Bị viêm tiểu phế quản có tự khỏi được không? Cách để nhanh khỏi

07:43 17/02/2025

Quản lý Y khoa khu vực 2 Đông Nam Bộ
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Viêm tiểu phế quản là bệnh thường gặp khi thời tiết giao mùa ở trẻ nhỏ và có khả năng tái đi tái lại nhiều lần. Nhiều phụ huynh thắc mắc bị viêm tiểu phế quản có tự khỏi được không? Cách điều trị và chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản thế nào cho nhanh khỏi? Tìm hiểu ngay trong bài viết sau!
BS Nguyễn Công Luận - Quản lý Y khoa khu vực 2 Đông Nam Bộ, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, viêm tiểu phế quản cực kỳ phổ biến ở trẻ em, mỗi đứa trẻ có khả năng mắc ít nhất một lần khi còn nhỏ. Theo thống kê tại Hoa Kỳ, có gần 120.000 trẻ nhập viện mỗi năm do viêm tiểu phế quản. Tại Việt Nam bệnh viện Nhi đồng I có 6.000 trẻ khám tại khoa hô hấp mỗi năm do viêm tiểu phế quản, trong đó 40 - 50% trường hợp phải nhập viện.
Viêm tiểu phế quản tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng, bệnh nhi có thể suy hô hấp dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách, đặc biệt ở các nhóm trẻ có nguy cơ cao. Do đó, quý phụ huynh cần nắm được các thông tin về bệnh, cách điều trị, cũng như chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản. |
Viêm tiểu phế quản là gì?
Viêm tiểu phế quản (tên tiếng Anh là bronchiolitis), là tình trạng viêm và nhiễm trùng của các tiểu phế quản – những đường dẫn khí nhỏ có đường kính <2mm, mềm, không có sụn nâng đỡ, nằm sâu trong phổi, nơi không khí được vận chuyển đến các phế nang để trao đổi oxy. Khi viêm, niêm mạc của các tiểu phế quản có xu hướng sưng lên và tiết ra dịch nhầy, gây hẹp hoặc tắc nghẽn đường thở. Điều này khiến không khí khó đi qua, dẫn đến tình trạng khó thở, thở khò khè và nhiều triệu chứng khác.
Viêm tiểu phế quản là một trong những bệnh lý thường gặp ở hệ hô hấp, đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi và trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nhập viện ở trẻ em trong giai đoạn này. Đây không chỉ là một bệnh lý thông thường mà còn là thách thức lớn đối với cha mẹ và các nhân viên y tế do nguy cơ diễn biến nặng là rất cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Viêm tiểu phế quản thường xảy ra trong các mùa đông xuân khi thời tiết lạnh giá và độ ẩm cao – những điều kiện thuận lợi cho virus phát triển và lây lan. Bệnh đặc biệt phổ biến ở trẻ dưới 2 tuổi, với đỉnh điểm xảy ra ở trẻ từ 3 đến 6 tháng tuổi. Đây là độ tuổi mà hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị tổn thương bởi các tác nhân bên ngoài.
Tác nhân chính gây ra viêm tiểu phế quản là virus, trong đó thường gặp nhất là virus hợp bào hô hấp (RSV – Respiratory Syncytial Virus). Virus này chiếm đến 50 - 80% các trường hợp viêm tiểu phế quản ở trẻ em. Ngoài RSV, các loại virus khác như Adenovirus, Parainfluenza virus, Metapneumovirus hoặc Rhinovirus (gây cảm lạnh thông thường) cũng có thể gây bệnh.
RSV lây lan qua các giọt bắn chứa virus khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện và qua việc chạm vào các bề mặt nhiễm virus rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Đặc biệt, môi trường đông người như nhà trẻ, trường mẫu giáo hoặc phòng bệnh viện là nơi lý tưởng cho virus lây lan.
Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc viêm tiểu phế quản bao gồm: Trẻ sinh non hoặc có trọng lượng sơ sinh thấp, hệ miễn dịch yếu hoặc chưa phát triển hoàn thiện, tiền sử mắc các bệnh lý mạn tính về tim hoặc phổi, sống trong môi trường có khói thuốc lá, ô nhiễm không khí hoặc điều kiện sống chật chội...
