Bà bầu bị zona bôi thuốc gì nhanh khỏi và an toàn cho thai nhi?

Zona thần kinh không chỉ gây ra những cơn đau nhức khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách. Vậy bà bầu bị zona bôi thuốc gì để nhanh chóng khỏi bệnh, sớm phục hồi và đảm bảo an toàn cho thai nhi? Trong bài viết dưới đây, chuyên gia đến từ Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC sẽ gợi ý những loại thuốc bôi zona hiệu quả, an toàn cho bà bầu.

Khái quát zona thần kinh ở phụ nữ mang thai

Zona thần kinh ở phụ nữ mang thai xảy ra khi virus Varicella Zoster (VZV) - cùng loại virus gây bệnh thủy đậu - được tái hoạt động. Virus này có thể đã nằm "ngủ yên" trong cơ thể sau khi người mẹ đã mắc bệnh thủy đậu. Trong thời kỳ mang thai, hệ miễn dịch của mẹ bầu thường suy yếu kết hợp với việc căng thẳng quá mức, cơ thể mệt mỏi… khiến virus “tỉnh giấc” hoạt động trở lại, rời khỏi vị trí trú ngụ, di chuyển dọc dây thần kinh để ra ngoài da và gây ra bệnh zona.

Khi bị zona, mẹ bầu sẽ có cảm giác sốt nhẹ, mệt mỏi ở khu vực dọc dây thần kinh nửa bên người đau nhức. Sau đó là cảm giác phần da nóng rát, ngứa ngáy, phát ban và đau dữ dội. Tiếp đó, trên da sẽ xuất hiện những bọng nước to hình bầu dục hoặc hình tròn, khu trú và mọc rải rác hoặc tụ lại thành từng cụm, vết, dải ở dọc dây thần kinh. Bên trong bọng nước chứa nhiều dịch, giai đoạn đầu căng và khó vỡ. Sau một thời gian bọng nước sẽ bắt đầu xẹp xuống, có thể vỡ nếu bị va chạm và dễ để lại sẹo ở vùng da đó.

Ngoài cảm giác đau dọc dây thần kinh, mẹ bầu bị zona còn bị sưng đau và nổi hạch ở các vùng lân cận. Ngoài ra, một số mẹ bầu còn có triệu chứng zona thần kinh là đau nửa đầu, đau nhức đầu, người bị yếu cơ, có cảm giác ớn lạnh, suy nhược.

Mẹ bầu bị zona nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm như:

• Đau thần kinh hậu zona: Đây là biến chứng phổ biến nhất, gây đau nhức, bỏng rát dữ dội, kéo dài ở vùng da bị tổn thương, thậm chí có thể kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm.
• Nhiễm trùng da: Các vết loét do zona có thể bị nhiễm trùng vi khuẩn, làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Hội chứng Ramsay Hunt: Là một biến chứng nguy hiểm của zona thần kinh, gây ra bởi sự tổn thương của dây thần kinh mặt. Các bọng nước, ban đỏ khi bị zona có thể xuất hiện ở cả miệng, tai khiến người bệnh đau tai trầm trọng, tê liệt mặt, mất thính giác…
• Các biến chứng khác: Zona còn có thể gây những biến chứng đặc biệt nghiêm trọng nếu chúng xâm nhập và gây hại ở các cơ quan khác như: viêm màng não, viêm não, viêm phổi, viêm gan…

Tiêu chí lựa chọn thuốc bôi zona cho bà bầu

Bà bầu bị zona bôi thuốc gì là vấn đề được nhiều người quan tâm bởi việc sử dụng không đúng loại thuốc có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi. Khi chọn thuốc bôi zona, cần chú ý đặc biệt đến yếu tố an toàn cho cả mẹ và bé, đồng thời đảm bảo hiệu quả điều trị. Dưới đây là một số tiêu chí quan trọng cần xem xét khi lựa chọn thuốc bôi zona cho bà bầu:

An toàn cho cả mẹ và thai nhi:

• Nên chọn thuốc có thành phần đã được chứng minh an toàn cho phụ nữ mang thai, tránh những thành phần có thể gây hại cho thai nhi.
• Cần tìm hiểu kỹ về tác dụng phụ của thuốc, đảm bảo rằng chúng không ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Hiệu quả cao:

• Ưu tiên những loại thuốc có khả năng giảm nhanh chóng các triệu chứng của zona như đau, ngứa và viêm.
• Nên chọn sản phẩm giúp làm lành các vết loét nhanh chóng, có khả năng làm dịu vùng da bị tổn thương và hỗ trợ quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng.
• Chọn những loại thuốc có hiệu quả trong việc ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra như nhiễm trùng da, nhiễm trùng huyết.

Khuyến cáo từ chuyên gia y tế:

• Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được hướng dẫn cụ thể.
• Chọn những sản phẩm đã được khuyến cáo bởi các tổ chức y tế uy tín hoặc có nghiên cứu chứng minh hiệu quả và an toàn.

Thương hiệu uy tín, dễ sử dụng:

• Nên ưu tiên các sản phẩm từ những thương hiệu nổi tiếng, đã có lịch sử lâu dài trong việc sản xuất thuốc cho phụ nữ mang thai, phổ biến trên thị trường, dễ tiếp cận và chọn mua.
• Lựa chọn thuốc bôi có dạng dễ sử dụng, không gây khó chịu cho mẹ, giúp quá trình điều trị diễn ra thuận lợi hơn.

Bà bầu bị zona bôi thuốc gì?

Bà bầu bị zona bôi thuốc gì nhanh khỏi? Để làm dịu các nốt mụn, giảm đau và điều trị bệnh zona, các chuyên gia khuyến nghị bà bầu có thể sử dụng một số loại thuốc bôi sau:

1. Thuốc bôi kháng virus

Thuốc kháng virus dạng bôi là một trong những lựa chọn được nhiều người áp dụng để điều trị bệnh zona. Thuốc kháng virus giúp giảm triệu chứng và đẩy nhanh quá trình lành bệnh. Theo đó, một số loại thuốc có thể bôi khi bị zona gồm:

• Acyclovir dạng bôi: Đây là một trong những loại thuốc kháng virus phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi để điều trị zona. Acyclovir dạng kem bôi giúp làm giảm sự phát triển của virus, làm dịu các nốt mụn nước, giảm ngứa và đẩy nhanh quá trình lành thương. Với Acyclovir, nên bôi một lớp kem mỏng lên vùng da bị nổi mụn nước do zona khoảng 3 lần/ngày và thực hiện liên tục cho đến khi vết thương lành hẳn.
• Thuốc bôi Castellani: Loại thuốc này chứa các hoạt chất như Fuchsin basic, phenol, aceton, acid boric, resorcinol… Khi bôi lên da, các hoạt chất này sẽ được da hấp thụ sẽ giúp kháng khuẩn, kháng viêm, giảm tình trạng ngứa, phá vỡ cấu trúc vảy cứng, thô ráp, hỗ trợ làm mềm da hiệu quả. Nên bôi thuốc 2 lần/ngày và bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương.
• Dung dịch Chlorhexidine: Là hoạt chất có tính kháng khuẩn và khử khuẩn rất mạnh, có hiệu quả ở phạm vi rộng đối với nhiều loại virus, vi khuẩn, nấm men. Dung dịch này được sử dụng để vệ sinh vùng da bị tổn thương do zona và ngăn ngừa nhiễm trùng da. Nên bôi với tần suất khoảng 2 – 3 lần/ngày.
• Dung dịch Xanh methylen: Là loại thuốc được sử dụng để điều trị nhiễm virus ngoài da, chốc lở, viêm da mủ, zona thần kinh. Thuốc được dùng thoa lên mụn nước, bọng nước giời leo. Bà bầu nên bôi với tần suất 2 lần/ngày.
• Thuốc tím: Loại thuốc này có thành phần là Kali Pemanganat có đặc tính oxy hóa mạnh, có khả năng tiêu diệt virus gây bệnh tồn tại trên da. Bên cạnh đó, loại thuốc này còn giúp các mụn nước zona nhanh khô và kết vảy. Với loại thuốc này, cần pha loãng với nước theo đúng hướng dẫn rồi bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương.
• Hỗn hợp hồ nước: Dùng hỗn hợp hồ nước chứa thành phần như glycerin, calcium carbonate, kẽm oxit… giúp cải thiện tình trạng viêm và sát khuẩn nhẹ vùng da bị tổn thương. Nên bôi hỗn hợp hồ nước lên vùng da bị tổn thương từ 1 - 2 lần/ngày.

2. Thuốc giảm đau dạng bôi

Bên cạnh đó, thuốc giảm đau dạng bôi cũng được cân nhắc sử dụng để giảm bớt cảm giác đau đớn và khó chịu do zona gây ra. Các loại thuốc này thường chứa thành phần như lidocaine, giúp gây tê và giảm đau tại chỗ. Dù hiệu quả, nhưng việc sử dụng cần được theo dõi chặt chẽ để tránh các biến chứng tiềm tàng.

Một số loại thuốc giảm đau khi bị zona dạng bôi có thể sử dụng gồm:

• Capsaicin: Là một thành phần gây kích ứng được tìm thấy trong các loại ớt cay thuộc chi Capsicum, có khả năng ức chế chức năng của các sợi thần kinh cảm giác trong một thời gian dài, mang lại công dụng giảm đau hiệu quả.
• Lidocaine gel: Thường được sử dụng để làm giảm đau và ngứa ở vùng da bị tổn thương. Khi bôi lên da, thuốc sẽ thẩm thấu qua niêm mạc da và có khả năng gây tê giúp làm giảm triệu chứng khó chịu.

3. Thuốc bôi từ thảo dược

Ngoài ra, một số loại thuốc bôi từ thảo dược có thể được xem xét như phương pháp bổ trợ, giúp làm dịu da và giảm viêm. Các loại thảo dược như lô hội hoặc chiết xuất trà xanh thường có đặc tính làm mát và dễ chịu. Bà bầu bị zona bôi thuốc gì nhanh khỏi và an toàn cho thai nhi thì có thể tham khảo các loại thuốc bôi từ thảo dược như:

• Nha đam: Chứa nhiều nước và các vitamin nhóm A, B, C, E, axit folic, axit salixylic, kẽm, magie, đồng và hơn 20 loại amino axit giúp ngăn phản ứng viêm có tác dụng làm dịu da, giảm viêm, kháng khuẩn, giúp làm lành vết thương.
• Mật ong: Trong mật ong độ pH có tính axit sẽ giúp kháng khuẩn.
• Củ tỏi: Tỏi có tính kháng vi khuẩn, sát trùng, chống viêm vết thương hiệu quả.
• Củ hành: Chứa nhiều quercetin nên có tính chống viêm, kháng khuẩn cao.
• Nghệ: Curcumin trong nghệ có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, giúp giảm sưng và đau. (2)

Mặc dù các phương pháp điều trị zona bằng thảo dược được nhiều người tin tưởng nhưng hiệu quả của chúng vẫn chưa được chứng minh rõ ràng, hiệu quả của các sản phẩm từ thảo dược cũng thường không mạnh bằng thuốc tân dược và có thể gây ra một số tác dụng phụ như dị ứng, kích ứng da, cần được kiểm tra về độ an toàn khi sử dụng trong thai kỳ. Do đó, việc sử dụng các sản phẩm này nên được cân nhắc kỹ lưỡng và tốt nhất là tham khảo ý kiến bác sĩ.

Hướng dẫn cách vệ sinh và bôi thuốc trị zona cho bà bầu

Để thúc đẩy quá trình lành thương và giảm nguy cơ nhiễm trùng, khi bị zona, mẹ bầu cần tuân thủ nghiêm túc việc vệ sinh da và bôi thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

1. Vệ sinh vùng da bị zona

• Rửa sạch vùng da: Sử dụng nước ấm và xà phòng nhẹ để rửa vùng da bị ảnh hưởng. Tránh dùng các loại xà phòng có hương liệu hoặc chất tẩy rửa mạnh, vì chúng có thể gây kích ứng.
• Lau khô bằng khăn mềm: Sau khi rửa sạch vùng da bị tổn thương, sử dụng khăn khô mềm, sạch thấm khô da.
• Không gãi: Ngứa là triệu chứng thường gặp của zona, tuy nhiên, việc gãi có thể làm vỡ các mụn nước, tăng nguy cơ nhiễm trùng. Do đó, mẹ bầu không nên gãi dù có cảm giác ngứa ngáy, khó chịu.
• Bảo vệ vùng da bị tổn thương: Dùng băng gạc sạch, thoáng để bảo vệ vùng da bị tổn thương, tránh tiếp xúc với quần áo hoặc các vật dụng khác.

2. Cách bôi thuốc trị zona cho bà bầu

• Rửa tay sạch: Trước khi bôi thuốc, hãy rửa tay sạch bằng xà phòng và nước ấm để tránh nhiễm trùng.
• Làm sạch vùng da: Làm sạch vùng da bị tổn thương như hướng dẫn ở trên.
• Bôi một lớp mỏng thuốc: Thoa một lớp thuốc mỏng, đều lên vùng da bị tổn thương và vùng da xung quanh. Nhẹ nhàng massage thuốc vào vùng da bị ảnh hưởng để thuốc thẩm thấu tốt hơn, tránh làm vỡ mụn nước nếu có.
• Tránh để thuốc tiếp xúc với mắt: Nếu vô tình để thuốc dính vào mắt, hãy rửa kỹ bằng nước sạch.
• Bôi thuốc theo đúng chỉ định: Tuân thủ đúng liều lượng và tần suất bôi thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Lưu ý quan trọng:

• Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bà bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
• Nên chọn các loại thuốc bôi có thành phần tự nhiên, an toàn cho bà bầu và được bác sĩ khuyến cáo.
• Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như ngứa, đỏ, sưng, hoặc các triệu chứng bất thường khác, hãy ngừng sử dụng thuốc và báo ngay cho bác sĩ.

Một số loại thuốc uống điều trị zona cho bà bầu

Sau khi đã biết được bà bầu bị zona bôi thuốc gì nhanh khỏi, chắc hẳn cũng có nhiều mẹ bầu thắc mắc các loại thuốc uống điều trị zona cho bà bầu. Theo các chuyên gia, để điều trị bệnh zona và giảm đau nhức, khó chịu của bệnh, mẹ bầu có thể uống một số loại thuốc sau:

1. Thuốc kháng virus dạng uống

Lưu ý: Chỉ nên dùng thuốc kháng virus cho phụ nữ mang thai khi lợi ích điều trị cao hơn so với nguy cơ tiềm ẩn cho thai nhi.

Thuốc kháng virus đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị zona thần kinh. Nhờ khả năng ngăn chặn sự phát triển của virus VZV, các loại thuốc này giúp làm dịu các nốt mụn nước, giảm đau nhức và rút ngắn thời gian mắc bệnh. Tuy nhiên, trước khi sử dụng thuốc kháng virus dạng uống, mẹ bầu cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Một số loại thuốc kháng virus dạng uống phổ biến được bác sĩ thường xuyên kê đơn bao gồm:

