Sốt xuất huyết bị đau dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Sốt xuất huyết không chỉ gây ra các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, phát ban mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như chảy máu nội tạng và tổn thương các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Đặc biệt, đau dạ dày khi mắc sốt xuất huyết là một dấu hiệu cảnh báo tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người bệnh. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tình trạng sốt xuất huyết bị đau dạ dày như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau!

Nguyên nhân gây đau dạ dày khi bị sốt xuất huyết

Ngoài các triệu chứng điển hình như đau đầu, mệt mỏi, phát ban, đau bụng… nhiều bệnh nhân mắc sốt xuất huyết còn gặp phải tình trạng đau dạ dày. Thực tế, cơn đau dạ dày trong bệnh sốt xuất huyết thường xuất phát từ các nguyên nhân sau:

1. Rối loạn tiêu hóa do virus

Đau dạ dày khi bị sốt xuất huyết có thể do rối loạn tiêu hóa do virus gây ra. Virus Dengue, nguyên nhân gây ra sốt xuất huyết, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa của người bệnh. Khi virus tấn công cơ thể, có thể gây ra viêm nhiễm trong niêm mạc dạ dày và ruột, dẫn đến các triệu chứng đau dạ dày, buồn nôn, chướng bụng và tiêu chảy.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết bị tiêu chảy có nguy hiểm không?

Rối loạn tiêu hóa do virus Dengue có thể làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất, gây ra cảm giác khó chịu và đau đớn cho người bệnh. Cơ thể mất nước và điện giải do sốt cao và nôn mửa thường xuyên cũng góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn tiêu hóa này.

Bên cạnh việc làm giảm khả năng tiêu hóa, virus sốt xuất huyết còn tác động đến hệ thống miễn dịch, làm giảm sức đề kháng của cơ thể, khiến niêm mạc dạ dày dễ bị tổn thương và kích ứng hơn. Do đó, bệnh nhân có thể gặp phải những cơn đau dạ dày dai dẳng, gây ra cảm giác mệt mỏi và khó chịu.

Một nghiên cứu tiến hành trên 100 bệnh nhân mắc sốt xuất huyết đã chỉ ra rằng, các vấn đề về rối loạn đường tiêu hóa xuất hiện ở tất cả các trường hợp. Cụ thể, có 89% bệnh nhân gặp phải tình trạng buồn nôn, 55% bị nôn, 59% cảm thấy đau bụng, 9% có hiện tượng chảy máu đường tiêu hóa, 18% gặp phải tiêu chảy. (2)

2. Xuất huyết tiêu hóa

Sốt xuất huyết đau dạ dày có thể là một trong những dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa, một biến chứng nguy hiểm của bệnh. Xuất huyết tiêu hóa xảy ra khi các mạch máu trong dạ dày hoặc ruột bị vỡ, dẫn đến tình trạng chảy máu trong đường tiêu hóa. Triệu chứng có thể bao gồm đau bụng dữ dội, nôn mửa có máu hoặc phân có màu đen...

Điều này thường xảy ra khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng, khi các mạch máu bị tổn thương bởi tác động của virus Dengue. Bệnh nhân cần được theo dõi và điều trị kịp thời tại bệnh viện, vì xuất huyết tiêu hóa có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý đúng cách.

Tỷ lệ xuất huyết đường tiêu hóa ở bệnh nhân sốt xuất huyết thường dao động từ 5 - 30%. Một nghiên cứu của Wang JY và cộng sự cho thấy, có 11,8% bệnh nhân sốt xuất huyết bị xuất huyết tiêu hóa, với các triệu chứng như đau bụng dữ dội, nôn ra máu hoặc phân đen. Cùng một nghiên cứu, Yi-Chun và cộng sự đã phát hiện 8,4% trong số 1.156 bệnh nhân sốt xuất huyết có biến chứng xuất huyết tiêu hóa trong thời gian điều trị tại bệnh viện.

Các kết quả nội soi cho thấy viêm dạ dày xuất huyết (hoặc xói mòn) chiếm 67% bệnh nhân, loét dạ dày 57,7%, loét tá tràng 26,8% và loét thực quản 3,1%. Hầu hết các bệnh nhân bị xuất huyết tiêu hóa đều có loét dạ dày hoặc tá tràng, trong khi viêm dạ dày nông và xuất huyết cũng là những phát hiện quan trọng qua nội soi.

3. Tác dụng phụ của thuốc

Trong quá trình điều trị sốt xuất huyết, bệnh nhân có thể được chỉ định sử dụng một số loại thuốc để giảm triệu chứng, bao gồm thuốc giảm sốt, thuốc chống viêm, hoặc thuốc điều trị các vấn đề liên quan đến đông máu. Một số loại thuốc này có thể gây kích ứng dạ dày, đặc biệt là khi sử dụng lâu dài hoặc khi bệnh nhân có dạ dày yếu. Tác dụng phụ của thuốc có thể dẫn đến đau bụng, buồn nôn và khó chịu ở dạ dày.

