Thủy đậu đóng vảy đã khỏi chưa? Khô rồi có lây nữa không?

Khi các nốt mụn nước của bệnh thủy đậu đóng vảy hoàn toàn, đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bệnh đang trong giai đoạn hồi phục tích cực. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn liệu thủy đậu đóng vảy đã khỏi chưa, có còn lây nữa không? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết để giải đáp những thắc mắc về các dấu hiệu hồi phục và cách chăm sóc bệnh nhân đúng cách.

Thủy đậu đóng vảy đã khỏi chưa?

Thủy đậu đóng vảy thường là dấu hiệu bệnh đã bước vào giai đoạn cuối và sắp khỏi hoàn toàn. Khi các nốt mụn nước trên da khô lại, hình thành lớp vảy cứng và không còn xuất hiện thêm mụn mới, điều này cho thấy hệ miễn dịch đã kiểm soát được virus Varicella Zoster, tác nhân gây bệnh này. Giai đoạn này thường xảy ra từ 5 - 7 ngày sau khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên, tùy thuộc vào sức khỏe tổng thể và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Tuy nhiên, để xác định bệnh đã khỏi hoàn toàn, cần theo dõi thêm các dấu hiệu như hết sốt, sức khỏe cải thiện, ăn uống bình thường và da bắt đầu tái tạo. Quá trình hồi phục có thể kéo dài hơn ở những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mãn tính. Việc chăm sóc đúng cách trong giai đoạn này đóng vai trò quan trọng để đảm bảo không xảy ra biến chứng và giúp da lành lặn mà không để lại sẹo. (1)

Thủy đậu đóng vảy có lây không?

Khi nốt mụn nước đã đóng vảy hoàn toàn, khả năng lây nhiễm của bệnh giảm đáng kể. Virus Varicella Zoster lây lan chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với dịch trong mụn nước hoặc qua giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Một khi các mụn nước khô và hình thành vảy, virus không còn tồn tại ở dạng hoạt động trên bề mặt da.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối, đặc biệt với những người chưa từng mắc bệnh này hoặc chưa tiêm vắc xin, nên tiếp tục cách ly cho đến khi tất cả các vảy bong tự nhiên và không còn triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi hay ngứa. Điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường tập thể như trường học hoặc nơi đông người để tránh nguy cơ lây lan dù rất nhỏ.

Những dấu hiệu thủy đậu sắp khỏi hoàn toàn 

Những dấu hiệu cho thấy bệnh thủy đậu sắp khỏi hoàn toàn bao gồm:

• Nốt thủy đậu đóng vảy hoàn toàn: Dấu hiệu rõ ràng nhất của giai đoạn hồi phục là khi tất cả các mụn nước chuyển thành vảy khô, không còn chứa dịch. Các vảy thường có màu nâu hoặc đen, cứng và không gây đau khi chạm vào. Quá trình này cho thấy virus đã ngừng hoạt động trên da và cơ thể đang tiến hành sửa chữa các tổn thương.
• Không xuất hiện thêm mụn nước mới: Khi không còn mụn nước mới xuất hiện, đây là dấu hiệu virus Varicella Zoster đã bị hệ miễn dịch kiểm soát hoàn toàn. Trong giai đoạn đầu của bệnh, mụn nước thường xuất hiện liên tục, do đó việc ngừng hình thành mụn mới là một cột mốc quan trọng trong quá trình hồi phục.
• Vảy bắt đầu bong tự nhiên: Sau khi đóng vảy, các lớp vảy sẽ tự bong ra mà không cần can thiệp, thường trong vòng 2 - 4 tuần. Quá trình này phụ thuộc vào tốc độ tái tạo da của từng người, nhưng nếu vảy bong tự nhiên mà không để lại dấu hiệu viêm, điều này cho thấy da đang lành tốt.
• Da non hồng hào, không viêm: Dưới lớp vảy bong ra, da non xuất hiện với màu hồng hào, không có dấu hiệu sưng, đỏ hoặc nhiễm trùng. Đây là dấu hiệu cho thấy quá trình tái tạo da diễn ra bình thường và không có biến chứng như nhiễm trùng thứ phát.
• Hết sốt, khỏe và ăn uống tốt hơn: Sốt là triệu chứng phổ biến trong giai đoạn đầu của bệnh này, thường kéo dài 3 - 5 ngày. Khi sốt biến mất, người bệnh cảm thấy khỏe hơn, ăn uống tốt hơn và không còn mệt mỏi, điều này cho thấy cơ thể đã vượt qua giai đoạn nhiễm trùng cấp tính và đang hồi phục. (2)
• Các nốt thủy đậu khô: Dấu hiệu nhận biết thường cho thấy các vảy màu nâu hoặc đen, không còn dấu hiệu của mụn nước chứa dịch. Da xung quanh nốt vảy có thể hơi đỏ nhẹ nhưng không sưng hoặc có mủ. Những hình ảnh này giúp người chăm sóc nhận biết bệnh đang tiến triển tốt và chuẩn bị bước vào giai đoạn lành hoàn toàn.

Thời điểm thủy đậu không còn khả năng lây nhiễm 

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, một người mắc thủy đậu được xem là không còn khả năng lây nhiễm khi tất cả các nốt mụn nước đã khô và đóng vảy hoàn toàn. Điều này có nghĩa là toàn bộ các nốt mụn nước, bao gồm cả những nốt xuất hiện cuối cùng, đều đã chuyển sang giai đoạn vảy khô. (3)

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối, khuyến nghị chung là người bệnh nên tự cách ly hoặc tránh tiếp xúc gần với người khác cho đến khi tất cả các vảy đã bong ra hoàn toàn và không còn vết loét hở nào trên da. Mặc dù khả năng lây nhiễm giảm mạnh khi các nốt đã đóng vảy, vẫn có một nguy cơ nhỏ virus còn tồn tại trên bề mặt da hoặc trong các vảy chưa bong hết.

Việc tuân thủ thời gian cách ly này giúp bảo vệ những người xung quanh, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu, trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai hoặc những người chưa từng mắc bệnh hoặc chưa được tiêm phòng.

⇒ Bạn có thể tìm hiểu thêm về: Bị thủy đậu mấy ngày thì khỏi? Mấy ngày sẽ hết bệnh hoàn toàn?

Cách chăm sóc người bệnh thủy đậu giai đoạn đóng vảy 

Chăm sóc người bệnh thủy đậu ở giai đoạn đóng vảy là vô cùng quan trọng để giúp quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi, giảm thiểu nguy cơ biến chứng và hạn chế hình thành sẹo.

1. Vệ sinh đúng cách

Việc giữ gìn vệ sinh da sạch sẽ là điều cốt yếu. Nên tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ, không chứa hương liệu. Tránh chà xát mạnh lên các nốt vảy. Thay vào đó, hãy dùng khăn mềm thấm nhẹ nhàng hoặc sử dụng vòi sen với áp lực nước yếu. Sau khi tắm, không nên lau khô bằng cách chà xát mà dùng khăn bông mềm thấm nhẹ để làm khô da. Quần áo cũng cần được thay giặt hàng ngày, ưu tiên chất liệu cotton mềm mại, thoáng mát để tránh gây kích ứng da.

2. Sử dụng thuốc theo chỉ định

Nếu bác sĩ đã kê đơn thuốc kháng virus hoặc thuốc giảm ngứa, cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng. Thuốc kháng virus thường được sử dụng trong giai đoạn đầu của bệnh để giảm mức độ nghiêm trọng và rút ngắn thời gian phát ban, nhưng đôi khi vẫn có thể được chỉ định ở giai đoạn sau để hỗ trợ quá trình hồi phục. Thuốc kháng histamine có thể giúp giảm ngứa hiệu quả, giúp người bệnh dễ chịu hơn và tránh gãi làm tổn thương da.

3. Bôi kem dưỡng

Việc bôi kem dưỡng ẩm hoặc các loại kem làm dịu da có thể giúp giảm ngứa và thúc đẩy quá trình lành da. Các sản phẩm chứa calamine lotion thường được khuyên dùng để làm dịu da bị kích ứng. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào để đảm bảo phù hợp và an toàn.

4. Duy trì chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình hồi phục của cơ thể. Nên ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, súp, rau xanh, hoa quả tươi. Tránh các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ uống có ga hoặc chất kích thích, vì chúng có thể gây kích ứng hoặc làm chậm quá trình lành vết thương. Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể bằng cách uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây tươi.

5. Tránh gãi hay cạy vảy

Đây là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất. Gãi hoặc cạy vảy không chỉ gây đau đớn mà còn có thể làm tổn thương da, dẫn đến nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn và để lại sẹo vĩnh viễn. Nếu ngứa không kiểm soát được, hãy tìm cách làm dịu da bằng cách bôi kem, tắm nước ấm pha bột yến mạch hoặc cắt móng tay ngắn để hạn chế tổn thương nếu vô tình gãi.

6. Vẫn nên tiếp tục cách ly

Mặc dù nguy cơ lây nhiễm đã giảm đi đáng kể khi các nốt thủy đậu đóng vảy, việc tiếp tục cách ly hoặc hạn chế tiếp xúc với người khác vẫn là cần thiết cho đến khi tất cả các vảy đã bong ra hoàn toàn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người chưa từng mắc bệnh, trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu, những đối tượng có nguy cơ cao bị biến chứng nặng nếu mắc bệnh.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ trong giai đoạn thủy đậu khô vảy 

Mặc dù giai đoạn thủy đậu khô vảy thường là dấu hiệu của sự hồi phục, nhưng trong một số trường hợp, người bệnh vẫn cần được thăm khám y tế để loại trừ các biến chứng hoặc đảm bảo quá trình lành bệnh diễn ra đúng cách.

• Da vẫn đau rát, sưng đỏ khi nốt thủy đậu đóng vảy: Nếu các vùng da xung quanh nốt vảy vẫn còn đau rát, sưng đỏ, nóng hoặc có mủ, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn. Tình trạng này cần được bác sĩ đánh giá để có thể chỉ định kháng sinh phù hợp, tránh nhiễm trùng lan rộng hoặc gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm mô tế bào.
• Sau khi đóng vảy mà vẫn sốt cao kéo dài: Sốt thường giảm dần khi các nốt mụn nước bắt đầu đóng vảy. Nếu người bệnh vẫn tiếp tục sốt cao kéo dài sau khi các nốt đã đóng vảy hoàn toàn hoặc sốt tái phát sau một thời gian không sốt, đây có thể là dấu hiệu của một biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm phổi, viêm não hoặc nhiễm trùng máu. Trong trường hợp này, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Có nhiều triệu chứng bất thường khác: Các triệu chứng như khó thở, đau ngực, lơ mơ, co giật hoặc mệt mỏi nghiêm trọng trong giai đoạn này là dấu hiệu của biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm. Người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và điều trị.

Thủy đậu đã khỏi rồi có tái phát không?

Đây là một bệnh do VZV gây ra. Sau khi một người mắc bệnh, virus này không hoàn toàn bị loại bỏ khỏi cơ thể mà sẽ ẩn náu trong các hạch thần kinh dưới dạng không hoạt động. Thông thường, một khi đã mắc thủy đậu, cơ thể sẽ tạo ra miễn dịch suốt đời, bảo vệ người đó khỏi việc tái nhiễm VZV và có nguy cơ phát triển bệnh thêm lần nữa .

Tuy nhiên, VZV ẩn mình trong cơ thể có thể tái hoạt động sau nhiều năm, đặc biệt khi hệ miễn dịch suy yếu do tuổi tác, căng thẳng, bệnh tật hoặc sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch. Khi tái hoạt động, virus sẽ gây ra một bệnh khác là Zona thần kinh (Herpes Zoster), gây phát ban đau đớn, thường xuất hiện theo dải trên một vùng da cụ thể, đi kèm với cảm giác bỏng rát, ngứa hoặc đau nhức.

Câu hỏi thủy đậu đóng vảy đã khỏi chưa thường được nhiều người quan tâm. Khi các nốt mụn nước đã khô và đóng vảy hoàn toàn, bệnh thường được coi là đã khỏi và không còn lây nhiễm. Tuy nhiên, việc chăm sóc đúng cách, theo dõi các dấu hiệu bất thường và duy trì vệ sinh cá nhân là rất quan trọng để đảm bảo hồi phục hoàn toàn, tránh biến chứng và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.