• Thuốc Acyclovir: Loại thuốc này có công dụng làm giảm bớt mức độ nghiêm trọng của các nốt phồng rộp, ngăn ngừa bọng nước mới hình thành và làm giảm triệu chứng ngứa ngáy, bỏng rát do zona gây ra. Acyclovir mỗi lần sử dụng 800mg, mỗi lần uống cách nhau 4 giờ, đợt điều trị kéo dài trong 10 ngày.
• Thuốc Valacyclovir: Thuốc có tác dụng ức chế sự phát triển của virus gây bệnh, giúp làm giảm các triệu chứng như đau nhức, ngứa ngáy và ngăn chặn sự hình thành các nốt mụn nước mới. Valacyclovir mỗi lần sử dụng 1000mg, uống cách nhau 8 giờ, một đợt điều trị kéo dài 7 ngày.
• Thuốc Famciclovir: Đây là thuốc điều trị zona được chỉ định cho người trong độ tuổi từ 18 - 65. Loại thuốc này có tác dụng hỗ trợ giảm đau, ngăn chặn virus lây lan sang các bộ phận trên cơ thể. Thuốc Famciclovir được chỉ định sử dụng tối đa 2 - 3 liều/ ngày ngay khi có dấu hiệu đầu tiên của đợt bùng phát bệnh zona.

2. Các loại thuốc giảm đau và kháng viêm

Zona thần kinh gây ra những cơn đau nhức dữ dội, bỏng rát và cảm giác châm chích khó chịu. Để giảm thiểu những cơn đau này, bác sĩ thường kê đơn các loại thuốc giảm đau như Acetaminophen, Ibuprofen, Naproxen. Trong một số trường hợp, Corticosteroid cũng có thể được chỉ định để giảm viêm và giảm đau. Tuy nhiên, việc sử dụng Corticosteroid cần hết sức thận trọng do có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý sử dụng mà cần phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Thông thường, Corticosteroid sẽ được kết hợp với các thuốc kháng virus để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Dù hiệu quả, nhưng việc sử dụng cần được theo dõi chặt chẽ để tránh các biến chứng tiềm tàng.

Bên cạnh việc dùng thuốc, mẹ bầu có thể giảm cảm giác đau, ngứa khó chịu bằng việc chườm ấm hoặc lạnh vào vùng da bị tổn thương. Đồng thời, nên bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất cho cơ thể để tăng sức đề kháng. Đồng thời, vệ sinh vùng da bị tổn thương do zona sạch sẽ.

Khi nào nên kết hợp thuốc bôi và thuốc uống điều trị zona cho bà bầu?

Việc kết hợp thuốc bôi và thuốc uống để điều trị zona cho bà bầu là một quyết định cần được cân nhắc kỹ lưỡng và chỉ nên thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là một số trường hợp mà bác sĩ có thể cân nhắc kết hợp cả hai loại thuốc:

• Nếu triệu chứng của zona như đau, viêm trở nên nghiêm trọng và không thuyên giảm chỉ bằng thuốc bôi, bác sĩ có thể đề xuất bổ sung thuốc uống để giảm đau và kháng viêm hiệu quả hơn.
• Trong trường hợp có dấu hiệu nhiễm trùng thứ phát hoặc tình trạng phát ban lan rộng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc uống kháng virus kết hợp với thuốc bôi để ngăn ngừa biến chứng.
• Nếu vết thương không cải thiện sau một thời gian điều trị bằng thuốc bôi, việc kết hợp thuốc uống có thể giúp tăng cường hiệu quả điều trị và rút ngắn thời gian hồi phục.
• Nếu người bệnh có nguy cơ cao phát triển đau thần kinh sau zona, bác sĩ có thể khuyến nghị sử dụng cả hai loại thuốc để kiểm soát triệu chứng tốt hơn.
• Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi kết hợp thuốc bôi và thuốc uống. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe, các yếu tố nguy cơ và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Bài viết trên, chuyên gia VNVC đã giải đáp thắc mắc bà bầu bị zona bôi thuốc gì nhanh khỏi và an toàn cho thai nhi. Bà bầu bị zona nên ưu tiên lựa chọn các loại thuốc bôi có nguồn gốc tự nhiên và an toàn. Trên đây là một số loại thuốc có thể sử dụng cho phụ nữ đang mang thai. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và phòng tránh các biến chứng, việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa là rất quan trọng. Bác sĩ sẽ giúp mẹ lựa chọn loại thuốc phù hợp và đưa ra những lời khuyên cần thiết để chăm sóc sức khỏe trong suốt quá trình mang thai.