Sốt xuất huyết có được đắp chăn không? Giải đáp chi tiết từ A đến Z

Nhiều người cho rằng khi bị sốt hay cảm lạnh, có thể đắp chăn hoặc trùm kín người, thậm chí xông hơi nóng để kích thích cơ thể tiết nhiều mồ hôi với hy vọng độc tố gây bệnh theo tuyến mồ hôi sẽ được đưa ra ngoài cơ thể, giúp giảm triệu chứng và phục hồi bệnh nhanh chóng. Vậy, khi mắc bệnh sốt xuất huyết có được đắp chăn không? Đắp chăn cho bệnh nhân sốt xuất huyết như thế nào là đúng cách? Bài viết dưới đây, chuyên gia sẽ giải đáp chi tiết.

Sốt xuất huyết có được đắp chăn không?

Người mắc bệnh sốt xuất huyết có thể đắp chăn trong các trường hợp khí hậu lạnh, nhiệt độ môi trường giảm thấp, thân nhiệt hạ và cảm thấy lạnh để đảm bảo quá trình điều trị và hồi phục diễn ra thuận lợi hơn. Tuy nhiên không nên trùm chăn kín vì có thể ảnh hưởng đến việc điều trị.

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi virus Dengue, lây truyền thông qua vết đốt của muỗi cái Aedes Aegypti mang virus, triệu chứng điển hình của bệnh là sốt cao đột ngột. Chính vì thế, khuyến cáo không nên đắp chăn, trùm chăn kín hoặc đắp chăn cho người bệnh sốt xuất huyết khi thân nhiệt tăng cao, thời tiết nóng ẩm, vì điều này có thể gây bí bách, cản trở quá trình cơ thể thoát nhiệt, làm tăng nhiệt độ cơ thể.

Điều này vừa gây cảm giác khó chịu, nhờn rít, khiến tình trạng phát ban trầm trọng hơn, vừa làm tình trạng sốt cao trở nặng, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả điều trị và kéo dài thời gian hồi phục của người bệnh.

Do đó, khi bị sốt xuất huyết, đặc biệt là trong giai đoạn sốt (3 ngày đầu của bệnh) với triệu chứng sốt cao khó hạ, khuyến cáo làm mát cơ thể để hạ nhiệt độ, nhằm giảm sốt, mang đến cảm giác thoải mái cho bệnh nhân, hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị và phục hồi.

Tuy nhiên, người bệnh sốt xuất huyết vẫn có thể đắp chăn mỏng, thấm hút mồ hôi tốt, thoáng khí trong những thời điểm cảm thấy lạnh để tránh bị cảm lạnh hoặc mắc thêm các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.

Lưu ý khi đắp chăn cho người bệnh sốt xuất huyết

Ngay khi phát hiện hoặc nghi ngờ các dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết, bệnh nhân cần được đưa đến ngay các bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, thực hiện các xét nghiệm cần thiết nhằm chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh lý, chỉ định điều trị thích hợp và hướng dẫn chăm sóc đúng cách. Với các trường hợp bệnh diễn biến nhẹ, không đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh, có thể được chỉ định điều trị số xuất huyết tại nhà với sự chăm sóc của người thân theo hướng dẫn của bác sĩ.

Chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết đòi hỏi sự cẩn thận, chú ý quan sát, theo dõi diễn biến bệnh lý, tỉ mỉ trong vấn đề dinh dưỡng, sinh hoạt và vận động, đặc biệt là việc điều chỉnh nhiệt độ cơ thể sao cho phù hợp nhằm ứng phó lại tình trạng sốt cao. Một trong những yếu tố quan trọng là cách đắp chăn khoa học. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà người bệnh/người chăm sóc cần nắm rõ:

1. Đắp chăn mỏng, thoáng khí

Như trên đã đề cập, mặc dù không nên đắp chăn hoặc trùm chăn kín khi bị sốt xuất huyết nhưng nếu cảm thấy lạnh hoặc nhiệt độ không khí giảm xuống thấp, người bệnh vẫn có thể đắp chăn để cân bằng nhiệt độ cơ thể, tránh cảm lạnh, khiến tình trạng bệnh lý trở nặng.

Tuy nhiên, chăn dày, nặng có thể giữ nhiệt và làm tăng cảm giác nóng bức, khó chịu, trầm trọng hóa tình trạng sốt cao của người bệnh. Do đó, cần chú ý lựa chọn các loại chăn mỏng, thoáng khí, làm từ các chất liệu như cotton sẽ là lựa chọn tốt nhất. Loại vải này giúp lưu thông không khí, hạn chế tình trạng quá nhiệt và đổ mồ hôi nhiều, dẫn đến mất nước.

