Nên xét nghiệm HPV bao lâu 1 lần? Cách nhau mấy năm?

Xét nghiệm HPV định kỳ giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm HPV và xác định chủng virus đang gây nhiễm, từ đó giúp người nhiễm theo dõi sức khỏe chủ động và có phương án điều trị kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường ở cổ tử cung. Vậy xét nghiệm HPV bao lâu 1 lần? Câu trả lời sẽ được các chuyên gia từ Hệ thống tiêm chủng VNVC giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

Xét nghiệm HPV bao lâu 1 lần?

Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Dự phòng Hoa Kỳ (USPSTF) khuyến nghị, phụ nữ từ 30 tuổi trở lên nên thực hiện xét nghiệm HPV 5 năm một lần. Đối với phụ nữ từ 21 tuổi, nên thực hiện xét nghiệm Pap lần đầu ở tuổi 21, sau đó là xét nghiệm Pap 3 năm một lần. (3)

1. Phụ nữ dưới 21 tuổi

Với phụ nữ dưới 21 tuổi, xét nghiệm HPV thường không được khuyến cáo trừ khi có triệu chứng bất thường. Độ tuổi này không phải là nhóm có nguy cơ cao mắc ung thư cổ tử cung do nhiễm HPV, vì hệ miễn dịch của họ thường có khả năng tự loại bỏ virus. Do đó, việc xét nghiệm HPV không cần thiết, trừ khi có yếu tố nguy cơ đặc biệt hoặc có triệu chứng bất thường.

2. Phụ nữ từ 21 đến 65 tuổi

Xét nghiệm HPV bao lâu 1 lần? Đối với phụ nữ từ 21 – 29 tuổi, hướng dẫn từ Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Dự phòng Hoa Kỳ (USPSTF) khuyến cáo nên thực hiện xét nghiệm Pap lần đầu ở tuổi 21, sau đó là xét nghiệm Pap 3 năm một lần. Nếu trước 21 tuổi có hoạt động tình dục thì việc xét nghiệm Pap trước tuổi 21 cũng không cần thiết.

Đối với phụ nữ từ 30 – 65 tuổi, USPSTF khuyến cáo nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung bằng một trong các phương pháp sau:

• Xét nghiệm HPV 5 năm một lần;
• Xét nghiệm HPV/Pap 5 năm một lần;
• Hoặc xét nghiệm Pap 3 năm một lần.

Theo khuyến nghị từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), phụ nữ nên xét nghiệm HPV 5 năm một lần từ độ tuổi 25 – 65 tuổi. Tuy nhiên, có thể lựa chọn phương pháp xét nghiệm khác như kết hợp xét nghiệm HPV và Pap mỗi 5 năm hoặc chỉ xét nghiệm Pap mỗi 3 năm một lần, tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe và lịch sử bệnh lý của từng người.

3. Phụ nữ trên 65 tuổi

Bao lâu nên xét nghiệm HPV 1 lần? Ở độ tuổi trên 65, việc tiếp tục sàng lọc ung thư cổ tử cung không phải lúc nào cũng cần thiết. Tuy nhiên, quyết định này nên được đưa ra sau khi có sự trao đổi và tư vấn từ bác sĩ. Nếu phụ nữ trên 65 tuổi đã có lịch sử xét nghiệm sàng lọc đều đặn và kết quả đều bình thường, bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên không cần tiếp tục thực hiện các xét nghiệm này nữa.

Ngược lại, nếu kết quả xét nghiệm gần đây không bình thường hoặc chưa từng thực hiện sàng lọc thường xuyên, việc tiếp tục sàng lọc ngay cả sau tuổi 65 có thể là cần thiết. Điều này giúp phát hiện sớm những thay đổi bất thường và đảm bảo sức khỏe được bảo vệ tốt nhất.

4. Nam giới bao lâu nên xét nghiệm HPV 1 lần?

Nam giới xét nghiệm HPV bao lâu 1 lần? Hiện tại, không có xét nghiệm thường quy dành cho nam giới để kiểm tra các chủng HPV nguy cơ cao có thể gây ung thư. Tuy nhiên, một số bác sĩ khuyến khích nam giới đồng tính và song tính thực hiện xét nghiệm Pap hậu môn, vì nhóm này có nguy cơ mắc ung thư hậu môn cao hơn do nhiễm HPV. (4)

Các yếu tố ảnh hưởng đến tần suất làm lại xét nghiệm HPV

Bao lâu nên xét nghiệm HPV 1 lần còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như:

• Độ tuổi: Câu hỏi "Xét nghiệm HPV bao lâu một lần?" có thể được trả lời tùy theo độ tuổi của nữ giới. Đối với phụ nữ trong độ tuổi 21 đến 29, việc làm xét nghiệm Pap smear (xét nghiệm tế bào cổ tử cung) và xét nghiệm HPV thường xuyên là rất quan trọng, đặc biệt là khi bước vào độ tuổi 30 hoặc khi có các yếu tố nguy cơ. Phụ nữ trên 30 tuổi thường sẽ được yêu cầu làm xét nghiệm HPV và Pap smear kết hợp.
• Tiền sử bệnh lý: Nếu có tiền sử mắc các bệnh liên quan đến HPV như ung thư cổ tử cung, bệnh lý tế bào bất thường ở cổ tử cung hoặc đã có các triệu chứng nhiễm HPV trước đó, bác sĩ có thể yêu cầu làm lại xét nghiệm thường xuyên hơn để theo dõi sự tái phát hoặc biến chứng của bệnh.
• Kết quả xét nghiệm trước đó: Nếu kết quả xét nghiệm HPV trước đó cho thấy có nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao, việc làm lại xét nghiệm định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm những thay đổi có thể dẫn đến ung thư. Các xét nghiệm này thường được chỉ định thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định, tùy vào kết quả trước đó.
• Lối sống và các yếu tố nguy cơ khác: Các yếu tố như quan hệ tình dục không an toàn, nhiều bạn tình, hút thuốc lá, hoặc hệ miễn dịch suy yếu có thể làm tăng nguy cơ nhiễm HPV và phát triển các bệnh lý liên quan. Những người có các yếu tố nguy cơ này có thể cần thực hiện xét nghiệm HPV thường xuyên hơn để phát hiện và kiểm soát bệnh kịp thời.

Đã tiêm phòng HPV có cần làm xét nghiệm định kỳ nữa không?

Tiêm vắc xin HPV là một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với các bệnh do HPV gây ra, bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, âm đạo, hậu môn và các bệnh lý khác. Tuy nhiên, dù đã tiêm vắc xin HPV, việc làm xét nghiệm HPV và xét nghiệm Pap định kỳ vẫn là cần thiết, đặc biệt là đối với phụ nữ.

Vắc xin HPV hiện nay chủ yếu bảo vệ chống lại các chủng HPV lưu hành phổ biến và có nguy cơ cao tiến triển ung thư ác tính, đe dọa tính mạng người bệnh như 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, là những chủng virus liên quan đến nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, không phải tất cả các chủng HPV đều được tiêm phòng. Vẫn có khả năng nhiễm các chủng HPV không được bảo vệ bởi vắc xin. Vì vậy, xét nghiệm định kỳ vẫn cần thiết để phát hiện các nhiễm trùng HPV không được bảo vệ và xử lý kịp thời.

Vắc xin HPV không thể điều trị các nhiễm trùng đã có trước khi tiêm vắc xin và không thể ngăn ngừa tất cả các biến chứng của HPV, bao gồm ung thư cổ tử cung. Do đó, việc làm xét nghiệm Pap smear và xét nghiệm HPV vẫn quan trọng trong việc phát hiện các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn sớm, khi việc điều trị hiệu quả nhất.

Phụ nữ sau khi tiêm vắc xin HPV vẫn cần thực hiện xét nghiệm Pap smear và HPV định kỳ, đặc biệt là trong độ tuổi từ 21 đến 65. Tần suất xét nghiệm sẽ thay đổi tùy theo độ tuổi và kết quả các xét nghiệm trước đó. Đối với phụ nữ dưới 21 tuổi, việc xét nghiệm không cần thiết trừ khi có dấu hiệu bất thường. Từ 21 tuổi nên thực hiện xét nghiệm Pap và lặp lại 3 năm một lần. Đối với phụ nữ từ 30 - 65 tuổi nên thực hiện xét nghiệm HPV kết hợp xét nghiệm Pap 5 năm một lần.

Mặc dù việc tiêm vắc xin HPV giúp giảm nguy cơ nhiễm virus, nhưng việc xét nghiệm định kỳ vẫn cần phải căn cứ vào các yếu tố cá nhân như tiền sử bệnh lý, tình trạng sức khỏe và các yếu tố nguy cơ đặc thù. Do đó, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có lịch trình xét nghiệm phù hợp.

Làm gì để ngăn ngừa nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao?

Để phòng ngừa nguy cơ nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao, có thể áp dụng các cách sau:

1. Tiêm vắc xin HPV

Tiêm vắc xin HPV là phương pháp hiệu quả và an toàn nhất để phòng ngừa nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao, giúp ngăn chặn các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, âm hộ, hầu họng, ung thư hậu môn, cũng như mụn cóc sinh dục. Đây là một lựa chọn phòng ngừa không chỉ tiết kiệm mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài cho người tiêm.

Hiện nay, có hai loại vắc xin phòng HPV được cấp phép lưu hành tại Việt Nam là vắc xin Gardasil (Mỹ) và vắc xin Gardasil 9 (Mỹ). Cả hai loại vắc xin HPV đều được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học – Merck Sharp & Dohme (MSD – Mỹ).

Vắc xin Gardasil (Mỹ) phòng ngừa các bệnh như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, âm đạo, tổn thương tiền ung thư, mụn cóc sinh dục và các bệnh lý khác do HPV tuýp 6, 11, 16 và 18 gây ra. Vắc xin được chỉ định dành cho trẻ em gái và phụ nữ từ 9 – 26 tuổi, với lịch tiêm như sau:

Bé gái từ tròn 9 tuổi đến 14 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 2 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 từ 6-12 tháng.

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

Phác đồ tiêm nhanh:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 1 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 3 tháng

Bé gái từ 14 tuổi và phụ nữ đến 26 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.

Phác đồ tiêm nhanh:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 1 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 3 tháng

Vắc xin Gardasil 9 được coi là vắc xin bình đẳng giới, vì mở rộng phạm vi bảo vệ cho cả nam và nữ, phòng ngừa 9 chủng HPV phổ biến, bao gồm các loại HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 gây ra ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn, hầu họng, mụn cóc sinh dục, cùng các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản với hiệu quả bảo vệ lên đến trên 90%. Vắc xin Gardasil 9 được khuyến nghị tiêm cho cả nam và nữ trong độ tuổi từ 9 – 45 tuổi.

Người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 2 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 từ 6-12 tháng.

Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

Phác đồ 3 mũi (0 - 2 - 6):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

Người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.

2. Quan hệ tình dục an toàn

Quan hệ tình dục an toàn là một trong những biện pháp hiệu quả để phòng ngừa nhiễm HPV. Sử dụng bao cao su trong suốt quá trình quan hệ tình dục giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HPV, mặc dù không hoàn toàn ngăn chặn được vì virus có thể lây qua các vùng da tiếp xúc không được bảo vệ.

Tuy nhiên, bao cao su vẫn là phương pháp bảo vệ tốt nhất hiện có để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả HPV. Việc duy trì mối quan hệ tình dục lành mạnh, quan hệ thủy chung 1 vợ 1 chồng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa nguy cơ nhiễm HPV, bảo vệ sức khỏe.

3. Lối sống lành mạnh

Xây dựng lối sống lành mạnh là một trong những cách hiệu quả để giảm nguy cơ nhiễm HPV và các bệnh liên quan. Một chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch, đồng thời giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng. Tập thể dục đều đặn không chỉ nâng cao sức khỏe tổng thể mà còn giúp cơ thể duy trì khả năng chống lại các bệnh tật.

Ngoài ra, việc tránh sử dụng thuốc lá và các chất kích thích cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc các bệnh ung thư do HPV gây ra, đặc biệt là ung thư cổ tử cung, âm hộ và hậu môn.

Nên xét nghiệm HPV bao lâu 1 lần? Tóm lại, việc xét nghiệm HPV định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các chủng virus có nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung và các bệnh lý nguy hiểm khác. Đối với phụ nữ từ 30 tuổi trở lên, xét nghiệm HPV nên được thực hiện 5 năm một lần, tùy theo khuyến cáo của bác sĩ và kết quả sàng lọc trước đó. Việc tuân thủ lịch xét nghiệm giúp bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa ung thư hiệu quả.