Bé bị tay chân miệng có ho không? Nguyên nhân và cách xử lý

Tay chân miệng thường gây ra các triệu chứng như sốt, phát ban, loét miệng và tổn thương ở tay, chân. Bên cạnh những triệu chứng điển hình, nhiều bậc cha mẹ lo lắng khi thấy con mình có thêm biểu hiện ho. Vậy, bé bị tay chân miệng có ho không? Nguyên nhân của tình trạng này là gì và cách xử lý như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Bé bị tay chân miệng có ho không?

Trẻ mắc bệnh tay chân miệng có thể gặp phải triệu chứng ho, nhưng đây không phải là dấu hiệu đặc trưng của bệnh. Ho ở trẻ mắc tay chân miệng thường không phải do bản thân virus gây bệnh trực tiếp đến đường hô hấp mà có thể xuất hiện khi cơ thể phản ứng lại với virus, giúp bảo vệ hệ hô hấp và đào thải tác nhân gây bệnh.

Trước tiên, khi virus tấn công cơ thể, đặc biệt tại niêm mạc miệng và họng, trẻ có thể cảm thấy đau rát, khó chịu, dẫn đến phản xạ ho để giảm kích thích ở khu vực này. Bên cạnh đó, vết loét hoặc tổn thương trong miệng do bệnh gây ra cũng có thể khiến trẻ bị chảy nước bọt hoặc nuốt khó, gián tiếp gây ho.

Trong một số trường hợp, nếu ho kéo dài hoặc nặng, có thể cho thấy virus đã ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ, khiến đường hô hấp bị tổn thương hoặc suy yếu.

Bệnh tay chân miệng chủ yếu gây ra các triệu chứng điển hình như sốt, mụn nước, đau họng và mệt mỏi. Ho nhẹ chỉ xảy ra khi trẻ có viêm họng hoặc tổn thương ở đường hô hấp trên. Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ bị tay chân miệng đều gặp phải triệu chứng ho, và ho thường không phải là dấu hiệu chính của bệnh này.

Đáng chú ý, không phải trẻ nào mắc tay chân miệng cũng xuất hiện triệu chứng ho và việc có ho hay không phụ thuộc nhiều vào thể trạng của từng trẻ, mức độ nặng của bệnh và các yếu tố bệnh lý đi kèm. Điều này khiến phụ huynh đôi khi có thể nhầm lẫn bệnh tay chân miệng với các bệnh hô hấp khác ở trẻ nhỏ.

Bé bị tay chân miệng có ho không? Khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng và kèm theo triệu chứng ho, thường không phải là vấn đề nghiêm trọng nếu được chăm sóc đúng cách. Nếu chỉ ho nhẹ và đi kèm với các triệu chứng phổ biến của tay chân miệng như sốt, loét miệng, phát ban, thì đây có thể là phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại virus và sẽ tự giảm dần khi bệnh tiến triển tốt.

Tuy nhiên, nếu ho đi kèm với các dấu hiệu như khó thở, thở khò khè, hoặc nếu tình trạng ho không giảm sau vài ngày, đó có thể là dấu hiệu của các vấn đề về hô hấp nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng đường hô hấp thứ phát. Lúc này, trẻ cần được đưa đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân trẻ bị ho khi mắc tay chân miệng

Mặc dù ho không phải là triệu chứng điển hình của bệnh tay chân miệng, nhưng một số trẻ vẫn có thể gặp phải tình trạng ho khi mắc bệnh. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị ho khi mắc tay chân miệng:

• Viêm họng do virus: Bệnh tay chân miệng chủ yếu do virus đường ruột Coxsackievirus A16 hoặc Enterovirus 71 gây ra, và virus này có thể tấn công niêm mạc họng, dẫn đến viêm họng. Viêm họng do virus khiến trẻ cảm thấy đau rát, khó chịu và có thể dẫn đến ho. Cảm giác này làm trẻ bị kích thích ho để làm sạch họng.
• Loét miệng gây đau rát: Các vết loét trong miệng, đặc biệt là trên niêm mạc miệng và lưỡi, có thể gây cảm giác đau rát khi trẻ ăn uống. Đau khi nuốt thức ăn hoặc nước uống có thể khiến trẻ bị kích thích ho nhiều hơn.
• Kích thích từ dịch tiết: Khi mắc tay chân miệng, trẻ có thể gặp phải hiện tượng chảy nước bọt hoặc dịch tiết từ mũi và cổ họng. Những dịch tiết này có thể chảy xuống phía dưới, gây kích thích và làm bé ho. Dịch tiết từ đường hô hấp trên có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu và làm tăng cường phản ứng ho của cơ thể.
• Nhiễm trùng thứ phát: Các vết loét trong miệng và họng do tay chân miệng có thể tạo cơ hội cho vi khuẩn hoặc virus khác xâm nhập và gây nhiễm trùng thứ phát. Nhiễm trùng này có thể gây viêm phế quản, viêm phổi và dẫn đến ho kéo dài.

Cách chăm sóc và điều trị ho khi bị tay chân miệng

Sau khi tìm hiểu về việc “Bé bị tay chân miệng có ho không?”, nhiều bậc phụ huynh tiếp tục quan tâm đến cách chăm sóc và điều trị ho khi trẻ mắc bệnh. Ho là một trong những triệu chứng phổ biến có thể xuất hiện cùng với tay chân miệng, khiến bé cảm thấy khó chịu và mệt mỏi. Để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn và hỗ trợ quá trình hồi phục, bố mẹ có thể áp dụng những phương pháp chăm sóc hợp lý dưới đây:

1. Hạ sốt, giảm đau họng

Khi trẻ bị tay chân miệng và có triệu chứng ho, việc hạ sốt và giảm đau họng là rất quan trọng để giúp bé cảm thấy thoải mái hơn và phục hồi nhanh chóng. Dưới đây là một số cách chăm sóc và điều trị ho hiệu quả:

• Sử dụng thuốc: Để giảm đau và hạ sốt cho trẻ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc như paracetamol hoặc ibuprofen, tuy nhiên, ibuprofen không phù hợp cho trẻ dưới 6 tháng tuổi. Bố mẹ cần tránh sử dụng aspirin và các sản phẩm chứa aspirin, vì chúng có thể gây hội chứng Reye, một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong. (2)
• Chườm mát: Dùng khăn mềm nhúng nước ấm (không lạnh) để lau người cho trẻ, đặc biệt là ở trán, nách và bẹn. Thay khăn thường xuyên để duy trì hiệu quả làm mát.
• Mặc quần áo thoáng mát: Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt. Tránh mặc quần áo quá dày hoặc bó sát.
• Cho trẻ uống nước ấm: Nước ấm có tác dụng làm dịu cổ họng và giảm đau. Bố mẹ có thể cho trẻ uống nước lọc ấm, nước trái cây ấm hoặc các loại trà thảo mộc ấm.
• Súc miệng bằng nước muối sinh lý: Đối với trẻ lớn hơn, bố mẹ có thể cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý ấm vài lần mỗi ngày. Nước muối sinh lý giúp làm sạch cổ họng và giảm viêm.

2. Giảm ho tự nhiên

Khi trẻ bị tay chân miệng và có kèm theo ho, bố mẹ có thể áp dụng một số biện pháp tự nhiên để giúp trẻ giảm ho và cảm thấy dễ chịu hơn:

• Mật ong: Mật ong là một phương thuốc tự nhiên giúp làm dịu cổ họng và giảm ho. Bố mẹ có thể pha mật ong với nước ấm và cho trẻ uống (chỉ áp dụng cho trẻ trên 1 tuổi). Mật ong có tính kháng khuẩn và giúp làm dịu cổ họng, giảm cơn ho nhanh chóng.
• Nước ấm với chanh và gừng: Nước ấm pha chanh và gừng giúp làm dịu cổ họng và giảm ho. Gừng có đặc tính kháng viêm, giúp giảm cơn ho hiệu quả. Hòa nước ấm với vài lát gừng tươi và một chút nước cốt chanh, cho trẻ uống từng ngụm nhỏ.
• Dầu khuynh diệp: Dầu khuynh diệp có tác dụng làm thông thoáng đường hô hấp và giảm ho. Bố mẹ có thể cho vài giọt dầu khuynh diệp vào nước nóng và cho trẻ hít hơi trong phòng kín. Lưu ý chỉ áp dụng cho trẻ lớn và không để dầu khuynh diệp tiếp xúc trực tiếp với da.
• Uống đủ nước: Đảm bảo rằng trẻ uống đủ nước trong suốt quá trình bị ho, vì nước giúp làm loãng đờm và giảm ho. Bố mẹ có thể cho trẻ uống nước ấm, nước lọc hoặc các loại trà thảo mộc nhẹ nhàng.

Lưu ý: Mặc dù các phương pháp tự nhiên này có thể giúp giảm ho, nhưng nếu triệu chứng của trẻ không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách.

4. Vệ sinh sạch sẽ

Vệ sinh sạch sẽ là một trong những yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục cho bé bị tay chân miệng, đặc biệt là khi bé bị ho. Dưới đây là một số cách chăm sóc và vệ sinh sạch sẽ cho bé bị tay chân miệng có ho:

• Vệ sinh tay cho bé: Đảm bảo bé rửa tay thường xuyên và đúng cách, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn hoặc khi ho, hắt hơi. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây giúp loại bỏ vi khuẩn và virus, ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.
• Vệ sinh miệng họng cho bé: Sau mỗi bữa ăn, bố mẹ có thể giúp bé súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dùng bông gòn thấm nước muối để lau miệng bé. Điều này giúp làm sạch vi khuẩn và virus trong khoang miệng, giảm ho và làm dịu cổ họng.
• Vệ sinh mũi: Nếu bé bị nghẹt mũi hoặc chảy mũi, có thể nhỏ nước muối sinh lý vào mũi bé để làm sạch dịch mũi. Việc này không chỉ giúp bé dễ thở hơn mà còn ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào đường hô hấp, giúp giảm triệu chứng ho.
• Lau sạch cơ thể bé: Khi bé bị sốt, đổ mồ hôi hoặc có triệu chứng khác của bệnh tay chân miệng, nên lau người cho bé bằng khăn mềm và nước ấm để giữ cơ thể bé luôn sạch sẽ, thoải mái. Điều này cũng giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn khi bị ho.
• Giữ vệ sinh khu vực sinh hoạt: Vệ sinh môi trường sống của bé sạch sẽ, đặc biệt là những khu vực bé thường xuyên tiếp xúc như giường ngủ, đồ chơi, bàn ăn. Dùng chất tẩy rửa an toàn và lau chùi thường xuyên giúp giảm nguy cơ lây nhiễm từ môi trường xung quanh.
• Giặt đồ thường xuyên: Giặt sạch quần áo, khăn, chăn mền và các vật dụng cá nhân của bé sau mỗi lần sử dụng, nhất là khi bé có ho, sốt hay ra mồ hôi nhiều. Việc này giúp ngăn ngừa vi khuẩn, virus lây lan và bảo vệ sức khỏe cho bé.
• Giữ không khí trong phòng thoáng mát, sạch sẽ: Đảm bảo không gian sống của bé luôn thoáng mát, sạch sẽ bằng cách mở cửa sổ để có ánh sáng tự nhiên và không khí trong lành. Hạn chế để bé ở trong môi trường kín, ẩm ướt có thể gây khó chịu cho bé và làm trầm trọng thêm các triệu chứng ho.

5. Bổ sung dinh dưỡng

Khi bé mắc tay chân miệng, hệ miễn dịch của bé sẽ phải đối mặt với nhiều thử thách, do đó việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất giúp cơ thể bé hồi phục nhanh chóng và tăng cường sức đề kháng. Dưới đây là một số cách bổ sung dinh dưỡng cho bé bị tay chân miệng và ho:

• Cung cấp nước đầy đủ: Khi bé bị ho hoặc sốt, cơ thể dễ mất nước, vì vậy cần cho bé uống đủ nước mỗi ngày. Nước lọc, nước trái cây tươi, hoặc nước muối sinh lý giúp bổ sung lượng nước mất đi và giúp làm dịu họng.
• Chế độ ăn nhẹ nhàng, dễ tiêu: Cho bé ăn cháo loãng hoặc súp có chứa các loại rau củ như cà rốt, khoai tây, hoặc súp gà giúp bổ sung vitamin và khoáng chất mà bé dễ dàng hấp thụ. Những món ăn này cũng giúp bé dễ nuốt hơn khi bị đau họng.
• Tăng cường vitamin và khoáng chất: Các thực phẩm giàu vitamin C như cam, quýt, ớt chuông, dâu tây giúp tăng cường sức đề kháng và giúp vết loét trong miệng mau lành. Thực phẩm giàu vitamin A và E có tác dụng hỗ trợ làm lành vết thương trong miệng, giúp cổ họng và niêm mạc miệng của bé nhanh chóng hồi phục. Bổ sung kẽm để tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình chữa lành. Có thể bổ sung kẽm cho bé qua thực phẩm như thịt gà, hải sản, đậu, hạt ngũ cốc.
• Cho bé ăn thực phẩm giàu chất xơ: Các loại rau như cải bó xôi, rau ngót, cải xanh hay các loại trái cây như chuối, táo, dưa hấu sẽ giúp cung cấp vitamin và chất xơ, giúp hệ tiêu hóa của bé hoạt động tốt và làm dịu cơn ho.
• Tránh các thực phẩm cay nóng, chua: Trong khi bổ sung dinh dưỡng, cần tránh cho bé ăn các món quá cay, nóng hoặc quá chua vì chúng có thể làm kích ứng cổ họng và làm cơn ho trở nên tồi tệ hơn. Các món như đồ ăn chiên rán hay thực phẩm nhiều gia vị cũng nên hạn chế.
• Khuyến khích bé ăn thành nhiều bữa nhỏ: Khi bé bị tay chân miệng và ho, bé có thể không muốn ăn nhiều. Bố mẹ có thể chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để bé dễ dàng tiêu thụ hơn và cung cấp đủ năng lượng cần thiết cho cơ thể bé.

⇒ Tham khảo thêm: Bị tay chân miệng có ngứa không? Nguyên nhân và cách giảm ngứa

Bài viết trên đã giải đáp thắc mắc “Bé bị tay chân miệng có ho không?”. Ho không phải là triệu chứng điển hình của bệnh tay chân miệng, nhưng một số trẻ vẫn có thể bị ho do các nguyên nhân như viêm họng, loét miệng, dịch tiết hoặc nhiễm trùng thứ phát. Nếu bé bị ho kèm theo các triệu chứng của tay chân miệng, bố mẹ cần vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và nếu ho kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng như khó thở, bố mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.