Sốt xuất huyết uống ibuprofen có sao không? Giải đáp nhanh

Sốt xuất huyết uống ibuprofen có sao không là câu hỏi nhiều người bệnh đặt ra, nhất là khi muốn giảm đau hạ sốt nhanh. Tuy nhiên, việc dùng ibuprofen trong giai đoạn mắc bệnh có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, gây biến chứng nặng và đe dọa tính mạng, vì vậy cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ thay vì tự ý sử dụng.

Ibuprofen là thuốc gì?

Ibuprofen là loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID), được sử dụng phổ biến trên thị trường nhờ công dụng giảm đau, hạ sốt, chống viêm và chống kết tập tiểu cầu.

Với công dụng giảm đau, ibuprofen thường được dùng cho các cơn đau từ nhẹ đến vừa, đau khu trú... Ibuprofen không có tác dụng giảm đau nội tạng, không gây nghiện. Thuốc thường được chỉ định sử dụng trong các trường hợp như đau răng, đau do viêm khớp mạn tính, đau bụng kinh, đau đầu, đau nhức cơ bắp do vận động mạnh.

Với công dụng hạ sốt, ibuprofen có công dụng hạ sốt nhanh khi bị sốt do cảm lạnh, cúm, nhiễm khuẩn. Tác dụng hạ sốt của thuốc ibuprofen thường nhanh và kéo dài hơn so với paracetamol. Tuy nhiên không phải trường hợp sốt nào cũng có thể sử dụng ibuprofen, điển hình như trường hợp mắc sốt xuất huyết. Lúc này, ibuprofen không những không mang lại tác dụng hạ sốt mà còn có thể đe dọa sức khỏe bệnh nhân.

Sốt xuất huyết uống ibuprofen có sao không?

Người bị sốt xuất huyết không nên uống ibuprofen vì thuốc này có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và xuất huyết dạ dày.

1. Ảnh hưởng đến tiểu cầu

Để trả lời cho vấn đề “sốt xuất huyết uống ibuprofen có sao không”, trước tiên là ảnh hưởng của thuốc với tiểu cầu. Ibuprofen tuyệt đối không được sử dụng cho bệnh nhân sốt xuất huyết vì có thể làm tăng nguy cơ chảy máu nghiêm trọng, xuất huyết nội tạng - một biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.

Nguyên nhân là do ibuprofen thuộc nhóm thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), có tác dụng làm loãng máu và ức chế chức năng của tiểu cầu - tế bào giúp cầm máu. Khi dùng thuốc, quá trình đông máu sẽ bị cản trở, khiến máu khó đông hơn bình thường.

Trong khi đó, bản thân virus gây bệnh sốt xuất huyết đã làm giảm mạnh số lượng tiểu cầu và gây tổn thương thành mạch máu, khiến máu dễ rò rỉ ra khỏi lòng mạch. Nếu uống ibuprofen nguy cơ chảy máu sẽ tăng cao, dễ dẫn đến tình trạng xuất huyết nặng, đặc biệt là ở nội tạng như dạ dày, ruột, não…

Vì vậy, khi mắc bệnh này bệnh nhân tuyệt đối không được tự ý dùng ibuprofen hoặc các loại thuốc hạ sốt tương tự. Paracetamol là lựa chọn an toàn hơn để hạ sốt trong trường hợp này, nhưng vẫn cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.

2. Tăng nguy cơ xuất huyết nội tạng

Ibuprofen không chỉ ảnh hưởng đến tiểu cầu ở bệnh nhân sốt xuất huyết, mà còn có thể gây xuất huyết nội tạng.

Cụ thể, sau khi sử dụng, ibuprofen sẽ ức chế hoạt động của một loại men có tên là cyclooxygenase (COX). Bình thường, men COX giúp tạo ra các chất giúp bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày, ruột và các mạch máu. Khi thuốc ibuprofen làm giảm hoạt động của men COX, cũng đồng thời khiến lớp niêm mạc trở nên "mỏng" hơn, bảo vệ kém hơn. Từ đó, các mạch máu nhỏ dễ bị vỡ hoặc rò rỉ hơn.

