Vắc xin sốt xuất huyết có phòng bệnh Chikungunya được không là câu hỏi được nhiều người quan tâm, nhất là khi cả hai bệnh đều do muỗi Aedes truyền. Sự giống nhau về đường lây khiến không ít người nhầm lẫn, đặt ra nhu cầu tìm hiểu rõ hiệu quả và giới hạn của từng loại vắc xin để lựa chọn biện pháp bảo vệ phù hợp.

Vắc xin sốt xuất huyết phòng bệnh Chikungunya được không?

Vắc xin sốt xuất huyết không phòng được bệnh Chikungunya. Mặc dù, sốt xuất huyết và sốt Chikungunya đều lây truyền bệnh qua muỗi vằn Aedes, nhưng lại do các loại virus khác nhau gây ra. Trong khi Chikungunya do virus thuộc họ Togaviridae, chi Alphavirus gây ra, thì sốt xuất huyết do virus Dengue họ Flaviviridae chi flavivirus gây ra. Vậy nên, vắc xin sốt xuất huyết chỉ có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi virus Dengue, không có khả năng tạo miễn dịch chéo với virus Chikungunya.

Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ cho biết, hiện đã có hai loại vắc xin phòng bệnh Chikungunya được phê duyệt tại một số quốc gia, bao gồm: vắc xin sống giảm độc lực (IXCHIQ) và vắc xin vỏ virus (VIMKUNYA) (1). Vắc xin được khuyến cáo tiêm cho một số du khách có nguy cơ phơi nhiễm cao với virus Chikungunya và một số nhân viên phòng thí nghiệm.

Vắc xin phòng bệnh Chikungunya có ở Việt Nam chưa? 

Việt Nam chưa có vắc xin phòng bệnh Chikungunya, cũng chưa ghi nhận ca Chikungunya bùng phát trong cộng đồng, nhưng sự lưu hành rộng rãi của muỗi Aedes, cùng hoạt động du lịch và giao thương ngày càng tăng cao trong “Kỷ nguyên vươn mình của Đất nước”, khiến nguy cơ xâm nhập và lan truyền virus ở mức cao.

Trước tình hình đó, Bộ Y tế chỉ đạo tăng cường kiểm dịch y tế tại tất cả cửa khẩu, giám sát chặt ca nghi ngờ, xử lý ngay tại chỗ, đồng thời triển khai biện pháp diệt muỗi, loăng quăng và chuẩn bị đầy đủ nhân lực, vật tư, hóa chất, thiết bị để ứng phó khi dịch xảy ra.

Đáng lưu ý, bệnh Chikungunya khó phân biệt lâm sàng với sốt xuất huyết Dengue, dẫn đến khả năng bỏ sót chẩn đoán. Trong 1.063 mẫu máu ngẫu nhiên từ bệnh nhân sốt được phân tích, 20% có kháng thể Chikungunya; ở nhóm nghi ngờ sốt xuất huyết, tỷ lệ nhiễm đạt 33%, còn nhóm không nghi ngờ vẫn ghi nhận 25% dương tính. Điều này cho thấy Chikungunya lưu hành đáng kể nhưng chưa được chú ý đúng mức, chủ yếu do công tác giám sát dịch tễ trước đây chưa toàn diện.

Hiện Việt Nam chưa có vắc xin phòng Chikungunya, trong khi vắc xin sốt xuất huyết đã được triển khai và khuyến cáo tiêm ngừa để giảm nguy cơ mắc bệnh, nhất là tại các khu vực lưu hành muỗi Aedes và trong mùa cao điểm dịch. Trẻ từ 4 tuổi và người lớn cần chủ động tiêm vắc xin để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh với hiệu quả hơn 80% và ngăn ngừa biến chứng nhập viện hơn 90%. Bạn có thể đến Trung tâm tiêm chủng VNVC để tiêm vắc xin sốt xuất huyết nhé.

Như vậy, thông tin trên đã giải đáp được thắc mắc  “Vắc xin sốt xuất huyết có phòng bệnh Chikungunya được không?” Mặc dù sốt xuất huyết và Chikungunya đều do muỗi vằn gây ra nhưng là hai loại virus hoàn toàn khác nhau, nên vắc xin sốt xuất huyết không có tác dụng bảo vệ khỏi bệnh Chikungunya. Hiện nay, Việt Nam chưa có vắc xin phòng Chikungunya, nên biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất vẫn là kiểm soát muỗi và chủ động bảo vệ bản thân khỏi muỗi đốt.