Vắc xin phế cầu tiêm 2 mũi được không? Không đủ mũi có sao không?

Vắc xin phế cầu giúp phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa, viêm xoang… Vắc xin phế cầu mang lại hiệu quả cao khi tiêm đủ mũi, đúng lịch theo đúng phác đồ tiêm chủng. Vậy, vắc xin phế cầu tiêm 2 mũi được không? Tiêm không đủ mũi có sao không?

Phế cầu tiêm 2 mũi được không?

Tiêm 2 mũi vắc xin phế cầu có thể được thực hiện tùy thuộc vào loại vắc xin và độ tuổi bắt đầu tiêm ngừa. Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên, chưa tiêm vắc xin phế cầu trước đây, có thể tiêm 2 mũi vắc xin phế cầu 10 (Synflorix), vắc xin phế cầu 13 (Prevenar 13) hoặc vắc xin phế cầu 15 (Vaxneuvance) để đạt hiệu quả bảo vệ tốt nhất. Với vắc xin phế cầu 23 (Pneumovax 23), trẻ từ 2 tuổi trở lên sẽ tiêm 1 mũi cơ bản và có thể tiêm thêm mũi 2 sau 5 năm nếu thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu xâm lấn.

Với trẻ dưới 12 tháng tuổi, việc chỉ tiêm 2 mũi vắc xin phế cầu là không đủ để bảo vệ hiệu quả. Trong giai đoạn này, hệ miễn dịch của trẻ vẫn còn yếu và dễ bị vi khuẩn xâm nhập, gây ra những bệnh lý nghiêm trọng. Do đó, để đảm bảo an toàn, trẻ dưới 12 tháng cần tiêm đầy đủ 3 đến 4 mũi vắc xin phế cầu theo đúng phác đồ tiêm chủng.

Việc tiêm không đủ số mũi sẽ khiến khả năng bảo vệ của cơ thể chưa được tối ưu và trẻ vẫn có thể đối mặt với nguy cơ mắc các bệnh do vi khuẩn phế cầu gây ra. Để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tốt nhất, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tuân thủ đúng lịch tiêm phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.

Khi nào trẻ cần tiêm đủ từ 3 đến 4 mũi?

Để đạt được hiệu quả bảo vệ cao nhất, trẻ cần tiêm đủ số mũi vắc xin và tuân thủ lịch tiêm chủng theo khuyến cáo. Lịch tiêm vắc xin phế cầu cụ thể còn phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên, chỉ cần tiêm 2 mũi. Tuy nhiên, đối với trẻ dưới 12 tháng tuổi, tùy thuộc vào độ tuổi cụ thể, trẻ cần tiêm từ 3 đến 4 mũi. Cụ thể:

Vắc xin Synflorix (Bỉ):

• Trẻ từ 6 tuần đến 6 tháng tuổi cần tiêm 4 mũi vắc xin phế cầu Synflorix.
• Trẻ từ 7 đến 11 tháng tuổi (chưa tiêm vắc xin phế cầu trước đó) cần tiêm 3 mũi vắc xin Synflorix.

Vắc xin Prevenar 13 (Bỉ):

• Trẻ từ 6 tuần đến dưới 7 tháng tuổi cần tiêm 4 mũi vắc xin Prevenar 13.
• Trẻ từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi (chưa tiêm vắc xin phế cầu trước đó) cần tiêm 3 mũi vắc xin Prevenar 13.

Vắc xin Vaxneuvance (Mỹ):

• Trẻ từ 6 tuần đến dưới 7 tháng tuổi cần tiêm 4 mũi vắc xin Vaxneuvance.
• Trẻ từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi (chưa tiêm vắc xin phế cầu trước đó) cần tiêm 3 mũi vắc xin Vaxneuvance.

Việc tiêm đủ số mũi và đúng lịch sẽ giúp trẻ được bảo vệ hiệu quả trước các bệnh do vi khuẩn phế cầu gây ra.

