Viêm gan B có lây qua đường nước bọt không? [Chuyên gia giải đáp]

Viêm gan B là bệnh lý truyền nhiễm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như suy giảm chức năng gan, u xơ gan, gan nhiễm mỡ, ung thư gan và thậm chí là tử vong. Bên cạnh đó, viêm gan B còn có tốc độ lây lan nhanh chóng với nhiều con đường lây truyền khác nhau. Vậy, viêm gan B có lây qua đường nước bọt không? Có những cách phòng ngừa nào?

Đường lây truyền phổ biến của viêm gan B

Viêm gan B vẫn là một mối đe dọa sức khỏe toàn cầu và hàng trăm nghìn ca mới được ghi nhận mỗi năm. Không phân biệt tuổi tác, tất cả mọi người đều tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh. Viêm gan B lây lan thông qua 3 con đường chính, gồm có:

• Đường máu: Virus HBV là nguyên nhân gây ra bệnh viêm gan B, đây là loại virus có sức sống rất lâu trong máu của người bị nhiễm. Nếu không có biện pháp phòng tránh, việc tiếp xúc với máu của người bệnh có thể dễ dàng gây lây nhiễm virus. Các vết thương hở trên da cũng là “cánh cửa” cho virus xâm nhập vào cơ thể. Thậm chí, các vật dụng cá nhân như kim tiêm, kéo cắt móng tay cũng có thể là những công cụ truyền bệnh trung gian. Khả năng sống sót của virus trong máu khô và ngoài môi trường càng tăng thêm nguy cơ nhiễm bệnh.
• Đường tình dục: Virus HBV có thể tồn tại trong những chất lỏng, dịch tiết của cơ thể người như tinh trùng hay dịch âm đạo. Việc quan hệ tình dục không an toàn có thể dễ dàng truyền nhiễm virus qua các vết xước trên cơ thể, vì thế việc sử dụng dụng cụ tình dục không vệ sinh cũng có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Trên thực tế, quan hệ tình dục đồng giới hay dị giới đều có nguy cơ lây bệnh tương đương.
• Đường từ mẹ sang con: Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Việt Nam (CDC), đây là đường lây truyền nguy hiểm nhất, với nguy cơ lây nhiễm lên đến 90% khi trẻ sơ sinh sinh ra từ các bà mẹ bị nhiễm virus viêm gan B (1). Virus HBV được lây truyền từ mẹ sang con trong thai kỳ qua quá trình nuôi dưỡng bào thai bằng máu của người mẹ. Tỷ lệ mắc bệnh cao hơn vào những tháng cuối thai kỳ và sau khi sinh nếu không có biện pháp phòng ngừa. Do đó, khi có ý định mang thai, người mẹ nên thực hiện xét nghiệm kiểm tra để biết tình trạng viêm gan B và đưa ra phương án phòng ngừa.

Viêm gan B có lây qua đường nước bọt không?

CÓ. virus gây ra bệnh viêm gan B có tồn tại trong các dịch tiết cơ thể vì thế, viêm gan B hoàn toàn có thể lây truyền qua đường nước bọt. Tuy nhiên, mật độ virus HBV có trong nước bọt rất thấp chỉ chiếm khoảng 1-2%. Vì vậy, câu trả lời cho nghi vấn viêm gan B có lây qua đường nước bọt không là có thể nhưng nguy cơ rất thấp. Vì thế, không nên kỳ thị hoặc cách ly những người bị viêm gan B.

Tuy nhiên, các đối tượng có các vấn đề răng miệng như xước, loét, viêm lợi hoặc chảy máu chân răng có nguy cơ truyền nhiễm cao hơn khi tiếp xúc với người khác. Bên cạnh đó, cần lưu ý rằng virus HBV có thể lây nhiễm qua các hoạt động thường ngày nếu tiếp xúc trực tiếp với các vết thương hở chảy máu hoặc qua quan hệ tình dục không an toàn, xăm hoặc xỏ khuyên tại những địa điểm không đảm bảo vệ sinh an toàn.

Cách phòng ngừa lây truyền viêm gan B

Viêm gan B là bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm với tốc độ lây lan nhanh chóng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm gan B có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như suy gan, xơ gan, ung thư gan và có thể đe dọa tính mạng của người bị bệnh. Tuy nhiên, đây là bệnh lý hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách tiêm phòng vắc xin và hỗ trợ phòng ngừa bằng các phương pháp khác. Cụ thể:

Tiêm phòng

Đây là phương pháp phòng ngừa lây truyền bệnh viêm B hiệu quả, tiết kiệm và đơn giản nhất. Để phòng ngừa viêm gan B cho trẻ sơ sinh, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo tiêm vắc xin phòng viêm gan B ngay sau khi trẻ được sinh ra, trong vòng 24 giờ đầu tiên. Sau đó, nên tiêm tiếp các mũi sau với khoảng thời gian tối thiểu là 4 tuần giữa mỗi liều (tùy thuộc vào từng loại vắc xin phòng viêm gan B khác nhau). WHO đã xác nhận rằng việc tiêm vắc xin viêm gan B có hiệu quả rất cao, đạt đến 95% trong việc bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của virus HBV. (2)

Như trên đã đề cập, viêm gan B có thể gặp ở bất kỳ đối tượng ở bất kể độ tuổi hay giới tính nào. Vậy nên, ngay cả người lớn cũng cần tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan B nhằm bảo vệ cơ thể có đầy đủ kháng thể chống lại sự lây nhiễm của virus viêm gan B. Trước tiên, để biết liệu mình đã bị nhiễm virus viêm gan B hay chưa và có kháng thể kháng virus viêm gan B trong cơ thể hay không, người lớn cần thực hiện các xét nghiệm HBsAg và anti-HBs (HBsAb). Nếu kết quả của xét nghiệm HBsAg là âm tính, việc tiêm phòng vắc xin càng sớm càng tốt sẽ rất cần thiết, nhằm nâng cao khả năng bảo vệ cơ thể khỏi bệnh viêm gan B.

Tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện đang có đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh viêm gan B với số lượng lớn, kể cả các loại vắc xin đang hot như thành phần phòng viêm gan B có trong vắc xin 6in1, 5in1 nhằm đáp ứng mọi nhu cầu tiêm chủng vắc xin phòng bệnh cho trẻ em và người lớn.

Toàn bộ các loại vắc xin của VNVC cam kết có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được nhập khẩu trực tiếp từ các hãng vắc xin và công ty dược phẩm lớn, uy tín hàng đầu trên thế giới. Toàn bộ vắc xin tại VNVC luôn mang lại chất lượng cao, tính an toàn và hiệu quả bảo vệ ở mức tối ưu nhất bởi mỗi trung tâm tiêm chủng của VNVC trên cả nước đều sở hữu kho lạnh, dây chuyền lạnh bảo quản vắc xin Cold Chain hiện đại, quy mô lớn, đạt chuẩn GSP, duy trì nhiệt độ bảo quản vắc xin ổn định trong ngưỡng từ 2-8 độ C theo đúng quy định của nhà sản xuất.

Các biện pháp phòng bệnh khác

• Để phòng tránh bệnh viêm gan B, nên nhận thức rõ sự nguy hiểm của bệnh, là những biến chứng nghiêm trọng cùng nguy cơ tử vong.
• Duy trì mối quan hệ hôn nhân chung thủy 1 vợ – 1 chồng, chỉ quan hệ tình dục với vợ/chồng và người yêu của mình, tránh quan hệ với nhiều bạn tình cùng hoặc quan hệ tình dục với bạn tình không rõ tiền sử mắc bệnh và tình trạng sức khỏe hiện tại.
• Khi quan hệ tình dục, dù là quan hệ đồng giới hay dị giới, luôn luôn sử dụng biện pháp an toàn như bao cao su, màng chắn sinh học,…
• Đi khám sức khỏe định kỳ và thực hiện các xét nghiệm máu cần thiết để phát hiện virus viêm gan B sớm nhằm tiếp nhận các chỉ định điều trị và xử lý kịp thời.
• Dù viêm gan B có thể lây qua đường nước bọt với tỷ lệ rất thấp, nhưng vẫn nên cẩn thận và không nên hôn môi nếu một trong hai người bị bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
• Tuyệt đối không sử dụng chung bơm kim hoặc tiêm chích với bất kỳ ai.
• Không thực hiện xăm chân mày, xăm trổ ở những địa chỉ kém uy tín, thực hành thiếu vệ sinh
• Nên sử dụng các đồ dùng cá nhân của riêng mình, tránh chia sẻ bàn chải đánh răng, dao cạo râu, bấm móng tay và các vật dụng khác.
• Hạn chế tiếp xúc với vết thương hở của người bị bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.

Viêm gan B có lây qua đường nước bọt không? Có thể, nhưng trường hợp này là rất hiếm khi xảy ra bởi nồng độ virus HBV trong nước bọt là rất thấp. Tuy nhiên, nên cẩn thận và tránh tiếp xúc với dịch tiết niêm mạc của người khác nếu họ bị hoặc nghi ngờ bị bệnh viêm gan B. Ngoài ra, cần phải chủ động phòng ngừa viêm gan B bằng cách tiêm chủng vắc xin phòng bệnh viêm gan B đủ mũi và đúng lịch nhằm hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm bệnh tật, bảo vệ sức khỏe bản thân, nâng cao chất lượng cuộc sống của gia đình và xã hội.