Zona thần kinh có gây đau đầu không? Nguyên nhân và cách điều trị

Zona thần kinh là bệnh lý do virus Varicella Zoster gây ra, không chỉ ảnh hưởng đến da mà còn có liên quan trực tiếp đến hệ thần kinh. Mặc dù biểu hiện chính của bệnh là các mụn nước trên da, nhưng người bệnh cũng có thể gặp phải các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, nhạy cảm với ánh sáng và khó ngủ. Vậy ngoài các triệu chứng trên, zona thần kinh có gây đau đầu không? Bài viết này sẽ giải đáp mọi thắc mắc về vấn đề trên một cách chi tiết từ nguyên nhân, triệu chứng đến phương pháp điều trị chứng đau đầu do zona hiệu quả.

Zona thần kinh có gây đau đầu không?

Zona thần kinh có thể gây đau đầu do virus Varicella-Zoster tấn công các dây thần kinh, gây viêm và đau lan đến vùng đầu hoặc mặt. Tình trạng này thường xảy ra khi các dây thần kinh bị tổn thương gần khu vực sọ. Người mắc bệnh zona có thể cảm thấy đau nhức toàn bộ đầu hoặc chỉ ở một vùng nhất định và diễn biến từ trung bình đến nặng.

Hầu hết bệnh nhân mắc zona đều có triệu chứng ban đầu là đau da. Đặc biệt, khi zona ảnh hưởng đến vùng mắt, cơn đau thường xuất hiện dưới dạng đau ở mặt hoặc đau đầu. Một nghiên cứu đã khảo sát các đặc điểm của cơn đau đầu ở bệnh nhân zona mắt, và kết quả cho thấy, hơn 70% bệnh nhân mô tả cơn đau đầu như dao đâm, xảy ra một bên, với mức độ từ trung bình đến nặng, xuất hiện trước khi bệnh zona bùng phát. Đáng chú ý, trong 66,7% trường hợp, cơn đau đầu do zona đã đủ mạnh để đánh thức người bệnh khỏi giấc ngủ. (1)

Nguyên nhân gây ra tình trạng zona thần kinh đau đầu

Đau đầu do zona thần kinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

1. Đau đầu do viêm não, viêm màng não

Khi virus Varicella Zoster tấn công hệ thần kinh, nó có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm viêm não hoặc viêm màng não, đặc biệt là khi virus gây viêm xâm lấn đến ngoài vùng da bị tổn thương. Viêm não hoặc viêm màng não là những tình trạng nghiêm trọng có thể dẫn đến đau đầu dữ dội, sốt cao, nôn mửa và các triệu chứng thần kinh khác. Đau đầu do viêm não và viêm màng não thường rất nghiêm trọng và cần được điều trị khẩn cấp.

2. Đau đầu do sốt

Trong giai đoạn đầu của bệnh zona thần kinh, nhiều người bệnh sẽ gặp phải triệu chứng sốt, một phần do cơ thể phản ứng với sự hiện diện của virus. Sốt có thể làm tăng cảm giác đau đầu, vì nhiệt độ cơ thể cao sẽ làm tăng sự co thắt và viêm trong các mô cơ thể, bao gồm các dây thần kinh, gây đau đầu. Đặc biệt, khi sốt kéo dài hoặc không thuyên giảm, đau đầu có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

3. Đau đầu do căng thẳng thần kinh

Khi bị zona thần kinh, người bệnh thường phải đối mặt với các triệu chứng đau rát, mệt mỏi, mất ngủ và căng thẳng. Những yếu tố tâm lý như lo âu, stress và khó chịu về mặt thể chất có thể góp phần làm tăng cơn đau đầu. Căng thẳng thần kinh sẽ làm tăng sự nhạy cảm của các dây thần kinh, khiến cơn đau trở nên dữ dội và khó kiểm soát hơn. Đặc biệt, người bệnh thường có xu hướng lo lắng về sự phát triển của bệnh, điều này càng làm cho cơn đau đầu trở nên tồi tệ hơn.

4. Đau đầu do viêm dây thần kinh

Zona thần kinh chủ yếu ảnh hưởng đến các dây thần kinh và viêm dây thần kinh là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra đau đầu. Khi virus tấn công các dây thần kinh, đặc biệt là các dây thần kinh liên quan đến vùng đầu và mặt (dây thần kinh sinh ba), tình trạng viêm có thể gây ra cơn đau nhức kéo dài. Các cơn đau này có thể kéo dài ngay cả sau khi các mụn nước đã lành và có thể dẫn đến tình trạng đau thần kinh sau zona, làm tăng mức độ đau đầu.

Đau đầu do zona có phải là triệu chứng điển hình không?

Đau đầu có thể là một triệu chứng điển hình của zona thần kinh, đặc biệt là khi bệnh ảnh hưởng đến các vùng đầu, mặt hoặc mắt. Mặc dù không phải lúc nào cũng xảy ra, nhưng cơn đau đầu thường là một trong những dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh, xuất hiện trước khi phát ban zona.

Ở những trường hợp zona mắt, đau đầu có thể là triệu chứng phổ biến, với cảm giác đau một bên đầu, nhói như dao đâm, từ mức độ trung bình đến nặng. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân zona đều trải qua đau đầu, và triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ bị zona thần kinh, đặc biệt là khi có các triệu chứng đau đầu dữ dội, người bệnh cần đến ngay bệnh viện gần nhất để bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều trị sớm sẽ giúp giảm đau, ngăn ngừa biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

Các yếu tố nguy cơ làm tăng tình trạng đau đầu khi bị zona thần kinh

Khi bị zona thần kinh, ngoài những triệu chứng điển hình như nổi mụn nước, đau nhói tại vùng da bị tổn thương, nhiều người còn gặp phải tình trạng đau đầu. Các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ đau đầu ở những người mắc bệnh zona:

• Tuổi tác: Người cao tuổi, đặc biệt là trên 50 tuổi, có nguy cơ cao bị zona thần kinh và dễ gặp phải các cơn đau đầu nghiêm trọng. Khi tuổi tác tăng, hệ miễn dịch suy giảm, khiến cơ thể khó đối phó với sự tái hoạt động của virus Varicella Zoster, dẫn đến các triệu chứng kéo dài và đau đớn hơn, bao gồm cả đau đầu.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch yếu, như bệnh nhân HIV/AIDS, người đang điều trị ung thư, hoặc những người dùng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao bị zona thần kinh và đau đầu do sự mất khả năng kiểm soát virus. Virus Varicella Zoster dễ dàng phát triển và tấn công các dây thần kinh, gây ra các cơn đau, trong đó có đau đầu.
• Stress và căng thẳng tâm lý: Căng thẳng kéo dài có thể làm suy giảm hệ miễn dịch và là yếu tố kích hoạt sự tái phát của zona thần kinh. Những người bị stress nặng cũng có thể cảm thấy các cơn đau đầu trở nên nghiêm trọng hơn, do sự căng thẳng làm tăng mức độ viêm và kích thích các dây thần kinh.
• Zona ở vùng mặt: Nếu tổn thương xuất hiện gần mắt hoặc tai, virus có thể lan rộng đến các dây thần kinh cảm giác ở đầu, gây ra đau đầu dữ dội, thậm chí ảnh hưởng đến thị lực.

