Bị thủy đậu tắm lá gì nhanh khỏi? Cách sử dụng tại nhà

15:06 20/11/2025

Quản lý Y khoa
Hệ thống Tiêm chủng VNVC
Đa số các ca mắc thủy đậu đều là nhiễm trùng lành tính nếu được phát hiện sớm, điều kịp thời và chăm sóc đúng cách. Ngược lại, bệnh có thể biến chứng nguy hiểm, để lại nhiều di chứng nghiêm trọng kéo dài. Một trong những phương pháp hỗ trợ giảm ngứa và giúp mụn nước mau lành được nhiều người tìm đến là tắm các loại lá từ thiên nhiên. Vậy thủy đậu tắm lá gì để đảm bảo hiệu quả và an toàn tối ưu? Cùng khám phá những lời khuyên từ chuyên gia để nhanh chóng giúp người bệnh vượt qua giai đoạn khó chịu này.
| Bác sĩ Hà Mạnh Cường - Quản lý Y khoa Vùng 2 - Mekong, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, bệnh thủy đậu có thể xuất hiện ở bất cứ ai, với các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm não, suy đa phủ tạng ở một số đối tượng có cơ địa suy giảm miễn dịch, bệnh nền, đang sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch. Ở người lớn, các trường hợp thủy đậu nặng và tử vong chiếm khoảng 10,4%. Đặc biệt, phụ nữ mang thai nhiễm thủy đậu có nguy cơ viêm phổi đến 10 - 20%, trong số đó tỷ lệ tử vong lên đến 40%. Thủy đậu ở thai phụ còn có thể lây truyền cho thai nhi qua nhau thai hoặc khi sinh nở, rất nguy hiểm cho trẻ sơ sinh do hệ miễn dịch còn non yếu. Do đó, tiêm phòng thủy đậu là việc cần thiết và quan trọng cho cả trẻ em và người lớn, để bảo vệ cho bản thân và cả gia đình. (1) |

Trẻ bị thủy đậu có nên tắm lá không?
Trong dân gian, việc tắm lá như lá chè xanh, lá sài đất thường được áp dụng nhằm giảm ngứa, sát khuẩn. Tuy nhiên, từ góc độ khoa học, phương pháp này cần được cân nhắc kỹ lưỡng vì da trẻ khi bị thủy đậu rất nhạy cảm và dễ tổn thương.
Thủy đậu là bệnh do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra, đặc trưng bởi các mụn nước dễ nhiễm trùng nếu không được chăm sóc đúng cách. Một số loại lá có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, nhưng nếu lá không sạch, nhiễm hóa chất hoặc không được đun sôi kỹ, nguy cơ nhiễm trùng da sẽ cao hơn. Cha mẹ cần đảm bảo vệ sinh tuyệt đối và thử trước trên một vùng da nhỏ. Phương pháp này chỉ nên mang tính hỗ trợ và không thay thế thuốc điều trị.
Thay vì dùng nước lá không rõ hiệu quả, cha mẹ có thể dùng nước ấm sạch để tắm cho trẻ, tránh chà xát mạnh và không được để trẻ gãi làm vỡ mụn nước. Nếu mụn nước bị nhiễm trùng, cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay. Quan trọng hơn, việc chăm sóc trẻ bị thủy đậu nên tuân theo chỉ dẫn y khoa để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Bị thủy đậu tắm lá gì nhanh khỏi?
Trong dân gian tồn tại một số loại lá có chứa các hợp chất tự nhiên như polyphenol, flavonoid, tanin hay saponin với khả năng kháng viêm, sát khuẩn nhẹ. Vậy bị thủy đậu tắm lá gì giúp làm dịu cảm giác ngứa ngáy và ngăn ngừa việc nhiễm trùng thứ cấp khi mụn nước vỡ.
1. Lá lốt
Lá lốt là một dược liệu thường được sử dụng trong y học dân gian như biện pháp hỗ trợ điều trị các bệnh ngoài da, trong đó có bệnh thủy đậu. Hoạt chất chính của lá lốt bao gồm alkaloid, flavonoid, tinh dầu và beta-caryophyllene có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giảm ngứa.
Để sử dụng lá lốt trong điều trị thủy đậu, bạn có thể tắm với khoảng 200 - 300g lá lốt tươi 1 lần tắm. Sau khi rửa sạch lá, bạn cho vào nồi nấu với 2 - 3l nước, đợi nước ấm rồi tắm hoặc lau nẹ lên vùng da tổn thương. Lưu ý không tắm khi các nốt mụn nước vỡ còn rỉ dịch hoặc loét sâu để tránh nhiễm trùng.