2. Điều chỉnh lượng chăn theo thân nhiệt, biểu hiện sốt của người bệnh

Khi sốt cao, người bệnh có thể cảm thấy rét run, lạnh buốt đầu chi, cơ thể vã mồ hôi, gây cảm giác lạnh ẩm và muốn đắp nhiều chăn. Ngược lại, khi nhiệt độ giảm, họ có thể sẽ cảm thấy nóng nực, không cần thiết phải đắp nhiều chăn như khi sốt cao. Chính vì thế, cần điều chỉnh lượng chăn đắp cho người bệnh theo nhiệt độ thực tế của họ, không nên điều chỉnh lượng chăn theo cảm nhận về nhiệt độ của người bệnh.

Nếu đáp ứng theo cảm giác lạnh buốt, rét run của người bệnh và gia tăng lượng chăn có thể khiến triệu chứng sốt diễn biến nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe chung của người bệnh.

3. Theo dõi nhiệt độ cơ thể

Liên tục theo dõi nhiệt độ cơ thể của người bệnh để điều chỉnh việc đắp chăn phù hợp. Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ cơ thể người bệnh cũng giúp ngăn ngừa các tác động nguy hiểm của sốt cao kéo dài như co giật do sốt, mất nước, thậm chí nhiệt độ cơ thể quá cao có thể làm tổn thương não và tim. Chính vì thế, nếu bệnh nhân có dấu hiệu sốc nhiệt, cần lập tức loại bỏ chăn để làm mát cơ thể bằng các biện pháp khác như dùng quạt, khăn ẩm lau người kết hợp với việc uống đủ nước và dịch điện giải.

Bên cạnh đó, sử dụng nhiệt kế kỹ thuật số sẽ cho kết quả chính xác và việc ghi lại các chỉ số này để theo dõi diễn biến của cơn sốt và hiệu quả của các biện pháp can thiệp là rất cần thiết.

4. Không đắp chăn kín mít

Không nên đắp chăn kín mít mà cần để hở một phần cơ thể (nên hở phần đầu để hô hấp dễ dàng hơn và hở bàn chân để thoát nhiệt lượng dư thừa) để không khí lưu thông liên tục, giúp cơ thể bệnh nhân thoát nhiệt tốt hơn và tránh tình trạng bí bách, nhiệt lượng dư thừa không thể thoát khỏi chăn, khiến thân nhiệt tăng, đổ nhiều mồ hôi, gây ra cảm giác khó chịu, phát ban do nhiệt.

Trường hợp không nên đắp chăn cho người bệnh sốt xuất huyết

Có một số trường hợp người bệnh sốt xuất huyết không nên đắp chăn để tránh gây thêm khó chịu và nguy hiểm, bao gồm:

1. Người bệnh đang sốt cao

Sốt cao khiến thân nhiệt tăng quá mức, việc đắp chăn có thể giữ nhiệt cơ thể, làm tình trạng sốt trở nên nghiêm trọng hơn. Trong trường hợp này, điều quan trọng là phải làm mát cơ thể người bệnh thay vì cố gắng giữ ấm. Sử dụng các biện pháp làm mát như lau người bằng khăn ướt, sử dụng quạt hoặc máy điều hòa không khí sẽ giúp hạ nhiệt hiệu quả hơn. Việc đắp chăn khi sốt cao không chỉ không giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn, mà còn có nguy cơ gây ra các biến chứng như sốc nhiệt hoặc suy giảm chức năng cơ thể.

2. Người bệnh đang mắc các bệnh về hô hấp, tim mạch

Đối với những bệnh nhân sốt xuất huyết mắc các bệnh về hô hấp hoặc tim mạch, việc đắp chăn có thể gây thêm khó khăn trong việc hô hấp. Các bệnh lý về tim mạch và hô hấp thường làm cho người bệnh cảm thấy rất khó thở và thiếu oxy. Khi đắp chăn, đặc biệt là chăn dày, áp lực lên ngực và cơ hoành sẽ tăng, làm tình trạng hô hấp càng khó khăn hơn, người bệnh có thể bị ngạt thở hoặc thiếu oxy, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng cho tim và phổi.

Một số lưu ý khác khi chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết

Không được tự ý truyền dịch tại nhà, vì hành động này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như phù nề và suy hô hấp, đe dọa tính mạng bệnh nhân. Việc cạo gió cũng tuyệt đối nên tránh, vì có thể gây đau đớn, chảy máu và nhiễm trùng cho người bệnh. Đặc biệt, không tự ý dùng kháng sinh, bởi sốt xuất huyết là bệnh do virus gây ra, kháng sinh không có tác dụng điều trị.

