Bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 có sao không? Làm sao để xử lý?

17:50 12/03/2025

Quản lý Vùng 7, Y khoa Miền Bắc - Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Theo các chuyên gia y tế, mẹ bầu có nguy cơ mắc bệnh cúm cao nhất do sự thay đổi của cơ thể khiến hệ thống miễn dịch khó chống lại nhiễm trùng từ các tác nhân có hại như virus, vi khuẩn. Đồng thời, ở mỗi giai đoạn của thai kỳ đều có những đặc trưng và nguy cơ tiềm ẩn khác nhau của bệnh cúm gây ra. Vậy bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 có sao không? Cách điều trị và biện pháp phòng ngừa hiệu quả? Chuyên gia VNVC sẽ giải đáp chi tiết trong bài viết bà bầu 5 tháng bị cúm dưới đây!
BS Phạm Đình Đông - Quản lý Y khoa vùng 7 miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Mẹ bầu nhiễm virus cúm (cả cúm A và B) có liên quan đến nguy cơ sảy thai cao trong tuần thứ 13 (tháng thứ 5 - tam cá nguyệt thứ hai) của thai kỳ hoặc thời gian sau này (1). Đồng thời, cúm trong tam cá nguyệt thứ hai có nguy cơ cao xảy ra các biến chứng cúm phải nhập viện, bao gồm sốt cực cao, viêm phế quản, khả năng chuyển thành viêm phổi, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng.” |
Triệu chứng khi bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5
Bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 thường biểu hiện các triệu chứng khởi phát đột ngột và đặc trưng trong vòng 1 - 2 ngày bao gồm đau họng, ho khan, đau đầu, đau cơ, nghẹt mũi hoặc sổ mũi, sốt cao (38 độ C), mệt mỏi, khó ngủ, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí mất vị giác hoặc khứu giác... Đáng lưu ý, mẹ bầu có thể xuất hiện các tình trạng nghiêm trọng hơn như khó thở, đau ngực, ho ra đờm có máu và nôn dữ dội hoặc dai dẳng.
Cúm khi mang thai là bệnh đường hô hấp cấp tính do virus cúm (Influenza virus) gây ra, có 3 chủng virus gây bệnh ở người là cúm A, cúm B và cúm C... Trong đó, cúm A và cúm B là phổ biến nhất. Virus cúm có thể lây lan nhanh qua tiếp xúc với các giọt hô hấp từ mũi và miệng của người bị nhiễm bệnh khi ho, hắt hơi và nói chuyện. Những giọt bắn có chứa virus này có thể di chuyển xa tới 6 feet (gần 2 mét) và xâm nhập vào cơ thể của người khỏe mạnh.
Khoảng thời gian giữa tiếp xúc với virus cúm và khi xuất hiện triệu chứng (thời gian ủ bệnh) là từ 1 - 4 ngày (2). Tuy nhiên, đối với đối tượng có hệ miễn dịch nhạy cảm, suy yếu như phụ nữ mang thai, thời gian hồi phục có thể kéo dài lâu hơn dự kiến.
Bệnh cúm có thể xảy ra quanh năm, nhưng thường đạt đỉnh vào các tháng lạnh vào mùa đông xuân - Đây là thời điểm virus cúm lây lan nhanh chóng và mạnh mẽ.
Tác động của cảm cúm đến mẹ bầu và thai nhi ở tháng thứ 5
Một thai kỳ khỏe mạnh kéo dài trong khoảng 10 tháng (khoảng 40 tuần). Tuy nhiên, nếu có một tác nhân có hại nào, chẳng hạn như virus cúm tấn công, gây cản trở quá trình hình thành và tăng trưởng của thai nhi, sẽ tác động ít nhiều đến hệ thống miễn dịch và có thể gây ra các hệ lụy nghiêm trọng, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
1. Tác động đến thai nhi ở tháng thứ 5
Thai nhi ở tháng thứ 5 (tức từ tuần 13 đến tuần 16) là đầu tam cá nguyệt thứ hai, lúc này thai nhi đã có các cơ quan, dây thần kinh và cơ hoạt động. Điểm nổi bật nhất của thai nhi trong tháng thứ 5 là những chuyển biến:
- Tuần thứ 13 - Hình thành nước tiểu: 13 tuần sau khi mang thai hoặc 11 tuần sau khi thụ thai, thai nhi sẽ bắt đầu tạo ra nước tiểu và thải vào nước ối xung quanh. Hệ xương bắt đầu cứng lại, đặc biệt là ở hộp sọ và xương dài. Da của thai nhi vẫn mỏng và trong suốt, nhưng sẽ sớm bắt đầu dày lên;
- Tuần thứ 14 - Giới tính rõ hơn: 14 tuần sau khi mang thai, hoặc 12 tuần sau khi thụ thai, cổ của bé sẽ trở nên rõ nét và các tế bào hồng cầu bắt đầu hình thành trong lá lách của thai nhi. Giới tính của em bé sẽ biểu hiện rõ ràng hơn trong tuần này;
- Tuần thứ 15 - Mô hình da đầu của bé phát triển: 15 tuần sau khi mang thai hoặc 13 tuần sau khi thụ thai, sự phát triển xương vẫn tiếp tục và sẽ sớm xuất hiện trên hình ảnh siêu âm. Kiểu tóc trên da đầu của thai nhi cũng đang hình thành;
- Tuần thứ 16 - Mắt của thai nhi chuyển động: 16 tuần sau khi mang thai hoặc 14 tuần sau khi thụ thai, đầu của bé nằm ở tư thế thẳng và mắt bắt đầu di chuyển chậm, tai sắp đạt đến vị trí cuối cùng, da trở nên dày hơn. Các chuyển động chân tay của thai nhi ang trở nên phối hợp và có thể được phát hiện trong quá trình siêu âm. (3)
Theo các chuyên gia y tế, việc mẹ bầu tiếp xúc với virus cúm trong tam cá nguyệt thứ hai có ít nguy cơ tử vong hơn so với tam cá nguyệt đầu tiên, nhưng tiềm ẩn nguy cơ cao gây ra các khiếm khuyết chức năng và dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Nhất là khi tam cá nguyệt thứ hai là thời điểm thai nhi phát triển hệ thần kinh mạnh mẽ. Nhiễm cúm trong giai đoạn này có thể ảnh hưởng đến não và gây ra các bệnh về tâm thần phân liệt cho trẻ khi lớn lên.
Theo thống kê, có khoảng 1 - 2% trường hợp mẹ bầu sảy thai khi nhiễm cúm trong tam cá nguyệt thứ hai. Nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra, các trường hợp sảy thai trong giai đoạn đầu của 3 tháng giữa thai kỳ có liên quan chặt chẽ đến việc tiếp xúc virus từ sớm trong tam cá nguyệt đầu tiên. Các chuyên gia cho biết thêm, các phản ứng gây viêm sau khi virus cúm xâm nhập vào cơ thể người mẹ có thể làm giảm diện tích bề mặt nhung mao trong quá trình vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến hạn chế tăng trưởng và gây mất thai trong tam cá nguyệt thứ hai.
Khi mẹ bị cúm nặng, lượng oxy và dinh dưỡng truyền đến thai nhi có thể bị giảm sút do ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu. Điều này có thể khiến thai nhi không đạt tiêu chuẩn phát triển về cân nặng và chiều dài, ảnh hưởng đến sức khỏe sau sinh.
Nếu mẹ bị cảm cúm gần giai đoạn cuối thai kỳ, virus có thể truyền qua đường máu hoặc lây nhiễm khi mẹ tiếp xúc với trẻ sơ sinh sau sinh. Điều này có thể khiến trẻ gặp vấn đề về hô hấp hoặc bị ức chế hệ miễn dịch ngay từ khi mới chào đời.
2. Tác động đến mẹ bầu
Theo các chuyên gia y tế, mẹ bầu mắc bệnh cúm kèm theo triệu chứng sốt cao ở bất kỳ tam cá nguyệt nào cũng khiến độc tính của virus biểu hiện mạnh mẽ, dễ gây kích thích tử cung gây sảy thai, sinh non và thai chết lưu. Đặc biệt, mẹ bầu bị cúm có thể dẫn đến tình trạng thiếu oxy, làm suy dinh dưỡng bào thai, kìm hãm sự tăng trưởng của thai nhi trong bụng dẫn đến suy thai.
Các triệu chứng thường gặp của cúm như sốt cao (thường trên 38°C), đau nhức cơ thể, đau đầu, ho, nghẹt mũi và mệt mỏi có thể kéo dài hơn bình thường trong trường hợp mẹ bầu. Tình trạng sốt cao là đặc biệt nguy hiểm, bởi khi nhiệt độ cơ thể tăng trên 39°C, cơ thể mẹ dễ bị mất nước, mất điện giải và suy kiệt, dẫn đến tình trạng khó thở hoặc suy giảm sức khỏe nhanh chóng.
Nếu không được điều trị đúng cách, cảm cúm có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản hoặc nhiễm trùng tai mũi họng. Viêm phổi đặc biệt nguy hiểm đối với mẹ bầu vì nó có thể làm giảm lượng oxy cung cấp cho mẹ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.
Nếu không được điều trị đúng cách, cảm cúm có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản hoặc nhiễm trùng tai mũi họng. Viêm phổi đặc biệt nguy hiểm đối với mẹ bầu vì nó có thể làm giảm lượng oxy cung cấp cho mẹ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.
Cần lưu ý, phụ nữ mang thai mắc cúm có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn khi có các vấn đề y tế đi kèm, chẳng hạn như lạm dụng thuốc lá, bị bệnh mạn tính (hen suyễn, tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp, béo phì...), mắc các tình trạng suy yếu hệ thống miễn dịch (ghép tạng hoặc nhiễm HIV giai đoạn tiến triển).

Nguyên nhân khiến bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5
Bà bầu bị cúm tháng thứ 5 có nhiều nguy cơ dẫn đến bệnh nặng hơn so với phụ nữ trong cùng độ tuổi không mang thai. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do hệ miễn dịch của các thai phụ thường suy giảm đáng kể để dung nạp với sự phát triển của thai nhi ở trong bụng. Cơ chế này giúp bảo vệ thai nhi khỏi bị tấn công bởi hệ miễn dịch nhưng cũng vô tình làm giảm khả năng đề kháng của mẹ trước các loại virus, trong đó có virus cúm.
Đặc biệt, thai kỳ liên quan chặt chẽ đến những thay đổi về sinh lý hô hấp để đáp ứng nhu cầu về lượng oxy tăng ở mẹ và thai nhi, chẳng hạn như phù nề tăng, thay đổi thành ngực và giảm khả năng tồn dư chức năng. Tuy nhiên, điều này dễ dẫn đến hiện tượng ức chế miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Song song đó, sự gia tăng hormone như progesterone làm giảm trương lực cơ, góp phần gây ra hiện tượng nghẹt mũi hoặc sổ mũi kéo dài, tạo điều kiện thuận lợi cho virus đường hô hấp xâm nhập.
Ngoài ra, hormone progesterone còn làm giảm tốc độ phản ứng của các tế bào bạch cầu – cơ chế quan trọng để bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của virus. Điều này khiến mẹ bầu khó chống cự hơn khi virus cúm tấn công. Đặc biệt ở tháng thứ 5, khi hormone đạt ngưỡng cao hơn, tỷ lệ mẹ bầu nhiễm cúm cũng gia tăng.
Đặc biệt, những thay đổi ở hệ tim mạch và hô hấp bao gồm tăng nhịp tim, thể tích nhát bóp, tiêu thụ oxy và giảm dung tích phổi cũng khiến phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cúm nghiêm trọng cao hơn.
Ngoài yếu tố sinh học, môi trường sống xung quanh và lối sinh hoạt hằng ngày của bà bầu cũng là các yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ nhiễm cúm. Nếu mẹ bầu thường xuyên phải tiếp xúc với đông người, đặc biệt là trong mùa lạnh dịch cúm và không thực hiện các biện pháp bảo vệ như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng không đảm bảo, thiếu hụt những dưỡng chất quan trọng như vitamin và khoáng chất cũng có thể làm giảm sức đề kháng, khiến bà bầu trở nên nhạy cảm hơn với các virus gây bệnh truyền nhiễm.
Trong quá trình mang thai, nhu cầu dinh dưỡng và năng lượng của cơ thể người mẹ tăng lên đáng kể để nuôi dưỡng thai nhi. Nếu chế độ ăn uống của mẹ không đủ đáp ứng các vi chất quan trọng như vitamin C, D, kẽm, hoặc mẹ bị thiếu máu, suy dinh dưỡng, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái suy giảm sức mạnh đề kháng.
Giai đoạn giữa thai kỳ cũng thường là thời điểm mẹ bầu cảm thấy thoải mái hơn về mặt sức khỏe, giảm ốm nghén và di chuyển dễ dàng hơn so với tam cá nguyệt đầu tiên. Điều này đôi khi khiến một số mẹ bầu chủ quan hơn trong việc bảo vệ sức khỏe, dễ tiếp xúc nhiều hơn với môi trường bên ngoài và gia tăng nguy cơ lây nhiễm cúm từ cộng đồng.
Ngoài ra, nhiều bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 do lo ngại về tác dụng phụ của vắc xin (do chưa có đủ thông tin khoa học rõ ràng) hoặc không biết rằng mình nên tiêm phòng cúm trước hoặc trong thai kỳ, đã bỏ qua biện pháp bảo vệ quan trọng này. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc tiêm vắc xin cúm trong thai kỳ không chỉ an toàn mà còn giúp bảo vệ đến hơn 70% nguy cơ nhiễm cúm cho mẹ, đồng thời bảo vệ cho thai nhi trong những tháng đầu sau sinh. Không tiêm phòng cúm làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh, đặc biệt là khi mẹ bầu tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm.
Xem thêm: Mẹ bầu bị cúm ở tháng thứ 6 có sao không? Có nguy hiểm cho mẹ và bé không?
Mẹ bầu 5 tháng bị cảm cúm có sao không?
Theo các chuyên gia y tế, bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 nói riêng, phụ nữ mang thai nói chung và mẹ bỉm sau sinh có nguy cơ cao nhiễm cúm biến chứng nghiêm trọng, kể cả cúm mùa và cúm đại dịch. Nguy cơ này cũng gia tăng đối với các tác nhân đường hô hấp khác như Sar-CoV-2, RSV... Các biến chứng tiềm ẩn được ghi nhận của bệnh cúm trong thai kỳ có ảnh hưởng mạnh mẽ đến chức năng của phổi, bao gồm:
- Viêm phổi: Đây là tình trạng do virus cúm nguyên phát hoặc có thể do bội nhiễm vi khuẩn, gây ra hiện tượng nhiễm trùng hoặc nghiêm trọng ở phổi. Các túi khí trong phổi chứa đầy mủ và chất lỏng, ngăn không cho oxy đến được mạch máu. Nếu có quá ít oxy trong máu, các tế bào của cơ thể sẽ không hoạt động bình thường được có nguy cơ dẫn đến tử vong. Thống kê chỉ ra, tỷ lệ tử vong do viêm phổi ở phụ nữ mang thai là hơn 40% trong mỗi tháng mang thai;
- Suy hô hấp cấp tính: Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nghiêm trọng, gây ra các tổn thương trực tiếp đến biểu mô đường hô hấp với cơn bão cytokine thứ phát ở phụ nữ mang thai nhiễm cúm;
- Sinh non: Virus cúm gây nhiễm trùng có thể làm hệ thống miễn dịch tăng cường nồng độ cytokine tiền viêm trong cơ thể, gây rối loạn miễn dịch, dẫn đến thiết lập chậm khả năng dung nạp miễn dịch và gây viêm quá mức, từ đó ảnh hưởng đến chức năng nhau thai, gây sinh non. Một phân tích trên 1,4 triệu phụ nữ mang thai cho thấy việc nhập viện do cúm làm tăng nguy cơ sinh non và trẻ nhẹ cân ít nhất 25% so với không bị cúm; (4)
- Thai chết lưu: Một nghiên cứu mới trên toàn Vương quốc Anh đã phát hiện ra sự gia tăng đáng kể về số lượng trẻ sơ sinh chết lưu hoặc tử vong ngay sau khi sinh đối với những bà mẹ bị nhiễm chủng virus cúm H1N1 năm 2009. Số trẻ sơ sinh tử vong, trong số những bà mẹ bị nhiễm virus, được đưa vào bệnh viện, cao hơn 5 lần so với mức bình thường dự kiến.
Một phân tích tổng hợp gần đây trên 2,3 triệu bệnh nhân từ 17 nhóm khác nhau đã báo cáo rằng bệnh cúm trong thời kỳ mang thai có liên quan đến nguy cơ thai chết lưu cao gấp ba lần so với không bị nhiễm trùng.
Một nghiên cứu theo dõi triển vọng từ Vương quốc Anh phát hiện ra rằng những phụ nữ mang thai phải nhập viện vì bệnh cúm trong thời kỳ mang thai có khả năng cần chăm sóc đặc biệt cao gấp 21 lần và có khả năng phải sinh mổ cao gấp 1,4 lần so với những phụ nữ nhập viện để sinh mà không bị cúm. Thống kê cho thấy có tới 7,7 phụ nữ mang thai trên 10.000 người bị cúm cần phải nhập viện và tỷ lệ nhập viện vào khoa chăm sóc đặc biệt có thể lên tới 6,8 trên 10.000 ca mang thai. ỳ mang thai có liên quan đến nguy cơ thai chết lưu cao gấp ba lần so với không bị nhiễm trùng.

Bà bầu 5 tháng bị cúm khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Theo các chuyên gia y tế, bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 cần được theo dõi tiến triển của bệnh một cách sát sao để hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm cho bản thân và thai nhi. Mặc dù hầu hết các trường hợp nhiễm cúm có thể tự khỏi trong thời gian ngắn nếu được can thiệp và điều trị đúng cách, nhưng vẫn tồn tại nguy cơ bệnh tình trở nặng, gây nguy hiểm. Do đó, mẹ bầu bị cúm A cần lưu ý một số dấu hiệu bất thường sau đây cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ:
- Mẹ bầu cảm thấy thai nhi ít cử động hơn bình thường hoặc không thấy thai nhi cử động trong khoảng thời gian dài;
- Mẹ bầu sốt cao không hạ và không đáp ứng thuốc hạ sốt;
- Mệt mỏi, yếu cơ một cách nghiêm trọng;
- Đau hoặc tức ngực, đau bụng trầm trọng;
- Xuất hiện tình trạng chóng mặt hoặc lú lẫn;
- Co giật;
- Khó thở hoặc thở gấp;
- Không đi tiểu nhiều;
- Các dấu hiệu hoặc triệu chứng cúm thuyên giảm nhưng sau đó lại tái phát kèm theo sốt và ho nặng hơn.
Điều trị cảm cúm cho mẹ bầu ở tháng thứ 5
Theo các chuyên gia y tế, điều trị cảm cúm cho mẹ bầu ở tháng thứ 5 cần hết sức cẩn trọng trong việc sử dụng các phương pháp điều trị bằng thuốc: Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã chấp nhận hai loại thuốc kháng virus Relenza và Tamiflu để điều trị cúm. Hai loại dược phẩm này đã được kiểm tra chặt chẽ, thử nghiệm sát sao và chứng minh an toàn khi sử dụng trong thời kỳ mang thai.
Những loại thuốc này cần được can thiệp sớm (khoảng 24 - 72 giờ sau khi xuất hiện sớm) để hỗ trợ ngăn chặn sự nhân lên của virus trong đường hô hấp. Thuốc có rất ít tác dụng phụ (thường chỉ có tác dụng ở đường tiêu hóa) và ít có khả năng gây kích thích tình trạng kháng thuốc.
Bên cạnh đó, mẹ bầu có thể sử dụng thuốc hạ sốt Acetaminophen để hỗ trợ hạ thân nhiệt hiệu quả. Vì mẹ bầu bị sốt cao trong giai đoạn thai kỳ có liên quan chặt chẽ đến các dị tật bẩm sinh của thai nhi sau khi sinh ra. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên sử dụng aspirin hoặc thuốc chống viêm không steroid vì có thể gây ảnh hưởng đến thai nhi.
Đặc biệt lưu ý, trong việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả kê toa hay không kê toa, mẹ bầu cần phải thăm khám bác sĩ để được tư vấn và can thiệp đúng cách. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc (ngay cả thuốc không kê toa), để đảm bảo an toàn trong suốt thời kỳ mang thai.
Xem thêm: Thuốc cảm cúm dành cho bà bầu an toàn.
Hỗ trợ chữa cảm cúm cho phụ nữ mang thai ở tháng thứ 5
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 cũng có thể thực hiện một số các biện pháp hỗ trợ từ tự nhiên ngay tại nhà để kiểm soát các triệu chứng và giảm bớt khó chịu hiệu quả, chẳng hạn như sau:
- Súc miệng bằng nước muối ấm: Giảm cảm giác đau và kích ứng họng;
- Sử dụng nước muối sinh lý: Nhỏ nước muối sinh lý vào mũi để giảm hiện tượng nghẹt mũi, gây khó chịu;
- Chườm ấm: Dụng một khăn ấm áp vào trán và mũi trong vài phút, để giảm áp lực trên xoang và tình trạng tắc nghẽn hiệu quả;
- Uống đủ nước: Nước đóng vai trò rất quan trọng trong việc giữ cân bằng nhiệt độ cơ thể và cung cấp đủ độ ẩm cho mũi và họng. Mẹ bầu khi bị cúm cần uống nhiều nước ấm, có thể kết hợp với nước chanh, mật ong để làm dịu họng, giảm triệu chứng ho và nghẹt mũi.
- Uống thảo mộc: Trà nóng có thể làm dịu cơn đau họng, trong khi hơi nước giúp làm thông mũi nghẹt;
- Uống mật ong và chanh: Mật ong có tính kháng khuẩn tự nhiên và chanh chứa nhiều vitamin, giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm dịu cơn ho và đau họng;
- Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc hít hơi nước ấm với dầu khuynh diệp: Hỗ trợ giảm bớt tình trạng nghẹt mũi.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Khi bị cúm, cơ thể mẹ bầu cần dành nhiều năng lượng để chống lại virus, đồng thời vẫn phải cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi. Nghỉ ngơi đầy đủ là cách giúp tăng cường khả năng hồi phục của mẹ và giảm tác động của bệnh lên sức khỏe.
- Hỗ trợ bằng thực phẩm ấm nóng: Súp gà, cháo hành tỏi hoặc các món ăn ấm nóng giúp làm dịu các triệu chứng cúm như đau họng, nghẹt mũi và tăng sức đề kháng tự nhiên cho cơ thể.
- Xông hơi giảm nghẹt mũi: Xông hơi với nước nóng có thể giúp làm giảm triệu chứng nghẹt mũi, khó thở – một vấn đề phổ biến khi mẹ bầu bị cúm. Thêm chút tinh dầu thiên nhiên như khuynh diệp hoặc bạc hà vào nước xông có thể tăng hiệu quả làm sạch đường hô hấp.
- Sử dụng các biện pháp giảm thân nhiệt an toàn: Nếu mẹ bầu bị sốt nhẹ (dưới 39 °C), việc chườm khăn ấm lên trán, nách hoặc lòng bàn tay là cách hữu hiệu để hạ sốt mà không cần dùng thuốc.
Xem thêm: Cách chữa cúm cho bà bầu tại nhà an toàn và hiệu quả.
Cách chăm sóc mẹ bầu bị cúm ở tháng thứ 5
Điều tiên quyết nhất của trị cúm khi mắc bệnh là nghỉ ngơi đầy đủ và bổ sung đủ nước. Đây là 2 yếu tố quan trọng nhất giúp hồi phục nhanh chóng trong nhiễm trùng bất kỳ virus nào. Bên cạnh 2 tiêu chí chính trên, bà bầu bị cúm tháng thứ 5 cần chú trọng đặc biệt đến chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt theo khoa học, nhằm duy trì năng lượng và tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ hồi phục một cách nhanh chóng:
- Theo dõi sát triệu chứng: Ngay khi mẹ bầu xuất hiện các triệu chứng sớm của cúm như sốt, nghẹt mũi, đau họng hay mệt mỏi, việc theo dõi triệu chứng là bước đầu tiên vô cùng quan trọng. Cúm có thể bắt đầu từ mức độ nhẹ, nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể diễn tiến nặng với các biến chứng như viêm phổi, mất nước, hoặc nguy cơ sinh non. Thân nhiệt của mẹ cần được kiểm tra thường xuyên, đặc biệt trong trường hợp sốt cao (trên 38,5°C). Nếu sốt không giảm sau khi áp dụng các biện pháp hạ nhiệt tự nhiên, cần liên hệ bác sĩ để có hướng dẫn xử lý kịp thời.
- Chế độ ăn uống giàu vitamin và khoáng chất: Tập trung vào việc kết hợp các thực phẩm tăng cường miễn dịch như rau lá xanh, trái cây họ cam quýt, ớt chuông và protein nạc (cá, trứng, thịt);
- Cung cấp đầy đủ nước: Cơ thể mẹ bầu khi bị cúm sẽ mất nhiều nước hơn do sốt, chảy nước mũi, hay đổ mồ hôi. Bổ sung đủ nước là yếu tố cần thiết để duy trì sự cân bằng nhiệt độ cơ thể và hỗ trợ thải độc. Uống ít nhất 8 - 10 ly nước ấm mỗi ngày, kết hợp với các thức uống khác như nước chanh mật ong, trà gừng ấm, nước ép cam hoặc bưởi;
- Sử dụng các thực phẩm có tính kháng khuẩn cao như tỏi, gừng... tăng cường khả năng miễn dịch;
- Ưu tiên những thực phẩm giàu dưỡng chất hỗ trợ tăng miễn dịch: Rau xanh lá đậm và trái cây tươi là nguồn cung cấp vitamin A, C và chất chống oxy hóa mạnh mẽ; thực phẩm giàu kẽm từ các loại hải sản (nấu chín), hạt óc chó, đậu Hà Lan có tác dụng hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng hiệu quả và nhóm thực phẩm giàu protein lành mạnh từ các loại thịt nạc, cá hồi, trứng giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi sau nhiễm cúm.
- Lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa như súp, món hầm... giúp dễ tiêu và không gây kích ứng dạ dày;
- Sử dụng các phương pháp tự nhiên an toàn để giảm triệu chứng: Thay vì phụ thuộc vào các loại thuốc – vốn có thể gây hại trong thai kỳ nếu dùng không đúng cách, mẹ bầu có thể áp dụng các phương pháp tự nhiên giảm triệu chứng do cúm như xông hơi bằng nước nóng để giảm nghẹt mũi; súc miệng bằng nước muối loãng; chườm ấm để hạ sốt và uống súp ấm hoặc cháo hành tỏi để hỗ trợ hệ miễn dịch và làm dịu các triệu chứng cúm;
- Ngủ đủ giấc giúp cơ thể hồi phục năng lượng và tăng cường sức đề kháng;
- Tránh tự ý sử dụng thuốc, cần thăm khám bác sĩ khi cần: Một số loại thuốc thông dụng có thể gây tổn thương đến thai nhi hoặc làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh. Trong trường hợp mẹ bị cúm nặng kèm theo các triệu chứng báo động như: Sốt cao không giảm; đau đầu dữ dội; khó thở hoặc đau ngực; buồn nôn hoặc nôn nghiêm trọng, mẹ bầu cần đến cơ sở y tế hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ nhanh chóng. Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc hạ sốt an toàn (ví dụ, paracetamol với liều thấp) hoặc các loại thuốc kháng virus đặc biệt, được đảm bảo an toàn cho thai kỳ;
- Duy trì tâm lý lạc quan và sự hỗ trợ từ người thân: Tâm lý của mẹ bầu đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Khi bị cúm, mẹ có thể cảm thấy lo lắng, đặc biệt về các nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi. Những lúc này, sự hỗ trợ từ gia đình và bác sĩ sẽ giúp mẹ bầu cảm thấy yên tâm hơn. Người thân nên động viên, giúp mẹ bầu tránh căng thẳng và cùng hỗ trợ mẹ trong các công việc hàng ngày để mẹ có thời gian nghỉ ngơi. Ngoài ra, việc giữ cho mẹ bầu tinh thần tích cực cũng góp phần nâng cao khả năng đề kháng tự nhiên của cơ thể.
- Không vệ sinh cơ thể bằng nước lạnh, thay vào đó phải dùng nước ấm.;
- Biện pháp phòng ngừa tái nhiễm sau khi khỏi bệnh: Sau khi mẹ khỏi cảm cúm, việc phòng ngừa tái nhiễm cũng cần được chú trọng để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Một số biện pháp chính bao gồm: Tiêm phòng cúm; tránh tiếp xúc với người nhiễm bệnh; tăng cường dinh dưỡng và nghỉ ngơi để nâng cao hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc lại cúm.

Cách phòng ngừa cúm cho mẹ bầu ở tháng thứ 5
Theo các chuyên gia y tế, cách để phòng ngừa cúm cho bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 tốt nhất là tiêm vắc xin phòng bệnh. Trên thực tế, tiêm chủng trong thai kỳ là một trong những mục tiêu của Healthy People 2020, hướng đến mục tiêu đạt tỷ lệ tiêm chủng chung là 80%. Tăng tỷ lệ tiêm vắc xin cúm ở phụ nữ mang thai nên là ưu tiên hàng đầu của tất cả các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe phụ nữ.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ và Học viện Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) khuyến cáo rằng tất cả người lớn nên tiêm vắc xin cúm hàng năm và những người đang hoặc sẽ mang thai trong mùa cúm nên tiêm vắc xin cúm bất hoạt hoặc tái tổ hợp càng sớm càng tốt.
Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng của CDC (ACIP) và Học viện Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) cho biết, mẹ bầu có thể tiêm vắc xin phòng cúm trong tam cá nguyệt đầu tiên, tam cá nguyệt thứ hai hoặc tam cá nguyệt thứ ba của thai kỳ. Nếu mẹ bầu đang trong tam cá nguyệt thứ ba, CDC khuyến cáo nên tiêm vắc xin cúm càng sớm càng tốt. Nếu đang ở tam cá nguyệt thứ nhất hoặc thứ hai, nên tiêm vắc xin vào cuối tháng 10.
Danh mục vắc xin phòng cúm cho phụ nữ mang thai
Để tham khảo chi tiết về vắc xin phòng bệnh cúm tại VNVC, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp.
Có thể bạn quan tâm: Lịch tiêm phòng cúm cho mẹ bầu theo chuẩn của Bộ Y tế.
Bên cạnh việc tiêm vắc xin, bà bầu bị cúm tháng thứ 5 cần thực hiện các biện pháp hỗ trợ để hạn chế nguy cơ nhiễm cúm tối ưu, bao gồm:
- Đeo khẩu trang khi đến những nơi đông người và nơi có không khí ô nhiễm, nhiều khói bụi;
- Rửa tay thường xuyên bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch khử khuẩn sau khi tiếp xúc với các bề mặt nhiều người chạm vào như tay nắm cửa, cửa tủ...;
- Che miệng khi ho, hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay;
- Tránh tiếp xúc gần với người có bệnh đường hô hấp hoặc người nghi ngờ mắc bệnh;
- Tránh chạm tay vào mắt, mũi và miệng;
- Vệ sinh cá nhân và môi trường sạch sẽ.
Xem thêm: Mẹ bầu bị cúm ở tháng thứ 4 có nguy hiểm cho mẹ và bé không?
Các câu hỏi liên quan
1. Bà bầu ở tháng thứ 5 bị cúm rồi có nên tiêm phòng cúm không?
Bà bầu ở tháng thứ 5 bị cúm vẫn cần tiêm vắc xin phòng cúm. Việt Nam lưu hành phổ biến 4 chủng virus cúm chính bao gồm 2 chủng virus cúm A (H1N1 và H5N3) và 2 chủng virus cúm B (Yamagata và Victoria), mẹ bầu tháng thứ 5 mắc bệnh cúm có thể chỉ nhiễm một trong số những chủng virus cúm này, nên nguy cơ tiếp xúc với các chủng virus cúm khác rất cao.
Đáng lưu ý, virus cúm có khả năng đột biến nhanh chóng theo thời gian, do đó miễn dịch từ đợt cúm mùa trước có thể giảm nhanh và không đủ để bảo vệ khỏi chủng virus cúm mùa đang lưu hành hiện tại. Đặc biệt, tính kháng nguyên của virus cúm có thể thay đổi theo hàng năm, nên việc tiêm phòng cúm định kỳ cần được thực hiện nghiêm túc.
Ngoài ra, tiêm vắc xin cúm không chỉ mang hiệu quả bảo vệ cơ thể người mẹ khỏi những tác động có hại do cúm, mà còn bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời qua kháng thể thụ động được truyền từ nhau thai và sữa mẹ, khi hệ miễn dịch của trẻ còn quá non nớt nhưng lại chưa đủ tháng để tiêm vắc xin phòng bệnh.
Tuy nhiên, cần đặc biệt lưu ý rằng việc tiêm phòng vắc xin cúm cho bà bầu ở bất kỳ giai đoạn nào cũng cần tham vấn ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa. Các bác sĩ sẽ dựa trên các tiền sử bệnh lý và lịch sử tiêm chủng, thể trạng sức khỏe hiện tại của mẹ bầu để chỉ định những mũi tiêm phù hợp. Trong trường hợp mẹ bầu vẫn đang trong giai đoạn bị cúm cấp tính, cần phải được can thiệp điều trị cho đến khi sức khỏe ổn định mới nên tiêm vắc xin phòng ngừa.
2. Có cần kiêng một số loại thực phẩm khi bị cúm không?
Khi bị cúm, mẹ bầu cần kiêng một số loại thực phẩm khiến triệu chứng trở nặng. Cúm thường khiến việc tiêu thụ thức ăn trở nên khó khăn, vì các triệu chứng cúm có thể gây buồn nôn làm giảm cảm giác thèm ăn hoặc ảnh hưởng đến dạ dày và các triệu chứng về đường tiêu hóa. Do đó, mẹ bầu cần tuyệt đối tránh các loại thực phẩm sau khi bị cúm:
- Đồ uống có chứa caffeine và rượu: Caffeine và rượu có thể làm các triệu chứng khi nhiễm cúm trở nên tồi tệ hơn (đặc biệt là các triệu chứng liên quan đến dạ dày);
- Thức ăn nhiều dầu mỡ: Đây là những loại thực phẩm khó phân hủy và gây hại cho hệ tiêu hóa. Do đó, mẹ bầu cần tránh những loại thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa như thực phẩm chiên, rán, có nhiều dầu mỡ;
- Thức ăn hoặc đồ uống có đường: Đường có thể gây ra tình trạng viêm nặng nề hơn, nên mẹ bầu cần tránh các thức ăn hoặc đồ uống có nhiều đường như bánh, kẹo, nước ngọt có ga...
3. Bà bầu bị cúm có cần thực hiện xét nghiệm để kiểm tra thai nhi không?
Bà bầu bị cúm có thể thực hiện xét nghiệm để kiểm tra thai nhi theo chỉ định của bác sĩ sau khi thăm khám và chẩn đoán bệnh. Các bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng bệnh và đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất đối với mỗi bệnh nhân. Trong trường hợp nhiễm cúm nặng, có dấu hiệu sẽ ảnh hưởng đến thai nhi, bác sĩ sẽ thực hiện những phương pháp xét nghiệm cần thiết.
Theo giải đáp của chuyên gia, bà bầu bị cảm cúm tháng thứ 5 có thể hồi phục sức khỏe nếu được điều trị đúng cách và can thiệp kịp thời. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh tình có thể tiến triển nặng, gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của cả thai phụ lẫn thai nhi. Do đó, để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nguy hiểm, phụ nữ mang thai hoặc chuẩn bị mang thai cần chủ động tiêm một liều vắc xin phòng cúm theo định kỳ để bảo vệ sức khỏe toàn diện.



- Ákos Mátrai, Teutsch, B., Váradi, A., Hegyi, P., Boglárka Pethő, Fujisawa, A., Szilárd Váncsa, Lintner, B., Zsolt Melczer, & Nándor Ács. (2022). First-Trimester Influenza Infection Increases the Odds of Non-Chromosomal Birth Defects: A Systematic Review and Meta-Analysis. Viruses, 14(12), 2708–2708. https://doi.org/10.3390/v14122708
- Seasonal Influenza (the Flu). (2025, February 2). MotherToBaby. https://mothertobaby.org/fact-sheets/seasonal-influenza-the-flu-pregnancy/
- Fetal development: What happens during the 2nd trimester? (2024). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/fetal-development/art-20046151
- Wang, X., Ou, H., Wu, Y., & Xing, Z. (2023). Risk of preterm birth in maternal influenza or SARS-CoV-2 infection: a systematic review and meta-analysis. Translational Pediatrics, 12(4), 631–644. https://doi.org/10.21037/tp-23-134