2. Lá trầu không
Trong danh sách các loại lá nên tắm khi bị thủy đậu, lá trầu không nổi bật với khả năng sát khuẩn mạnh nhờ hàm lượng lớn hoạt chất phenol. Trong đó, quan trong nhất là eugenol, chavicol và các dẫn xuất allylpyrocatechol. Tắm lá trầu không có công dụng vệ sinh da, giảm nguy cơ nhiễm trùng thứ phát, giảm ngứa hiệu quả.
Để sử dụng lá trầu không khi bị thủy đậu, đầu tiên cần rửa kỹ rồi vò nhẹ. Sau đó đun lấy nước. Sau khi nước nguội bớt, dùng nước rửa nhẹ nhàng các vùng có mụn nước hoặc pha nước tắm cho toàn thân.

3. Tắm lá trà xanh
Trong lá trà xanh có chứa nhiều polyphenol, catechin, epigallocatechin gallate (EGCG), tanin, flavonoid, vitamin C... Đây là các hoạt chất có tính kháng viêm, sát khuẩn, chống oxy hóa mạnh và làm dịu da. Tanin trong lá trà xanh cũng hỗ trợ làm se bề mặt da, giúp làm khô các mụn nước và ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng thứ phát. Vitamin C giúp thúc đẩy quá trình tái tạo da và làm mát cơ thể, một yếu tố quan trọng khi cơ thể bị sốt do thủy đậu.
Bệnh nhân sử dụng khoảng 200g lá trà xanh rửa sạch, đun nước sôi với lá khoảng 10 - 15 phút, sau đó để nguội, dùng làm nước tắm hoặc dùng khăn sạch thấm nước lâu lên vùng da bị thủy đậu.

4. Tắm bằng lá kinh giới
Lá kinh giới là dược liệu quen thuộc trong Đông y có chứa các thành phần có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, chống nấm, giảm ngứa, làm lành nhanh các vết thương ngoài da như: menthol, limonene, các flavonoid, hợp chất rosmarinic acid và alkaloid. Tắm hoặc xông nước lá kinh giới giúp hỗ trợ kiểm soát ngứa, ngăn vi khuẩn tấn công các vùng da tổn thương do thủy đậu. Người bệnh dùng 100 - 200g lá kinh giới, nấu cùng 2l nước và xông hoặc tấm khi còn ấm.

5. Lá khế
Lá khế được đánh giá cao nhờ tác dụng làm mát và dịu da nhờ tính hàn, cùng khả năng kiểm soát ngứa, giảm sưng viêm do các nốt mụn nước thủy đậu. Trong lá khế chủ yếu chứa các hoạt chất như: flavonoid, saponin, tanin và các acid hữu cơ kháng khuẩn và giảm viêm tốt. Để sử dụng, bệnh nhân rửa sạch một nắm lá khế, nấu với nước, để nguội và tắm hoặc dùng khăn sạch thấm nước lau trên vùng da bị nổi mụn nước.

6. Tắm lá khổ qua
Lá khổ qua chứa nhiều hoạt chất quý như momordicin, charantin và các flavonoid giúp làm mát, giải độc và hỗ trợ giảm viêm, giảm ngứa do triệu chứng thủy đậu. Ngoài ra, lá khổ qua ngăn sưng đỏ, bội nhiễm da. Dùng 200g lá khổ qua, rửa sạch, xay hay giã nhỏ lấy nước cốt hoặc nấu nước tắm cho người bị nhiễm virus.

7. Lá cây chân vịt
Lá cây chân vịt chứa nhiều vitamin và khoáng chất, cùng các hợp chất chống oxy hóa. Flavonoid, saponin và glycosid trong lá có khả năng kháng khuẩn và hỗ trợ làm lành nhanh các tổn thương trên da. Cần chuẩn bị 150g lá chân vịt, rửa sạch, nấu với nước. Sau đó dùng nước này để tắm hoặc vệ sinh nhẹ vùng tổn thương do thủy đậu.
8. Lá sài đất
Lá sài đất có thành phần chính là flavonoid, tinh dầu tự nhiên, chất saponin, chất nhầy… với tính mát, có tác dụng kháng viêm và giải độc tốt. Saponin trong sài đất có thể làm sạch da, loại bỏ vi khuẩn và bụi bẩn bám trên bề mặt, trong khi các chất nhầy giúp làm dịu vùng mụn nước, giảm ngứa và cải thiện tình trạng viêm. Tinh dầu tự nhiên trong lá còn giúp giảm cảm giác khó chịu và mát da.
Lá sài đất tươi có thể được dùng để nấu nước tắm hàng ngày, giúp sát khuẩn da nhẹ nhàng. Người bệnh có thể kết hợp lá sài đất với lá chè xanh để tăng hiệu quả kháng khuẩn.

9. Lá neem (lá xoan Ấn Độ)
Có thành phần chính là Azadirachtin, nimbin cùng các tinh dầu kháng viêm tự nhiên, lá neem được xem là một vị thuốc tự nhiên nổi tiếng trong y học Ayurveda, đặc biệt trong các trường hợp bệnh ngoài da. Hợp chất azadirachtin trong lá có tác dụng sát khuẩn mạnh, giúp tiêu diệt vi khuẩn, vi nấm và giảm ngứa nhanh chóng. Đồng thời, các tinh dầu kháng viêm tự nhiên trong lá neem giúp thúc đẩy quá trình làm lành da và làm se mụn nước.
Lá neem thường được đun cùng nước để tắm, hoặc ngâm vùng da bị tổn thương trong nước lá neem sau khi để nguội.

Những lưu ý khi tắm lá chữa thủy đậu
Khi sử dụng các loại lá hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân thủy đậu, người bệnh cần tuân thủ một số điều cần lưu ý sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Đầu tiên, tuyệt đối không sử dụng các loại lá lạ hoặc chưa có nguồn thông tin kiểm chứng uy tín, rõ ràng để tránh nguy cơ kích ứng hay khiến vết thương trầm trọng hơn.
Các loại lá sử dụng cũng cần được chọn lọc kỹ, đảm bảo rửa sạch để không tồn dư thuốc trừ sâu hay các hóa chất bảo vệ thực vật. Vì đây là các chất gây hại cho sức khỏe, có thể gây viêm, nhiễm trùng hoặc làm nặng hơn tình trạng tổn thương do thủy đậu. Trước khi tắm lá cây, hãy luôn rửa sạch và ngâm lá hoặc cũng có thể sử dụng muối hột để loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn và dư lượng hóa chất sốt lại sau khi rửa bằng nước thường.
Trước khi tắm toàn thân, nên thử nhúng khăn sạch vào nước lá và thoa lên một vùng da nhỏ không bị tổn thương để quan sát phản ứng. Nếu không có các dấu hiệu kích ứng như mẩn đỏ hay ngứa rát, bệnh nhân có thể sử dụng cho toàn thân. Khi tắm không nên chà xát mạnh lên vùng da tổn thương để tránh làm vỡ mụn nước, giảm nguy cơ sẹo và nhiễm trùng. Thời gian tắm cũng không nên quá lâu, tốt nhất là khoảng 10 - 15 phút với nước lá.
Sau khi tắm lá cũng nên tắm nhanh một lần bằng nước sạch để loại bỏ cặn lá hay tạp chất còn bám trên da. Kế đến dùng khăn mềm thấm khô nhẹ nhàng lên vùng da tổn thương, rồi bôi thuốc hoặc kem dưỡng ẩm không mùi, không gây kích ứng theo chỉ định bác sĩ nhằm hỗ trợ quá trình hồi phục da tốt hơn. Cuối cùng sau khi tắm nên mặc quần áo mềm mại, thấm hút mồ hôi tốt để hạn chế ma sát các nốt mụn nước thủy đậu.

Những điều cần làm để thủy đậu nhanh khỏi ngoài tắm lá
Bên cạnh vấn đề thủy đậu tắm lá gì, để nhanh khỏi, bệnh nhân cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, cách ly đúng quy trình, tránh gãi, dùng thuốc kê đơn và theo dõi các dấu hiệu bất thường.
Về chế độ dinh dưỡng, người bệnh cần bổ sung một số nhóm chất dinh dưỡng như:
- Protein: có nhiều trong thịt nạc, cá, trứng, sữa giúp phục hồi tổn thương da.
- Vitamin C và các chất chống oxy hóa: có nhiều trong rau xanh, trái cây như cam, bưởi, kiwi giúp tăng đề kháng và thúc đẩy làm lành vết thương.
- Kẽm và selen: có nhiều trong ngũ cốc, các loại hạt, hàu, thịt đỏ... giúp tăng cường miễn dịch.
- Cuối cùng là uống nhiều nước để duy trì độ ẩm cho da và giải nhiệt cho cơ thể.
Ngoài ra, những thực phẩm ít đường không cay nóng và dễ tiêu hóa cũng cần được ưu tiên lựa chọn, nhằm giảm kích thích và tổn thương cho vùng niêm mạc miệng nếu khu vực này có vết loét.
Bệnh nhân thủy đậu cần được cách ly hoàn toàn từ khi phát hiện những triệu chứng đầu tiên đến khi các nốt mụn khô vảy và bong tróc hết. Thường giai đoạn này kéo dài khoảng 7 - 10 ngày nhằm tránh lây lan cho người tiếp xúc, nhất là các đối tượng nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người suy giảm miễn dịch. Cách ly được thực hiện bằng cách bố trí cho bệnh nhân ở phòng riêng, sử dụng khẩu trang, đồ dùng cá nhân riêng, thường xuyên sát khuẩn tay, hạn chế ra ngoài hoặc tiếp xúc gần.
Lưu ý rằng, dù điều trị bằng phương pháp nào, bệnh nhân cần tập thói quen không gãi, không làm vỡ mụn nước để tránh nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn, mụn mủ lan rộng, tăng nguy cơ để lại sẹo và các vết thâm kéo dài, thậm chí là biến chứng nhiễm trùng huyết đe dọa tính mạng bệnh nhân.
Về điều trị bằng thuốc chỉ nên dùng thuốc theo đúng chỉ định và liều lượng của bác sĩ. Việc tự ý sử dụng thuốc kháng sinh, kháng virus hay cả các loại thuốc bôi, thuốc dân gian có thể khiến bệnh kéo dài, thậm chí nặng hơn hoặc gây các tác dụng phụ nguy hiểm như dị ứng, suy gan thận thậm chí kháng thuốc. Trong quá trình điều trị cần theo dõi sát các dấu hiệu bất thường để kịp thời xử lý.
⇒ Bạn có thể tìm hiểu thêm: 30 cách chữa thủy đậu dân gian giúp giảm nhẹ triệu chứng và mau khỏi
Phòng ngừa lây bệnh khi tắm rửa, chăm sóc trẻ bị thủy đậu
Trong quá trình tắm rửa, chăm sóc trẻ bị thủy đậu cần phòng ngừa nguy cơ lây bệnh cho người chăm sóc. Cụ thể, khi tiếp xúc với người bị nhiễm virus thủy đậu, người chăm sóc cần đeo khẩu trang, găng tay y tế, mặc áo dài tay và sử dụng găng tay sạch… để tránh tiếp xúc trực tiếp với virus. Sau mỗi lần chăm sóc bệnh nhân, cần vệ sinh tay kỹ lưỡng bằng xà phòng hay dung dịch sát khuẩn nhanh. Không đưa tay chưa rửa lên mắt, mũi, miệng.
Quần áo, chăn, khăn, đồ dùng cá nhân của trẻ cần được giặt riêng, phơi ngoài ánh nắng và không dùng chung với các thành viên khác trong gia đình. Khi tắm, nên dùng nước ấm, thao tác nhẹ nhàng, tránh làm vỡ các nốt mụn nước tạo điều kiện phát tán virus vào không khí, lan sang các vùng da lành khác hay dính lên da người chăm sóc.
Ngoài ra, không để trẻ tiếp xúc gần với các thành viên chưa từng mắc thủy đậu hoặc tiêm chủng đầy đủ. Không gian phòng chăm sóc cần giữ thông thoáng, vệ sinh sạch sẽ các bề mặt tiếp xúc như tay nắm cửa, giường, bàn ghế bằng dung dịch sát khuẩn. Thực hiện đầy đủ các biện pháp trên không chỉ bảo vệ người chăm sóc khỏi nguy cơ nhiễm bệnh mà còn đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát dịch, ngăn nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong cộng đồng.
Bị thủy đậu tắm lá gì nhanh khỏi? Một số loại lá người bệnh thủy đậu có thể tắm để hỗ trợ giảm ngứa, làm dịu da có thể kể đến như lá lốt, lá trầu không, lá trà xanh, lá kinh giới, lá khế, lá khổ qua, lá cây chân vịt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây chỉ là biện pháp hỗ trợ điều trị không thay thế được các biện pháp điều trị y tế tại bệnh viện. Do đó, cần đến bác sĩ thăm khám và chỉ định điều trị ngay khi xuất hiện dấu hiệu của bệnh lý từ những ngày đầu tiên.
- Harger, J. H., Ernest, J. M., Thurnau, G. R., Moawad, A., Momirova, V., Landon, M. B., Paul, R., Miodovnik, M., Dombrowski, M., Sibai, B., & Van Dorsten, P. (2002). Risk factors and outcome of Varicella‐Zoster virus pneumonia in pregnant women. The Journal of Infectious Diseases, 185(4), 422–427. https://doi.org/10.1086/338832