Ở các nước Âu - Mỹ, viêm tiểu phế quản rất phổ biến. Thực tế, người ta ghi nhận rằng mỗi đứa trẻ đều bị viêm tiểu phế quản ít nhất một lần khi còn nhỏ. Đây cũng là nguyên nhân gây nhiễm trùng hô hấp nặng ở trẻ nhỏ. Ước tính trong năm đầu đời của trẻ, tỷ lệ mắc viêm tiểu phế quản được báo cáo là khoảng 11 - 15%. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng nhiễm trùng, cứ 1.000 trẻ em dưới 2 tuổi thì có ít nhất 5 trường hợp nhập viện. Tại Hoa Kỳ, ước tính có khoảng 120.000 ca nhập viện mỗi năm do viêm tiểu phế quản. (1)
Tại nước ta, viêm tiểu phế quản những năm gần đây đã được quan tâm nhiều hơn vì là bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Tại Bệnh viện Nhi đồng I, mỗi năm có khoảng 5.000 - 6.000 trường hợp khám tại khoa hô hấp do viêm tiểu phế quản. Đây cũng là nguyên nhân nhập viện hàng đầu tại khoa này, với 40 - 50% ca nhập viện mỗi năm.
Viêm tiểu phế quản có tự khỏi được không?
Trong phần lớn các trường hợp bệnh viêm tiểu phế quản, người bệnh có thể tự khỏi mà không cần can thiệp bằng các biện pháp y tế phức tạp. Điều này là do hệ miễn dịch của cơ thể sẽ hoạt động để loại bỏ tác nhân gây bệnh, thường là virus hợp bào hô hấp (RSV) hoặc các virus khác như Parainfluenza, Adenovirus. Các chuyên gia cho biết, hầu hết trẻ mắc viêm tiểu phế quản sẽ hồi phục hoàn toàn trong khoảng thời gian từ 10 - 14 ngày nếu được chăm sóc và theo dõi tốt, mặc dù một số triệu chứng nhẹ như ho hoặc thở khò khè có thể kéo dài vài tuần. Khoảng 1/5 trường hợp, bệnh có thể kéo dài trong nhiều tuần sau đó.
Tuy nhiên, khả năng tự khỏi của viêm tiểu phế quản không đồng nghĩa với việc bệnh hoàn toàn "vô hại". Mức độ bệnh lý và khả năng tự phục hồi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Sức khỏe nền tảng của người bệnh: Những trẻ khỏe mạnh, không có tiền sử sinh non, không mắc bệnh lý mạn tính về phổi hoặc tim, thường có khả năng tự hồi phục tốt. Ngược lại, trẻ em sinh non, nhẹ cân, hoặc mắc các bệnh lý nền như dị tật tim bẩm sinh, bệnh phổi mãn tính hoặc suy giảm miễn dịch có nguy cơ diễn tiến bệnh nặng hơn.
- Tuổi của người bệnh: Trẻ dưới 3 tháng tuổi thường có nguy cơ cao hơn đối với các biến chứng nghiêm trọng do hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ và đường hô hấp còn rất nhỏ, dễ bị tắc nghẽn bởi dịch nhầy.
- Chăm sóc tại nhà: Khi trẻ được điều trị và chăm sóc đúng cách, bao gồm đảm bảo nghỉ ngơi, cung cấp đủ nước, giữ vệ sinh hô hấp (vệ sinh mũi, làm thông thoáng đường thở) và theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường, khả năng hồi phục tự nhiên của trẻ sẽ cao hơn.
Đồng thời, cần lưu ý rằng, trẻ càng nhỏ, bệnh càng nặng. Do đó, khi có các dấu hiệu nghi ngờ viêm tiểu phế quản sau trẻ cần được đưa đến bệnh viện để được bác sĩ chăm sóc và điều trị thích hợp, không nên tự điều trị tại nhà hoặc để trẻ tự khỏi để tránh tình trạng bệnh nặng hơn:
- Trẻ sốt nhẹ, ho, sổ mũi trong 2 - 3 ngày đầu
- Sau đó, trẻ ho nhiều hơn, ho nhiều
- Trẻ thở khò khè, thậm chí thở nhanh, thở co kéo lồng ngực
- Nặng hơn có thể bỏ bú, tím tái

Tình trạng tự ý sử dụng kháng sinh cho trẻ thay vì đưa trẻ đến bác sĩ không chỉ khiến tình trạng bệnh tồi tệ hơn, mà còn có thể khiến bệnh không được điều trị triệt để, gây tổn thương kéo dài cho hệ hô hấp của trẻ, đồng thời dẫn đến nguy cơ kháng thuốc.
Nếu không được điều trị đúng cách và dứt điểm, viêm tiểu phế quản ở trẻ có khả năng kéo dài dai dẳng, tái đi tái lại nhiều lần và chuyển thành thể mạn tính. Lúc này, việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn, mất nhiều thời gian và công sức hơn.
Một số tình huống bệnh có thể diễn tiến nặng và cần sự can thiệp y tế khẩn cấp gồm có:
- Tắc nghẽn đường dẫn khí nghiêm trọng: Do viêm và dịch nhầy quá nhiều, các tiểu phế quản ở phổi có thể bị tắc nghẽn hoàn toàn, gây khó thở. Trẻ trong tình trạng này cần phải được hỗ trợ thở ngay lập tức.
- Thiếu oxy: Dấu hiệu như tím tái ở môi, đầu ngón tay, hoặc trẻ thở nhanh, cánh mũi phập phồng cho thấy trẻ không đủ oxy. Đây là tình trạng nguy hiểm, và trẻ cần được điều trị tại bệnh viện.
- Có các yếu tố nguy cơ cao: Trẻ sinh non, nhẹ cân, hoặc có tiền sử mắc bệnh lý nền về tim, phổi, hoặc suy giảm miễn dịch sẽ khó tự hồi phục và cần sự can thiệp y tế sớm.
- Nhiễm trùng bội nhiễm: Mặc dù nguyên nhân gây viêm tiểu phế quản chủ yếu là virus, nhưng trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể tấn công khi hệ hô hấp bị tổn thương, gây ra bội nhiễm. Khi đó, điều trị bằng kháng sinh có thể cần thiết.
- Biến chứng nghiêm trọng: Một số trẻ có thể gặp các biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp, hoặc mất nước nghiêm trọng do nôn ói và kém ăn uống, đòi hỏi sự can thiệp của bác sĩ.
Xem thêm: Viêm tiểu phế quản bao lâu thì khỏi hoàn toàn?
Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng khỏi bệnh viêm tiểu phế quản
Bên cạnh viêm tiểu phế quản có tự khỏi được không thì các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng khỏi của bệnh cũng được nhiều người quan tâm. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thời gian khỏi bệnh viêm tiểu phế quản của trẻ nhỏ bao gồm: độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ, điều trị kịp thời và đúng cách, yếu tố môi trường.
1. Độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ
Viêm tiểu phế quản có khả năng kéo dài, nặng và nhiều biến chứng hơn ở những trường hợp sau:
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi;
- Trẻ có tiền sử sanh non, nhẹ cân;
- Trẻ suy dinh dưỡng nặng;
- Trẻ có sẵn bệnh nền tim, phổi;
- Trẻ bị suy giảm miễn dịch.
Viêm tiểu phế quản là bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 2 tuổi và đặc biệt thường xuất hiện ở trẻ từ 3 - 6 tháng. Ở độ tuổi này, nguồn kháng thể thụ động trẻ nhận được từ mẹ qua nhau thai và sữa mẹ đã giảm dần theo thời gian, hình thành "khoảng trống miễn dịch" làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ.
Ở trẻ sinh non, thường có cân nặng thấp và hệ miễn dịch cũng yếu hơn so với trẻ sinh đủ tháng, nên thường có nguy cơ mắc bệnh cao. Theo thống kê từ Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), toàn cầu mỗi năm có khoảng 15 triệu trẻ sinh non. Cứ 10 trẻ sinh ra thì có 1 trẻ sinh non. Tại Việt Nam, mỗi năm ước tính có khoảng 103.500 trẻ sinh non và 17.000 trẻ sinh non tử vong trong 28 ngày đầu đời.
Ngoài ra, ở trẻ có sẵn các bệnh lý nền tim, phổi hay suy giảm miễn dịch cũng là nhóm đối tượng cần được quan tâm. Hệ thống miễn dịch ở những đối tượng này vốn đã suy yếu, khả năng chống chọi trước các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus... kém, khiến người bệnh dễ mắc bệnh, nhiễm trùng, khó điều trị.
2. Điều trị kịp thời và đúng cách
Đối với trẻ có hệ miễn dịch tốt, được chăm sóc và điều trị kịp thời, đúng cách thường sẽ mau hồi phục bệnh, không để lại biến chứng. Thời gian phục hồi thường từ 1 - 3 tuần. Tuy nhiên, với trẻ thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao, cộng với việc điều trị chậm trễ trong điều trị, bệnh viêm tiểu phế quản có thể kéo dài, nguy cơ biến chứng cũng cao hơn.

Đối với trẻ viêm tiểu phế quản cấp tính
Việc điều trị chủ yếu xoay quanh việc kiểm soát và giảm nhẹ triệu chứng. Thông thường, tùy vào tình trạng sức khỏe của mỗi đứa trẻ, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc có tác dụng giảm đau nhức cơ, đau đầu, hạ sốt. Trong một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định dùng các loại thuốc giảm ho, long đờm. Bệnh thường sẽ kéo dài từ 7 - 10 ngày nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách.
Đối với trẻ viêm tiểu phế quản mạn tính
Nếu điều trị không đúng cách hoặc không dứt điểm, viêm tiểu phế quản có thể chuyển thành thể mạn tính. Lúc này việc điều trị không chỉ hướng đến việc kiểm soát triệu chứng, mà còn ngăn ngừa các tổn thương do bệnh viêm tiểu phế quản gây ra và mở rộng đường thở cho trẻ. Việc điều trị bệnh viêm tiểu phế quản mạn tính cần được tiến hành tại bệnh viện để bác sĩ có thể kiểm tra, theo dõi và tư vấn người thân chăm sóc đúng cách, giúp trẻ mau hồi phục bệnh.
3. Yếu tố môi trường
Trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, khói bụi có thể khiến viêm tiểu phế quản nặng hơn, kéo dài thời gian hồi phục. Tình trạng các loại khí thải độc hại từ khu công nghiệp, phương tiện giao thông, ô nhiễm môi trường, bụi mịn... cùng nhiều nguy cơ ô nhiễm khác từ môi trường đang làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân, đặc biệt là các đối tượng dễ tổn thương như trẻ nhỏ.
Theo thống kê của Bộ Y tế, ô nhiễm không khí là nguyên nhân khiến tỷ lệ người mắc viêm phổi 4,16%, viêm họng và viêm amidan cấp lần lượt là 3,1% và 3,2%, người dân bị viêm phế quản và viêm tiểu phế quản cấp. Ngược lại, trẻ sống trong môi trường sạch sẽ, thoáng khí, nguy cơ viêm tiểu phế quản cũng thấp hơn.

Tại sao lại cần điều trị viêm tiểu phế quản?
Viêm tiểu phế quản nếu không được điều trị dứt điểm có thể tiến triển thành thể mạn tính, khiến việc điều trị khó khăn hơn, đồng thời kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm. Các biến chứng thường gặp của viêm tiểu phế quản có thể bao gồm: viêm phổi, viêm tai giữa, xẹp phổi (do tắc đờm), suy hô hấp... Trong những trường hợp nặng, không được điều trị tích cực và kịp thời, người bệnh có nguy cơ tử vong.
Trong đó, viêm phổi là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính hằng năm có 150 triệu trường hợp trẻ em viêm phổi được ghi nhận ở các quốc gia đang phát triển. 11 triệu trẻ trong số đó phải nhập viện. Ước tính, viêm phổi đã giết hơn 2 triệu trẻ em mỗi năm, nhiều hơn con số tử vong do AIDS, sốt rét và sởi cộng lại. Trung bình mỗi ngày có khoảng 4.300 trẻ tử vong do viêm phổi trên thế giới, 20 giây lại có 1 trẻ tử vong do căn bệnh này.
