Sốt xuất huyết nhưng không sốt có nguy hiểm không? Nguyên nhân là gì?

Sốt hoặc sốt cao đột ngột đến 40 độ C kéo dài trong khoảng 3 ngày kèm các triệu chứng viêm long đường hô hấp trên, đau nhức hốc mắt, đau khớp, mỏi người, đau đầu, mệt mỏi, khó chịu, chán ăn, buồn nôn… là các dấu hiệu điển hình của sốt xuất huyết. Tuy nhiên, nhiều trường hợp người bệnh sốt xuất huyết nhưng không sốt. Tình trạng này có nguy hiểm không? Nguyên nhân là gì? Đâu là các triệu chứng nhận biết sốt xuất huyết khác ngoài sốt?

Sốt xuất huyết nhưng không sốt có nguy hiểm không?

Sốt xuất huyết nhưng không sốt có thể tiềm ẩn nguy hiểm nếu nguyên nhân là do bệnh nhân bị tái nhiễm hoặc đang trong giai đoạn xuất huyết nghiêm trọng.

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền thông qua vết đốt của muỗi Aedes Aegypti cái mang virus. Bệnh điển hình bởi triệu chứng sốt cao, đau đầu dữ dội, đau sau mắt, đau cơ và khớp, phát ban và xuất huyết. Khi sốt xuất huyết không kèm sốt, khả năng cao là biểu hiện của tình trạng tái nhiễm sốt xuất huyết. Trong khi đó, ở những lần tái nhiễm sốt xuất huyết thường nặng hơn, nguy cơ cao sốc sốt xuất huyết, chảy máu nội tạng, tụt giảm số lượng tiểu cầu nghiêm trọng, suy đa cơ quan…, tỷ lệ tử vong rất cao.

Ngoài ra, sốt xuất huyết không sốt còn có thể gây ra các hệ lụy tiêu cực khác như:

1. Khó nhận biết và chẩn đoán

Một trong những thách thức chính khi đối diện với tình trạng sốt xuất huyết nhưng không kèm sốt là khó nhận biết và chẩn đoán bệnh. Sốt là triệu chứng đặc trưng của sốt xuất huyết, là căn cứ thường được sử dụng để cả bệnh nhân và bác sĩ nghi ngờ bản thân/người bệnh mắc sốt xuất huyết. Khi không có sốt, người bệnh có thể không nghi ngờ bản thân bị sốt xuất huyết, do đó chủ quan bỏ lỡ “thời gian vàng” để chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả.

2. Dễ nhầm lẫn với các bệnh khác

Khi sốt xuất huyết nhưng không có sốt, các triệu chứng còn lại như đau cơ và khớp nhẹ đến vừa, mệt mỏi và phát ban nhẹ có thể gây nhầm lẫn với nhiều bệnh lý nhiễm trùng khác trong quá trình chẩn đoán, bao gồm cúm, leptospirosis (1) (bệnh xoắn khuẩn vàng da) và các bệnh nhiễm virus khác. Điều này càng làm cho quá trình chẩn đoán trở nên khó khăn. Sự trùng lặp triệu chứng này có thể dẫn đến chẩn đoán sai, điều trị không phù hợp và gây chậm trễ trong việc điều trị, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị, sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng của người bệnh.

3. Nguy cơ biến chứng cao

Do không có tình trạng sốt nên bệnh nhân có thể không theo dõi kỹ các triệu chứng của mình, không nhận thức rõ ràng về tình trạng bệnh lý của bản thân, mà vẫn tiếp tục các hoạt động hàng ngày, vận động mạnh, dinh dưỡng, sinh hoạt không lành mạnh, vô tình làm tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hơn.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Nguyên nhân bị sốt xuất huyết nhưng không sốt

Như trên đã đề cập, sốt xuất huyết nhưng không bị sốt có thể gây nhiều nhầm lẫn, làm tăng thêm mức độ phức tạp trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm hệ miễn dịch của cơ thể, đặc điểm của virus Dengue và giai đoạn phát triển của bệnh.

1. Hệ miễn dịch khỏe hoặc đã từng mắc sốt xuất huyết trước đó

Sốt xuất huyết không kèm sốt có thể là do hệ miễn dịch của người bệnh khỏe mạnh, có khả năng phản ứng mạnh, “đối phó” lại tình trạng nhiễm trùng do virus Dengue gây ra, nhờ đó hạn chế diễn biến của triệu chứng sốt hoặc thậm chí không sốt.

Sốt xuất huyết nhưng không bị sốt cũng là dấu hiệu của nhiễm trùng sốt xuất huyết thứ phát, tức là tái nhiễm sốt xuất huyết. Virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết sở hữu 4 nhóm huyết thanh, bao gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4.

Khi nhiễm nhóm huyết thanh DEN-1 của virus Dengue và mắc sốt xuất huyết, sau khi khỏi bệnh, hệ miễn dịch sản sinh kháng thể tự nhiên chống lại nguy cơ tái nhiễm với DEN-1, khả năng miễn dịch chéo với 3 nhóm huyết thanh còn lại có thể xảy ra nhưng chỉ là thoáng qua và nhanh chóng biến mất, không gây miễn dịch bền vững. Chính vì thế, khi đã mắc sốt xuất huyết 1 lần, nguy cơ rất cao tái nhiễm tối thiểu 3 lần nữa nếu không kịp thời có các biện pháp phòng ngừa khoa học.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có bị lại không? Sốt xuất huyết bị mấy lần?

Những người đã từng mắc sốt xuất huyết trước đó, hệ miễn dịch thường có khả năng phản ứng nhanh chóng và mạnh mẽ với virus. Khi hệ miễn dịch đã từng tiếp xúc với bất kỳ virus Dengue nào trước đây và phát triển kháng thể với virus, hệ miễn dịch có thể phản ứng mạnh mẽ hơn trong lần tái nhiễm, do mỗi nhóm huyết thanh khác nhau vẫn chứa khoảng 30 - 35% trình tự axit amin. Điều này có thể khiến bệnh nhân trải qua tình trạng bệnh lý sốt xuất huyết mà không có biểu hiện sốt cao như thông thường.

2. Đặc điểm của virus Dengue khi nhiễm phải

Theo các nghiên cứu dịch tễ học về các nhóm huyết thanh của virus sốt xuất huyết, sốt xuất huyết do nhiễm trùng nguyên phát nhóm huyết thanh DEN-2 và DEN-3 có thể gây ra tình trạng bệnh lý diễn biến ở mức độ nhẹ, thậm chí là “im lặng”. Chính vì thế, sốt xuất huyết nhưng sốt nhẹ hoặc không sốt có thể do người bệnh mắc sốt xuất huyết lần đầu, nguyên nhân nhiễm trùng nhóm huyết thanh DEN-2 và DEN-3 của virus Dengue.

Ngược lại, với lần mắc sốt xuất huyết đầu tiên do nhiễm trùng nhóm huyết thanh DEN-1 của virus Dengue thường biểu hiện “rõ rệt” hơn, thậm chí diễn biến ở mức độ nghiêm trọng, gây sốt cao cùng các triệu chứng khác.

3. Đặc điểm, thể trạng của người bệnh

Đặc điểm và thể trạng của người bệnh cũng là một yếu tố quan trọng. Đặc điểm sinh lý và tình trạng sức khỏe tổng quát của mỗi người có thể tác động đến cách hệ miễn dịch của họ phản ứng với các tình trạng nhiễm trùng. Mỗi người sẽ có hệ miễn dịch phản ứng với mức độ khác nhau khi “chống trả” lại virus Dengue. Chẳng hạn, những người có sức đề kháng tốt hoặc những người có thể trạng khỏe mạnh có thể hạn chế sự phát triển của triệu chứng sốt hoặc thậm chí không sốt ngay cả khi mắc bệnh sốt xuất huyết.

4. Giai đoạn của bệnh

Giai đoạn của bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng xuất hiện triệu chứng sốt. Sốt xuất huyết thường trải qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Trong giai đoạn sốt, bệnh nhân thường có biểu hiện sốt cao, nhưng khi tiến đến giai đoạn nguy hiểm, hay còn gọi là giai đoạn xuất huyết (thường bắt đầu từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh), tình trạng sốt giảm bớt hoặc thậm chí không còn sốt.

Đặc điểm nổi bật nhất chính là các dấu hiệu xuất huyết với biểu hiện vô cùng đa dạng. Nguyên nhân xuất huyết do sự suy giảm tiểu cầu trong máu, có nguy cơ cao xảy ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đòi hỏi người bệnh phải được theo dõi và chăm sóc y tế kịp thời và nghiêm ngặt.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết giảm tiểu cầu nguy hiểm như thế nào?

Một số triệu chứng điển hình khác cần lưu ý để nhận biết bệnh sốt xuất huyết

Cần nắm bắt và nhận biết chính xác những triệu chứng điển hình của bệnh có thể giúp phát hiện bệnh sớm và kịp thời điều trị, giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Các triệu chứng bất thường có thể nghi ngờ là sốt xuất huyết bao gồm:

Sốt cao đột ngột là dấu hiệu khởi phát điển hình của sốt xuất huyết. Sốt có thể đi kèm theo tình trạng đau đầu dữ dội, đặc biệt là đau ở vùng trán và sau hốc mắt. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể trải qua tình trạng đau cơ, đau khớp, khiến họ cảm thấy kiệt sức và bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày.

Bên cạnh đó, một trong những dấu hiệu nổi bật khác của sốt xuất huyết là tình trạng phát ban đỏ lan rộng khắp cơ thể, từ vùng ngực, lưng đến tay chân, có thể gây ngứa và khó chịu. Đây là một trong những đặc điểm quan trọng giúp phân biệt sốt xuất huyết với các loại sốt do virus khác.

Hơn nữa, triệu chứng tiêu hóa cũng không thể bỏ qua trong quá trình nhận biết và chẩn đoán sốt xuất huyết. Người bệnh thường có cảm giác buồn nôn, nôn mửa, chán ăn và đau bụng nhiều vị trí, đặc biệt là ở vùng gan. Một số trường hợp nặng có thể xuất hiện tình trạng sốt xuất huyết chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc xuất hiện các vết bầm tím tự nhiên trên da, do tiểu cầu giảm mạnh trong máu.

Triệu chứng khô miệng, lưỡi trắng cũng là một trong những dấu hiệu cho thấy tình trạng mất nước nghiêm trọng do sốt cao và mồ hôi ra nhiều, cơ thể dễ bị mất nước, gây mệt mỏi, khô da và cảm giác yếu ớt.

Hiểu rõ các triệu chứng điển hình khác của sốt xuất huyết cũng rất quan trọng. Bên cạnh sốt cao và đau đầu, người bệnh còn biểu hiện đau cơ, khớp, phát ban đỏ lan rộng, buồn nôn, nôn mửa, chán ăn và đau bụng, đặc biệt ở vùng gan. Triệu chứng chảy máu cam, chảy máu chân răng hay các vết bầm tím tự nhiên do giảm tiểu cầu, cùng với khô miệng và lưỡi trắng do mất nước, cũng là những dấu hiệu cần lưu ý. Nhận biết sớm và kịp thời điều trị các triệu chứng này giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Tóm lại, sốt xuất huyết nhưng không sốt có thể là dấu hiệu cho thấy phản ứng bất thường của hệ miễn dịch đối với virus Dengue, làm tăng nguy cơ bệnh trở nặng và biến chứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Hiện tượng này còn gây khó khăn trong việc nhận biết bệnh của người bệnh và gia đình, cản trở kết quả chẩn đoán bệnh của bác sĩ và các nhân viên y tế, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như cúm hay bệnh nhiễm virus khác, dẫn đến điều trị không phù hợp và chậm trễ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.