4. Rối loạn đông máu

Đau dạ dày khi bị sốt xuất huyết cũng có thể xuất phát từ rối loạn đông máu. Sốt xuất huyết làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu, dẫn đến tình trạng rối loạn đông máu, khiến cho cơ thể khó kiểm soát sự đông máu và dễ bị xuất huyết. Khi tình trạng này xảy ra trong dạ dày, nó có thể gây ra xuất huyết tiêu hóa, dẫn đến đau bụng dữ dội, có thể kèm theo nôn mửa hoặc phân có màu đen.

Triệu chứng sốt xuất huyết bị đau dạ dày

Sốt xuất huyết bị đau dạ dày có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh đã chuyển sang giai đoạn nghiêm trọng, đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Các triệu chứng thường gặp và triệu chứng cảnh báo khi sốt xuất huyết đau dạ dày bao gồm:

1. Triệu chứng thường gặp

Các triệu chứng sốt xuất huyết bị đau dạ dày thường gặp bao gồm:

• Đau dạ dày và khó tiêu: Một trong những triệu chứng đầu tiên khi sốt xuất huyết ảnh hưởng đến dạ dày là cảm giác đau bụng âm ỉ hoặc cơn đau cấp tính. Bệnh nhân có thể cảm thấy đầy hơi, khó chịu và cảm giác nặng bụng sau khi ăn uống.
• Nôn mửa và buồn nôn: Nhiều bệnh nhân mắc sốt xuất huyết bị nôn mửa hoặc buồn nôn. Đây là triệu chứng do tác động của virus lên hệ tiêu hóa, gây kích ứng dạ dày và ruột, khiến bệnh nhân khó ăn uống hoặc giữ thức ăn trong cơ thể.
• Chán ăn và mệt mỏi: Với những bệnh nhân bị đau dạ dày, họ thường xuyên cảm thấy chán ăn, cơ thể mệt mỏi, và thiếu năng lượng. Các triệu chứng này càng trở nên rõ rệt khi dạ dày không thể tiêu hóa thức ăn bình thường.
• Tiêu chảy hoặc táo bón: Virus có thể gây rối loạn tiêu hóa, dẫn đến tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón. Điều này làm cho bệnh nhân cảm thấy khó chịu và gia tăng cơn đau dạ dày.

2. Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm

Nếu xuất hiện các dấu hiệu sau đây, cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay lập tức:

• Đau bụng dữ dội: Khi cơn đau dạ dày trở nên dữ dội, kéo dài và không có dấu hiệu thuyên giảm, đây có thể là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa hoặc một biến chứng nghiêm trọng khác.
• Nôn ra máu hoặc phân có máu: Đây là dấu hiệu rất nghiêm trọng, báo hiệu tình trạng xuất huyết trong dạ dày hoặc ruột. Nếu bệnh nhân nôn ra máu hoặc có phân đen, đây là dấu hiệu cần phải được cấp cứu ngay lập tức.
• Dấu hiệu của sốc, hạ huyết áp: Nếu bệnh nhân có các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi cực độ, khó thở, da lạnh, nhịp tim nhanh hoặc huyết áp thấp, đó có thể là dấu hiệu của sốc do sốt xuất huyết. Đây là một tình trạng nguy hiểm và cần can thiệp y tế ngay lập tức.

Điều trị đau dạ dày do sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết bị đau dạ dày là một biến chứng nghiêm trọng và cần được xử lý kịp thời để tránh gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng. Việc điều trị tình trạng này phải tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ, đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất trong quá trình hồi phục.

1. Xử lý ban đầu tại nhà

Để cải thiện tình trạng sốt xuất huyết đau dạ dày, người bệnh có thể áp dụng các cách sau:

• Uống nhiều nước: Khi bị sốt xuất huyết, cơ thể dễ bị mất nước, đặc biệt khi có triệu chứng đau dạ dày kèm theo nôn mửa. Việc bổ sung nước đầy đủ sẽ giúp giảm đau và duy trì chức năng dạ dày. Người bệnh có thể uống nước lọc, nước oresol hoặc nước ép trái cây không chứa axit để bổ sung chất điện giải.
• Chế độ ăn uống nhẹ nhàng: Trong giai đoạn đau dạ dày, người bệnh nên ăn các thực phẩm nhẹ nhàng, dễ tiêu như cháo, súp, cơm nhão và tránh các loại thực phẩm cay, chua hoặc nhiều dầu mỡ. Điều này giúp giảm kích ứng dạ dày và giảm tình trạng khó tiêu.
• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn một bữa lớn, bệnh nhân nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Việc này giúp dạ dày tiêu hóa dễ dàng hơn và giảm cơn đau bụng.
• Sử dụng thuốc giảm đau nhẹ: Nếu cơn đau bụng không quá dữ dội, bệnh nhân có thể sử dụng một số loại thuốc giảm đau nhẹ cho người bệnh sốt xuất huyết. Lưu ý trước khi sử dụng thuốc cân tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Sốt xuất huyết là bệnh lý có thể gây mệt mỏi, do đó, bệnh nhân cần nghỉ ngơi nhiều để cơ thể có thời gian phục hồi. Căng thẳng và hoạt động thể chất mạnh có thể làm tình trạng đau dạ dày trở nên trầm trọng hơn.
• Xoa bóp bụng: Việc xoa bóp bụng đúng cách sẽ giúp xoa dịu, giảm các cơn co thắt dạ dày hiệu quả.

