam, Hệ thống tiêm chủng VNVC đang cung cấp đầy đủ các vắc xin cúm mùa mới nhất 2025 - 2026, đã được cập nhật chủng virus cúm mới nhất theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chứng minh hiệu quả bảo vệ tốt, giúp giảm tới 90% nguy cơ mắc cúm, hoảng 80% nguy cơ tử vong ở người cao tuổi.
Ở nhóm có bệnh nền hô hấp, tiêm vắc xin giúp giảm 48% nguy cơ lên cơn hen cấp, giảm 36% nguy cơ viêm tai giữa và giảm 33% nguy cơ viêm phổi. Phụ nữ mang thai được tiêm phòng giảm 50% nguy cơ viêm đường hô hấp cấp, giảm 40% nguy cơ nhập viện và đồng thời bảo vệ trẻ sơ sinh với mức giảm 25% nguy cơ nhập viện do cúm trong những tháng đầu đời.
Đối với biến chủng K của siêu cúm A/H3N2, dữ liệu mới nhất từ Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA) cho thấy vắc xin cúm mùa 2025 - 2026 vẫn đạt hiệu quả 70 - 75% trong việc ngăn ngừa nhập viện ở trẻ em và 30 - 40% ở người lớn. Mức bảo vệ này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh các biến chủng cúm đang có xu hướng biến đổi kháng nguyên nhanh chóng, khiến số ca mắc và nhập viện tăng mạnh tại nhiều quốc gia.
Trong giai đoạn biến chủng mới liên tục xuất hiện, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân nên tiêm vắc xin càng sớm càng tốt, nhất là với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người có bệnh mạn tính và những người làm việc trong môi trường đông đúc. Đây là nhóm có nguy cơ cao gặp biến chứng nặng khi mắc cúm và tiêm phòng sớm giúp họ có đủ thời gian hình thành miễn dịch bảo vệ trước mùa cúm cao điểm cuối năm.
Danh mục vắc xin phòng cúm mùa 2025 - 2026 cho trẻ em và người lớn tại VNVC:
| Tên vắc xin | Số chủng bảo vệ | Độ tuổi tiêm phòng | Đăng ký tiêm |
| Vaxigrip Tetra (Pháp) | 4 chủng virus cúm: A (H1N1), A (H3N2), B (Victoria) và B (Yamagata) | Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn. Có thể tiêm cho phụ nữ mang thai, tốt nhất từ tháng thứ 4 của thai kỳ. | Click đăng ký! |
| Influvac Tetra (Hà Lan) | Click đăng ký! | ||
| GC Flu Quadrivalent (Hàn Quốc) | Click đăng ký! | ||
| Ivacflu-S (Việt Nam) | 3 chủng virus cúm: A (H1N1), A (H3N2), B (Victoria) hoặc (Yamagata) | Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn | Click đăng ký! |
Bên cạnh tiêm chủng, các biện pháp phòng ngừa cơ bản vẫn phải duy trì liên tục. Việc đeo khẩu trang trong môi trường kín, đông người; rửa tay thường xuyên; giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh; tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng cúm đều là khuyến cáo thiết yếu. Nhà ở và lớp học nên đảm bảo thông gió tốt, hạn chế khí lưu cũ; các gia đình nên theo dõi trẻ khi có dấu hiệu sốt, ho, thở nhanh, mệt mỏi, đưa đi khám sớm để giảm biến chứng.
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí ở nhiều thành phố Việt Nam đạt mức cao vào những ngày cuối năm, người dân cần chủ động bảo vệ đường hô hấp, sử dụng khẩu trang đạt chuẩn, tăng cường dinh dưỡng và nghỉ ngơi đầy đủ để cải thiện sức đề kháng. Bất kỳ sự suy yếu miễn dịch nào cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc cúm nói chung và các biến chủng mới nói riêng.
BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ
Bác sĩ chia sẻ các biện pháp bảo vệ sức khỏe mùa Giáng sinh 2025
Giữa thời điểm cả nước bước vào mùa lễ hội Giáng sinh cuối năm với không khí rộn ràng, thời tiết lạnh sâu, độ ẩm biến động...
Ô nhiễm giữa đợt không khí lạnh cuối năm, nguy cơ bệnh hô hấp gia tăng
Những ngày cuối năm, khi các đợt không khí lạnh liên tục tràn về, tình trạng ô nhiễm không khí tại nhiều đô thị lớn tại nước...
Thêm ca tử vong do não mô cầu ở người lớn
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa vừa ghi nhận một ca tử vong do viêm màng não mô cầu ở người lớn, với diễn tiến nhanh,...
Cụ ông 100 tuổi từng mắc zona tiêm vắc xin phòng tái phát
Cụ ông Phạm Văn Khánh (100 tuổi) từng mắc zona thần kinh trước đây đến Trung tâm Tiêm chủng VNVC Hoàng Văn Thụ (P.Đức Nhuận, TP.HCM) để...
Bộ Y tế gia tăng cảnh báo mức độ nguy hiểm RSV, phế cầu, Hib và HPV
Bệnh do virus hợp bào hô hấp RSV, phế cầu, Hib và HPV chính thức được đưa vào danh mục bệnh truyền nhiễm nhóm B, tăng cường...
Hàng nghìn người dân vùng lũ tiêm uốn ván miễn phí tại VNVC
15 Trung tâm Tiêm chủng VNVC tại khu vực miền Trung - Tây Nguyên chịu ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ đang triển khai tiêm vắc...
