Sốt xuất huyết có nên xông không? Xông hơi hay lá thì thế nào?

14:09 30/09/2024

Quản lý Y khoa Vùng 1 - miền Bắc
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Nhiều mẹo truyền miệng dân gian cho rằng, tình trạng cảm lạnh, sốt cao, mệt mỏi, đau đầu, khó chịu, có thể được cải thiện bằng các biện pháp “thải độc”, loại thải độc tố gây bệnh qua tuyến mồ hôi, cố gắng khiến người bệnh tiết nhiều mồ hôi nhất bằng các phương pháp như tắm nước nóng, trùm kín, xông hơi… Những phương pháp này có cơ sở khoa học hay không? Chẳng may bị sốt xuất huyết có nên xông không? Làm sao để hạ sốt, giảm triệu chứng và rút ngắn thời gian điều trị?
Bài viết dưới đây, chuyên gia đến từ Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp chi tiết tất cả các thắc mắc trên.
BS.CKI Nguyễn Lê Nga - Quản lý Y khoa vùng 1 - miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Xông hơi là phương pháp trị liệu truyền thống thường được ông bà xưa mách để áp dụng khi bị bệnh, có thể có hiệu quả với các trường hợp mắc cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, khi bị sốt xuất huyết, bệnh nhân sẽ gặp các vấn đề về xuất huyết, thành mạch yếu, giảm tiểu cầu, nếu áp dụng phương pháp xông hơi, nhiệt độ cao từ phương pháp này có thể khiến tình trạng giãn mạch trở nặng, dễ khiến thành mạch bị vỡ, xuất huyết dưới da nghiêm trọng, nguy cơ cao gặp hội chứng sốc sốt xuất huyết, đe dọa đến tính mạng người bệnh. Chính vì thế, sốt xuất huyết tuyệt đối không được xông hơi.” |
Sốt xuất huyết có nên xông không?
Sốt xuất huyết không nên xông hơi dưới bất cứ hình thức thực hiện nào, dù là xông hơi trị liệu hay xông hơi thảo dược tại nhà vì sẽ tăng nguy cơ xuất huyết và gây mất nước.
1. Tăng nguy cơ xuất huyết
Xông hơi có thể làm gia tăng nguy cơ xuất huyết ở người bệnh. Khi mắc bệnh sốt xuất huyết, khả năng thẩm thấu của thành mạch gia tăng, gây thoát mạch, xuất huyết, tụ máu và thoát huyết tương, gây giảm tuần hoàn.
Nước nóng cùng nhiệt độ cao khi xông sẽ khiến các tĩnh mạch và mạch máu trên khắp cơ thể bị giãn nở, làm tăng áp lực lên thành mạch. Khi các tĩnh mạch giãn nở, máu dễ dàng thoát ra hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho nguy cơ tiến triển hội chứng sốc sốt xuất huyết, vốn là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết. Bệnh nhân sẽ phải đối mặt với nguy cơ mất máu nghiêm trọng, thậm chí có thể gây tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
2. Gây mất nước
Xông hơi còn có thể dẫn đến mất nước ở bệnh nhân sốt xuất huyết. Xông hơi gây nhiệt cao, lỗ chân lông giãn nở, làm tăng tiết mồ hôi, khiến cơ thể mất đi một lượng nước lớn và các chất điện giải quan trọng qua da. Mất nước không chỉ làm cho tình trạng bệnh lý trở nặng, cơ thể khó chịu, cảm giác kiệt sức, yếu cơ mà còn khiến suy giảm chức năng của các cơ quan trong cơ thể.
3. Không có tác dụng điều trị
Sốt xuất huyết là bệnh lý cấp tính do virus Dengue (1) gây ra, ngay cả kháng sinh cũng không có khả năng điều trị sốt xuất huyết. Trong khi đó, xông hơi là phương pháp sử dụng nhiệt độ từ hơi nước nóng để tăng tiết mồ hôi với kỳ vọng đào thải độc tố trong cơ thể ra bên ngoài thông qua tuyến mồ hôi. Tuy nhiên, virus Dengue có trong máu, không hoạt động và khu trú ở tuyến mồ hôi nên xông hơi hoàn toàn không có tác dụng tiêu diệt virus, không đào thải virus, không làm giảm tải lượng virus trong cơ thể, cũng không giúp hạ sốt.