2. Điều trị tại bệnh viện

Đối với những bệnh nhân bị sốt xuất huyết đau dạ dày nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng các cách sau:

• Bù nước và điện giải: Một trong những biện pháp quan trọng trong điều trị sốt xuất huyết là bù nước và các chất điện giải, đặc biệt là khi bệnh nhân bị đau dạ dày kèm theo nôn mửa hoặc tiêu chảy. Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ thực hiện truyền dịch qua tĩnh mạch (IV) để cung cấp nước và các chất điện giải cần thiết cho cơ thể. Điều này giúp duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể, cải thiện chức năng dạ dày và giảm các cơn đau.
• Sử dụng thuốc giảm đau: Để điều trị đau dạ dày, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau nhẹ như paracetamol để làm dịu cơn đau. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên sử dụng thuốc giảm đau chứa aspirin vì có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, điều này đặc biệt nguy hiểm đối với bệnh nhân sốt xuất huyết.
• Với trường hợp dạ dày tiết quá nhiều axit, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI).
• Điều trị triệu chứng buồn nôn và nôn mửa: Buồn nôn và nôn mửa là triệu chứng thường gặp khi bị đau dạ dày trong sốt xuất huyết. Bệnh nhân có thể được sử dụng các loại thuốc chống nôn để giảm buồn nôn và ngăn ngừa tình trạng nôn mửa. Điều này giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn và tránh mất nước do nôn.

Chế độ ăn uống và sinh hoạt cho bệnh nhân sốt xuất huyết bị đau dạ dày

Khi mắc sốt xuất huyết kèm theo đau dạ dày, chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục. Việc lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa và thực hiện những thói quen lành mạnh không chỉ giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu mà còn tăng cường sức khỏe, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi.

1. Thực phẩm nên ăn

Để tình trạng sốt xuất huyết bị đau dạ dày nhanh chóng được cải thiện, người bệnh nên bổ sung những loại thực phẩm tốt sau đây:

• Nước lọc và nước điện giải: Bổ sung đủ nước để tránh mất nước do sốt, đặc biệt là khi có tiêu chảy hoặc nôn mửa. Nước điện giải giúp cân bằng điện giải và cung cấp khoáng chất cho cơ thể.
• Thực phẩm lỏng, dễ tiêu hóa: Cháo loãng, súp, nước ép trái cây (không có hạt), sữa chua không đường là những lựa chọn tuyệt vời cho người mắc sốt xuất huyết bị đau dạ dày. Những thực phẩm này cung cấp đủ nước, chất dinh dưỡng và dễ dàng tiêu hóa.
• Trái cây giàu vitamin C: Các loại trái cây như cam, bưởi, quýt giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ quá trình hồi phục và làm dịu viêm dạ dày.
• Thực phẩm giàu protein: Thịt nạc (gà, bò, cá), trứng, đậu phụ giúp cơ thể phục hồi tổn thương và tăng cường hệ miễn dịch.

2. Thực phẩm cần tránh

Trong quá trình điều trị sốt xuất huyết bị đau dạ dày, người bệnh nên hạn chế hoặc tránh các loại thực phẩm sau:

• Thực phẩm cay, mặn: Các món ăn cay, mặn hoặc chứa nhiều gia vị sẽ làm tăng áp lực cho dạ dày và có thể khiến triệu chứng đau dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn.
• Thực phẩm dầu mỡ, chiên xào: Các thực phẩm chiên rán, dầu mỡ khó tiêu hóa và dễ gây kích ứng dạ dày.
• Thực phẩm có tính axit cao: Tránh các loại trái cây có tính axit mạnh như cam chua, chanh, me vì chúng có thể làm tăng cảm giác khó chịu ở dạ dày.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: Không nên uống quá nhiều sữa, đôi khi, việc tiêu thụ nhiều sữa có thể gây khó tiêu, đau bụng hoặc tiêu chảy ở bệnh nhân sốt xuất huyết.
• Trong giai đoạn hạ sốt xuất huyết tại nhà, người bệnh cần kiêng ăn thức ăn có màu nâu hoặc đỏ như huyết, socola, nước ngọt… Vì nhóm thực phẩm này sẽ làm cho chất bài tiết có màu thâm đen, làm ảnh hưởng kết quả chẩn đoán, điều trị.

3. Các lưu ý trong sinh hoạt

Bên cạnh việc xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, người bệnh cũng cần xây dựng lịch sinh hoạt hợp lý. Trong quá trình sinh hoạt, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi hoàn toàn, tránh làm việc nặng nhọc để cơ thể có thể phục hồi nhanh chóng. Nên ngủ đủ giấc, mỗi ngày 7 - 8 tiếng để cơ thể nhanh chóng hồi phục.
• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Ăn uống thành nhiều bữa nhỏ: Thay vì ăn một bữa lớn, bệnh nhân nên chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm gánh nặng cho dạ dày.
• Không tự ý dùng thuốc: Tránh tự ý sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng viêm khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ, vì có thể ảnh hưởng đến dạ dày và làm tình trạng trở nên xấu hơn.
• Theo dõi các triệu chứng: Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ để nhận diện các dấu hiệu bất thường như nôn mửa kéo dài, mất nước hoặc đau dạ dày nghiêm trọng, và kịp thời tìm sự trợ giúp y tế.

Một số sai lầm thường gặp khi điều trị sốt xuất huyết đau dạ dày

Khi mắc sốt xuất huyết bị đau dạ dày, không ít bệnh nhân mắc phải những sai lầm trong quá trình điều trị, dẫn đến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Dưới đây là một số sai lầm thường gặp khi điều trị sốt xuất huyết bị đau dạ dày.

1. Tự ý dùng thuốc

Một trong những sai lầm phổ biến khi bị sốt xuất huyết đau dạ dày là tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng viêm hay thuốc kháng sinh mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Điều này đặc biệt nguy hiểm vì một số loại thuốc, chẳng hạn như aspirin, có thể làm tăng nguy cơ chảy máu ở bệnh nhân sốt xuất huyết. Ngoài ra, các thuốc kháng viêm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau dạ dày, khiến quá trình hồi phục chậm hơn.

2. Bỏ qua các dấu hiệu nguy hiểm

Một sai lầm khác là bỏ qua các dấu hiệu nguy hiểm trong quá trình bệnh phát triển. Các triệu chứng như đau bụng dữ dội, nôn mửa liên tục, hoặc cảm giác mệt mỏi quá mức có thể là dấu hiệu của sốt xuất huyết nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng có thể dẫn đến sốc, xuất huyết nội tạng hoặc tổn thương các cơ quan quan trọng.

3. Ăn uống không khoa học

Việc không tuân thủ chế độ ăn uống hợp lý, tiếp tục ăn các thực phẩm khó tiêu hoặc không kiêng khem theo hướng dẫn có thể làm tăng tình trạng đau dạ dày. Thực phẩm nhiều gia vị, dầu mỡ hoặc chứa tính axit cao sẽ làm kích ứng dạ dày và khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, bệnh nhân cần chú ý đến chế độ ăn uống của mình để hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả.

4. Sử dụng phương pháp dân gian

Sử dụng phương pháp dân gian để điều trị đau dạ dày do sốt xuất huyết có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro và sai lầm nguy hiểm. Nhiều phương pháp dân gian không được kiểm chứng về hiệu quả và an toàn. Việc sử dụng các loại thảo dược hay nguyên liệu tự nhiên không rõ nguồn gốc có thể không chỉ không giúp cải thiện tình trạng mà còn gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Một số thảo dược hoặc nguyên liệu tự nhiên có thể gây kích ứng da hoặc niêm mạc dạ dày, làm tình trạng đau dạ dày thêm nghiêm trọng. Đặc biệt khi hệ tiêu hóa đang yếu do virus sốt xuất huyết, các phản ứng phụ từ các biện pháp dân gian có thể gây thêm khó khăn cho quá trình điều trị. Do đó, việc sử dụng phương pháp dân gian cần được cân nhắc kỹ càng, và tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định áp dụng bất kỳ biện pháp nào trong quá trình điều trị sốt xuất huyết đau dạ dày.

Sốt xuất huyết bị đau dạ dày có thể là một trong những triệu chứng nghiêm trọng có thể xuất hiện khi có các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa, rối loạn đông máu, hoặc tác dụng phụ của thuốc. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng đau dạ dày sẽ giúp người bệnh nhanh chóng được điều trị và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Để giảm thiểu tình trạng đau dạ dày và các triệu chứng khác của sốt xuất huyết, bệnh nhân cần tuân thủ đúng các chỉ dẫn từ bác sĩ, duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý.