Bị tiêu chảy ăn bún được không? Ăn đúng để không làm bệnh nặng thêm

Chế độ ăn uống lành mạnh là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao sức khỏe, cải thiện đề kháng, rút ngắn thời gian phục hồi khi mắc bệnh. Ở người bị tiêu chảy, vai trò của dinh dưỡng càng quan trọng, khi ăn đúng cách, thực đơn khoa học, đảm bảo dinh dưỡng góp phần tăng sức đề kháng, rút ngắn thời gian hồi phục. Vậy, người bị tiêu chảy ăn bún được không? Cùng chuyên gia giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

Thành phần và giá trị dinh dưỡng của bún

Bún là thực phẩm phổ biến làm từ gạo, cung cấp chủ yếu tinh bột. Thành phần dinh dưỡng của bún phù hợp cho các món ăn nhẹ, dễ tiêu hóa.

1. Thành phần và cách chế biến bún

Bún là một món ăn truyền thống của người Việt Nam, chủ yếu thành phần là bột gạo tẻ, đôi khi là bột gạo lứt kết hợp bột năng và muối. Quá trình chế biến bún bắt đầu từ ngâm gạo để làm mềm, sau đó xay thành bột mà không sử dụng chất tẩy trắng hay hóa chất độc hại để giữ nguyên chất dinh dưỡng tự nhiên.

Bột gạo sau khi được ủ và nhồi kỹ sẽ được đưa vào máy ép để tạo hình thành những sợi bún dài, mềm mại. Tùy vào việc lựa chọn bún tươi hoặc bún khô, thời gian chế biến sẽ có sự khác biệt nhất định. Bún tươi được sử dụng ngay sau khi chế biến thường có độ mềm và dai hơn. Trong khi đó bún khô thường được bảo quản lâu và thuận tiện trong chế biến các món ăn khác nhau.

Qua nhiều bước chế biến khéo léo, bún không chỉ giữ nguyên được hương vị tươi ngon của gạo mà còn trở thành nền tảng để chế biến nhiều món ăn đặc sắc trong văn hóa người Việt như bún riêu, bún bò Huế, bún đậu mắm tôm.

2. Giá trị dinh dưỡng của bún

Về giá trị dinh dưỡng, bún đặc biệt là bún gạo không chứa chất béo và có hàm lượng carbohydrates ít. Carbohydrates (1) từ bún có thể chuyển hóa thành năng lượng nhưng không gây tích mỡ, đồng thời tạo cảm giác no bụng cho người ăn. Có thể nói, bún cung cấp năng lượng hiệu quả thông qua quá trình trao đổi chất.

Ngoài ra, bún còn cung cấp hàm lượng sắt nhất định cho cơ thể, giúp quá trình lưu thông máu thuận lợi hơn. Từ đó, đảm bảo oxy được cung cấp đầy đủ cho các bộ phận cơ thể, hỗ trợ hoạt động bình thường. Carbohydrates trong bún mang lại công dụng loại bỏ độc tố, chất thải và các vật chất không mong muốn khác. Ăn bún thường xuyên giúp thanh lọc cơ thể và đào thải độc tố hiệu quả.

Bị tiêu chảy ăn bún được không?

Người bị tiêu chảy có thể sử dụng bún khi các triệu chứng đã thuyên giảm, không còn đau bụng hay đi ngoài phân lỏng. Thời điểm phù hợp nhất để ăn bún là trong giai đoạn hồi phục, khi cơ thể đã sẵn sàng hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn.

Tuy nhiên cần lưu ý rằng đây là bệnh phổ biến và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, như do virus, vi khuẩn, hoặc do chế độ ăn uống không đảm bảo vệ sinh. Lựa chọn thực phẩm phù hợp với người bệnh trong thời gian này rất quan trọng để tránh làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

1. Khi nào người bệnh có thể ăn bún?

Trong giai đoạn hồi phục, các triệu chứng của bệnh đã thuyên giảm và ổn định. Đây là thời điểm thích hợp để người bệnh có thể bắt đầu ăn bún trở lại.

Nhờ vào thành phần chính là tinh bột gạo, bún cung cấp nguồn năng lượng cho bệnh nhân mà không làm quá tải cho hệ tiêu hóa. Để giúp cơ thể phục hồi tốt, người bệnh nên ưu tiên ăn bún tươi, tránh bún chiên hay bún có nhiều dầu mỡ.

Bún có thể được chế biến thành các món bún nước, bún thịt nguội hay bún xương hầm rau củ để bổ sung dinh dưỡng mà không gây kích thích dạ dày. Ngoài ra, các món bún nước còn cung cấp thêm nước cho bệnh nhân. Có thể kết hợp bún và các thức uống dinh dưỡng như nước gạo rang trong bữa ăn cũng là một lựa chọn tốt cho bệnh nhân.

2. Khi nào không được ăn bún khi bị tiêu chảy?

Không nên ăn bún khi đang gặp tình trạng tiêu chảy cấp tính, khi các triệu chứng như đi ngoài, sốt, mệt mỏi vẫn đang diễn ra ồ ạt. Trong trường hợp này, bún có thể không cung cấp đủ những chất dinh dưỡng cần thiết cho người bệnh, thậm chí còn gây kích thích đường ruột do hấp thụ tinh bột. Dẫn đến các triệu chứng đầy bụng, khó tiêu.

Ngoài ra, người có tiền sử dị ứng hay nhạy cảm với gluten, đặc biệt là có các bệnh lý đường ruột như hội chứng ruột kích thích cũng nên tránh ăn bún. Tốt nhất, trước khi quyết định đưa bất kỳ món ăn nào vào thực đơn hàng ngày của người bệnh cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định loại thực phẩm đó có an toàn và phù hợp với bệnh nhân hay không.

Duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm là các yếu tố then chốt để quá trình hồi phục diễn ra suôn sẻ, hiệu quả.

⇒ Tham khảo thêm bài viết: Bị tiêu chảy nên ăn gì, kiêng gì để cầm và nhanh khỏi?

Những món bún nên và không nên ăn khi bị tiêu chảy

Một số món bún bệnh nhân tiêu chảy không nên ăn bao gồm: bún thịt nướng, bún chả, bún bò Huế, bún đậu mắm tôm. Đây là những món ăn sử dụng nhiều loại gia vị và đồ chiên rán, có thể gây cảm giác nặng bụng và khiến hệ tiêu hóa khó chịu hơn, khiến tình trạng bệnh kéo dài hơn.

Thay vào đó, bệnh nhân trong giai đoạn hồi phục nên ăn các món bún được chế biến từ bún tươi, nước dùng sạch và các nguyên liệu an toàn như thị gà hoặc thịt cá như.

1. Bún nước lèo

Với nguyên liệu là bún tươi, nước dùng từ xương heo, thịt gà hoặc cá phi lê, thêm một chút hành lá và rau thơm sẽ mang lại hương vị tươi ngon, hấp dẫn cho người bệnh. Cách chế biến bún nước lèo cũng vô cùng đơn giản. Chỉ cần nấu nước dùng với xương để lấy vị ngọt tự nhiên, sau đó cho thịt đã luộc chín vào. Đun sôi nước, cho bún vào tô rồi thêm nước dùng, thịt luộc, thêm hành lá cắt nhỏ rồi trang trí bằng ít rau thơm để tăng hương vị món ăn.

2. Bún thang

Là món ăn nhẹ nhàng, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa, thích hợp cho quá trình hồi phục. Với nguyên liệu bao gồm bún tươi, thịt gà, tứng, nấm hương và rau mùi. Đầu tiên, bạn luộc gà chín, xé nhỏ. Sau đó nấu nước dùng từ xương heo, rồi cho nấm hương và thịt gà vào nấu cho thơm. Sử dụng một quả trứng đánh tan rồi chiên mỏng, sau đó cắt cho vào tô. Cho bún vào tô, rưới nước dùng và thịt lên trên, rắc rau mùi cho thơm.

3. Bún với nước gạo

Là lựa chọn an toàn, nhẹ nhàng cho hệ tiêu hóa. Nguyên liệu bao gồm bún tươi và nước gạo. Nước gạo đun sôi sau đó cho bún vào nấu chín. Món này có thể thưởng thức đơn giản hoặc với một chút hành ngò xắt nhỏ, không thêm nhiều gia vị cay nồng để nhẹ nhàng cho hệ tiêu hóa.

Gợi ý thực đơn nhẹ bụng thay cho bún khi bị tiêu chảy

Việc lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi hệ tiêu hóa. Dưới đây là một số gợi ý thay thế bún giúp nhẹ bụng và an toàn cho người bệnh.

1. Cháo loãng, cơm mềm

Cháo loãng và cơm mềm có ưu điểm là nhanh chóng đi vào ruột non mà không cần nhai nhiều. Dạ dày cũng có thể xử lý thức ăn này một cách dễ dàng và phân hủy thành glucose. Từ đó, thức ăn được hấp thu một cách hiệu quả, nhanh chóng bổ sung năng lượng cho cơ thể bệnh nhân.

Cháo loãng và cơm mềm không chỉ phù hợp với bệnh nhân có vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, mà còn phù hợp với người vừa phẫu thuật, nhu động dạ dày không đủ và ít tiết axit dạ dày, người bị cảm, sốt, mệt mỏi, chán ăn. Đây là những đối tượng nên ăn cháo và cơm mềm để dễ tiêu hóa, hấp thụ từ đó giảm gánh nặng cho đường tiêu hóa, nuôi dưỡng và cải thiện sức khỏe dạ dày.

2. Các loại thịt ít béo, giàu protein

Người bị tiêu chảy nên ăn thịt ít béo và giàu protein. Vì protein trong thịt giúp sửa chữa và xây dựng tế bào, giúp phục hồi cơ thể trong giai đoạn hồi phục. Điều này đặc biệt quan trọng với những người bị bệnh tiêu chảy, vì bệnh nhân có thể bị thiếu dinh dưỡng do khó hấp thụ thức ăn.

Ngoài ra, thịt ít béo dễ tiêu hóa hơn thị có nhiều chất béo, giúp giảm tải gánh nặng cho hệ tiêu hóa của bệnh nhân, giảm tình trạng đầy hơi, khó chịu ở bụng. Một số loại thị ít béo có thể kể đến như:

• Thịt gà: Đặc biệt là gà không da có ít béo và nhiều protein.
• Thịt cá: Cá trắng như cá tuyết, cá rô, cá bơn có chứa nguồn protein và Omega - 3 lành mạnh.
• Thịt lợn: Thịt lợn nạc hoặc thịt lợn nạc băm là những loại thịt nên ưu tiên sử dụng cho người bệnh.
• Thịt bò: Nên chọn thịt bò nạc, không chứa nhiều mỡ.

Có thể kết hợp thịt ít béo và rau xanh, trái cây để đảm bảo nguồn dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hay chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn về chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

3. Sữa chua lợi khuẩn

Để tăng cường sức khỏe tiêu hóa cũng như sức đề kháng cho bệnh nhân tiêu chảy trong giai đoạn hồi phục, có thể cân nhắc sử dụng sữa chua để tối ưu hệ vi sinh đường ruột, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, từ đó nâng cao đề kháng.

Sử dụng sữa chua mỗi ngày không chỉ cung cấp nhiều dinh dưỡng như đạm, đường, canxi, phốt pho, vitamin, chất khoáng... dễ hấp thu mà còn dung nạp một lượng lớn men vi sinh giúp cải thiện cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột. Từ đó nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa và đề kháng miễn dịch cho cơ thể.

Lưu ý, lợi khuẩn trong sữa chua cũng có vòng đời, sinh sản và chết đi. Do đó, tốt nhất sữa chua nên được bảo quản kín, ở nhiệt độ phù hợp từ 4 - 8 độ C để không bị đông đá, giữ được hương vị thơm ngon và an toàn cho bệnh nhân sử dụng.

⇒ Tham khảo thêm bài viết: Vì sao uống sữa tươi bị tiêu chảy?

Vậy, bị tiêu chảy ăn bún được không? Bún là thực phẩm giàu dinh dưỡng và phổ biến trong bữa ăn của người Việt. Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên ăn bún trong giai đoạn hồi phục của bệnh, khi các triệu chứng đã hồi phục. Ngoài ra, bún nên được chế biến thanh đạm, dùng chung với thịt ít béo, giàu protein cùng với đó là các loại trái cây, rau trong các bữa phụ để bổ sung dinh dưỡng hiệu quả.