Vắc xin viêm não mô cầu BC tiêm mấy mũi? Lịch tiêm chi tiết

11:13 06/11/2024

Quản lý Y khoa Vùng 3 - Đông Nam Bộ
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Hằng năm, nhiễm trùng não do não mô cầu gây ra trên 1,2 triệu trường hợp mắc và 135.000 ca tử vong trên thế giới, khoảng 20% số người sống sót phải chịu di chứng nặng nề như cắt cụt chi, mù lòa, mất thính lực, rối loạn tâm lý, thiểu năng trí tuệ suốt đời... Lựa chọn tiêm vắc xin não mô cầu, trong đó có vắc xin VA-Mengoc BC (CuBa) phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm huyết thanh B, C đang là mối quan tâm của nhiều người. Vậy vắc xin viêm não mô cầu BC tiêm mấy mũi? Lịch tiêm chi tiết như thế nào?
BS Phạm Văn Phú - Quản lý Y khoa khu vực 3 Đông Nam Bộ, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Vắc xin VA-Mengoc-BC được sản xuất tại CuBa chỉ định tiêm đủ 2 mũi để tạo ra miễn dịch đặc hiệu, phát huy công dụng bảo vệ của vắc xin trước kháng nguyên nhóm B và polysaccharide vỏ nhóm C gây viêm màng não mô cầu B, C.” |
Tìm hiểu vắc xin viêm não mô cầu BC
Tại Cuba, trong năm 1980 có đến 5,9 trường hợp trên 100.000 dân mắc viêm màng não mô cầu, trong đó có đến 80% trường hợp nhiễm vi khuẩn gây viêm màng não mô cầu nhóm huyết thanh B. Vào thời điểm đó, không có loại vắc xin nào được chứng minh có hiệu quả chống lại N. meningitidis nhóm huyết thanh B.
Năm 1989, các nhà nghiên cứu ở Havana đã phát triển vắc xin phòng viêm màng não mô cầu nhóm huyết thanh B và C là VA-MENGOC-BC (Cuba) được nghiên cứu tính hiệu quả trên người CuBa. Đây là vắc xin đầu tiên trên thế giới ngừa viêm màng não mô cầu nhóm B, C.
Cũng trong năm đó, Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới đã trao huy chương vàng cho các nhà nghiên cứu chính của bằng sáng chế vắc xin Va-Mengoc-BC. Sau này, vắc xin VA-Mengoc-BC đã được sử dụng trong chiến dịch tiêm chủng đại trà trước khi đưa vào Chương trình Tiêm chủng Quốc gia của Cuba để kiểm soát dịch viêm màng não đang hoành hành tại quốc gia này.
Vắc xin não mô cầu BC VA-Mengoc BC (CuBa) là phức hợp màng ngoài tinh khiết chứa 1 thành phần kháng nguyên nhóm B và polysaccharide vỏ nhóm C, hấp phụ Hydroxit nhôm giúp phòng bệnh lý do não mô cầu nhóm B, C gây ra, đặc biệt là các bệnh lý não mô cầu xâm lấn như: viêm màng não, nhiễm trùng máu,... hiệu quả phòng bệnh lên đến 90%.
Song, vì vắc xin chỉ chứa 1 thành phần kháng nguyên (OMV) và được nghiên cứu từ các chủng thuộc não mô cầu nhóm B của người Cuba nên vắc xin có hiệu quả bảo vệ ở nhóm B hẹp hơn. Mặt khác, biến chủng B đang lưu hành tại Việt Nam có thể khác với Cuba.
Hiện vắc xin phòng viêm màng não mô cầu VA-Mengoc BC (CuBa) đang lưu hành tại hơn 17 quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Vắc xin viêm não mô cầu BC tiêm mấy mũi?
Vắc xin viêm màng não mô cầu BC có lịch tiêm 2 mũi, cách nhau 45 ngày, được chỉ định để phòng ngừa các bệnh do não mô cầu BC gây ra, áp dụng cho trẻ em từ 6 tháng tuổi và người lớn đến 45 tuổi.
Vắc xin viêm màng não mô cầu VA-Mengoc BC (Cuba) được tiêm theo phác đồ bao gồm 2 mũi cơ bản như sau:
- Mũi 1: Lần đầu tiên tiêm
- Mũi 2: Cách mũi đầu tiên từ 6 đến 8 tuần.
Vắc xin được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên đến người lớn 45 tuổi, không cần tiêm nhắc lại.

Tiêm các mũi viêm màng não mô cầu BC ở đâu?
VNVC là trung tâm tiêm chủng đang có đầy đủ vắc xin phòng viêm màng não mô cầu VA-Mengoc BC (CuBa) sau một thời gian dài “khan hiếm”. Đặc biệt, VNVC cũng là hệ thống tiêm chủng đầu tiên và duy nhất tại Việt có đầy đủ 3 loại vắc xin phòng não mô cầu khuẩn là não mô cầu nhóm B (Bexsero - Ý), não mô cầu nhóm ACYW-135 (Mỹ), não mô cầu nhóm BC (VA-Mengoc-BC - Cuba).
Tại tất cả kho lạnh bảo quản vắc xin đạt chuẩn GSP trên toàn quốc đã sẵn số lượng lớn vắc xin phòng viêm màng não mô cầu VA-Mengoc BC (CuBa), sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm chủng đúng lịch, đầy đủ của Khách hàng.

Khách hàng tiêm chủng tại VNVC được khám sàng lọc trước khi tiêm với đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, tiêm bởi điều dưỡng chuyên môn cao, có chứng chỉ tiêm chủng an toàn. VNVC cam kết vắc xin chính hãng, được bảo quản theo tiêu chuẩn quốc tế trong hệ thống kho lạnh bảo quản vắc xin an toàn, hiện đại hàng đầu và duy nhất tại Việt Nam.
100% Khách hàng đến tiêm chủng tại VNVC đều được tận hưởng tiện ích hiện đại, cao cấp như không gian rộng rãi, thoáng mát; khu vui chơi trong nhà cho trẻ em, miễn phí tã/bỉm, khăn ướt, wifi, sổ tiêm chủng,... Ngoài ra, khách hàng tiêm chủng tại VNVC có thể dễ dàng tra cứu lịch sử tiêm chủng, tìm hiểu thông tin vắc xin quan trọng phù hợp với từng độ tuổi qua Mobile App VNVC - “Trợ lý tiêm chủng” để không bỏ lỡ lịch tiêm, đồng thời nhận thông báo ưu đãi hấp dẫn khi tiêm chủng.
Đặc biệt, VNVC là đơn vị duy nhất có đội ngũ tổng đài hỗ trợ, tư vấn Khách hàng 24/7 qua điện thoại, mạng xã hội… kịp thời xử trí các phản ứng sau tiêm của Khách hàng và của bất cứ người dân nào có nhu cầu.
Nhằm tạo điều kiện cho nhiều trẻ em và người lớn có cơ hội tiêm chủng vắc xin an toàn, chất lượng cao, hệ thống tiêm chủng VNVC đang áp dụng nhiều chương trình ưu đãi hấp dẫn, đặc biệt với các vắc xin phòng bệnh não mô cầu. Các combo vắc xin duy trì ở mức giá bình ổn, hỗ trợ tiêm vắc xin trước trả sau không lãi suất lên đến 12 tháng hoặc chia nhỏ thanh toán trong nhiều lần, thậm chí ưu đãi giá lên đến 2 triệu đồng khi tiêm đầy đủ phác đồ với Gói vắc xin phù hợp.
Các lưu ý khi đi tiêm ngừa viêm não mô cầu BC
Sau khi hiểu rõ hơn về thắc mắc viêm não mô cầu bc tiêm mấy mũi thì cần lưu ý điều gì khi tiêm vắc xin này? Để tối ưu hóa hiệu quả, đảm bảo an toàn khi tiêm vắc xin phòng viêm màng não mô cầu BC, bản thân hoặc người giám hộ của người tiêm chủng cần lưu ý một số vấn đề trước, trong và sau khi tiêm chủng, cụ thể:
Trước tiêm chủng:
- Mang theo sổ tiêm chủng (nếu có) để theo dõi lịch tiêm trước đó của người tiêm chủng.
- Cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân, tình trạng sức khỏe hiện tại bao gồm: các bệnh lý đã, đang mắc, các loại thuốc đã, đang sử dụng, liệu pháp điều trị bệnh, vắc xin đã tiêm gần đây và phản ứng sau sau tiêm, các phản ứng dị ứng do các nguyên nhân khác.