Các loại vắc xin phế cầu hiện nay phù hợp cho phác đồ tiêm 2 mũi

Vắc xin phế cầu tiêm 2 mũi được không sẽ phụ thuộc vào loại vắc xin được sử dụng và độ tuổi bắt đầu tiêm ngừa. Đối với trẻ từ 12 tháng trở lên, có thể tiêm vắc xin phế cầu 2 mũi. Hiện nay, có 3 loại vắc xin phù hợp với phác đồ 2 mũi cho trẻ từ 12 tháng, bao gồm:

1. Vắc xin Synflorix (Bỉ)

Vắc xin Synflorix được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học Glaxosmithkline (GSK) – Bỉ, giúp phòng tránh 10 chủng vi khuẩn phế cầu, bao gồm tuýp 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F, 23F, gây ra các bệnh như: Hội chứng nhiễm trùng, viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết và viêm tai giữa cấp… Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và trước sinh nhật lần thứ 6, với lịch tiêm cụ thể như sau:

Trẻ từ 6 tuần đến 6 tháng tuổi có lịch tiêm 4 mũi:

• Mũi 1: vào 2 tháng tuổi.
• Mũi 2: vào 3 tháng tuổi.
• Mũi 3: vào 4 tháng tuổi.
• Mũi nhắc lại: sau 6 tháng kể từ mũi thứ 3.

Hoặc:

• Mũi 1: vào 2 tháng tuổi.
• Mũi 2: vào 4 tháng tuổi.
• Mũi 3: vào 6 tháng tuổi.
• Mũi nhắc lại: sau 6 tháng kể từ mũi 3.

Trẻ từ 7 – 11 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm 3 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 là 1 tháng.
• Mũi nhắc lại: vào năm tuổi thứ 2 và cách mũi 2 ít nhất là 2 tháng.

Trẻ từ 12 tháng đến trước sinh nhật lần thứ 6 (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm 2 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: 2 tháng sau mũi 1.

2. Vắc xin Prevenar 13 (Bỉ)

Vắc xin Prevenar 13 là vắc xin phế cầu hiệu quả, giúp bảo vệ trẻ em và người lớn khỏi 13 chủng phế cầu khuẩn, bao gồm tuýp 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F, gây ra các bệnh như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu), viêm tai giữa cấp tính. Vắc xin Prevenar 13 được phát triển bởi Pfizer, một trong những tập đoàn dược phẩm hàng đầu thế giới và được sản xuất tại Bỉ và được khuyến cáo sử dụng cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và cả người lớn, với lịch tiêm cụ thể như sau:

Từ 6 tuần tuổi đến dưới 7 tháng tuổi có lịch tiêm 4 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 là 1 tháng.
• Mũi 3: cách mũi 2 là 1 tháng.
• Mũi 4 (mũi nhắc lại): tối thiểu 8 tháng kể từ mũi thứ 3.

(Mũi 4 cách mũi 3 tối thiểu 2 tháng, khi trẻ 11 - 15 tháng tuổi).

Từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm 3 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 là 1 tháng.
• Mũi 3 (mũi nhắc lại): cách mũi 2 tối thiểu 6 tháng.

(Mũi 3 cách mũi 2 tối thiểu 2 tháng, khi trẻ trên 1 tuổi).

Từ 12 tháng đến dưới 24 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm gồm 2 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: cách mũi 1 tối thiểu 2 tháng.

Từ 24 tháng đến người lớn (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó hoặc chưa từng tiêm vắc xin Pneumo 23): Lịch tiêm 01 mũi.

3. Vắc xin Vaxneuvance (Mỹ)

Vắc xin Vaxneuvance, hay còn gọi là vắc xin Polysaccharide phế cầu cộng hợp 15 tuýp, được sản xuất bởi hãng dược phẩm MSD, mang lại hiệu quả vượt trội trong việc phòng ngừa các bệnh do vi khuẩn phế cầu gây ra. Vắc xin này có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh phế cầu xâm lấn nguy hiểm như viêm phổi nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết… Ngoài ra, Vaxneuvance còn giúp phòng ngừa các bệnh phế cầu không xâm lấn như viêm phổi, viêm tai giữa và viêm xoang.

Vaxneuvance chứa 15 serotype phế cầu phổ biến (bao gồm tuýp 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F, 22F, 23F, 33F) (2). Khi vào cơ thể, vắc xin kích hoạt hệ miễn dịch tế bào T, hình thành kháng thể, tăng cường hiệu quả thực bào và tiêu diệt vi khuẩn, từ đó giúp bảo vệ người tiêm khỏi các bệnh lý nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra.

Vaxneuvance được chỉ định để tạo miễn dịch chủ động cho trẻ em từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn, giúp phòng ngừa bệnh phế cầu xâm lấn, viêm phổi và viêm tai giữa cấp tính. Đây được xem là một bước tiến mới trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước các nguy cơ bệnh lý do phế cầu khuẩn với lịch tiêm:

Trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 7 tháng tuổi:

• Mũi 1: tại thời điểm tiêm ngừa
• Mũi 2: 01 tháng sau mũi 1
• Mũi 3: 01 tháng sau mũi 2
• Mũi 4: 8 tháng sau mũi 3 (mũi 4 cách mũi 3 tối thiểu 2 tháng nếu trẻ ≥ 1 tuổi)

Trẻ từ 7 tháng tuổi đến dưới 12 tháng tuổi:

• Mũi 1: tại thời điểm tiêm ngừa
• Mũi 2: 01 tháng sau mũi 1
• Mũi 3: 06 tháng sau mũi 2 (mũi 3 cách mũi 2 tối thiểu 2 tháng nếu trẻ ≥ 1 tuổi)

Lịch tiêm cho trẻ từ 1 tuổi đến dưới 2 tuổi: 02 mũi cách nhau 02 tháng

Lịch tiêm cho trẻ từ 2 tuổi trở lên: 01 liều

4. Vắc xin Pneumovax 23 (Mỹ)

Vắc xin Pneumovax 23, được nghiên cứu và phát triển bởi Merck Sharp & Dohme (MSD), công ty dược phẩm đa quốc gia hàng đầu tại Mỹ, giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm do 23 chủng vi khuẩn phế cầu gây ra. Các chủng này bao gồm tuýp 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19F, 19A, 20, 22F, 23F và 33F, gây ra các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu) và nhiều bệnh khác.

Vắc xin Pneumovax 23 được khuyến nghị tiêm cho trẻ em từ 2 tuổi, thanh thiếu niên và người lớn, nhằm nâng cao khả năng bảo vệ cơ thể trước các bệnh nguy hiểm do vi khuẩn phế cầu gây ra.

Lịch tiêm cơ bản:

• Trẻ em từ 2 tuổi trở lên và người lớn: Tiêm 01 liều cơ bản
• Không khuyến cáo tiêm cho trẻ em dưới 2 tuổi vì độ an toàn và hiệu quả của vắc xin chưa được xác định và đáp ứng kháng thể có thể kém.

Lịch tiêm chủng lại: Người có nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu xâm lấn (≥2 tuổi): tiêm chủng lại 5 năm sau liều cơ bản hoặc theo chỉ định của bác sĩ điều trị.

Nếu trẻ không được tiêm đủ số mũi vắc xin phế cầu có sao không?

Theo các khuyến cáo từ các chuyên gia và nhà sản xuất, việc tiêm vắc xin đúng lịch, đúng liều lượng và đủ phác đồ là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối ưu. Nếu trẻ không hoàn thành đủ số mũi vắc xin phế cầu theo lịch trình, điều này có thể làm giảm khả năng bảo vệ và tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng. Dưới đây là một số rủi ro khi trẻ không tiêm đủ mũi vắc xin phế cầu:

• Giảm khả năng bảo vệ: Việc tiêm đủ mũi vắc xin giúp cơ thể tạo ra đủ lượng kháng thể để chống lại vi khuẩn phế cầu. Nếu thiếu mũi tiêm, kháng thể trong cơ thể sẽ không đủ mạnh, khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng: Phế cầu khuẩn có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm trùng huyết, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Tiêm thiếu mũi vắc xin, trẻ sẽ có nguy cơ mắc các bệnh này và gặp phải những biến chứng nguy hiểm.
• Nguy cơ biến chứng nghiêm trọng: Các bệnh do phế cầu khuẩn có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như suy đa cơ quan và thậm chí tử vong, đặc biệt ở trẻ em hoặc những trẻ có hệ miễn dịch yếu. Việc tiêm đầy đủ giúp giảm thiểu những nguy cơ này.
• Ảnh hưởng đến miễn dịch cộng đồng: Tiêm chủng đầy đủ không chỉ bảo vệ trẻ mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng khỏi sự lây lan của phế cầu khuẩn. Nếu quá nhiều trẻ không tiêm đủ vắc xin, sẽ làm suy giảm miễn dịch cộng đồng, làm tăng nguy cơ lây lan và ảnh hưởng đến những người chưa thể tiêm phòng hoặc có nguy cơ cao.

