Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa *
Viêm gan B là căn bệnh “nhiễm trùng thầm lặng” gây ra gánh nặng vô cùng lớn trên toàn cầu. Ước tính hiện nay có đến 300 triệu người đang sống chung với bệnh viêm gan B phải đối mặt với nguy cơ biến chứng nặng nề và thậm chí là tử vong nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách.
Tuy nhiên, viêm gan B đã có thể phòng ngừa hiệu quả bằng việc tiêm chủng vắc xin. Hằng năm vào ngày 28/07, cả thế giới kỷ niệm ngày Viêm gan Thế giới để tôn vinh sinh nhật của Tiến sĩ Baruch Blumberg (1), người đã khám phá ra virus viêm gan B vào năm 1967 và 2 năm sau đó chính ông đã phát triển vắc xin viêm gan B. Ngày Viêm gan Thế giới được tổ chức để tăng cường nhận thức về bệnh viêm gan siêu vi B cũng như tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh và các biến chứng của bệnh lý này gây ra.
BS Bùi Công Sự – Quản lý Y khoa Vùng 3 – Miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC: “Viêm gan B có thể gây ra nhiễm trùng mạn tính, làm tăng nguy cơ bị xơ gan và ung thư gan, dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, viêm gan B có thể được phòng ngừa hiệu quả thông qua việc tiêm vắc xin. Vắc xin viêm gan B thường được tiêm cho trẻ sơ sinh ngay sau khi sinh 24h và bắt đầu mũi đầu tiên của phác đồ vào 2 tháng tuổi.” |
Viêm gan B là một trong những loại bệnh gan phổ biến nhất trên toàn cầu, do virus viêm gan B (HBV) tấn công và gây tổn thương đến gan.
Viêm gan B được coi là một loại bệnh dịch thầm lặng, vì hầu hết người bệnh không có triệu chứng khi mới mắc bệnh hoặc mắc bệnh ở dạng mạn tính. Do đó, họ có thể vô tình lây nhiễm virus cho người khác và tiếp tục lan truyền bệnh viêm gan B một cách “vô tình – vô hình”.
Số liệu thống kê của Tổ chức Viêm gan B cho thấy, trên toàn cầu có 2 tỷ người bị nhiễm viêm gan B, tức là trung bình cứ 3 người sẽ có 1 người bị mắc bệnh này. Trong đó, có đến 257 triệu người bị mắc bệnh viêm gan B mạn tính, không thể loại trừ được siêu virus HBV khỏi cơ thế. Cũng theo tổ chức này, mỗi năm có khoảng 700.000 người tử vong do viêm gan B và các biến chứng của căn bệnh này.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm gan B là một vấn đề sức khỏe gây ra gánh nặng lớn cho hệ thống y tế toàn cầu. Gánh nặng lây nhiễm cao nhất là ở Khu vực Tây Thái Bình Dương và Khu vực Châu Phi, với lần lượt là 116 triệu và 81 triệu người mắc bệnh viêm gan B mạn tính. Ở các khu vực khác trên thế giới, có đến 60 triệu người bị nhiễm bệnh ở Đông Địa Trung Hải, 18 triệu người ở Khu vực Đông Nam Á, 14 triệu ở Khu vực Châu Âu và 5 triệu ở Khu vực Châu Mỹ.
Đặc biệt, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ nhiễm viêm gan B cao nhất thế giới. Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), hiện nay ở Việt Nam có khoảng 10 triệu người nhiễm viêm gan B, phần lớn là bệnh mạn tính.
Viêm gan B là bệnh nhiễm trùng gan, nhiễm trùng này có thể cấp tính (ngắn và nặng) hoặc mạn tính (dài hạn).
Viêm gan B cấp tính là một trạng thái nhiễm trùng ngắn hạn do virus viêm gan B (HBV), kéo dài trong vòng 6 tháng tính từ thời điểm người bệnh tiếp xúc với HBV. Thông thường, người nhiễm viêm gan B cấp tính không có triệu chứng hoặc chỉ xuất hiện triệu chứng nhẹ không điển hình. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nghiêm trọng khiến người bệnh cần nhập viện để điều trị.
Nhiều người mắc viêm gan B cấp tính, đặc biệt là ở độ tuổi trưởng thành, có thể tự loại bỏ virus ra khỏi cơ thể bằng hoạt động của hệ miễn dịch và khỏi hoàn toàn sau vài tháng mà không gây di chứng. Thực tế cho thấy, có tới 90% người trưởng thành bị nhiễm HBV tự khỏi bệnh (2). Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch không thể tiêu diệt virus, viêm gan B cấp tính có thể tiến triển thành viêm gan B mạn tính.
Các cá nhân dương tính với HBV trong hơn 6 tháng kể từ lần xét nghiệm máu đầu tiên được chẩn đoán mắc bệnh viêm gan B mạn tính. Điều này cho biết hệ miễn dịch của người bệnh không thể loại bỏ virus viêm gan B và virus vẫn tiếp tục tồn tại trong hệ thống cơ thể của họ, chủ yếu là trong máu và gan. Virus có thể tiếp tục tồn tại trong một thời gian dài và có thể tồn tại trong máu suốt cuộc đời của người bệnh.
Viêm gan B mạn tính có thể dẫn đến các bệnh gan nghiêm trọng, bao gồm xơ gan và ung thư gan. Tuy không phải tất cả những người mắc bệnh viêm gan B mạn tính đều gặp phải những vấn đề gan nghiêm trọng, nhưng họ có nguy cơ cao hơn so với những người không nhiễm bệnh.
Bệnh viêm gan B do virus viêm gan B (HBV) gây ra với khả năng lây lan qua máu, tinh dịch và các chất dịch cơ thể khác từ người bị nhiễm virus. Virus viêm gan B có một lớp vỏ bên ngoài và một lõi bên trong.
Dấu hiệu của viêm gan B cấp tính có thể gồm chán ăn, đau khớp và cơ, sốt nhẹ hoặc có thể gây đau dạ dày. Thông thường, không phải ai cũng có triệu chứng, nhưng trong trường hợp có, chúng thường xuất hiện sau khoảng 60 – 150 ngày kể từ khi mắc bệnh (3), thời gian trung bình từ khi nhiễm bệnh đến khi triệu chứng xuất hiện là 3 tháng. Một số người có thể gặp phải những triệu chứng nghiêm trọng hơn như buồn nôn, nôn mửa, da và mắt bị vàng hoặc sưng dạ dày.
Hầu hết người mắc viêm gan B mạn tính không xuất hiện các biểu hiện điển hình trong nhiều năm mắc bệnh. Nếu có triệu chứng xuất hiện, chúng thường giống với những triệu chứng của một bệnh nhiễm trùng cấp tính.
Trường hợp người bệnh đã bị nhiễm viêm gan B trong một thời gian dài trước khi bắt đầu có triệu chứng, có khả năng cao đó là dấu hiệu của những biến chứng nguy hiểm của viêm gan B như xơ gan hoặc ung thư gan.
Mặc dù bất kể ai cũng đều có nguy cơ bị nhiễm viêm gan B, nhưng có một số nhóm người nguy cơ cao, dễ bị nhiễm bệnh hơn. Công việc, lối sống và cả việc sinh ra trong một gia đình có người bị nhiễm viêm gan B đều có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Dưới đây là một số nhóm người có nguy cơ cao:
Virus viêm gan B có thể lây truyền từ người này sang người khác qua máu, tinh dịch hoặc các chất dịch cơ thể khác. Điều này có thể xảy ra thông qua quan hệ tình dục; dùng chung kim tiêm, ống tiêm hoặc dụng cụ tiêm ma túy khác; tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc các chất dịch cơ thể khác từ người bị nhiễm bệnh; lây nhiễm từ người mẹ bị nhiễm bệnh sang trẻ trong quá trình mang thai hoặc khi sinh hoặc sử dụng thiết bị y tế chưa được khử trùng đúng cách, ví dụ như khi tiêm thuốc, châm cứu, xăm hình hoặc xỏ lỗ tai/cơ thể…
Xem thêm: Viêm gan B lây qua đường nào?
Người mắc bệnh viêm gan siêu vi B dạng mạn tính có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như:
Xem thêm: Viêm gan b có nguy hiểm không?
Viêm gan B có thể được chẩn đoán thông qua chuỗi các xét nghiệm máu bao gồm:
Ngoài ra, viêm gan B có thể chẩn đoán thông qua các phương pháp khác như:
Nếu bệnh nhân được chẩn đoán mắc viêm gan B cấp tính, không nhất thiết phải điều trị, vì không có phương pháp nào có thể loại trừ hoàn toàn viêm gan B cấp tính. Thông thường, hầu hết người lớn bị nhiễm bệnh sẽ tự hồi phục. Tuy nhiên, trong trường hợp này, bệnh nhân cần nghỉ ngơi, tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý, uống đủ nước và theo dõi diễn biến của cơ thể. Nếu trạng thái nặng, bệnh nhân có thể cần sử dụng thuốc kháng virus hoặc được nằm viện để ngăn ngừa biến chứng.
Đối với viêm gan B mạn tính, quyết định áp dụng phương pháp điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, một số phương pháp điều trị phổ biến gồm có:
Phương pháp phòng ngừa hiệu quả, tiết kiệm và đơn giản nhất hiện nay là chủng ngừa đầy đủ, đúng lịch vắc xin phòng bệnh viêm gan B theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Vắc xin viêm gan B được khuyến nghị cho tất cả các trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 18 tuổi bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ. CDC cũng khuyến nghị rằng người lớn thuộc các nhóm có nguy cơ cao nên được tiêm phòng.
Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện đang có đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh viêm gan B cho cả trẻ em và người lớn với số lượng lớn, được bảo quản nghiêm ngặt ở điều kiện tối ưu với dây chuyền lạnh (Cold Chain) và hệ thống kho lạnh hiện đại, quy mô lớn đạt chuẩn GSP (Good Storage Practice) trên toàn quốc, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm chủng vắc xin an toàn cho trẻ em và người lớn trên toàn quốc.
Ngoài ra, dựa vào những đường lây truyền của viêm gan siêu vi B, các chuyên gia đưa ra khuyến cáo về các biện pháp phòng ngừa khác nên được phối hợp thực hiện song song với việc chủng ngừa bệnh như sau:
Viêm gan B là bệnh lý truyền nhiễm vô cùng nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả bằng biện pháp chủng ngừa vắc xin. Theo Tổ chức Viêm gan B (Hepatitis B Foundation), Vắc xin viêm gan B được chứng mình là vắc xin an toàn và hiệu quả, được khuyến nghị chủng ngừa cho trẻ sơ sinh, trẻ em người lớn, người mắc các bệnh mạn tính được chỉ định tiêm chủng và những người có nguy cơ cao bị nhiễm trùng do công việc, lối sống, hoàn cảnh sống hoặc quốc gia mà họ sinh sống. Vì mọi người đều có nguy cơ mắc bệnh, nên việc tiêm vắc xin viêm gan B để bảo vệ khỏi bệnh gan mãn tính suốt đời được coi là rất quan trọng.
Chỉ trong 4 tháng, Mỹ đã ghi nhận 26 triệu ca nhiễm cúm với khoảng 25.000 trường hợp tử vong; trong đó, trẻ em là đối tượng...
Xem ThêmBài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC. Cúm là một trong...
Xem ThêmVắc xin cúm đã có từ rất lâu và trở nên quen thuộc với nhiều người. Nhưng trong thời điểm nhạy cảm hiện tại, khi mà “một...
Xem ThêmKhông giống như viêm gan B và C, nhiễm trùng viêm gan A không gây ra bệnh gan mạn tính. Tuy nhiên trong một số trường hợp,...
Xem ThêmViêm màng não mô cầu là một bệnh nguy hiểm, diễn tiến rất nhanh. Trẻ em mắc viêm màng não mô cầu có thể tử vong trong...
Xem ThêmViêm gan B có nguy hiểm không là vấn đề được nhiều người quan tâm, không chỉ riêng những người bệnh mắc bệnh viêm gan mà còn...
Xem Thêm