Sốt xuất huyết đi phân đen nguy hiểm không? Khi nào cần nhập viện?

Sốt xuất huyết là bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Một trong những triệu chứng đáng lo ngại trong quá trình mắc bệnh là đi phân đen, điều này có thể là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa hoặc rối loạn đông máu. Vậy, sốt xuất huyết đi phân đen nguy hiểm không và khi nào người bệnh cần nhập viện để điều trị? Tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Nguyên nhân gây sốt xuất huyết đi phân đen

Một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng phân đen khi bị sốt xuất huyết gồm:

1. Xuất huyết tiêu hóa

Sốt xuất huyết đi cầu phân đen có thể là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa, một biến chứng nghiêm trọng khi virus Dengue tấn công vào thành mạch máu. Sự tấn công này làm giảm khả năng đông máu của cơ thể và gây ra tình trạng rò rỉ máu ra ngoài mạch máu. Khi máu thoát ra khỏi mạch và chảy vào hệ tiêu hóa, máu sẽ được tiêu hóa một phần. Quá trình này khiến máu biến đổi màu sắc, dẫn đến việc phân có màu đen hoặc giống như nhựa đường.

Xuất huyết tiêu hóa thường xuất hiện ở giai đoạn nặng của sốt xuất huyết, khi số lượng tiểu cầu trong máu giảm xuống mức rất thấp. Lúc này, khả năng cầm máu của cơ thể rất yếu, khiến cho việc ngừng chảy máu trở nên khó khăn. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng xuất huyết tiêu hóa có thể dẫn đến mất máu nghiêm trọng, gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân.

Tỷ lệ xuất huyết đường tiêu hóa ở bệnh nhân sốt xuất huyết dao động từ 5 – 30%. Một số nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ xuất huyết ở người trưởng thành là khoảng 13,5%. Đặc biệt, tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân có xuất huyết tiêu hóa là 5,1%, trong khi con số này chỉ là 0,3% ở những bệnh nhân không gặp phải tình trạng chảy máu đường tiêu hóa. Khi xuất huyết tiêu hóa trở nên nặng nề và ồ ạt, tỷ lệ tử vong có thể tăng lên đến 29%. (3)

2. Rối loạn đông máu

Sốt xuất huyết đi cầu phân đen do rối loạn đông máu xảy ra khi bệnh nhân mắc sốt xuất huyết và cơ thể không thể tạo ra cục máu đông một cách hiệu quả. Khi virus Dengue tấn công cơ thể, nó làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu, khiến khả năng đông máu bị suy giảm. Tiểu cầu là yếu tố quan trọng giúp cầm máu khi có tổn thương trong mạch máu và khi số lượng tiểu cầu thấp, cơ thể không thể ngừng chảy máu một cách bình thường.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết bị đông máu có sao không? Nguy hiểm thế nào?

Khi mạch máu bị vỡ, máu có thể thoát ra khỏi hệ thống tuần hoàn và chảy vào các bộ phận khác của cơ thể, trong đó có đường tiêu hóa. Khi máu đi vào dạ dày hoặc ruột, nó sẽ được tiêu hóa một phần, tạo ra màu đen hoặc giống nhựa đường cho phân. Hiện tượng phân đen này là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa, một biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra khi tình trạng rối loạn đông máu trở nên nặng.

3. Hội chứng thoát huyết tương

Trong các giai đoạn nặng của sốt xuất huyết, sự xâm nhập của virus Dengue khiến cơ thể rơi vào trạng thái "hội chứng thoát huyết tương." Hội chứng này khiến huyết áp giảm mạnh, tuần hoàn máu suy giảm, làm các niêm mạc – đặc biệt là ở dạ dày và đường ruột – trở nên suy yếu và dễ bị tổn thương. Những tổn thương này có thể dẫn đến viêm, loét hoặc rách, tạo điều kiện cho máu chảy vào lòng ống tiêu hóa.

4. Sử dụng thuốc điều trị không phù hợp

Việc sử dụng một số loại thuốc giảm đau hoặc hạ sốt không phù hợp, chẳng hạn như aspirin hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa ở bệnh nhân sốt xuất huyết. Những loại thuốc này có khả năng ức chế tổng hợp các chất bảo vệ niêm mạc dạ dày và tác động đến quá trình đông máu, khiến tình trạng xuất huyết trở nên nghiêm trọng hơn.

Các nguyên nhân kể trên khiến cho việc kiểm soát tình trạng xuất huyết trở nên khó khăn, gây mất máu nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, khi bệnh nhân mắc sốt xuất huyết và xuất hiện phân đen, cần phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Đi phân đen khi bị sốt xuất huyết có nguy hiểm không?

Đi phân đen khi bị sốt xuất huyết là dấu hiệu cảnh báo một tình trạng nghiêm trọng. Khi sốt xuất huyết làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu, khả năng cầm máu của cơ thể bị suy yếu, dẫn đến việc máu có thể chảy vào hệ tiêu hóa. Máu khi đi qua dạ dày và ruột sẽ bị tiêu hóa và tạo thành phân đen. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất máu nghiêm trọng, sốc do mất máu và thậm chí tử vong.

1. Dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa cấp tính

Xuất huyết tiêu hóa cấp tính là một biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi sốt xuất huyết làm suy yếu thành mạch và giảm số lượng tiểu cầu trong cơ thể. Các dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa cấp tính bao gồm:

• Phân đen hoặc có máu: Máu từ dạ dày hoặc ruột sẽ được tiêu hóa, gây ra phân có màu đen giống nhựa đường.
• Nôn ra máu: Chảy máu từ dạ dày có thể khiến bệnh nhân nôn ra máu, một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng.
• Đau bụng dữ dội: Cảm giác đau bụng vùng dạ dày hoặc ruột có thể xuất hiện kèm theo các dấu hiệu xuất huyết.
• Mệt mỏi, chóng mặt: Mất máu có thể gây ra tình trạng mệt mỏi, chóng mặt hoặc thậm chí là ngất xỉu.

2. Các biến chứng tiềm ẩn

Tình trạng phân đen khi bị sốt xuất huyết nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Mất máu nghiêm trọng: Xuất huyết tiêu hóa có thể gây mất máu nhanh chóng, dẫn đến tình trạng sốc hoặc giảm huyết áp nghiêm trọng.
• Sốc do mất máu: Khi mất quá nhiều máu, cơ thể có thể rơi vào trạng thái sốc, gây suy yếu các cơ quan và đe dọa tính mạng.
• Rối loạn đông máu: Khi số lượng tiểu cầu trong cơ thể giảm mạnh, khả năng đông máu tự nhiên bị suy giảm, làm gia tăng nguy cơ xuất huyết tại các cơ quan quan trọng như não, phổi và thận. Điều này có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
• Suy đa cơ quan: Khi cơ thể mất quá nhiều máu, các cơ quan như tim, thận, gan có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến suy chức năng và phải can thiệp y tế khẩn cấp.
• Tăng nguy cơ tử vong: Nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời, tình trạng xuất huyết tiêu hóa có thể gây tử vong.

Cần làm gì khi bị sốt xuất huyết đi cầu phân đen?

Đi cầu phân đen khi mắc sốt xuất huyết là một dấu hiệu cảnh báo bệnh đã chuyển biến nặng, đe dọa tính mạng. Nếu người bệnh gặp tình trạng này, hãy thực hiện ngay các bước sau:

• Ngay khi phát hiện đi cầu phân đen, người bệnh hoặc người nhà cần nhận thức rằng đây không phải là triệu chứng bình thường của sốt xuất huyết mà là dấu hiệu của biến chứng xuất huyết tiêu hóa – tình trạng cần điều trị trong môi trường y tế. Không nên tự ý điều trị hoặc chờ đợi các triệu chứng giảm đi vì điều này có thể khiến bệnh diễn tiến nặng hơn.
• Nhập viện ngay: Nếu phát hiện phân đen và có các dấu hiệu khác như đau bụng dữ dội, nôn ra máu, chóng mặt, khó thở, chảy máu cam hoặc chảy máu bất thường từ các vị trí khác trên cơ thể, cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức. Đây là tình trạng cấp cứu và cần được bác sĩ theo dõi và điều trị kịp thời.
• Truyền dịch và hỗ trợ điều trị: Trong trường hợp bệnh nhân bị mất máu đáng kể, bác sĩ sẽ chỉ định truyền dịch để ổn định huyết áp, cân bằng điện giải và đảm bảo thể tích tuần hoàn. Nếu xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị giảm tiểu cầu hoặc máu mất quá nhiều, cần truyền các thành phần máu, chẳng hạn như hồng cầu khối, huyết tương hoặc tiểu cầu, để hỗ trợ quá trình đông máu và duy trì sự ổn định của hệ tuần hoàn.
• Ngừng các loại thuốc không cần thiết: Các thuốc như aspirin, ibuprofen hoặc các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) thường có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết trong đường tiêu hóa bằng cách ức chế cơ chế đông máu và tổn thương niêm mạc dạ dày. Vì vậy, bệnh nhân cần dừng ngay các loại thuốc này (nếu đã sử dụng) và chỉ tuân thủ phác đồ điều trị do bác sĩ chỉ định.
• Chú ý chăm sóc tại nhà khi hồi phục: Sau khi được điều trị y tế, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tuyệt đối, tránh căng thẳng và tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý. Ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa, tránh thức ăn gây kích thích niêm mạc dạ dày (như đồ chua, cay, chiên rán, thức ăn quá nóng hoặc lạnh). Đồng thời, cần tăng cường theo dõi tình trạng phân và các triệu chứng khác để kịp thời thông báo cho bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường tái phát.
• Bù nước và chất điện giải: Sốt xuất huyết có thể gây mất nước và điện giải, do đó, việc bổ sung đủ nước là rất quan trọng. Tuy nhiên, người bệnh cần làm theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh uống quá nhiều nước ngay lập tức.
• Theo dõi lượng tiểu cầu: Một trong những yếu tố quan trọng khi điều trị sốt xuất huyết là theo dõi số lượng tiểu cầu trong máu. Sự suy giảm tiểu cầu có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết nặng, cần được kiểm soát và điều trị đúng cách.

Phòng ngừa tình trạng sốt xuất huyết đi phân đen

Để phòng ngừa tình trạng sốt xuất huyết đi phân đen, mọi người cần lưu ý thực hiện các biện pháp sau:

1. Theo dõi các dấu hiệu xuất huyết

Việc theo dõi sát sao các dấu hiệu xuất huyết là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Các dấu hiệu cần chú ý bao gồm:

• Chảy máu cam, chảy máu chân răng;
• Xuất hiện các chấm đỏ nhỏ dưới da (dấu hiệu xuất huyết dưới da);
• Đau bụng dữ dội và liên tục;
• Buồn nôn hoặc nôn ra máu;
• Cảm giác chóng mặt, mệt mỏi, da tái nhợt, huyết áp giảm.

2. Chế độ ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa

Chế độ ăn uống phù hợp giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa, hỗ trợ quá trình hồi phục và giảm nguy cơ xuất huyết. Người bệnh sốt xuất huyết cần xây dựng chế độ ăn uống hợp lý như sau:

• Uống nhiều nước: Nước lọc, nước trái cây (không có hạt), nước dừa.
• Ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu: Cháo loãng, súp, trái cây xay nhuyễn.
• Tránh các loại thực phẩm: Đồ ăn cay nóng, đồ chiên xào, đồ nhiều dầu mỡ, chất kích thích (cà phê, rượu bia), thức ăn cứng, khó tiêu, thức ăn có màu đỏ…

3. Nghỉ ngơi

Nghỉ ngơi giúp cơ thể tập trung sức lực để chống lại bệnh tật và phục hồi các tế bào bị tổn thương. Người bệnh sốt xuất huyết cần chú ý:

• Ngủ đủ giấc: Nên ngủ từ 8 - 10 tiếng mỗi ngày.
• Tránh hoạt động mạnh: Không làm việc nặng, không vận động quá sức.
• Tạo không gian nghỉ ngơi thoải mái: Phòng thoáng mát, yên tĩnh.

Đặc biệt, sau khi khỏi sốt xuất huyết, người dân nên chủ động tiêm vắc xin sốt xuất huyết để bảo vệ mình khỏi các chủng virus khác. Virus Dengue có 4 tuýp huyết thanh khác nhau và mỗi người có thể mắc sốt xuất huyết tới 4 lần, tương ứng với 4 tuýp virus. Vắc xin phòng sốt xuất huyết Qdenga được chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn, kể cả những người đã từng mắc sốt xuất huyết, bảo vệ cơ thể khỏi cả 4 tuýp virus Dengue với hiệu quả phòng bệnh vượt trội, trên 80%, đồng thời giảm đến 90% nguy cơ nhập viện do bệnh.

⇒ Tham khảo thêm: Dấu hiệu khỏi bệnh sốt xuất huyết

Hiện nay, tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc đang triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết cho trẻ em từ 4 tuổi và người lớn. 100% vắc xin chính hãng, chất lượng cao, bảo quản trong hệ thống kho lạnh GSP tiêu chuẩn quốc tế, thực hiện quy trình tiêm chủng an toàn, dịch vụ Khách hàng chuyên nghiệp, tận tâm cùng mức giá hợp lý, luôn bình ổn và nhiều ưu đãi.

Sốt xuất huyết đi phân đen là một dấu hiệu nghiêm trọng, cảnh báo có thể xảy ra các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa hoặc rối loạn đông máu. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất máu nặng và đe dọa tính mạng. Do đó, khi gặp phải triệu chứng này, người bệnh cần đến bệnh viện ngay để được bác sĩ điều trị và theo dõi. Đặc biệt, để phòng ngừa sốt xuất huyết, người dân nên chủ động tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết đầy đủ, đúng lịch.