Trẻ uống vitamin có tiêm phòng được không? [Chuyên gia giải đáp]

Trẻ uống vitamin có tiêm phòng được không? Cần lưu ý gì để đảm bảo sức khỏe cho trẻ? Vitamin A là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu, đóng vai trò rất quan trọng cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện về thể lực, tầm vóc và trí tuệ của trẻ nhỏ. Nếu bổ sung thiếu vitamin A, sức đề kháng của trẻ sẽ suy giảm và có nguy cơ chậm phát triển, dễ mắc các bệnh lý nguy hiểm. Chính vì vậy, ngoài việc bổ sung vitamin A thông qua nguồn thực phẩm, bố mẹ nên cho trẻ uống vitamin A theo lịch tổ chức của Bộ Y tế để trẻ không bị thiếu hụt chất dinh dưỡng quan trọng này.

Cơ chế hoạt động và tác dụng của việc uống vitamin A

Các nhà khoa học cho biết có khoảng 13 loại vitamin thiết yếu trong cơ thể lần lượt là vitamin A, vitamin C, vitamin D, vitamin E, vitamin K và vitamin B (thiamine, riboflavin, niacin, axit pantothenic, biotin, vitamin B6, vitamin B12 và folate), mỗi loại đảm nhiệm những vai trò khác nhau như chống nhiễm trùng, tăng cường hệ miễn dịch, phát triển não bộ, sức khỏe tinh thần, chống oxy hóa, hỗ trợ sức khỏe làn da và mái tóc khỏe mạnh… Trong đó, vitamin A (hay còn gọi là retinol) là vi chất dinh dưỡng thiết yếu có vai trò quan trọng đối với nhiều khía cạnh trong cơ thể.

Vitamin A hòa tan trong chất béo, gồm 2 dạng chính là preformed vitamin A và provitamin A carotenoids. Ở dạng preformed vitamin A sẽ được tìm thấy nhiều ở các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như sữa, gan, cá và provitamin A carotenoids tập trung nhiều ở các loại thực vật như trái cây, rau, củ, quả… Để có thể hấp thụ được, vitamin A sẽ phải chuyển hóa thành retinol và isotretinoin. Phần lớn vitamin A sẽ được lưu trữ trong gan trước khi đi vào máu và được cơ thể sử dụng. Do đó, đo nồng độ vitamin A ở gan là cách tốt nhất để đánh giá một người có đang thừa hay thiếu chất dinh dưỡng này trong cơ thể hay không.

Vitamin A được đánh giá là mang lại nhiều lợi ích to lớn về sức khỏe cho con người, đặc biệt là trẻ em như:

• Thị giác: Vitamin A tham gia vào chức năng thị giác, sự có mặt của vitamin A là một phần không thể thiếu đối với việc duy trì và đảm bảo thị giác của con người. Các dẫn xuất của vitamin A sẽ liên kết với protein opsin để tạo ra rhodopsin, một sắc tố rất cần thiết cho việc nhận biết ánh sáng. Nếu thiếu hụt vitamin A, sẽ dẫn đến việc thiếu sự hình thành rhodopsin, điều này khiến chúng ta có nguy cơ bị suy giảm thị lực trong điều kiện thiếu ánh sáng (còn được gọi là bệnh quáng gà). Ngoài ra, thiếu vitamin A cũng dẫn đến việc khô mắt, thoái hóa điểm vàng, loét giác mạc nghiêm trọng hơn là mất thị lực vĩnh viễn. (1)
• Tăng cường hệ miễn dịch: Một lợi ích khác của vitamin A đối với sức khỏe là tăng cường hệ miễn dịch bằng cách thúc đẩy sự phát triển của một số tế bào miễn dịch, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng viêm nhiễm và nhiễm trùng. (2)
• Làm đẹp da: Cùng với vitamin E, vitamin A cũng được đánh giá là một trong những chất hỗ trợ làm đẹp da rất hiệu quả. Vitamin A giúp kích thích và đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào da, giúp da săn chắc, mịn màng, giảm nếp nhăn. Đồng thời, vitamin A cũng giúp trung hòa các gốc tự do để chống lại quá trình lão hóa.
• Phát triển và tăng trưởng: Vitamin A cũng rất cần thiết cho quá trình tăng trưởng của trẻ. Nếu thiếu vitamin A, trẻ có nguy cơ chậm phát triển hơn so với những trẻ đồng trang lứa. Ngoài ra, vitamin A còn đóng vai trò quan trọng giúp biệt hóa tế bào, nếu không bổ sung đủ vitamin A, các tế bào mô sẽ dần dần bị sừng hóa, nhung mao thưa và biến mất. Điều này có thể khiến kém hấp thu chất dinh dưỡng trong ruột và rất dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là nhiễm khuẩn đường hô hấp và đường tiêu hoá, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc bệnh và tử vong ở trẻ em. (3)

Tóm lại, vitamin A là chất rất cần thiết đối với nhiều khía cạnh của cơ thể. Tuy nhiên cơ thể lại không có khả năng để tự tổng hợp mà phải cung cấp từ bên ngoài thông qua việc bổ sung thức ăn hoặc uống thuốc. Ngoài ra, vitamin A muốn hấp thu vào cơ thể cần phải có chất béo vì chúng chỉ tan trong dầu. Do đó, nếu chế độ dinh dưỡng cắt giảm hoặc không có dầu mỡ sẽ làm cản trở quá trình hấp thu vitamin A của cơ thể, từ đó gây các bệnh do thiếu hụt vitamin A.

