Trẻ bị viêm phổi có tiêm phế cầu được không? Nặng thì như thế nào?

Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, rất dễ lây nhiễm các tác nhân gây bệnh nguy hiểm, nhất là các bệnh về đường hô hấp, điển hình là bệnh viêm phổi. Viêm phổi không chỉ gây các triệu chứng nhiễm trùng hô hấp thông thường mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Trong trường hợp trẻ bị viêm phổi có tiêm phế cầu được không? Cần lưu ý gì? Trong bài viết dưới đây, chuyên gia đến từ Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp thắc mắc trên một cách đầy đủ, chi tiết nhất.

Trẻ bị viêm phổi có tiêm phế cầu được không?

Trẻ bị viêm phổi không nên tiêm vắc xin phế cầu ngay lập tức. Các chuyên gia khuyến cáo rằng việc tiêm vắc xin cần được hoãn lại cho đến khi trẻ hồi phục hoàn toàn, để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Theo hướng dẫn khám sàng lọc trước khi tiêm của Bộ Y tế (Quyết định số 1575/QĐ-BYT ngày 27/3/2023), trẻ mắc bệnh cấp tính hoặc bệnh nhiễm trùng cần tạm hoãn lịch tiêm cho đến khi sức khỏe của trẻ ổn định và hoàn toàn hồi phục. (3)

1. Trường hợp trẻ viêm phổi nhẹ hoặc đang hồi phục

Đối với trẻ bị viêm phổi nhẹ hoặc đang trong quá trình hồi phục, việc tiêm vắc xin phế cầu nên trì hoãn cho đến khi trẻ khỏi hoàn toàn và tình trạng sức khỏe ổn định, có sự xác nhận của bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, các bậc phụ huynh có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi tiêm. Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng sức khỏe cụ thể của trẻ và đưa ra quyết định phù hợp.

Việc tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ sau khi hồi phục sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm khác, bao gồm viêm phổi do phế cầu, và giúp trẻ phát triển khỏe mạnh hơn trong tương lai.

2. Trường hợp trẻ bị viêm phổi nặng

Đối với trẻ bị viêm phổi nặng, việc tiêm vắc xin phế cầu là không được khuyến cáo. Khi trẻ đang mắc bệnh viêm phổi nặng, hệ miễn dịch của trẻ đang phải đối phó với tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng và việc tiêm vắc xin trong giai đoạn này có thể gây ảnh hưởng đến khả năng phản ứng của cơ thể với vắc xin. Hơn nữa, việc tiêm vắc xin khi trẻ chưa hồi phục hoàn toàn có thể dẫn đến các phản ứng không mong muốn, ảnh hưởng đến quá trình điều trị và phục hồi của trẻ.

Trong trường hợp này, các bậc phụ huynh nên hoãn lịch tiêm vắc xin phế cầu cho đến khi trẻ hoàn toàn bình phục và sức khỏe ổn định. Sau khi trẻ hồi phục, bác sĩ sẽ đánh giá lại tình trạng sức khỏe và có thể chỉ định tiêm vắc xin để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra.

Thời điểm thích hợp để tiêm phế cầu cho trẻ sau khi khỏi bệnh viêm phổi

Sau khi trẻ khỏi bệnh viêm phổi, thời điểm tiêm vắc xin phế cầu cần được lựa chọn cẩn thận để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Theo các chuyên gia y tế, trẻ cần hoàn toàn hồi phục và không còn triệu chứng của viêm phổi hoặc bất kỳ bệnh lý nhiễm trùng cấp tính nào khác trước khi tiêm vắc xin phế cầu. Sau khi bé điều trị viêm phổi đã ổn định, ngừng điều trị kháng sinh 7 - 10 ngày thì có thể tiêm được vắc xin phế cầu, lúc này hệ miễn dịch của trẻ đã ổn định và không còn chịu ảnh hưởng của bệnh cũ.

Bố mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm để xác định tình trạng sức khỏe của trẻ và đảm bảo không có phản ứng bất thường. Việc tiêm vắc xin phế cầu đúng thời điểm sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ, bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm và giảm nguy cơ mắc phải các bệnh viêm phổi tái phát trong tương lai.

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ dựa trên tình trạng sức khỏe tổng quát của trẻ để đưa ra quyết định tiêm vắc xin phù hợp. Việc tuân thủ lịch tiêm chủng và lời khuyên từ bác sĩ sẽ giúp bảo vệ trẻ một cách hiệu quả, giảm thiểu rủi ro mắc bệnh và giúp trẻ phát triển khỏe mạnh hơn.

⇒ Tham khảo thêm: Lịch tiêm phế cầu cho trẻ em và người lớn [Cập nhật mới nhất]

Lợi ích khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ

Tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ, đặc biệt là trong việc phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng do phế cầu gây ra như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm trùng huyết. Những bệnh này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của trẻ nếu không được phòng ngừa kịp thời.

Phế cầu có nhiều chủng khác nhau và một số chủng trong đó có thể gây viêm phổi nặng. Việc tiêm vắc xin giúp cơ thể trẻ hình thành kháng thể chủ động để chống lại vi khuẩn phế cầu, đặc biệt là những chủng phổ biến gây viêm phổi từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và giảm đáng kể tỷ lệ trẻ phải nhập viện điều trị do các bệnh nhiễm trùng phế cầu, cũng như giảm nguy cơ tử vong do những bệnh lý này.

Tại Hoa Kỳ, việc tiêm vắc xin phế cầu đã giúp giảm tới 98% số ca bệnh phế cầu xâm lấn ở trẻ em do các chủng huyết thanh có trong vắc xin phế cầu cộng hợp. Tương tự, tại Vương quốc Anh, sau khi vắc xin phế cầu cộng hợp được đưa vào sử dụng, tỷ lệ tử vong liên quan đến bệnh phế cầu xâm lấn ở trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm khoảng 69% chỉ sau 8 năm, chứng minh hiệu quả rõ rệt của vắc xin trong việc bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ.

Tiêm vắc xin phế cầu đầy đủ và đúng lịch không chỉ giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nguy hiểm mà còn giúp giảm thiểu chi phí điều trị. Thực tế, chi phí điều trị các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra, đặc biệt là viêm phổi nặng, có thể rất cao và kéo dài, bao gồm viện phí, thuốc men, vật tư y tế và chăm sóc đặc biệt.

Tiêm vắc xin phế cầu không chỉ bảo vệ sức khỏe của trẻ mà còn đóng góp vào việc bảo vệ cộng đồng và giảm gánh nặng cho hệ thống y tế. Khi một số lượng lớn trẻ được tiêm vắc xin sẽ tạo ra miễn dịch cộng đồng, từ đó ngăn ngừa sự lây lan của bệnh. Điều này giúp giảm số ca mắc bệnh, từ đó hệ thống y tế không bị quá tải và có thể tập trung vào điều trị những bệnh nhân khác một cách hiệu quả hơn.

Theo một nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, mỗi 1 USD (khoảng 24.000 đồng) chi cho việc tiêm chủng có thể giúp tiết kiệm tới 52 USD (tương đương khoảng 1,3 triệu đồng) (4) từ chi phí khám chữa bệnh và các khoản chi phí y tế phát sinh khác. Điều này cho thấy, đầu tư vào tiêm chủng không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn mang lại lợi ích kinh tế lớn, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế.

Lưu ý trước và sau khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ

Trẻ bị viêm phổi tiêm vắc xin phế cầu được không? Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, khi trẻ mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính như viêm phổi, việc tiêm vắc xin nên được hoãn lại cho đến khi trẻ hoàn toàn khỏi bệnh. Tuy nhiên, khi đưa trẻ đi tiêm chủng sau khi hồi phục, các bậc phụ huynh cần lưu ý một số điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho quá trình tiêm vắc xin.

1. Trước khi tiêm

Để đảm bảo an toàn cho trẻ, trước khi đi tiêm chủng, bố mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:

• Trước khi đưa trẻ đi tiêm, bố mẹ cần cho trẻ ăn uống, nghỉ ngơi đầy đủ. Khi đi tiêm nên cho trẻ mặc quần áo thoải mái, thoáng mát để quá trình tiêm chủng diễn ra dễ dàng hơn.
• Bố mẹ cần theo dõi sức khỏe của trẻ và thông báo chi tiết về tình trạng sức khỏe cho bác sĩ trong quá trình khám sàng lọc trước tiêm.
• Nếu trẻ không đạt cân nặng chuẩn hoặc đang gặp phải bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, việc tiêm chủng sẽ bị hoãn cho đến khi trẻ khỏe mạnh và đạt yêu cầu.
• Trẻ đã có phản ứng nặng với vắc xin trong các lần tiêm trước cần tạm ngừng tiêm các mũi tiếp theo và bác sĩ sẽ xem xét các phương án thay thế.
• Khi đưa trẻ đi tiêm chủng, bố mẹ (hoặc người chăm sóc) cần mang đầy đủ sổ tiêm chủng và thông báo đầy đủ về tình trạng sức khỏe của trẻ cũng như các loại thuốc đang sử dụng để bác sĩ có thể đưa ra quyết định tiêm chủng chính xác.
• Tại cơ sở tiêm chủng, bác sĩ sẽ khám sàng lọc và đánh giá toàn diện sức khỏe của trẻ, sau đó phối hợp cùng bố mẹ để lựa chọn mũi tiêm phù hợp.
• Bố mẹ nên tuân thủ lịch tiêm chủng theo khuyến cáo của Bộ Y tế và các chuyên gia. Việc tiêm đúng lịch giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nguy hiểm và tạo miễn dịch hiệu quả.

2. Sau khi tiêm

Sau khi tiêm vắc xin, các bậc phụ huynh cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo an toàn cho trẻ:

• Sau khi tiêm, bố mẹ nên cho trẻ ở lại trung tâm ít nhất 30 phút để nhân viên y tế theo dõi và kiểm tra tình trạng sức khỏe của trẻ.
• Trong thời gian chờ, bố mẹ cần liên tục theo dõi sức khỏe của trẻ. Nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường như nôn trớ, thở nhanh, thở khò khè, da mẩn đỏ hoặc có dấu hiệu lạ, hãy thông báo ngay cho nhân viên y tế để xử lý kịp thời.
• Sau khi về nhà, tiếp tục theo dõi sức khỏe của trẻ trong 24 - 48 giờ tiếp theo. Lưu ý thân nhiệt, nhịp thở, sự tỉnh táo của trẻ và đặc biệt là tình trạng da, bao gồm vùng tiêm (sưng, đỏ, phát ban).
• Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, dễ thấm hút mồ hôi. Tiếp tục duy trì chế độ dinh dưỡng bình thường, khuyến khích trẻ bú mẹ và uống nước nhiều hơn.
• Nếu trẻ sốt trên 38,5 độ C có thể dùng thuốc hạ sốt thông thường (paracetamol, ibuprofen) với liều lượng phù hợp với cân nặng của trẻ.
• Nếu vết tiêm bị sưng, đỏ, có thể chườm lạnh để giúp giảm đau và giảm sưng cho trẻ.
• Khi bế trẻ, tránh chạm vào vết tiêm, không xoa dầu, chườm nóng, nặn chanh, đắp khoai tây hay bôi các chất khác lên vết tiêm vì có thể gây nhiễm trùng.
• Không dùng Aspirin và không tự ý sử dụng các thuốc ho, hạ sốt khác ngoài Paracetamol, vì có thể làm tăng liều Paracetamol trong cơ thể trẻ.

Hy vọng qua bài viết trên, bố mẹ đã biết được trẻ bị viêm phổi có tiêm phế cầu được không? Theo nguyên tắc y tế, khi trẻ mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính như viêm phổi, việc tiêm chủng nên được hoãn lại cho đến khi trẻ hoàn toàn hồi phục và không còn dấu hiệu của bệnh. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, các bậc phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định tiêm vắc xin cho trẻ.