Lưu ý quan trọng khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ

Sau khi đã biết được vắc xin phế cầu tiêm 2 mũi được không, cũng có nhiều người thắc mắc khi tiêm vắc xin cần lưu ý những gì? Cụ thể, khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ, phụ huynh cần lưu ý những điều sau:

• Tiêm đúng lịch: Vắc xin phế cầu được tiêm theo lịch trình cụ thể. Do đó, bố mẹ cần cho trẻ tiêm đúng lịch, đủ mũi vắc xin phế cầu để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra.
• Mang theo sổ tiêm chủng: Khi đưa trẻ đi tiêm vắc xin phế cầu, phụ huynh (hoặc người chăm sóc) cần mang theo đầy đủ sổ/phiếu tiêm chủng. Điều này giúp bác sĩ theo dõi và phối hợp cùng phụ huynh để lập lịch tiêm chủng vắc xin phế cầu chính xác, đảm bảo không bỏ sót mũi tiêm nào và tránh các sai sót trong quá trình tiêm.
• Thông báo sức khỏe của trẻ cho bác sĩ: Thông báo chi tiết về tình trạng sức khỏe của trẻ, cũng như các loại thuốc mà trẻ đang sử dụng để bác sĩ đưa ra chỉ định tiêm chủng phù hợp.
• Tư vấn bác sĩ trước tiêm: Nếu trẻ có tiền sử dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin phế cầu, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm.
• Không tiêm khi trẻ bị ốm: Nếu trẻ đang có triệu chứng bệnh như sốt, ho, hoặc cảm lạnh, nên hoãn tiêm vắc xin phế cầu cho đến khi trẻ khỏe mạnh lại.
• Theo dõi sau tiêm: Sau khi tiêm, phụ huynh nên để trẻ ở trung tâm tiêm chủng ít nhất 30 phút và theo dõi trẻ thường xuyên để phát hiện các phản ứng phụ bất thường. Nếu có các dấu hiệu bất thường như trẻ nôn trớ, khó thở, da mẩn đỏ… cần liên hệ với bác sĩ ngay để được kiểm tra và xử lý kịp thời, tránh rủi ro không mong muốn.
• Theo dõi tại nhà: Sau khi về nhà, tiếp tục theo dõi sức khỏe của trẻ trong vòng 24 – 48 giờ tiếp theo, bao gồm: thân nhiệt, sự tỉnh táo, nhịp thời, quan sát da toàn thân… Nếu có dấu hiệu bất thường nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
• Chăm sóc trẻ sau khi tiêm: Sau khi về nhà, phụ huynh nên cho trẻ mặc đồ thoáng mát và tăng cường cho trẻ bú mẹ để giữ cho trẻ thoải mái và cung cấp đủ dưỡng chất. Đối với trẻ lớn hơn, cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý và cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ. Lưu ý tuyệt đối không xoa dầu hay đắp bất kỳ vật gì lên vết tiêm để tránh nguy cơ nhiễm trùng. Nếu vết tiêm bị sưng, đỏ hoặc đau, có thể nhẹ nhàng chườm mát quanh vị trí tiêm để giúp giảm triệu chứng.

Thắc mắc “Vắc xin phế cầu tiêm 2 mũi được không?” đã được giải đáp đầy đủ. Vắc xin phế cầu có thể tiêm 2 mũi, nhưng điều này phụ thuộc vào độ tuổi và loại vắc xin cụ thể. Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên, có thể tiêm 2 mũi vắc xin phế cầu 10 hoặc 13. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối đa và an toàn cho trẻ, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để nhận được hướng dẫn tiêm chủng chính xác, giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ một cách toàn diện.