Cách giảm đau đầu do zona thần kinh

Đau đầu do zona thần kinh có thể kéo dài và gây khó chịu cho người bệnh. Tuy nhiên, có nhiều phương pháp điều trị và hỗ trợ giúp làm giảm cơn đau và cải thiện tình trạng của người bệnh. Dưới đây là một số cách giảm đau đầu do zona thần kinh:

1. Điều trị bằng thuốc

• Thuốc kháng virus: Đây là loại thuốc quan trọng nhất để điều trị zona thần kinh, giúp ngăn chặn virus nhân lên và làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các loại thuốc kháng virus thường được sử dụng bao gồm acyclovir, valacyclovir và famciclovir. (2)
• Thuốc giảm đau: Các loại thuốc giảm đau như acetaminophen, paracetamol, ibuprofen có thể giúp giảm đau đầu và các triệu chứng đau khác của bệnh zona.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): NSAIDs cũng có tác dụng giảm đau và giảm viêm. Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng cho người có bệnh dạ dày hoặc đang dùng các loại thuốc khác. (3)
• Thuốc chống trầm cảm: Một số loại thuốc chống trầm cảm ba vòng có thể giúp giảm đau thần kinh mãn tính, bao gồm cả đau đầu do zona thần kinh.

2. Các liệu pháp hỗ trợ khác

• Chườm lạnh: Chườm lạnh vào vùng da bị tổn thương và vùng đầu có thể giúp giảm đau và giảm viêm.
• Massage và thư giãn: Massage nhẹ nhàng vùng cổ, vai và đầu có thể giúp giảm căng thẳng và giảm cơn đau đầu. Các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền hoặc các bài tập hít thở sâu cũng có thể giúp giảm mức độ đau đầu và căng thẳng.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là các thực phẩm hỗ trợ tăng cường miễn dịch như vitamin C, vitamin B12 và kẽm. Nước ép từ trái cây và rau củ cũng giúp giảm viêm và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Chế độ nghỉ ngơi đầy đủ: Giấc ngủ đủ và sâu rất quan trọng trong quá trình hồi phục khi bị zona thần kinh. Việc ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi sức khỏe, giảm căng thẳng và hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus.
• Liệu pháp hỗ trợ tâm lý: Đau đầu kéo dài hoặc đau thần kinh sau zona có thể gây cảm giác lo âu hoặc trầm cảm. Việc tham khảo chuyên gia tâm lý hoặc tham gia các liệu pháp trị liệu phù hợp có thể giúp cải thiện tinh thần và giảm mức độ đau đớn.

Khi nào người bệnh zona thần kinh bị đau đầu cần gặp bác sĩ?

Khi bị zona thần kinh, đau đầu là một triệu chứng phổ biến, nhưng trong một số trường hợp, cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài, đòi hỏi sự can thiệp y tế. Nếu gặp các tình trạng sau, cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay:

• Đau đầu dữ dội, không thuyên giảm: Nếu cơn đau đầu quá mạnh, không kiểm soát được bằng thuốc giảm đau thông thường và kéo dài nhiều ngày, cần đưa người bệnh đi khám ngay.
• Đau đầu kèm theo các triệu chứng bất thường: Nếu đau đầu đi kèm với các triệu chứng như sốt cao, nôn hoặc buồn nôn, khó thở, cứng cổ… cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của các biến chứng nghiêm trọng hơn.
• Đau đầu không thuyên giảm sau khi điều trị zona: Nếu đã điều trị khỏi bệnh zona nhưng cơn đau đầu vẫn không giảm hoặc thậm chí còn tăng lên, hãy thông báo cho bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
• Đau đầu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Nếu cơn đau đầu gây khó ngủ, mất tập trung, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày, người bệnh nên đi khám để tìm ra nguyên nhân và cách giải quyết.

Zona thần kinh có gây đau đầu không? Đau đầu là một trong những triệu chứng thường gặp của zona, đặc biệt khi tổn thương xảy ra ở vùng mặt hoặc khi hệ miễn dịch suy yếu. Để giảm thiểu tình trạng đau đầu và các biến chứng khác, việc điều trị sớm và đúng cách là vô cùng quan trọng. Người bệnh cần luôn lắng nghe cơ thể để sớm phát hiện các triệu chứng bất thường và đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.