Bị thủy đậu khi mang thai 1 tháng đầu (5 tuần) có sao không?

09:54 25/07/2025

Quản lý Y khoa Miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Bị thủy đậu khi mang thai 1 tháng đầu là tình huống khiến nhiều mẹ bầu lo lắng, bởi đây là giai đoạn phôi thai đã bắt đầu làm tổ trong tử cung để chuẩn bị cho quá trình phát triển. Nếu virus xâm nhập trong giai đoạn này, trẻ có nguy cơ cao bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh với các biến chứng nặng nề như dị tật hệ thần kinh trung ương, bất thường chi, tổn thương mắt hoặc chậm phát triển. Việc phát hiện sớm, đánh giá nguy cơ và can thiệp y tế kịp thời là rất quan trọng để đảm bảo mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh, vững vàng.
BS Nguyễn Như Điền - Quản lý Y khoa vùng 5 - miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC chia sẻ: “Trong tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ, đặc biệt là giai đoạn từ tuần thứ 8 đến tuần thứ 12, nếu người mẹ mắc bệnh thủy đậu, thai nhi sẽ đối mặt với một nguy cơ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng. Khoảng 0,4% khả năng trẻ sẽ mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh, điển hình bởi chi ngắn, các tổn thương trên da, bất thường về hệ thần kinh cũng như cấu trúc mắt. Những ảnh hưởng này có thể tác động lâu dài đến sự phát triển và chất lượng cuộc sống của trẻ sau khi chào đời.”. |
Bị thủy đậu khi mang thai 1 tháng đầu có sao không?
Bị thủy đậu khi mang thai 1 tháng đầu có ảnh hưởng đến thai nhi. Lý giải vấn đề này chuyên gia cho biết đây là giai đoạn then chốt trong quá trình hình thành phôi thai, Varicella Zoster nếu xâm nhập qua nhau thai có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.
1. Hội chứng thủy đậu bẩm sinh
Hội chứng thủy đậu bẩm sinh là một trong những ảnh hưởng nếu nhiễm phải Varicella Zoster trong giai đoạn mang bầu:
- Khái niệm, triệu chứng
Đây là một rối loạn bẩm sinh hiếm gặp xảy ra khi thai nhi bị phơi nhiễm với virus Varicella Zoster trong giai đoạn đầu thai kỳ. Virus tấn công các tế bào đang phát triển, gây tổn thương vĩnh viễn tại các cơ quan trọng yếu. Trẻ sinh ra có thể mang nhiều dị tật kết hợp về thần kinh, da, mắt và chi.
- Tỷ lệ nguy cơ thai nhi mắc phải
Chuyên gia cho biết tác động của bệnh lên thai nhi phụ thuộc vào thời điểm người mẹ nhiễm bệnh. Trong 20 tuần đầu thai kỳ, virus có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của nhiều cơ quan, làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh lên đến 0,4% (nếu mẹ bầu nhiễm trong 12 tuần đầu) và lên tới 2% (nếu nhiễm từ tuần 13 đến tuần 20). Trẻ em có thể mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh (Congenital Varicella Syndrome) gây sẹo da, tổn thương hệ thần kinh trung ương, dị tật chi, tổn thương mắt, thậm chí có thể dẫn đến sảy thai.
Nếu mẹ bầu mắc thủy đậu trong khoảng 5 ngày trước sinh hoặc trong vòng 2 ngày sau sinh, trẻ có nguy cơ cao (20%) nguy cơ nhiễm thủy đậu nặng. Trong trường hợp này, thai nhi không kịp nhận được kháng thể từ mẹ nên có nguy cơ cao mắc bệnh sau sinh, thường khởi phát trong vòng 5 - 10 ngày sau sinh, diễn tiến nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao từ 20% đến 30%.
Ngược lại, nếu người mẹ mắc bệnh trong giai đoạn từ 6 đến 21 ngày trước khi sinh, trẻ có thể bị nhiễm virus nhưng chỉ biểu hiện nhẹ do đã được tiếp nhận một phần kháng thể từ mẹ. Từ tuần thai thứ 20 đến khoảng 3 tuần trước sinh, nguy cơ ảnh hưởng đến trẻ là rất thấp, tuy nhiên một số trẻ có thể khởi phát bệnh zona thần kinh (herpes zoster) trong giai đoạn sơ sinh.
- Các biến chứng (tử vong, zona)
Bị thủy đậu khi mang thai 1 tháng đầu có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng không chỉ cho mẹ bầu mà còn cả thai nhi.
2. Các dị tật thai nhi có thể gặp phải
Hội chứng thủy đậu bẩm sinh có thể gây ra các dị tật như teo chi, đầu nhỏ, tật não úng thủy, tổn thương thị giác như đục giác mạc, viêm màng mạch võng mạc, sẹo da đặc trưng và rối loạn phát triển hệ thần kinh trung ương. Đánh giá về mức độ tổn thương, chuyên gia cho biết điều này sẽ phụ thuộc vào thời điểm thai nhi tiếp xúc với virus và đáp ứng miễn dịch của mẹ.

3. Nguy cơ sảy thai, thai lưu
Nhiễm thủy đậu sớm trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, nhất là trong 3 tháng đầu. Ngoài ra, nếu tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng và không điều trị kịp thời, thai nhi có nguy cơ cao chết lưu do tổn thương phôi thai không thể phục hồi. Đây chính là lý do, các tổ chức y tế trên thế giới cũng như các bác sĩ đều nhấn mạnh việc tiêm phòng vắc xin phòng bệnh trước khi mang thai là rất cần thiết và cần được ưu tiên.
Hướng xử trí khi có thai 5 tuần bị thủy đậu
Hướng xử trí khi có thai 5 tuần bị thủy đậu cần được thực hiện càng sớm càng tốt bởi đây là giai đoạn vô cùng nhạy cảm trong quá trình hình thành cơ quan của thai nhi. Nhiễm virus Varicella Zoster ở tuần thai thứ 5 có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời giúp kiểm soát bệnh cho mẹ và đánh giá sớm nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi, từ đó có hướng điều trị phù hợp giúp giảm thiểu các ảnh hưởng đến thai nhi.
1. Điều trị thủy đậu ở bà bầu
Người mẹ mang thai mắc thủy đậu cần được điều trị càng sớm càng tốt, đặc biệt trong vòng 24 giờ đầu kể từ khi khởi phát ban da. Thuốc kháng virus như acyclovir có thể được bác sĩ cân nhắc sử dụng sau khi xem xét kỹ giữa lợi ích vượt trội nguy cơ. Song song đó, việc điều trị triệu chứng như giảm sốt, giảm ngứa, giảm tình trạng bội nhiễm cũng cần được cá thể hóa và theo dõi chặt chẽ tại cơ sở y tế chuyên khoa.
2. Theo dõi sát sao thai kỳ
Sau giai đoạn cấp tính, mẹ bầu cần được đưa vào nhóm thai kỳ nguy cơ cao để theo dõi sát hơn. Các mốc khám thai cần được đảm bảo đầy đủ, đúng lịch, đồng thời phải bổ sung thêm các thăm khám chuyên sâu nhằm phát hiện sớm bất thường liên quan đến hội chứng thủy đậu bẩm sinh.
- Các chẩn đoán phát hiện sớm bất thường
Từ tuần thai thứ 16 trở đi, siêu âm hình thái học có thể giúp phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ bất thường về hệ thần kinh trung ương, chi hoặc cơ quan nội tạng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chọc ối để kiểm tra sự hiện diện của DNA virus VZV trong dịch ối nhằm đánh giá khả năng phôi thai bị nhiễm.
- Tầm soát dị tật thai nhi
Bên cạnh siêu âm hình thái học chuyên sâu, các xét nghiệm sinh học phân tử, chẩn đoán tiền sản không xâm lấn (NIPT), hoặc MRI thai nhi có thể được bác sĩ cân nhắc nhằm làm rõ nguy cơ dị tật thai nhi. Mục tiêu của việc tầm soát là cung cấp thông tin chính xác nhất về tình trạng phát triển của thai nhi.
3. Trường hợp tốt nhất
Nếu thai nhi phát triển bình thường, không phát hiện dấu hiệu bất thường về cấu trúc hay chức năng qua các lần khám thai, tầm soát định kỳ, thai kỳ có thể tiếp tục được theo dõi cho đến lúc sinh. Trong suốt quá trình này, mẹ bầu và thai nhi cần được chăm sóc y tế liên tục và kỹ lưỡng để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời nếu xuất hiện các tình huống nguy hiểm.
4. Trường hợp xấu nhất
Nếu có bằng chứng rõ ràng về dị tật nặng do thủy đậu bẩm sinh gây ra như tổn thương não, bất thường chi hoặc đa dị tật không thể phục hồi... bác sĩ sẽ tư vấn cho gia đình về việc chấm dứt thai kỳ. Đây là một quyết định quan trọng, cần được đưa ra dựa trên cơ sở khoa học, đạo đức và sự đồng thuận từ gia đình mẹ bầu sau khi được cung cấp đầy đủ thông tin, đánh giá chuyên khoa và tư vấn tâm lý.
Phòng ngừa thủy đậu cho phụ nữ trước khi mang thai
Phòng ngừa thủy đậu cho phụ nữ trước khi mang thai là bước quan trọng nhằm bảo vệ sức khỏe mẹ và thai nhi, giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng trong thai kỳ. Chuẩn bị kỹ càng và chủ động kiểm soát nguy cơ sẽ giúp mẹ bầu có thai kỳ an toàn, khỏe mạnh, đồng thời tạo nên tàng miễn dịch vững chắc cho thai nhi sau khi chào đời.
1. Lập kế hoạch tiêm phòng trước thai kỳ
Tiêm vắc xin phòng ngừa là biện pháp hiệu quả nhất giúp cơ thể sản sinh kháng thể bảo vệ lâu dài, ngăn ngừa nhiễm trùng trong thời gian mang thai. Phụ nữ cần tiêm phòng vắc xin ít nhất 3 tháng trước khi có kế hoạch mang thai để đảm bảo sinh miễn dịch bảo vệ cả mẹ và bé trong suốt thai kỳ.
Tiêm vắc xin thủy đậu là biện pháp hiệu quả nhất giúp cơ thể sản sinh kháng thể bảo vệ lâu dài, ngăn ngừa nhiễm trùng trong thời gian mang thai.
2. Tránh tiếp xúc với người bệnh thủy đậu
Để ngăn ngừa bị thủy đậu khi mang thai 1 tháng đầu nói riêng và trong suốt thai kỳ nói chung, phụ nữ chưa có miễn dịch hoặc chưa tiêm vắc xin cần đặc biệt tránh tiếp xúc với người đang mắc bệnh. Virus này có khả năng lây lan nhanh qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc với dịch từ các nốt phỏng.
3. Xét nghiệm kiểm tra kháng thể thủy đậu trước khi mang thai
Xét nghiệm máu giúp xác định người phụ nữ đã có miễn dịch với thủy đậu hay chưa. Nếu kết quả âm tính, điều đó có nghĩa là chưa có kháng thể bảo vệ. Trong trường hợp này, chuyên gia nhấn mạnh nên tiêm phòng trước khi mang thai để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh cũng như các biến chứng nghiêm trọng do bệnh gây ra.
4. Sử dụng Globulin miễn dịch
Trong những trường hợp có phơi nhiễm với virus mà chưa được tiêm phòng, globulin miễn dịch có thể được chỉ định nhằm giảm nguy cơ phát triển bệnh hoặc làm nhẹ triệu chứng.
5. Nâng cao sức đề kháng chung
Duy trì chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất, nghỉ ngơi hợp lý và lối sống lành mạnh giúp cải thiện hệ miễn dịch tự nhiên, hỗ trợ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, trong đó có thủy đậu.
⇒ Hãy tìm hiểu thêm: Bị thủy đậu khi mang thai 3 tháng đầu có phải bỏ thai không?

Các biểu hiện khi mắc thủy đậu lúc có bầu 1 tháng đầu
Trong tháng đầu thai kỳ, nếu người mẹ chưa có miễn dịch và nhiễm thủy đậu, biểu hiện mắc bệnh ở tháng thứ nhất của thai kỳ thường tương tự như ở người bình thường nhưng có thể tiến triển nhanh hơn, nghiêm trọng hơn do sự thay đổi miễn dịch khi mang thai.
Mẹ bầu có thể khởi phát với các dấu hiệu như sốt nhẹ đến cao, đau đầu, mệt mỏi, ăn không ngon. Sau vài ngày, phát ban đặc trưng của bệnh này xuất hiện, bắt đầu từ từ mặt, ngực, lưng rồi lan ra toàn thân. Các nốt ban tiến triển thành mụn nước có đường kính từ 1 - 3mm, bóng nước chứa dịch trong, gây ngứa nhiều, đôi khi kèm đau rát.
Một số thai phụ có thể gặp triệu chứng nặng hơn như viêm phổi do thủy đậu khiến khó thở, ho, đau ngực khi thở hoặc ho, sốt, mệt mỏi (rất mệt mỏi) hoặc bội nhiễm da. Những trường hợp này, chuyên gia cho biết cần được nhập viện theo dõi chặt chẽ vì nguy cơ biến chứng cao hơn so với người bình thường. Quan trọng hơn, nếu mẹ bị nhiễm virus ở tuần thai thứ 5 - 20, thai nhi có thể đối mặt với nguy cơ mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh với các bất thường về da, mắt, chi hoặc hệ thần kinh
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề bầu 1 tháng bị thủy đậu, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.
Bị thủy đậu khi mang thai 1 tháng đầu là trường hợp nguy hiểm cần hết sức lưu ý bởi những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người mẹ và quá trình thai nhi. Ngoài ra, người mẹ còn có nguy cơ mắc biến chứng viêm phổi đe dọa đến tính mạnh, thai nhi có nguy cơ đối diện với hội chứng thủy đậu bẩm sinh gây dị tật ở da, mắt, chi và hệ thần kinh trung ương. Phụ nữ cần chủ động tiêm vắc xin trước khi có kế hoạch mang thai để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo thai kỳ an toàn.


