Bị chó cắn xước nhẹ ở chân có sao không? Cách xử lý an toàn

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ mắc và tử vong vì bệnh dại ở mức độ cao, với khoảng 100 trường hợp tử vong và 400.000 trường hợp bị chó mèo cắn phải tiêm phòng được ghi nhận mỗi năm. Điều này khiến nhiều người lo ngại rằng không biết bị chó cắn xước nhẹ ở chân có sao không? Những vết cắn không chảy máu có khả năng gây bệnh dại không? Cùng chuyên gia tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Bị chó cắn xước nhẹ ở chân có sao không?

Bị chó cắn xước nhẹ ở chân tiềm ẩn nguy cơ lây truyền virus dại và nhiễm trùng các loại vi khuẩn khác rất cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể trạng, tâm lý và thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách.

Vết cắn của chó có thể gây thương tích nghiêm trọng cho da và mô mềm. Răng và hàm của chó rất khỏe, có khả năng làm nát hoặc rách cơ và da (2). Ngay cả một vết cắn không làm rách da cũng có thể gây thương tích dập nát hoặc bầm tím các mô mềm bên dưới. Ngoài ra, một vết xước do chó cắn cũng gây ra các các hệ lụy như sau:

1. Nguy cơ mắc bệnh dại

Theo các chuyên gia y tế, virus dại thường tồn tại trong nước bọt của động vật, nên mầm bệnh có thể lây truyền qua vết cắn hoặc cào, vết liếm của động vật (bị dại) lên vết thương hở. Tiến sĩ Jayadevan, thành viên Ban cố vấn y tế công cộng, Hiệp hội Medican Ấn Độ (IMA) cho biết, một con chó bị nhiễm bệnh cắn, nước bọt của chúng sẽ đọng lại ở vết thương hở. Sau đó, nhiễm trùng xâm nhập vào hệ thần kinh của người đó và từ từ tìm đường đến não và tủy sống.

Chính vì vậy, dù bị chó cắn chỉ gây vết xước nhẹ cũng có khả năng lây nhiễm bệnh dại và cần được điều trị dự phòng.

2. Nhiễm trùng tại chỗ

Nhiễm trùng tại chỗ là tình trạng xảy ra khi vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân gây bệnh khác xâm nhập vào cơ thể thông qua vết rách hở trên da. Vì khoang miệng của chó chứa đầy vi khuẩn, nên bất kỳ vết cắn nào làm thủng da (thậm chí xước nhẹ) cũng có thể đưa vi khuẩn hoặc các sinh vật truyền nhiễm khác vào bên dưới bề mặt da, từ đó vi khuẩn sinh sôi và lan rộng khắp các mô bên dưới.

Theo Viện Hàn lâm Nhi khoa, nhiễm trùng xảy ra ở khoảng 10 - 15% vết cắn của chó. Nếu các vết cắn của chó không được điều trị, chăm sóc và vệ sinh đúng cách, sẽ có nguy cơ gây nhiễm trùng, áp xe tại chỗ hoặc viêm mô tế bào toàn thân lan rộng ra khu vực xung quanh. Một số dấu hiệu phổ biến của tình trạng nhiễm trùng do chó cắn gồm:

• Chất lỏng lạ rò rỉ từ vết thương;
• Mất cảm giác ở vùng bị chó cắn;
• Sưng hạch bạch huyết;
• Đổ mồ hôi về đêm;
• Yếu cơ hoặc run;
• Xuất hiện độ cứng hoặc cục y dưới da sau khi bị chó cắn.

3. Phơi nhiễm vi khuẩn uốn ván

Bị chó cắn xước nhẹ ở chân có sao không? Nhiều người thường nghĩ rằng nguy cơ mắc bệnh uốn ván chỉ xảy ra sau khi bị vết cắt hoặc vết đâm liên quan đến kim loại. Tuy nhiên, uốn ván cũng có thể xảy ra sau khi bị chó cắn. Cần lưu ý, uốn ván không phải lúc nào cũng xảy ra sau khi bị chó cắn thủng da, các vết xước cũng có nguy cơ gây bệnh.

Theo các chuyên gia y tế, vết cắn của chó tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến vi khuẩn uốn ván (loại vi khuẩn phổ biến trong hệ thực vật và động vật hàng ngày) xâm nhập vào cơ thể. Thời gian ủ bệnh uốn ván thay đổi từ 24 giờ đến nhiều tháng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết thương và số lượng vi khuẩn lây truyền. Các triệu chứng của bệnh gồm các cơn co thắt cơ (đặc biệt là ở dạ dày), khó nuốt, chuột rút ở hàm, cứng cơ không kiểm soát được. Các cơn co thắt này dần trở nên dữ dội, dẫn đến khó thở và cuối cùng là tử vong. (3)

⇒ Tham khảo thêm: Bị chó cắn đắp lá ớt được không?

Cách xử lý đúng để phòng bệnh khi bị chó cắn xước nhẹ ở chân

Bên cạnh thắc mắc về vấn đề “Bị chó cắn xước nhẹ ở chân có sao không”, rất nhiều người băn khoăn về cách xử lý vết thương sao cho hợp lý. Theo các chuyên gia y tế, sau khi bị chó cắn, dù chỉ là vết xước nhẹ, người bệnh cần nhanh chóng xử lý vết thương khi bị động vật cắn nhằm phòng chống bệnh dại, uốn ván và các tình trạng nhiễm trùng khác như sau:

• Đầu tiên, cần rửa sạch vết xước trong vòng vòng 15 phút với nước và xà phòng (hoặc chỉ cần với nước sạch). Sau đó, thực hiện sát khuẩn bằng cồn 45 - 70 độ hoặc cồn i ốt để hạn chế tải lượng virus, vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Trong trường hợp không có những dung dịch khử trùng, có thể sử dụng các chất khử thông thường như rượu, cồn, xà phòng các loại (dầu gội, dầu tắm…) để rửa vết thương;
• Người bị cắn không nên làm trầm trọng thêm vết thương hoặc làm hở rộng hơn vị trí tổn thương, tránh khâu kín hoặc bịt kín vết thương;
• Nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được chuyên gia tư vấn tiêm vắc xin/huyết thanh phòng dại, uốn ván.

Bị chó cắn xước nhẹ ở vùng chân có cần đi tiêm phòng không?

Bị chó cắn xước nhẹ ở vùng chân vẫn cần đi tiêm phòng, do vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm virus dại, vi khuẩn uốn ván và các tác nhân gây bệnh nghiêm trọng khác. Rất nhiều người lầm tưởng những vết xước nhỏ do chó cắn sẽ không gây nguy hiểm vì không chảy máu nhiều và trông không nghiêm trọng đến mức độ cần can thiệp điều trị y tế hay tiêm vắc xin. Từ việc chủ quan này đã dẫn đến rất nhiều trường hợp mất mạng thương tâm xảy ra.

Theo các chuyên gia y tế, ngay cả một vết cắn nhỏ hoặc vết xước từ chó cũng không nên bỏ qua. Mặc dù việc điều trị phụ thuộc vào bản chất của vết thương, nhưng trọng tâm luôn là phòng ngừa bệnh dại và các loại vắc xin phòng ngừa cần thiết khác như uốn ván.

Một số quan niệm sai lầm khi bị chó cắn xước nhẹ ở chân, tay

Các tổn thương do chó để lại có nguy cơ lây nhiễm các virus, vi khuẩn nguy hiểm như virus dại, vi khuẩn uốn ván… Đây đều là những bệnh cực kỳ nguy hiểm, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, khi đã có dấu hiệu lâm sàng thì tỷ lệ tử vong rất cao. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng và chủ quan trong điều trị cũng như tiêm phòng. Một số quan niệm sai lầm khi bị chó cắn xước nhẹ ở chân, tay mà nhiều người mắc phải như sau:

1. Chỉ bị xước nhẹ, không cần phải đi bác sĩ

Không ít người quan niệm vết thương phải chảy máu thì mới có nguy cơ lây nhiễm bệnh và cần phải phòng ngừa. Thực chất, virus dại và nhiều tác nhân gây bệnh khác thường tồn tại trong nước bọt của chó, nên ngay cả những vết xước nhẹ cũng có thể lây nhiễm bệnh mà không cần chảy máu.

2. Chó nhà nuôi thì không có nguy cơ mắc bệnh dại

Nhiều người nghĩ rằng vì là chó nhà nuôi, được ăn uống và vệ sinh đảm bảo nên không có nguy cơ mắc bệnh dại. Tuy nhiên, ngay cả vật nuôi trong nhà hay thậm chí chó con cũng có khả năng lây nhiễm mầm bệnh dại và truyền nhiễm cho con người.

Đồng thời, khá nhiều quan niệm cho rằng chó nhà nuôi đã tiêm phòng dại thì khi cắn người cũng an toàn và không cần tiêm phòng. Thực tế, chưa có dữ liệu nào chứng minh chó đã tiêm phòng sẽ không bị bệnh dại mà chỉ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh xuống thấp nhất. Do đó, dù thú cưng đã được tiêm phòng, người bị phơi nhiễm vẫn cần điều trị dự phòng và tiêm ngừa đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ.

⇒ Tham khảo thêm bài viết chi tiết: Bị chó nhà cắn có sao không? Cách xử trí và tiêm phòng thế nào?

3. Đợi con chó chết rồi mới đi tiêm phòng

Việc đợi chó có dấu hiệu bệnh và chết rồi mới đi tiêm phòng là hành động cực kỳ mạo hiểm với tính mạng. Vì trong thời gian đó, virus dại có thể xâm nhập vào cơ thể, tiến triển nhanh, tấn công lên hệ thần kinh và gây tử vong do người bị cắn không được can thiệp điều trị và tiêm phòng kịp thời. Do đó, nguyên tắc điều trị khi bị chó cắn chính là xử lý vết thương và nhanh chóng tiêm phòng để ngăn chặn virus trước khi chúng tấn công cơ thể. Rất nhiều trường hợp chờ đến khi chó chết mới tiêm, khi đó đã quá muộn để phòng bệnh.

⇒ Tham khảo thêm: Bị chó cắn sau 3 ngày chích ngừa được không?

Đề phòng chó cắn, hạn chế nguy cơ bệnh dại như thế nào?

Để phòng nguy cơ chó cắn và hạn chế nguy cơ mắc bệnh dại, việc thực hiện tiêm vắc xin phòng bệnh cho cả chó và người (trước và sau phơi nhiễm) là vô cùng quan trọng. Ngoài ra, cũng cần chú ý tương tác an toàn với chó để giảm thiểu khả năng bị cắn, chặn đứng nguy cơ mắc bệnh.

1. Tiêm phòng cho cả chó và người

Đối với người, việc tiêm vắc xin phòng dại trước và sau phơi nhiễm mang ý nghĩa lớn lao trong việc ngăn ngừa nguy cơ mắc căn bệnh “tử”, hiệu quả phòng bệnh gần như tuyệt đối cho người bị cắn. Hiện Việt Nam có 2 loại vắc xin phòng dại thế hệ mới, chất lượng cao, đảm bảo an toàn cho trẻ em và người lớn, với phác đồ tiêm như sau:

Tên vắc xin	Lịch tiêm trước và sau phơi nhiễm	Đăng ký tiêm!
Verorab	Lịch tiêm phòng vắc xin phòng dại trước phơi nhiễm Phác đồ tiêm bắp Liều tiêm: 0,5ml/1 liều Liều cơ bản: Vào các ngày N0 – N7 – N21 (hoặc N28). Liều nhắc 1 năm sau liều cơ bản, sau đó nhắc lại mỗi 5 năm*. Phác đồ tiêm trong da Liều tiêm: 0,1ml/1 liều Liều cơ bản: Vào các ngày N0 – N7 – N21 (hoặc N28). Liều nhắc 1 năm sau liều cơ bản, sau đó nhắc lại mỗi 5 năm*. Lịch tiêm phòng vắc xin phòng dại sau phơi nhiễm cho người chưa tiêm phòng dại trước đó hoặc tiêm chưa đủ liều: Đường tiêm bắp (liều lượng: 0,5 ml/1 mũi) Tiêm 3 liều* vào các ngày N0 – N3 – N7 Tiêm 5 liều** vào các ngày N0 – N3 – N7 – N14 – N28 Lịch tiêm đặt biệt: 4 liều theo lịch: 2 mũi N0 (ở 2 bên chi) – N7 – N21 Lịch tiêm đặc biệt áp dụng trong trường hợp: Không có sẵn huyết thanh kháng dại tại điểm tiêm vắc xin và xa nơi tiêm huyết thanh kháng dại mà người bị thương chưa thể tiếp cận ngay. Tiêm trong da (liều lượng: 0,1 ml/1 mũi) Tiêm 2 mũi/1 lần x 3 lần* vào các ngày N0 – N3 – N7 Tiêm 2 mũi/1 lần x 4 lần** vào các ngày N0 – N3 – N7 – N28 Lưu ý: (*) Con vật sống khỏe mạnh sau 10 ngày theo dõi (**) Con vật chết, bệnh, không theo dõi được trong vòng 10 ngày Có thể phải kết hợp tiêm vắc xin dại với huyết thanh kháng dại (tùy thuộc vào vết thương, tình trạng sức khỏe của người bị cắn, tình trạng con vật tại thời điểm cắn và trong vòng 10 ngày theo dõi…) Lịch tiêm phòng vắc xin phòng dại sau phơi nhiễm cho người đã tiêm đủ liều trước phơi nhiễm Tiêm 2 mũi vào các ngày N0 – N3. Có thể tiêm đường bắp (0,5 ml/1 mũi) hoặc tiêm trong da (0,1 ml/1 mũi).
Abhayrab

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vắc xin phòng dại cũng như các loại vắc xin khác tại VNVC hiệu quả tại nhà, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, bệnh dại là một căn bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc xin và việc triển khai các chiến dịch tiêm vắc xin ở các loài vật là một phần quan trọng của bất kỳ chương trình kiểm soát bệnh dại nào. Các chiến dịch tiêm vắc xin thú y hiện nay chủ yếu tập trung vào các loài vật chủ là chó, đòi hỏi phải tiêm vắc xin cho hơn 70% quần thể chó để ngăn ngừa lây truyền bệnh dại.

Đối với chó, cần được tiêm phòng vắc xin dại khi được 4 tuần tuổi và mũi 2 được tiêm vào lúc 12 tuần tuổi, sau đó nhắc lại mỗi năm. Vắc xin dại bất hoạt có sẵn rộng rãi để tiêm cho chó đã nhiều lần được chứng minh là tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ ở hơn 95% số chó được tiêm phòng. (4)

2. Tương tác an toàn với chó

Bên cạnh tiêm vắc xin, người bệnh cũng cần chú ý đến việc tương tác với chó và các thú cưng khác một cách an toàn để hạn chế nguy cơ bị cắn và lây nhiễm bệnh dại. Để tương tác an toàn với chó, cần lưu ý một số nguyên tắc quan trọng sau:

• Quan sát ngôn ngữ cơ thể của chó: Nếu chó có dấu hiệu căng thẳng như gầm gừ, dựng lông, hoặc né tránh, hãy giữ khoảng cách và không cố tiếp cận;
• Không làm chó giật mình: Tránh tiếp cận từ phía sau hoặc đột ngột chạm vào chó khi chúng đang ăn, ngủ hoặc chơi với đồ chơi;
• Dạy trẻ em cách tiếp xúc đúng: Trẻ nhỏ nên được hướng dẫn không ôm chặt, kéo tai hay đuổi theo chó, vì điều này có thể khiến chó phản ứng tiêu cực;
• Tôn trọng không gian của chó: Không ép buộc chó chơi hoặc tiếp xúc nếu chúng không muốn. Hãy để chó tự nhiên đến gần bạn khi chúng cảm thấy thoải mái;
• Huấn luyện và giao tiếp đúng cách: Sử dụng giọng nói nhẹ nhàng, khen thưởng khi chó có hành vi tốt, và tránh la mắng hoặc trừng phạt quá mức.

Một số hành vi cần lưu ý không thực hiện với chó như chơi thô bạo, chạy hoặc rượt theo chó, tiếp cận vuốt ve một con chó lạ, trêu chọc, la lét, cầm đuôi và đánh chó.

⇒ Tham khảo thêm: Bị dính nước bọt của chó có sao không?

Bài viết trên đây đã giải đáp được thắc mắc “Bị chó cắn xước nhẹ ở chân có sao không?” ngay cả một vết xước nhỏ cũng để lại hệ lụy nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng của người bị thương. Chính vì vậy, tuyệt đối không được chủ quan và chủ động thăm khám y tế, tiêm phòng đầy đủ vắc xin được khuyến cáo, hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe.