Có cách đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể không? Cách nào hiệu quả?

17:42 02/12/2024

Quản Lý Y khoa vùng 2 - miền Bắc
Hệ thống tiêm chủng VNVC
HPV là virus gây u nhú ở người, lây truyền chủ yếu qua đường tình dục và có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, đe dọa sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ giới. Đối với các loại HPV nguy cơ thấp, có thể tự đào thải ra khỏi cơ thể sau 2 năm. Tuy nhiên, đối với HPV nguy cơ cao có khả năng tồn tại lâu dài trong cơ thể, gây nhiễm trùng dai dẳng và dẫn tới những tổn thương sơ khởi và lâu dần biến thành ung thư. Vậy có cách đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể không? Cách nào hiệu quả? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.
BS Đoàn Thị Khánh Châm - Quản lý Y khoa vùng 2 - miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Theo thống kê, có khoảng 80% người lớn sẽ mắc bệnh nhiễm trùng do HPV vào một thời điểm nào đó trong đời. Mỗi năm tại Hoa Kỳ, có khoảng 13 triệu người bị bệnh do HPV gây ra. Trong đó, có khoảng 1.500 phụ nữ mắc ung thư âm hộ, 500 phụ nữ mắc ung thư âm đạo, 400 nam giới mắc ung thư dương vật, 2.700 phụ nữ và 1.500 nam giới mắc ung thư hậu môn, 1.500 phụ nữ và 5.600 nam giới mắc ung thư hầu họng liên quan đến HPV.” (1) (2) (3) |
Có chắc chắn virus HPV sẽ tự đào thải sau 2 năm?
HPV có thể tự đào thải ra khỏi cơ thể trong khoảng 1 - 2 năm nhờ vào cơ chế miễn dịch tự nhiên, khi hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt virus. Tuy nhiên, điều này chủ yếu xảy ra với các chủng HPV nguy cơ thấp. Đối với các chủng HPV nguy cơ cao (như HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59), khả năng virus tồn tại dai dẳng và gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư dương vật, ung thư hầu họng… là rất cao.
Ước tính có tới 90% các ca nhiễm HPV mới sẽ tự khỏi hoặc không phát hiện được trong vòng 2 năm và hầu hết các ca nhiễm mới sẽ tự khỏi trong 6 tháng đầu tiên. thông thường, nhiễm trùng lâu dài các loại HPV có nguy cơ cao, có khả năng gây ra các bệnh ung thư, ước tính chỉ xảy ra ở 1% số người bị nhiễm. Một số nghiên cứu cũng cho thấy, khoảng 45 - 90% mụn cóc do HPV sẽ tự khỏi sau một thời gian. Tuy nhiên, sau khi khỏi, nguy cơ mụn cóc tái phát vẫn rất cao. (4) (5)
Tỷ lệ đào thải HPV thành công hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng sức khỏe, hệ miễn dịch của mỗi người và thói quen sinh hoạt. Hệ thống miễn dịch mạnh hơn có thể loại bỏ HPV nhanh hơn. Một số yếu tố như duy trì sức khỏe tốt, chế độ ăn uống cân bằng, không hút thuốc và tiêm vắc xin HPV có thể hỗ trợ tăng cường khả năng đào thải virus.
Ngoài ra, việc phòng ngừa qua các biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục và khám sức khỏe định kỳ cũng giúp giảm nguy cơ tái nhiễm và hỗ trợ quá trình đào thải virus hiệu quả hơn.

Có cách đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể không?
Hiện tại, chưa có thuốc hoặc cách đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể một cách trực tiếp. Điều trị chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát và điều trị các biểu hiện, tổn thương do HPV gây ra như mụn cóc sinh dục hoặc các bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư cổ tử cung.
Các phương pháp điều trị này không tiêu diệt virus mà chỉ giúp giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Việc loại trừ HPV khỏi cơ thể chủ yếu dựa vào cơ chế miễn dịch tự nhiên của cơ thể, các biện pháp điều trị chỉ mang tính chất hỗ trợ và giảm tác hại do virus gây ra.
Tuy nhiên, có một số cách tiếp cận giúp hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus và giảm nguy cơ phát triển các bệnh lý liên quan đến HPV như tăng cường khả năng phản ứng của hệ miễn dịch. Một hệ miễn dịch mạnh mẽ là yếu tố quan trọng nhất trong việc loại bỏ HPV. Việc duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng, sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học chắc chắn cho thấy các biện pháp này có thể loại bỏ HPV.
Vì hiện tại chưa có cách đào thải HPV ra khỏi cơ thể nên việc phòng ngừa trở thành yếu tố quan trọng nhất trong việc giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và ngăn ngừa các bệnh lý do HPV gây ra. Để bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ cơ thể đào thải HPV hiệu quả, có một số biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ cần được áp dụng bao gồm:
1. Tiêm vắc xin để chống lại các chủng HPV khác
Tiêm vắc xin phòng HPV là một trong những biện pháp hiệu quả nhất trong việc ngăn ngừa nhiễm HPV, đặc biệt là các chủng nguy cơ cao như HPV 16 và 18 có liên quan đến ung thư cổ tử cung và các loại ung thư khác. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các chủng HPV gây bệnh, từ đó ngăn ngừa nhiễm trùng và các biến chứng nguy hiểm. Mặc dù vắc xin không thể loại bỏ virus đã tồn tại trong cơ thể, nhưng nó giúp bảo vệ cơ thể khỏi các chủng HPV khác có thể gây bệnh trong tương lai.
Nam và nữ từ 9 - 45 tuổi nên tiêm vắc xin HPV càng sớm càng tốt. Đặc biệt, từ 9 - 14 tuổi là thời điểm lý tưởng nhất để tiêm HPV, trước khi trẻ bắt đầu có hoạt động tình dục. Tiêm HPV trong độ tuổi này, kháng thể có thể duy trì ở nồng độ cao và không suy giảm theo thời gian. Đặc biệt, trong độ tuổi từ 9 - 14 chỉ cần tiêm 2 mũi, giúp sinh hiệu quả miễn dịch cao và tiết kiệm chi phí so với tiêm ở độ tuổi lớn hơn.

Hệ thống tiêm chủng VNVC hiện đang cung ứng đầy đủ các loại vắc xin HPV cho trẻ em và người lớn từ 9 - 45 tuổi, bao gồm vắc xin Gardasil 9 (MSD, Mỹ) và vắc xin Gardasil (MSD, Mỹ). 100% vắc xin được VNVC nhập khẩu chính hãng, bảo quản chất lượng quá, đạt chuẩn GSP tiêu chuẩn quốc tế, thực hành tiêm chủng an toàn, dịch vụ tận tâm, thân thiện, giá hợp lý, luôn bình ổn và nhiều ưu đãi.
Đặc biệt, hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc đang áp dụng nhiều hình thức thanh toán hỗ trợ tài chính tiêm chủng thông minh như mua gói vắc xin trả góp không lãi suất, chia nhỏ chi phí mua gói vắc xin thành nhiều lần thanh toán, giúp người dân Việt Nam, đặc biệt là nhóm học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng, nội trợ được tiếp cận dịch vụ tiêm chủng vắc xin cao cấp, tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch với chi phí tiết kiệm.
Đăng ký tiêm vắc xin HPV 4 chủng Gardasil (Mỹ) cho bé gái và phụ nữ từ 9 - 26 tuổi ngay tại đây!
Đăng ký tiêm vắc xin HPV 9 chủng Gardasil 9 (Mỹ) cho tất cả trẻ em và người lớn từ 9 - 45 tuổi ngay tại đây!
Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin phòng bệnh cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:
- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
- Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: https://vax.vnvc.vn/vaccine
- Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC
Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:
- Đối với các hệ điều hành IOS (iPhone, iPad…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
- Đối với các hệ điều hành Android (Oppo, Samsung, Sony…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
2. Tình dục an toàn
Quan hệ tình dục không an toàn là một trong những yếu tố chính làm tăng nguy cơ lây nhiễm HPV. HPV có thể lây lan thông qua tiếp xúc trực tiếp với da hoặc niêm mạc của người nhiễm virus. Vì vậy bất kỳ hình thức quan hệ tình dục nào không an toàn đều có thể dẫn đến nguy cơ lây nhiễm. Những người có thói quen quan hệ tình dục không an toàn với nhiều bạn tình càng có nguy cơ nhiễm HPV cao hơn.
Để bảo vệ bản thân trước nguy cơ lây nhiễm HPV, nên chủ động áp dụng các biện pháp tình dục an toàn như sử dụng bao cao su trong mọi hình thức quan hệ tình dục. Ngoài ra, để phòng ngừa nguy cơ nhiễm HPV, nên duy trì một mối quan hệ hôn nhân chung thủy, một vợ một chồng.
3. Tăng sức đề kháng hỗ trợ đào thải HPV
Một trong các cách đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể là tăng cường hệ miễn dịch, vì hệ miễn dịch mạnh mẽ có thể giúp cơ thể tự loại bỏ virus và ngăn ngừa sự phát triển của các tổn thương do HPV gây ra. Cách để tăng sức đề kháng bao gồm:
- Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe hệ miễn dịch. Các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như vitamin C, vitamin E, kẽm, selen và các axit béo omega-3 giúp tăng cường khả năng chống lại các tác nhân xâm nhập, bao gồm HPV.
Các thực phẩm như rau xanh, trái cây tươi, hạt chia, quả mọng, tỏi, gừng và các loại hạt là những lựa chọn tuyệt vời để bổ sung dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Bên cạnh đó, hạn chế tiêu thụ thức ăn nhanh, đồ uống có cồn và các thực phẩm chứa nhiều đường sẽ giúp giảm sự suy yếu của hệ miễn dịch.
- Giữ vệ sinh cá nhân
Vệ sinh cá nhân đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình đào thải HPV. Việc giữ vệ sinh vùng sinh dục sạch sẽ, đặc biệt sau khi quan hệ tình dục, giúp giảm nguy cơ vi khuẩn, virus xâm nhập và gây bệnh. Phụ nữ nên tránh sử dụng các sản phẩm gây kích ứng vùng kín và thay đồ lót thường xuyên. Ngoài ra, việc tắm rửa sạch sẽ và rửa tay thường xuyên cũng là cách giúp cơ thể ngăn ngừa vi khuẩn và virus xâm nhập qua các tiếp xúc ngoài da.
4. Lối sống khoa học
Một lối sống khoa học, lành mạnh không chỉ giúp duy trì sức khỏe tổng thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch, đây là cách đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể hiệu quả hơn.
- Thể dục thường xuyên
Vận động thể chất là một trong những cách hiệu quả nhất để tăng cường hệ miễn dịch. Các bài tập thể dục như đi bộ, chạy bộ, yoga, bơi lội hay các bài tập tăng cường sức mạnh giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và nâng cao sức đề kháng. Việc tập thể dục đều đặn còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, béo phì, tim mạch, những yếu tố có thể làm suy yếu hệ miễn dịch. Nên duy trì tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để có hiệu quả tốt nhất.
- Quản lý căng thẳng
Căng thẳng kéo dài là một yếu tố làm suy giảm hệ miễn dịch, làm cơ thể dễ bị nhiễm virus và các bệnh lý khác, bao gồm cả HPV. Việc kiểm soát căng thẳng không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi khi cơ thể bị nhiễm virus. Các phương pháp quản lý căng thẳng hiệu quả bao gồm thiền, yoga, thở sâu hoặc tham gia các hoạt động thư giãn như nghe nhạc, vẽ tranh hoặc đi dạo ngoài trời. Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan sẽ giúp cơ thể hoạt động tốt hơn và tăng cường khả năng đào thải virus.
- Ngủ đủ giấc
Khi ngủ đủ giấc, cơ thể có thời gian phục hồi và tái tạo tế bào miễn dịch, giúp tăng khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Giấc ngủ không đủ hoặc chất lượng kém có thể làm giảm hiệu quả của hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm bệnh. Người trưởng thành cần ngủ từ 7 - 8 tiếng mỗi đêm để đảm bảo cơ thể có đủ thời gian để phục hồi và tăng cường sức đề kháng.

5. Tầm soát ung thư và xét nghiệm HPV định kỳ
Tầm soát ung thư và xét nghiệm HPV định kỳ là những biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm HPV và các biến chứng nguy hiểm mà virus này có thể gây ra, đặc biệt là ung thư cổ tử cung ở nữ giới. Việc thực hiện các xét nghiệm này không chỉ giúp phát hiện HPV trong cơ thể mà còn giúp phát hiện các tổn thương tế bào có thể dẫn đến ung thư, từ đó can thiệp kịp thời để giảm thiểu rủi ro.
Cơ quan Y tế Dự phòng Hoa Kỳ khuyến cáo tất cả phụ nữ nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung ở độ tuổi từ 21 - 29. Phụ nữ nên làm xét nghiệm Pap lần đầu tiên khi 21 tuổi, sau đó lặp lại xét nghiệm này mỗi 3 năm/lần.
Đối với phụ nữ từ 30 - 65 tuổi nên áp dụng các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung như sau:
- Xét nghiệm HPV: Nếu kết quả xét nghiệm bình thường, có thể đợi 5 năm sau để thực hiện xét nghiệm HPV lần tiếp theo.
- Xét nghiệm HPV kết hợp Pap: Nếu 2 xét nghiệm ra kết quả bình thường, có thể thực hiện đợt xét nghiệm sàng lọc tiếp theo sau 5 năm.
- Xét nghiệm Pap: Nếu kết quả xét nghiệm Pap bình thường, có thể thực hiện đợt kiểm tra Pap tiếp theo vào 3 năm sau. (6)
Cách nào để nhận biết virus HPV đã bị loại bỏ khỏi cơ thể?
Hiện tại, chưa có cách nào để xác định chính xác HPV đã hoàn toàn biến mất khỏi cơ thể. Bởi sau khi nhiễm, HPV có thể tồn tại trong cơ thể trong một thời gian dài mà không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Thậm chí, virus có thể "trốn" trong các tế bào và tái hoạt hóa trở lại khi hệ miễn dịch suy yếu.
Các xét nghiệm hiện tại chỉ có thể phát hiện được HPV khi nó đang hoạt động và gây ra các tổn thương trên tế bào. Nếu virus đang trong giai đoạn tiềm ẩn, xét nghiệm có thể cho kết quả âm tính giả.
⇒ Hãy tìm hiểu thêm: HPV tự đào thải sau 2 năm? Có nên chủ quan khi nhiễm virus HPV?
Cùng nâng cao nhận thức về HPV cho người thân và cộng đồng để “đào thải” virus
HPV là một trong những virus lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất và có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm sùi mào gà, u nhú sinh dục và đặc biệt là ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn và ung thư vòm họng.
Mặc dù nhiều trường hợp nhiễm HPV có thể tự đào thải khỏi cơ thể nhờ vào hệ miễn dịch, nhưng việc nâng cao nhận thức về HPV và các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là một số cách có thể giúp nâng cao nhận thức về HPV cho người thân và cộng đồng:
1. Giúp người thân hiểu về HPV và tác động của nó
Tạo ra các buổi chia sẻ thông tin, hội thảo hoặc thảo luận về HPV có thể giúp người thân và cộng đồng hiểu rõ hơn về virus này, cách thức lây lan và những mối nguy hiểm mà virus gây ra. Việc hiểu rõ về HPV sẽ giúp mọi người chủ động trong việc bảo vệ bản thân và gia đình, cũng như loại bỏ các hiểu lầm và lo ngại không cần thiết.
2. Giới thiệu và khuyến khích tiêm vắc xin HPV
Vắc xin HPV là một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để bảo vệ khỏi các chủng HPV nguy cơ cao, đặc biệt là các chủng gây ung thư cổ tử cung. Tiêm vắc xin HPV không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn giúp giảm tỷ lệ lây lan virus trong cộng đồng.
Để nâng cao ý thức của cộng đồng, chúng ta có thể bắt đầu từ việc giới thiệu vắc xin HPV cho người thân, đặc biệt là thanh thiếu niên, vì tiêm phòng càng sớm sẽ càng hiệu quả. Đồng thời, khuyến khích những người xung quanh tham khảo ý kiến bác sĩ để hiểu rõ lợi ích và sự an toàn của vắc xin.
3. Tăng cường thông tin về các phương pháp phòng ngừa
Việc giáo dục cộng đồng về các biện pháp phòng ngừa HPV là cực kỳ quan trọng. Hãy chia sẻ thông tin về tầm quan trọng của quan hệ tình dục an toàn, bao gồm việc sử dụng bao cao su đúng cách trong mọi hình thức quan hệ tình dục để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV. Ngoài ra, khuyến khích mọi người duy trì một mối quan hệ tình dục chung thủy và giảm số lượng bạn tình để hạn chế nguy cơ tiếp xúc với virus.
4. Khuyến khích tầm soát ung thư định kỳ
Tầm soát ung thư định kỳ, đặc biệt là ung thư cổ tử cung, là một trong những phương pháp quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm HPV và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Chúng ta có thể nhắc nhở người thân, đặc biệt là phụ nữ, thực hiện xét nghiệm Pap smear (phết tế bào cổ tử cung) và xét nghiệm HPV định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Việc phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc ung thư.
5. Khuyến khích mọi người duy trì một lối sống lành mạnh
Khuyến khích mọi người trong gia đình và cộng đồng duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng. Hệ miễn dịch khỏe mạnh là yếu tố quan trọng giúp cơ thể đào thải HPV một cách tự nhiên.

Một số câu hỏi thường gặp
1. Virus HPV có bị nhiễm lại sau khi đào thải khỏi cơ thể không?
Mặc dù cơ thể có thể tự loại bỏ một số chủng HPV, nhưng khả năng miễn dịch đối với virus này không kéo dài lâu và không bảo vệ hoàn toàn khỏi các chủng khác. Vì vậy, những người từng nhiễm HPV và đã tự khỏi vẫn có thể bị nhiễm lại, dù là cùng một chủng hoặc một chủng HPV khác trong tương lai.
Đặc biệt, khi cơ thể bị suy yếu, như trong thời kỳ mang thai hoặc khi mắc các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch, nguy cơ tái nhiễm càng cao. Các nghiên cứu cho thấy, phụ nữ có nguy cơ tái nhiễm với các tuýp HPV nguy cơ cao gần 4 lần và với các tuýp mới cao hơn 2 lần so với lần nhiễm đầu.
Đối với nam giới, nguy cơ tái nhiễm các tuýp HPV nguy cơ cao thậm chí có thể lên 20 lần trong 1 năm và lên 14 lần sau 2 năm. Điều này cho thấy, việc bị nhiễm HPV một lần không đảm bảo rằng cơ thể sẽ miễn dịch hoàn toàn và vẫn cần các biện pháp phòng ngừa liên tục. (7)
2. Có nên tin các thuốc bôi thuốc xịt đào thải HPV đang bán trên thị trường không?
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm quảng cáo về khả năng đào thải virus HPV, bao gồm thuốc bôi, thuốc xịt và các sản phẩm khác. Tuy nhiên, chúng ta cần tỉnh táo và xem xét kỹ lưỡng trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào.
Hầu hết các sản phẩm đang được bán tràn lan trên thị trường chưa được chứng minh có khả năng loại bỏ hoàn toàn HPV khỏi cơ thể. Nhiều sản phẩm thường phóng đại công dụng, đưa ra những lời hứa không có cơ sở khoa học. Sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm chứng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Việc mua các sản phẩm này có thể tốn kém mà không mang lại hiệu quả như mong đợi.

Tóm lại, hiện nay vẫn chưa có cách đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể một cách trực tiếp, nhưng hệ miễn dịch của cơ thể có thể tự loại bỏ nhiều chủng HPV trong thời gian nhất định, đặc biệt là các chủng nguy cơ thấp. Để tăng cường khả năng đào thải HPV, việc duy trì một lối sống lành mạnh, tiêm vắc xin HPV và thực hiện các biện pháp phòng ngừa như quan hệ tình dục an toàn, tầm soát ung thư định kỳ là rất quan trọng.



- Roke, E. C. D. H. Y. D. M. G. D. D. R. D. a. R. D. L. V. D. P. J. D. J. W. D. C. (2017, June 13). About HPV – Human papillomaviruses (HPV) are extremely common viruses. About HPV. https://www.hpv.org.nz/about-hpv/about-hpv
- About HPV. (2024, July 3). Human Papillomavirus (HPV). https://www.cdc.gov/hpv/about/index.html
- Human papillomavirus. (n.d.). https://dph.illinois.gov/topics-services/diseases-and-conditions/diseases-a-z-list/hpv.html
- Federico. (2021, July 5). Is HPV curable? – Superdrug Health Clinic. Superdrug Health Clinic. https://healthclinics.superdrug.com/is-hpv-curable/
- What’s the treatment for HPV? (2022, January 27). WebMD. https://www.webmd.com/sexual-conditions/hpv-genital-warts/hpv-treatment-is-there-hpv-cure
- Cervical cancer screening. (2024, May 17). Cancer.gov. https://www.cancer.gov/types/cervical/screening
- Ranjeva, S. L., Baskerville, E. B., Dukic, V., Villa, L. L., Lazcano-Ponce, E., Giuliano, A. R., Dwyer, G., & Cobey, S. (2017). Recurring infection with ecologically distinct HPV types can explain high prevalence and diversity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 114(51), 13573–13578. https://doi.org/10.1073/pnas.1714712114