Thậm chí, trên thực tế, xông hơi còn có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn và tiềm tàng nguy cơ tương tác xấu với các loại thuốc điều trị hiện tại của người bệnh. Một số bệnh nhân có thể bị dị ứng hoặc phản ứng với các tinh dầu hoặc thảo dược được sử dụng trong quá trình xông hơi. Xông hơi không đúng cách có thể làm trầm trọng hóa triệu chứng phát ban của bệnh sốt xuất huyết hoặc khiến người bệnh bị bỏng. Điều này không chỉ không giúp ích cho quá trình điều trị và hồi phục mà còn làm phức tạp thêm tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Khuyến cáo điều trị an toàn cho người sốt xuất huyết thay cho phương pháp xông hơi, xông lá
Hiện vẫn chưa có bất kỳ phương pháp điều trị đặc hiệu nào cho các trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết. Điều trị bệnh sốt xuất huyết chủ yếu là hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng và phòng ngừa biến chứng. Trong bối cảnh nhiều phương pháp điều trị dân gian thiếu căn cứ khoa học vẫn đang được áp dụng, các chuyên gia y tế cảnh báo nguy cơ của những biện pháp như xông hơi, xông lá, xông tinh dầu, thảo mộc và đồng thời đưa ra những khuyến cáo điều trị an toàn, hiệu quả cho bệnh nhân sốt xuất huyết.
1. Sử dụng các biện pháp hạ sốt an toàn
Một trong những triệu chứng điển hình của bệnh sốt xuất huyết là tình trạng sốt cao đột ngột, có thể kéo dài trong suốt 3 ngày của giai đoạn sốt. Triệu chứng sốt cao kết hợp cùng với tình trạng cơ thể suy nhược do virus Dengue tấn công không chỉ gây ra cảm giác mệt mỏi, khó chịu mà còn thúc đẩy nguy cơ mất nước, có thể gây sốc vô cùng nguy hiểm. Chính vì thế, việc hạ sốt bằng các biện pháp khoa học, an toàn là rất quan trọng để cải thiện triệu chứng, hạn chế nguy cơ biến chứng sốc do mất nước.
Bệnh nhân nên uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Chỉ nên sử dụng các loại thuốc hạ sốt, giảm đau thông thường như Paracetamol. Tuyệt đối không sử dụng Aspirin hoặc Ibuprofen vì những loại thuốc này có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết.
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết uống thuốc gì để hạ sốt, nhanh khỏi bệnh?
Bên cạnh việc dùng thuốc hạ sốt, người bệnh cần uống nhiều nước hơn bình thường và chia nhỏ lượng nước thành nhiều lần uống trong ngày để bù đắp lượng chất lỏng và điện giải mất đi qua mồ hôi. Nước lọc, dung dịch oresol, nước trái cây giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi cũng rất tốt cho người bệnh sốt xuất huyết, vừa giúp bù dịch, bù khoáng, duy trì cơ thể ở trạng thái cân bằng nước và điện giải, vừa hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, gia tăng “sức phản kháng” của cơ thể trước sự tấn công của virus Dengue.
Ngoài ra, chườm mát cũng là một phương pháp hữu hiệu giúp hạ nhiệt độ cơ thể mà không gây tổn thương cho mạch máu hay làn da của bệnh nhân. Tuy nhiên, cần chú ý chườm mát hoặc chườm ấm, không chườm lạnh hoặc chườm nóng vì có thể khiến tình trạng xuất huyết của người bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

2. Tránh xông hơi, cạo gió
Một số biện pháp dân gian như xông hơi và cạo gió thường được áp dụng mà không có căn cứ khoa học, không những không mang lại hiệu quả điều trị và hỗ trợ phục hồi mà thậm chí có thể gây hại đến sức khỏe người bệnh, trầm trọng hóa diễn biến bệnh.
Bên cạnh nguy cơ giãn nở tĩnh mạch, gia tăng tình trạng xuất huyết, biện pháp xông hơi còn làm mất nước và làm trầm trọng thêm tình trạng của bệnh nhân, cạo gió làm tổn thương bề mặt da và mạch máu. Do đó, người bệnh sốt xuất huyết được tuyệt đối không tự áp dụng các mẹo mách dân gian như xông lá, xông hơi, cạo gió…
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có được đánh gió không? Cạo gió có sao không?
3. Không tắm nước nóng
Không nên tắm nước nóng bởi nhiệt độ cao có thể khiến tình trạng giãn nở thành mạch diễn ra nghiêm trọng hơn, làm tăng nguy cơ xuất huyết và gây ra các biến chứng không mong muốn. Tắm nước ấm hoặc lau người bằng nước mát sẽ giúp giữ vệ sinh và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
4. Theo dõi tình trạng sức khỏe thường xuyên
Việc theo dõi tình trạng sức khỏe liên tục là điều cần thiết để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường có thể gây biến chứng đe dọa tính mạng của người bệnh. Chính vì thế, bệnh nhân phải được nghỉ ngơi đầy đủ và tránh các hoạt động thể chất mạnh, được cung cấp chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh.
Đồng thời, gia đình hoặc người chăm sóc nên chú ý đến các triệu chứng như xuất huyết dưới da, chảy máu mũi, chảy máu lợi, đau bụng dữ dội hoặc tình trạng tinh thần lừ đừ, kém tỉnh táo, ngất xỉu... Khi thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức để được đánh giá tình trạng và điều trị kịp thời.

Điều trị sốt xuất huyết phải dựa trên các phương pháp khoa học, an toàn, đã được kiểm chứng. Sử dụng các biện pháp hạ sốt an toàn như uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, bù nước bằng dung dịch oresol và nước trái cây, chườm mát, thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe là những bước quan trọng để quản lý và điều trị bệnh hiệu quả.
Tránh xa các phương pháp dân gian như xông hơi, xông lá, cạo gió và tắm nước nóng sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng và giúp bệnh nhân hồi phục một cách an toàn. Hãy đặt sức khỏe lên hàng đầu và tuân thủ các khuyến cáo y tế để đảm bảo an toàn cho người bệnh sốt xuất huyết.
Đối với thắc mắc “sốt xuất huyết có nên xông không”, chuyên gia khuyến cáo tuyệt đối không nên xông khi bị sốt xuất huyết. Xông hơi không phải là biện pháp điều trị, hỗ trợ điều trị hay chăm sóc giúp người bệnh phục hồi, thậm chí còn gây nguy hiểm đến sức khoẻ, đe doạ tính mạng người bệnh.



- World. (2024, April 23). Dengue and severe dengue. World Health Organization: WHO. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue