Tiêm phòng dại có hại không? Tác dụng phụ của chích vắc xin dại

Bệnh dại là bệnh gây ra bởi virus dại từ động vật mang bệnh truyền sang người qua tuyến nước bọt, đây là bệnh rất nguy hiểm, một khi lên cơn dại nguy cơ tử vong có thể lên đến 100%. Hiện bệnh vẫn chưa có phương pháp điều trị nên phương pháp duy nhất là tiêm phòng dại kịp thời. Tuy nhiên, nhiều quan điểm dân gian sai lầm khiến không ít người vẫn còn lo lắng vì không biết tiêm phòng dại có hại không?

Vắc xin dại là gì?

Vắc xin dại là loại vắc xin có khả năng kích hoạt hệ thống miễn dịch của người tiêm, tạo ra các kháng thể chống lại virus dại. Những kháng thể được vắc xin dại kích thích tạo ra có cơ chế nhận diện những “kẻ xâm lược” là virus dại và tiêu diệt chúng, giúp bảo vệ cơ thể người tiêm khỏi sự tấn công của bệnh dại.

Vắc xin dại có thể ngăn cản sự lây nhiễm của virus nếu tiêm phòng sớm, trước khi bị động vật cắn (trước phơi nhiễm). Trong trường hợp bị động vật cắn, cần tiêm phòng dại càng sớm càng tốt, tuyệt đối không nên chủ quan khi không thấy có bất kỳ triệu chứng nào. Bởi thời gian ủ bệnh của virus dại thường từ vài ngày đến vài tháng, lâu hơn nữa có thể là 1 năm. Trong thời kỳ ủ bệnh, cơ thể bệnh nhân sẽ không xuất hiện các triệu chứng bất thường vì virus dại vẫn chưa tấn công đến não. Nếu bệnh nhân chủ quan không tiêm phòng dại khi virus dại đã di chuyển đến não thì các triệu chứng xấu lập tức xuất hiện và nguy cơ tử vong gần như là 100%, vắc xin hoàn toàn không còn khả năng cứu chữa. (1)

Cần tiêm phòng vắc xin dại khi nào?

Tiêm phòng bệnh dại là cần thiết để bảo vệ bản thân khỏi những trường hợp phát bệnh xấu nhất, có thể tiêm phòng dại trước phơi nhiễm để bảo vệ cơ thể khỏi sự lây truyền của virus dại hoặc có thể tiêm phòng dại sau phơi nhiễm để ngăn ngừa sự tấn công và di chuyển lên não của virus dại. Những trường hợp cần tiêm vắc xin dại có thể kể đến là:

• Khi bị động vật liếm lên vùng da bị xước, vùng da bị tổn thương hay niêm mạc và động vật xuất hiện triệu chứng dại hoặc không thể theo dõi được tình trạng động vật sau khi liếm, cần tiêm ngay mũi đầu tiên của vắc xin phòng dại và theo dõi tình trạng động vật sau 10 ngày để đưa ra phác đồ tiêm hợp lý. Nếu động vật có hiện tượng ốm, có triệu chứng dại và mất tích, cần tiêm đủ liều. Nếu động vật vẫn bình thường, dừng tiêm sau ngày thứ 10.
• Khi bị động vật cắn, cào sâu, nhiều vết ở vị trí gần thần kinh trung ương hoặc vị trí có nhiều dây thần kinh như bộ phận sinh dục, đầu chi,… cần tiêm phòng dại càng sớm càng tốt, đồng thời tiến hành theo dõi tình trạng của động vật để được bác sĩ tư vấn lịch tiêm vắc xin phòng dại hợp lý.
• Khi làm việc trong môi trường có nhiều nguy cơ bị động vật tấn công như công nhân tại trung tâm kiểm dịch động vật, bác sĩ thú ý, những người nuôi thú cưng hoặc ở gần hộ dân có nuôi thú cưng,…
• Khi tính chất công việc thường xuyên có nguy cơ tiếp xúc với virus dại như nghiên cứu viên xử lý các mẫu bệnh dại tại phòng thí nghiệm, nhân viên nghiên cứu vắc xin dại,…
• Khi đi du lịch tại các khu vực đang lưu hành bệnh dại phổ biến cũng cần tiêm phòng vắc xin dại để phòng ngừa nguy cơ nhiễm bệnh.