Nhằm phòng chống tình trạng thiếu vitamin A ở trẻ, đặc biệt trẻ ở lứa tuổi từ 6 đến 35 tháng tuổi, mỗi năm Bộ Y tế đều tổ chức 2 đợt uống vitamin A vào tháng 6 và tháng 12. Bố mẹ hoặc những người giám hộ có trách nhiệm nuôi dưỡng cần có trách nhiệm đưa trẻ đi uống vitamin A định kỳ để phòng chống thiếu vitamin A, cũng như đảm bảo trẻ phát triển một cách toàn diện, khỏe mạnh. Thống kê cho thấy, thông qua hai chiến dịch bổ sung vitamin A mỗi năm cho trẻ em trong độ tuổi trên toàn quốc, tỷ lệ trẻ em uống vitamin A thường xuyên được duy trì trên 98%.

Lưu ý: Tuyệt đối không được tự ý mua vitamin A để uống bổ sung, vì việc bổ sung không đúng theo liều lượng được chỉ định có thể khiến trẻ em và người lớn gặp phải tình trạng đau đầu dữ dội, mờ mắt, buồn nôn, chóng mặt, đau cơ và các vấn đề về phối hợp. Trong những trường hợp nghiêm trọng, hấp thụ quá nhiều vitamin A được tạo sẵn thậm chí có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.

Cơ chế hoạt động và tác dụng của tiêm vắc xin

Vắc xin là chế phẩm sinh học có chứa virus, vi khuẩn đã bị giảm độc lực, bị bất hoạt hoặc giết chết để chúng không còn khả năng gây bệnh. Khi tiêm vắc xin vào cơ thể, chúng sẽ nhận diện kháng nguyên có trong vắc xin là “kẻ lạ mặt”, từ đó hình thành kháng thể đặc hiệu để chống lại kháng nguyên này, đồng thời ghi nhớ chúng (còn gọi là trí nhớ miễn dịch). Về sau, khi có tác nhân thực thụ xâm nhập, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ chủ động tự vệ và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh nhanh chóng, hiệu quả hơn.

Trẻ uống vitamin có tiêm phòng được không?

Bố mẹ hoàn toàn có thể đưa con đi tiêm phòng sau khi uống vitamin. Các chuyên gia nhấn mạnh trẻ uống vitamin A vẫn có thể tiêm vắc xin phòng bệnh được bởi cơ chế hoạt động của vitamin A và vắc xin không ảnh hưởng đến nhau. Vitamin A có nhiệm vụ tăng cường hệ miễn dịch giúp cơ thể khỏe mạnh, thúc đẩy sự phát triển toàn diện về thể lực, tầm vóc và trí tuệ cho trẻ nhỏ. Trong khi vắc xin có nhiệm vụ giúp trẻ tạo ra kháng thể đặc hiệu để bảo vệ chính mình khỏi các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài. Do đó, việc uống vitamin A không ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch đối của cơ thể với các loại vắc xin nói chung.

Đặc biệt, với vắc xin đường uống thì cần có sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ. Chẳng hạn như với vắc xin Rotavirus, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ cần lưu ý trẻ không được ăn quá no trước khi uống vắc xin vì có thể gây ra biểu hiện nôn trớ. Đối với vắc xin tả, có khuyến cáo nên uống cách 60 phút trước hoặc sau khi uống vitamin A để đảm bảo an toàn.

=> Xem thêm: Trẻ đi tiêm về bị nôn trớ có nguy hiểm không? Cách xử trí?

Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe của trẻ trong quá trình tiêm chủng, trẻ sẽ được khám sàng lọc trước khi tiêm chủng, đồng thời bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ cần cung cấp thêm cho bác sĩ các thông tin cần thiết liên quan đến sức khỏe, lịch sử tiêm chủng, thời gian và loại vitamin A mà trẻ được uống, bởi đây là những dữ liệu rất quan trọng để bác sĩ chỉ định tiêm chủng phù hợp và chính xác.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm chủng vắc xin, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• IOS (iPhone, iPad,…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
• Android (Oppo, Samsung, Sony,…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY

Với những thông tin trên, bố mẹ đã có câu trả lời “trẻ uống vitamin có tiêm phòng được không”. Tiêm vắc xin và uống bổ sung vitamin A đều rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Do đó, để đảm bảo hiệu quả tốt nhất, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ cần bám sát lịch tiêm và lịch uống vitamin A mỗi năm để đảm bảo trẻ được phòng bệnh và phát triển toàn diện về thể lực, tầm vóc lẫn trí tuệ.