- Với phụ nữ, cần thông báo cho bác sĩ biết bản thân có đang mang thai không, thời gian mang thai, thời gian dự định có thai.
- Hợp tác với bác sĩ, trả lời thành thật các câu hỏi của bác sĩ khi khám sàng lọc để bác sĩ có căn cứ đánh giá tình trạng sức khỏe bệnh nhân và tư vấn tiêm vắc xin phù hợp.
Trong tiêm chủng:
- Ngồi đúng tư thế theo hướng dẫn của điều dưỡng.
- Đối với trẻ em, phụ huynh giữ bé ngồi đúng tư thế theo hướng dẫn, giữ chắc vị trí tiêm, tránh để bé cựa quậy, vùng vẫy trong quá trình tiêm.
- Các phụ huynh cần cùng điều dưỡng viên kiểm tra các thông tin để đảm bảo đúng người được tiêm; giới thiệu về vắc xin gồm: tên, tác dụng phòng bệnh, nhà sản xuất, nước sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng, tính toàn vẹn của vắc xin (gồm vỏ hộp và lọ, xilanh chứa vắc xin, dung môi), liều dùng, đường dùng; tác dụng không mong muốn và những rủi ro khi tiêm chủng.
Sau tiêm chủng:
- Trẻ em và người lớn sau tiêm chủng đều cần theo dõi tối thiểu 30 phút tại cơ sở tiêm chủng. Nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường: da nổi mẩn đỏ, hơi thở ngắt quãng, thở gấp, nôn trớ,... cần báo ngay cho nhân viên y tế để được xử lý kịp thời.
- Tiếp tục theo dõi sức khỏe tại nhà sau tiêm chủng ít nhất 48 giờ nhằm phát hiện và xử lý tình huống khẩn cấp kịp thời. Các phản ứng nặng sau tiêm là rất hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra như: phản ứng phản vệ, co giật do sốt cao,... Lúc này, bệnh nhân cần được xử trí tại chỗ đúng cách, đưa đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.
⇒ Bạn nên tìm hiểu thêm: Các phản ứng sau tiêm não mô cầu BC từ nhẹ đến nặng và cách xử trí
Một số thắc mắc về lịch tiêm não mô cầu BC
1. Tiêm 1 mũi viêm màng não mô cầu BC được không?
Vắc xin Va-Mengoc-BC được chỉ định 2 mũi cho trẻ em và người lớn, nếu chỉ tiêm duy nhất 1 mũi, tiêm không đủ theo phác đồ, kháng nguyên protein trong vắc xin nhóm huyết thanh B và C sinh ra không đủ để đáp ứng kháng thể diệt khuẩn, hiệu quả phòng bệnh không cao. Do đó, khi vi khuẩn xâm nhập, bất kỳ ai cũng có khả năng mắc bệnh.
Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch vắc xin VA-Mengoc-BC sẽ tạo ra miễn dịch đặc hiệu, bảo vệ an toàn trước vi khuẩn Neisseria meningitidis tuýp B, C gây bệnh viêm màng não mô cầu, hạn chế biến chứng nguy hiểm do não mô cầu gây ra.
Các chuyên gia khuyến cáo, nên tiêm vắc xin đầy đủ theo lịch tiêm phòng viêm não mô cầu BC được khuyến cáo để phát huy tối đa công dụng bảo vệ của vắc xin, phòng bệnh suốt đời.
2. Tiêm mũi 2 trễ lịch có sao không?
Tiêm mũi 2 trễ lịch có thể làm giảm khả năng phòng bệnh, trẻ có nguy cơ mắc viêm màng não tuýp B, C mặc dù đã được tiêm 1 mũi vắc xin phòng bệnh, nhất là vào cao điểm của mùa dịch.
Theo nguyên tắc, tiêm đúng lịch là tối ưu nhất cho việc phòng bệnh vì vắc xin sẽ phát huy tối đa hiệu quả phòng vệ. Bởi với đa số các loại vắc xin, trong đó có vắc xin VA-Mengoc-BC, mũi tiêm cơ bản đầu tiên có tác dụng kích thích hệ miễn dịch sản sinh kháng thể ban đầu chống lại bệnh tật, mũi tiêm tiếp theo có tác dụng kích thích “tái sản xuất” kháng thể. Việc nhỡ lịch tiêm cho trẻ có thể khiến kháng thể ban đầu bị suy yếu, không đủ khả năng để chống lại vi khuẩn gây bệnh viêm màng não mô cầu.