Tiêm phòng dại có hại không?

Tiêm phòng dại không có hại. Vì vắc xin phòng dại được sản xuất và phát triển từ virus gây bệnh dại đã chết và nó hoàn toàn không có khả năng gây bệnh dại, không gây mất trí nhớ hoặc các vấn đề về thần kinh như lời đồn (2). Tuy nhiên, cũng giống như cơ chế hoạt động của bất kỳ loại thuốc và vắc xin phòng bệnh nào, khi vắc xin tiêm vào cơ thể có khả năng xảy ra các phản ứng nhẹ, điều này là không đáng lo, đây là những dấu hiệu cho biết rằng cơ thể đang phản ứng lại kích thích của vắc xin, tạo ra kháng thể chống lại hoạt động của virus gây bệnh dại.

Tác dụng phụ của tiêm phòng dại

Sau khi tiêm phòng dại, người tiêm có thể xuất hiện một số tác dụng phụ như sau:

• Sưng đỏ và đau nhức tại chỗ tiêm trong vòng từ 24 đến 48 giờ sau tiêm;
• Phản ứng phụ toàn thân với cái triệu chứng như đau đầu, choáng váng, mệt mỏi, run rẩy, ù tai, khả năng thị lực bị giảm,…
• Đôi khi, sau khi tiến hành tiêm phòng vắc xin liều tăng cường, người tiêm có thể cảm thấy bị sốt cao, đau nhức xương khớp, đau các cơ, phát ban hoặc thậm chí là rối loạn dạ dày và ruột, gây ra tình trạng nôn mửa.
• Có tỷ lệ rất hiếm người sau khi tiêm phòng dại bị sốc phản vệ, đây thường là những người bị suy giảm hệ miễn dịch, khiến cho cơ thể bị suy nhược, tình trạng sức khỏe không đảm bảo để tiêm chủng.

Để giảm được tối đa nguy cơ bị sốc phản vệ sau tiêm, cần bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cho cơ thể, cải thiện tình trạng hoạt động của hệ miễn dịch, giúp cơ thể có đủ sức khỏe đối đầu với sự hoạt động mạnh mẽ của vắc xin phòng dại.

Tại Hệ thống tiêm chủng VNVC, bất kỳ Khách hàng đến tiêm chủng đều thực hiện khám sàng lọc trước khi tiêm để được tư vấn về phác đồ tiêm hiệu quả, phù hợp với nhu cầu tiêm chủng và biết tình trạng sức khỏe hiện tại có nên tiêm phòng dại hay không. Đây là quy trình trước tiêm vô cùng quan trọng, đảm bảo người tiêm có đủ tiêu chuẩn có thể tiến hành chích ngừa đồng thời giúp các bác sĩ khai thác được tình trạng vết thương, tiền sử bệnh lý nhằm đưa ra chỉ định tiêm chủng chính xác. Hơn nữa, tại VNVC, quý khách hàng còn được trải nghiệm khu vực xử trí sau tiêm, theo dõi tình trạng sức khỏe sau tiêm 30 phút, đảm bảo trọn vẹn trải nghiệm tiêm chủng và an toàn sức khỏe của khách hàng.

Từ những thông tin trên, tiêm phòng dại có hại không sẽ không còn là nỗi băn khoăn, lo lắng, e sợ của nhiều người. Tiêm phòng dại là phương pháp duy nhất có thể bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ tử vong thương tâm, cái chết vì dại vô cùng đau đớn và bất lực. Chính vì thế, nên tiến hành tiêm vắc xin dại càng sớm càng tốt ngay khi có nguy cơ phơi nhiễm.