Ở người mắc bệnh này, thành mạch vốn tổn thương do virus nên việc dùng thuốc ibuprofen sẽ càng khiến thành mạch yếu ớt hơn, dễ dẫn đến nguy cơ xuất huyết nội tạng. Đó cũng là nguyên nhân người bệnh không nên uống ibuprofen để tránh nguy cơ xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não thậm chí là tử vong.

3. Ảnh hưởng đến chức năng thận

Các loại thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen nếu dùng kéo dài hoặc không đúng chỉ định có thể gây hại nghiêm trọng đến chức năng thận, đặc biệt ở người bị tăng huyết áp hoặc có sẵn bệnh thận mạn tính.

NSAID có thể làm tăng huyết áp, giữ nước, làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị huyết áp, từ đó khiến thận phải làm việc quá tải và dễ bị tổn thương. Theo kết quả của một số cuộc nghiên cứu cho thấy, những bệnh nhân tăng huyết áp sử dụng NSAID liên tục từ 90 ngày trở lên có nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính cao hơn 32%. Nguy cơ này càng tăng nếu dùng liều cao hoặc kết hợp với các thuốc khác như thuốc kháng aldosterone.

Về cơ chế, NSAID hoạt động bằng cách ức chế các enzym COX-1 và COX-2, từ đó làm giảm lưu lượng máu đến thận. Điều này khiến thận không được tưới máu đầy đủ, dễ dẫn đến suy giảm chức năng lọc của thận, làm tăng nồng độ creatinin và kali trong máu, kéo theo tăng huyết áp nặng, phù nề, rối loạn điện giải, đặc biệt ở những người đang điều trị cao huyết áp hoặc đã có vấn đề về thận.

Chính vì vậy, những bệnh nhân đang điều trị cao huyết áp hoặc mắc bệnh thận cần hết sức thận trọng khi sử dụng NSAID. Việc dùng thuốc này phải có chỉ định của bác sĩ, đồng thời cần theo dõi chỉ số creatinin và kali máu định kỳ để kịp thời phát hiện những bất thường về chức năng thận.

4. Che lấp các triệu chứng nặng

Uống ibuprofen khi bị sốt xuất huyết còn có thể khiến các triệu chứng cảnh báo quan trọng của bệnh bị che lấp, từ đó ảnh hưởng đến tốc độ chẩn đoán bệnh và xử trí kịp thời.

Cụ thể, ibuprofen có thể nhanh chóng giúp bệnh nhân giảm sốt, giảm đau, khiến người bệnh cảm thấy đỡ mệt và lầm tưởng rằng bệnh đã thuyên giảm. Các dấu hiệu cảnh báo của bệnh như sốt cao kéo dài, đau đầu dữ dội, đau nhức toàn thân, chảy máu nhẹ dưới da… cũng thuyên giảm nhanh chóng hoặc trở nên mờ nhạt hơn. Chính điều này khiến bệnh nhân và gia đình chủ quan, không đi khám hoặc nhập viện kịp thời.

Hậu quả là bệnh có thể âm thầm chuyển từ giai đoạn nhẹ sang nặng chỉ trong vài ngày, với các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết tiêu hóa, trụy mạch, suy gan thận hoặc thậm chí tử vong. Khi các triệu chứng như nôn ra máu, đi ngoài phân đen, chảy máu cam, lơ mơ, huyết áp tụt… xuất hiện thì thường đã muộn và rất khó kiểm soát.

Vì vậy, người mắc bệnh này tuyệt đối không nên tự ý dùng ibuprofen hoặc các thuốc cùng nhóm NSAID mà cần tuân theo chỉ định điều trị của bác sĩ. Đồng thời, bệnh nhân cần theo dõi triệu chứng sát sao, đến ngay cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc.

Các loại thuốc hạ sốt khác cần tránh khi bị sốt xuất huyết

Một số loại thuốc hạ sốt khác nên tránh dùng khi bị sốt xuất huyết có thể kể đến như:

1. Aspirin

Là loại thuốc được bào chế cách đây hàng thế kỷ có công dụng hạ sốt, giảm đau được sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, aspirin là cái tên đầu tiên trong danh sách các loại thuốc chống chỉ định cho bệnh nhân sốt xuất huyết. Nguyên nhân là do aspirin ngăn tập kết tiểu cầu, chống đông máu khiến việc chảy máu không cầm được, đặc biệt là xuất huyết tiêu hóa. Kết quả khiến bệnh trầm trọng hơn.

Đặc biệt là với trẻ em cần cấm tuyệt đối, không sử dụng aspirin vì đó có thể là yếu tố thúc đẩy gây hội chứng Reye, đây là tình trạng phù não và suy gan nhiễm mỡ với tỷ lệ tử vong từ 30 - 50%. Nếu may mắn sống sót, bệnh nhân cũng có thể gánh chịu những di chứng tổn thương não vĩnh viễn. Ngoài ra, aspirin còn làm tăng độ acid ở dạ dày trẻ, gây bỏng rát viêm đường tiêu hóa và nặng hơn là xuất huyết tiêu hóa không cầm được. Từ đó, dẫn đến tụt huyết áp, trụy tim mạch, tử vong.

Aspirin còn có thể ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp của trẻ, khiến trẻ giảm hoặc suy hô hấp, đặc biệt gây co thắt phế quản, làm nặng thêm bệnh hen.

2. Nhóm thuốc kháng viêm không steroid

Bên cạnh ibuprofen, những loại thuốc kháng viêm không steroid như diclofenac, piroxicam... tuy không có tác dụng làm ngưng kết tập tiểu cầu mạnh như aspirin, nhưng ít nhiều đều có đặc tính này. Do đó, bệnh nhân sốt xuất huyết sử dụng những loại thuốc kháng viêm không steroid có thể dẫn đến tình trạng chảy máu khó cầm.

Thuốc hạ sốt nào an toàn cho người bệnh sốt xuất huyết?

Paracetamol được đánh giá là loại thuốc hạ sốt an toàn với bệnh nhân sốt xuất huyết. Một số ý kiến cho rằng, paracetamol độc với gan thận. Thực tế, độc tính này chỉ xảy ra khi dùng liều rất cao (15g/ ngày với người lớn), hoặc sử dụng lâu dài, sử dụng với rượu (vì rượu làm cạn kiệt nguồn glutathione để chuyển hóa paracetamol thành chất không độc).

Ngoài ra, nếu dùng với liều điều trị theo chỉ định sử dụng của bác sĩ thì paracetamol không gây độc cho cả người lớn và trẻ em. Liều dùng như sau:

• Một lần: 15mg/kg thể trọng (750mg cho người 50kg).
• Một ngày: 2 - 3 lần (1.500mg - 2.250mg).

Lưu ý, dù được đánh giá là an toàn song trước khi sử dụng paracetamol hay bất kỳ loại thuốc nào trong điều trị sốt xuất huyết, bệnh nhân cần được thăm khám và chỉ định bởi bác sĩ. Tránh việc tự ý sử dụng không mang lại hiệu quả điều trị, ngược lại làm tăng nguy cơ biến chứng và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe bệnh nhân.

Sốt xuất huyết uống ibuprofen có sao không? ibuprofen là một trong các loại thuốc trong danh sách chống chỉ định cho bệnh nhân sốt xuất huyết bởi khả năng ảnh hưởng đến tiểu cầu, làm tăng nguy cơ xuất huyết nội tạng, ảnh hưởng đến chức năng thận và làm che lấp các triệu chứng bệnh nặng. Ngoài ra, bệnh nhân cũng không tự ý dùng aspirin hay các nhóm thuốc kháng viêm không steroid khác khi không được bác sĩ chỉ định.