Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không? Nguy cơ gì?

17:45 25/11/2024

Quản lý Y khoa miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không? Viêm tiểu phế quản bội nhiễm là bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ, có tỷ lệ nhập viện cao, tần suất tái nhiễm nhiều lần gây biến chứng nghiêm trọng. Phát hiện sớm và điều trị đúng cách vô cùng quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe trẻ, ngăn ngừa biến chứng bệnh.
BS Lê Thị Gấm - Quản lý Y khoa vùng 6 miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, viêm tiểu phế quản bội nhiễm là tình trạng viêm nhiễm tái phát hoặc nặng hơn tại vị trí đã nhiễm trùng trước đó. Có nghĩa rằng, ngoài bị viêm nhiễm tại tiểu phế quản, người bệnh còn có nguy hiểm nhiễm thêm một số loại virus/vi khuẩn, tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác.
Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy cơ khiến trẻ tràn khí màng phổi, xẹp phổi, mất nước-điện giải, ngừng hô hấp,... và tử vong. Ba mẹ cần giữ ấm cho trẻ vào mùa lạnh, giữ vệ sinh sạch sẽ môi trường sống, tiêm phòng các loại vắc xin phòng bệnh đường hô hấp... để bảo vệ lá phổi và hệ hô hấp trẻ khỏe mạnh. |
Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không?
Viêm tiểu phế quản bội nhiễm nguy hiểm hơn rất nhiều so với bệnh lý viêm tiểu phế quản thông thường. Đặc biệt viêm là nhóm đối tượng trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Viêm tiểu phế quản là tình trạng nhiễm trùng phổi do một số loại virus gây ra. Khi nhiễm bệnh, các tiểu phế quản viêm, sưng và phù nề, tiết ra nhiều dịch và chất nhầy khiến đường thở của trẻ bị hẹp gây khó thở, tắc nghẽn dẫn đến xẹp phổi.
Viêm tiểu phế quản bội nhiễm là tình trạng nặng của viêm tiểu phế quản. Đây là tình trạng viêm nhiễm tái phát hoặc nặng hơn tại vị trí đã nhiễm trùng trước đó. Có nghĩa rằng, ngoài viêm nhiễm tại tiểu phế quản, người bệnh còn nhiễm thêm một số loại virus/ vi khuẩn, từ đó tăng cơ hội mắc các bệnh khác.
Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, đặc biệt là trẻ từ 3-6 tháng. Tác nhân chính gây bệnh là do virus, thường là do virus hợp bào hô hấp RSV (Respiratory Syncytial virus) chiếm hơn 50% trường hợp bệnh. Ngoài ra, bệnh còn do virus cúm, Rhinovirus, adenovirus,... gây nên. Nếu quá trình chăm sóc và điều trị không dứt điểm sẽ tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn như phế cầu, Hib, liên cầu khuẩn... trú sẵn ở vùng mũi họng của người có cơ hội tấn công, dẫn đến tình trạng bội nhiễm nghiêm trọng hơn.
Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không? Tất cả các trường hợp bệnh lý có bội nhiễm đều nguy hiểm, đặc biệt là đối với viêm tiểu phế quản - căn bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi càng là vấn đề nghiêm trọng. Vì khi mắc bệnh, trẻ nhỏ với hệ miễn dịch non yếu có thể diễn biến nặng, nguy cơ biến chứng cao, đe dọa sức khỏe thậm chí là tính mạng trẻ.

Trẻ có thể ngừng hô hấp, đặc biệt ở trẻ sinh non, trẻ sinh dưới 34 tuần tuổi mắc viêm tiểu phế quản bội nhiễm. Biến chứng này thường diễn ra trong thời gian ngắn và rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.
Ngoài ra, trẻ còn có thể gặp biến chứng tràn khí màng phổi và xẹp phổi. Tràn khí màng phổi là tình trạng khí trong khoang màng phổi gây xẹp một phần hoặc toàn bộ phổi. Nếu không được điều trị và cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến suy hô hấp rất nhanh, thậm chí là tử vong. Tràn khí màng phổi và xẹp phổi thường gặp ở nhóm trẻ dưới 3 tháng tuổi.
Ngoài ra, tình trạng mất nước và điện giải do rối loạn tuần hoàn xảy ra ở phần lớn các ca bệnh. Một số trường hợp trẻ bị co giật do thiếu oxy hoặc do virus xâm nhập vào bên trong não. Nếu không được phát hiện và xử trí sớm, viêm tiểu phế quản bội nhiễm có thể gây tử vong. Tỷ lệ tử vong do viêm tiểu phế quản cao hơn ở trẻ dưới 1 tuổi. Ở độ tuổi lớn hơn, tỷ lệ tử vong giảm dần, tuy nhiên vẫn xuất hiện tình trạng chức năng tim, phổi suy giảm, nếu không được can thiệp có thể dẫn đến tử vong.
Triệu chứng khẩn cấp khi trẻ bị viêm tiểu phế quản bội nhiễm
Bệnh viêm tiểu phế quản bội nhiễm thường khởi phát với các triệu chứng viêm đường hô hấp trên như chảy nước mũi, ho, sốt nhẹ... Một số trường hợp trẻ có thể bị viêm tai hoặc viêm tai giữa. Nghiêm trọng hơn, trẻ có thể thở khò khè, thở nhanh, thở gấp, nôn ói liên tục, mệt mỏi, ngực hơi lõm, da tái nhợt, khó khăn khi uống nước (1). Khi gặp những dấu hiệu cảnh báo bệnh ngay từ giai đoạn đầu, ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị sớm, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Xem thêm: Viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ sơ sinh.
Điều trị viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ
Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không? Điều trị như thế nào? Để điều trị viêm tiểu phế quản bội nhiễm hiệu quả, dứt điểm, tốt nhất ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có những dấu hiệu ban đầu cảnh báo bệnh. Điều trị viêm tiểu phế quản bội nhiễm tuân thủ theo nguyên tắc cung cấp đủ oxy cho trẻ, nước - điện giải - dinh dưỡng.
Ngoài ra, đối với các trường hợp bội nhiễm, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng thuốc kháng sinh. Tùy vào tình trạng cụ thể của từng người bệnh hay loại vi khuẩn gây bội nhiễm mà các bác sĩ sẽ chỉ định một số loại kháng sinh như: cephalosporin thế hệ thứ ba, fluoroquinolon hoặc thuốc long đờm... (2)
Tuy nhiên, ba mẹ lưu ý, trẻ chỉ sử dụng kháng sinh khi có sự chỉ định từ bác sĩ. Khi sử dụng thuốc cần tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng được bác sĩ chỉ định. Các loại vi khuẩn gây viêm tiểu phế quản bội nhiễm thường đa dạng và có tỷ lệ kháng thuốc cao, do đó nếu tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc sử dụng không đúng cách, đúng liều lượng có thể không điều trị được khỏi bệnh, mà còn khiến cơ thể gặp tình trạng kháng thuốc gây nguy hiểm cho người bệnh.

Cách mẹ chăm sóc trẻ bị viêm tiểu phế quản bội nhiễm
Bên cạnh điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, nếu trẻ vẫn gặp tình trạng nghẹt mũi, khó thở, các phụ huynh nên hút dịch mũi cho trẻ. Nếu trẻ có triệu chứng bú kém/ ăn kém hơn bình thường, nên cho trẻ bú/ ăn với lượng ít hơn, có thể chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày hoặc cho trẻ nghỉ nhiều lần.
Ngoài ra, khi cho trẻ bị viêm phế quản bội nhiễm ngủ, mẹ nên thực hiện kê cao gối đầu cho trẻ. Lưu ý, không hút thuốc lá gần trẻ bị viêm phế quản bội nhiễm. Tránh để trẻ tiếp xúc với bụi bẩn, ẩm mốc, hay tác nhân dị ứng như phấn hoa, lông động vật. Bác sĩ có thể chỉ định phun khí dung cho trẻ. Mẹ có thể kết hợp vật lý trị liệu một hoặc nhiều lần trong ngày, liên tục từ 3-5 ngày. Tuyệt đối không cho trẻ phun khí dung nếu không có chỉ định từ bác sĩ.
Trong quá trình chăm sóc, mẹ cần chú ý xem cách thở của trẻ và cần đưa trẻ đến bệnh viện nếu xuất hiện các dấu hiệu khó thở như: thở ngắn sau khi ho, không uống hoặc bú, ngủ nhiều hơn bình thường hay dễ ngủ trong lúc ăn, quấy khóc, không ngủ hoặc khó giữ bình tĩnh, sốt, không đi tiểu trong vòng 6-8 tiếng hoặc bị khô miệng và môi, thóp lõm, trẻ khò khè hay ngủ li bì.
Xem thêm về cách chăm sóc trẻ bị viêm tiểu phế quản bội nhiễm đúng và nhanh khỏi.

Cách phòng ngừa viêm tiểu phế quản bội nhiễm cho trẻ
Bên cạnh viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không? thỉ cách phòng tránh viêm tiểu phế quản bội nhiễm lặp lại bằng cách nào? Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có thể gặp nhiều ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi mắc bệnh, trẻ có nguy cơ cao diễn tiến nặng, biến chứng và có nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Sữa mẹ là nguồn kháng thể tạo miễn dịch rất tốt cho trẻ, do đó, trẻ cần được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và có thể duy trì bú mẹ đến khi trẻ 24 tháng tuổi. Nguồn kháng thể thụ động được truyền qua sữa mẹ sẽ có khả năng bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời, khi trẻ chưa đến độ tuổi tiêm phòng một số loại vắc xin. Ngoài ra, cần giữ ấm cho trẻ vào mùa lạnh và đặc biệt là khi thời tiết thay đổi. Giữ vệ sinh sạch sẽ, đặt trẻ nằm ở nơi thoáng mát, tránh khói thuốc lá và bụi bẩn trong nhà.
Ngoài ra, các tác nhân như cúm, phế cầu, ho gà,... gây bệnh ở đường hô hấp có thể gây nên tình trạng viêm tiểu phế quản bội nhiễm. May mắn thay, các tác nhân này đều đã có vắc xin phòng ngừa hiệu quả cho trẻ em và người lớn. Trẻ cần được tiêm đúng lịch và đủ liều để bảo vệ đường hô hấp khỏe mạnh, phòng nguy cơ bội nhiễm, biến chứng nặng, tử vong. Người lớn như ba mẹ, người chăm trẻ, người thân cũng cần tiêm các loại vắc xin phòng bệnh hô hấp để tạo "lớp kén" bảo vệ trẻ khỏe mạnh, góp phần tăng miễn dịch cộng đồng.

Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không? Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có khả năng khiến trẻ ngừng hô hấp, tràn khí màng phổi, xẹp phổi, mất nước-điện giải... và tử vong. Khi có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ trẻ mắc viêm tiểu phế quản bội nhiễm, ba mẹ nên đưa trẻ đến ngay bệnh viện để được thăm khám và điều trị, không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà để tránh khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Tiêm phòng cho trẻ đầy đủ các vắc xin cần thiết để bảo vệ hệ hô hấp khỏe mạnh. Để được tư vấn, giải đáp các vấn đề xoay quanh vắc xin phòng bệnh hô hấp cho trẻ em và người lớn, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline 028 7102 6595 hoặc đến trực tiếp các trung tâm VNVC trên toàn quốc.



- Tomiyoshi, T. (2023, June 4). What you need to know about bronchiolitis, a complication of RSV. News. https://health.ucdavis.edu/news/headlines/what-you-need-to-know-about-bronchiolitis-a-complication-of-rsv/2022/11
- Ali, S., Plint, A. C., & Klassen, T. P. (2012). Bronchiolitis. In Elsevier eBooks (pp. 443–452). https://doi.org/10.1016/b978-1-4377-1984-0.00027-9