Để không bị nhỡ lịch tiêm phòng cho trẻ, cha mẹ nên theo sát lịch chủng ngừa được các bác sĩ khuyến cáo. Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu ốm, sốt trước khi tiêm phòng, không đáp ứng điều kiện sức khỏe tiêm phòng, phụ huynh cần liên hệ với cơ sở tiêm chủng để được sắp xếp lịch tiêm sớm nhất.
3. Não mô cầu BC có cần tiêm mũi nhắc lại không?
Vắc xin phòng viêm màng não mô cầu BC chỉ cần tiêm theo phác đồ 2 mũi để tạo trí nhớ miễn dịch trọn đời, chưa có khuyến cáo cần tiêm mũi nhắc lại đối với loại vắc xin này. Vắc xin phòng viêm não mô cầu thường xuyên trong tình trạng thiếu/hết nên bố mẹ cần liên hệ trước cho trung tâm tiêm chủng hoặc đặt trước vắc xin để con được tiêm đúng lịch, đầy đủ.
Các loại vắc xin phòng viêm màng não khác
1. Vắc xin phòng viêm màng não mô cầu Bexsero (Bỉ)
Vắc xin phòng viêm màng não mô cầu Bexsero là vắc xin thế hệ mới vừa được Hệ thống tiêm chủng VNVC và hãng dược sản xuất GSK đưa về Việt Nam từ tháng 2/2024. VNVC là đơn vị đầu tiên có được loại vắc xin quan trọng này, phục vụ nhu cầu phòng bệnh sớm cho Khách hàng, đặc biệt là trẻ em từ 2 tháng tuổi.
Bexsero là vắc xin phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm B thế hệ mới được sản xuất bởi hãng dược phẩm hàng đầu thế giới GSK (Bỉ) sản xuất tại Ý theo công nghệ mới phiên mã ngược (Reverse vaccinology), tiếp cận dựa trên hệ gen của vi khuẩn não mô cầu để phát triển vắc xin.
Vắc xin chứa 4 thành phần kháng nguyên protein não mô cầu nhóm B (NHBA, NadA, fHbp, OMV), cung cấp khả năng tiêu diệt hiệp đồng cao, bao phủ nhiều chủng vi khuẩn não mô cầu nhóm B hơn, hiệu quả phòng bệnh lên đến 95% đối với các bệnh lý não mô cầu xâm lấn nhóm B gây ra như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi,... Vắc xin tiêm sớm cho trẻ từ 2 tháng đến người lớn 50 tuổi.

2. Vắc xin phòng não mô cầu Menactra (Mỹ)
Vắc xin Menactra do hãng dược phẩm hàng đầu thế giới Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất tại Mỹ trên công nghệ cộng hợp, có chứa 4 thành phần Polysaccharide nhóm kháng nguyên A, C, Y, W-135 cộng hợp với protein giải độc tố bạch hầu (chất mang). Menactra có tính sinh miễn dịch cao, hiệu quả phòng bệnh lên đến 90% nhóm huyết thanh gây não mô cầu ACYW-135.
Vắc xin được chỉ định tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi đến người lớn 55 tuổi, tiêm ở vùng bắp, mặt trước - ngoài đùi hoặc vùng cơ delta tùy theo tuổi và khối lượng cơ của đối tượng tiêm, không được tiêm tĩnh mạch, tiêm trong da và dưới da. Hiện có hơn 70 quốc gia trên thế giới cấp phép lưu hành vắc xin Menactra, trong đó có Việt Nam.

Trong bài viết, câu hỏi “Vắc xin viêm não mô cầu BC tiêm mấy mũi?” đã được giải đáp chi tiết dưới sự tư vấn của chuyên gia trong lĩnh vực y tế dự phòng là viêm phổi rsv, Hệ thống tiêm chủng VNVC. Để được tư vấn, đặt lịch tiêm chủng vắc xin phòng viêm màng não mô cầu BC, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC.