⇒ Tham khảo thêm: Bị sốt xuất huyết có được truyền nước không? Có nguy hiểm không?

Việc theo dõi nhiệt độ cơ thể bệnh nhân cần được thực hiện đều đặn từ 6 - 8 giờ/lần. Quan trọng nhất là phải lưu ý dấu hiệu hạ thân nhiệt xảy ra vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 của bệnh, vì đây là thời điểm nguy cơ sốc sốt xuất huyết cao, thậm chí khi không thấy rõ dấu xuất huyết.

Để người bệnh cảm thấy thoải mái, nên cho người bệnh mặc quần áo mỏng nhẹ, thoáng mát bằng vải cotton và nghỉ ngơi trong môi trường thông thoáng, sạch sẽ. Khi bệnh nhân sốt cao, nên lau mát bằng nước ấm, lau toàn thân và đắp khăn ở vùng nách, bẹn. Sử dụng thuốc hạ sốt Acemol (1) (có hoạt chất chính là Paracetamol) theo chỉ dẫn của bác sĩ với liều lượng 10 - 15mg/kg/lần, tránh dùng Aspirin và Ibuprofen vì có thể gây xuất huyết tiêu hóa và toan máu.

Để bổ sung nước và dưỡng chất, khuyến khích bệnh nhân uống nhiều nước như nước đun sôi để nguội, nước trái cây, Oresol, Hydrite (2)… Không cho người bệnh sốt xuất huyết uống các thức uống có màu nâu, đỏ như coca, pepsi, xá xị, dưa hấu, chocolate… vì khó phân biệt với tình trạng nôn ra máu. Người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ, tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ và xét nghiệm công thức máu, tiểu cầu hàng ngày để đánh giá mức độ diễn biến của bệnh lý để được bác sĩ chỉ định hướng điều trị phù hợp.

Chế độ ăn uống cũng vô cùng quan trọng, bệnh nhân sốt xuất huyết thường chán ăn, cảm thấy đắng miệng nên cần ăn các thức ăn lỏng, dễ ăn, dễ tiêu hóa, nhưng cần đảm bảo chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng và chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. Khi bước vào giai đoạn hồi phục (từ ngày thứ 7 đến ngày thứ 10 của bệnh), bệnh nhân cần tăng lượng năng lượng và đạm, các bữa ăn nên bổ sung thêm thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa và ăn thêm các bữa phụ như sữa chua và trái cây.

Đảm bảo người bệnh được đủ giấc ngủ, nghỉ ngơi điều độ và tham gia hoạt động thể dục, vận động nhẹ nhàng, không gắng sức.

Chú ý các dấu hiệu trở nặng, thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 của bệnh như lừ đừ, bồn chồn, vật vã, li bì, lạnh tay chân, nôn ói nhiều, đau bụng liên tục và chảy máu bất thường. Khi thấy các dấu hiệu này, cần đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế để được chăm sóc và điều trị kịp thời. Nếu có bất kỳ biểu hiện sốt cao đột ngột, đau đầu, đau cơ, đau khớp, chán ăn, buồn nôn, nôn ói, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán bệnh và xử trí kịp thời.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo là gì? Có nguy hiểm không?

Bài viết trên đây, chuyên gia đã giải đáp chi tiết thắc mắc “sốt xuất huyết có được đắp chăn không”. Hoàn toàn có thể đắp chăn khi bị sốt xuất huyết nếu nhiệt độ không khí hạ thấp và cơ thể người bệnh cảm thấy lạnh, nhằm đảm bảo cân bằng thân nhiệt, tránh để người bệnh bị cảm lạnh hoặc mắc các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp khác. Cần chú ý lựa chọn các loại chăn mỏng nhẹ, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt, không đắp chăn trùm kín đầu gây bí bách, cản trở quá trình thoát nhiệt của cơ thể.

Đối với người bệnh đang sốt cao, cần tránh đắp chăn để không làm tăng thêm nhiệt độ cơ thể. Với những người mắc thêm các bệnh về hô hấp và tim mạch, áp lực từ việc đắp chăn dày, nặng hoặc trùm kín mít có thể gây khó thở, ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp, tác động tiêu cực đến sức khỏe của người bệnh. Tốt nhất, nếu có bất cứ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết, sốt xuất huyết có được đắp chăn không, đến ngay các cơ sở y tế địa phương hoặc bệnh viện gần nhất để được các bác sĩ tư vấn thích hợp.