Suy hô hấp ở trẻ là tình trạng mất cân bằng Oxy và CO2 trong máu. Tình trạng này thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ nhũ nhi do hệ hô hấp của trẻ chưa hoàn thiện. Khi bị suy hô hấp, cơ thể tích tụ khí CO2, khiến mô, cơ bị tổn thương, làm chậm quá trình cung cấp oxy cho cơ thể. Suy hô hấp có thể tổn thương não bộ nghiêm trọng, thậm chí là gây tử vong cho người bệnh nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bên cạnh các biến chứng nghiêm trọng trên, gần đây, các nhà khoa học cũng đã tìm thấy mối liên quan giữa viêm tiểu phế quản và bệnh suyễn. Sau khi bị viêm tiểu phế quản, đường thở của người bệnh sẽ trở nên nhạy cảm hơn. Khoảng 1/3 người bệnh viêm tiểu phế quản sẽ bị suyễn sau này. Đó là lý do cần điều trị dứt điểm bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ. (2)
Cách điều trị viêm tiểu phế quản
Sau khi thăm khám, tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân điều trị theo phác đồ thích hợp.
1. Điều trị bằng thuốc
Đối với thể cấp nhẹ, bệnh nhi có thể được chỉ định điều trị tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ. Bố mẹ cho trẻ ăn uống đầy đủ, chia nhỏ bữa ăn và uống nhiều nước. Nếu trẻ sốt, bố mẹ cho trẻ uống thuốc theo liều dùng và thời gian bác sĩ hướng dẫn. Song song với đó là vệ sinh mũi họng trẻ bằng nước muối sinh lý. Tái khám ngay khi trẻ có dấu hiệu nặng, như: trẻ sốt cao, không đáp ứng thuốc hạ sốt, bỏ bú, nôn trớ, thở nhanh, khó thở, rút lõm lồng ngực, da tím tái, cánh mũi phập phồng…
Đối với các trường hợp nặng cần điều trị tại bệnh viện, các bác sĩ sẽ chỉ định trẻ hút đờm dãi nhằm làm thông thoáng đường thở, cho trẻ thở oxy nếu trẻ cảm thấy khó thở. Cần cung cấp đủ nước, truyền dịch nếu trẻ không bú được.
Nếu trẻ thở khò khè, co thắt nhiều, cần dùng khí dung nước muối hoặc thuốc giãn phế quản. Nếu trẻ bội nhiễm phổi cần sử dụng kháng sinh, đồng thời cách ly trẻ để tránh nguy cơ lây nhiễm.
Song song với việc dùng thuốc, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhi điều trị vật lý trị liệu. Vật lý trị liệu nhằm làm thông thoáng đường hô hấp của trẻ bằng phương pháp dẫn lưu nhẹ nhàng, phù hợp với những trường hợp trẻ cảm thấy khó thở và tăng số lượng đờm. Vật lý trị liệu giúp trẻ phục hồi nhanh hơn và phòng ngừa nguy cơ nhiễm trùng thứ phát.
2. Các biện pháp hỗ trợ khác
Đối với trẻ từ 3 tuổi trở lên, tập thể dục có thể hỗ trợ cải thiện sức khỏe lá phổi, tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ đồng nhiễm các bệnh đường hô hấp. Ở trẻ viêm tiểu phế quản, các bài tập cần nhẹ nhàng, phù hợp thể trạng và tình trạng bệnh, ví dụ như đi bộ hay đạp xe.
Đi bộ có lợi cho việc mở rộng đường thở và giúp trẻ dễ thở hơn. Ba mẹ nên đi bộ cùng trẻ trong môi trường trong lành. Bên cạnh việc đi bộ, đạp xe cũng mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch và nhẹ nhàng cho các khớp, giúp xây dựng sức bền, là bài tập quan trọng trong các chương trình vật lý trị liệu ở những người bệnh phổi. Mang lại lợi ích lớn cho người viêm tiểu phế quản.
Lưu ý, các bài tập mang lại nhiều lợi ích cho trẻ viêm tiểu phế quản, nhưng bố mẹ chỉ nên cho con luyện tập nếu con không có dấu hiệu sốt hay khó thở. Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ tập thể dục. Ngoài ra, trong quá trình tập luyện, nếu trẻ xuất hiện dấu hiệu khó thở, ho khan, thở khò khè, khó chịu tăng tức ngực... cần dừng việc tập luyện ngay.

Cách chăm sóc giúp viêm tiểu phế quản nhanh khỏi
Bị viêm tiểu phế quản có tự khỏi được không? Chăm sóc như thế nào để bệnh nhanh khỏi? Để trẻ viêm tiểu phế quản nhanh khỏi, bố mẹ cần cho trẻ nghỉ ngơi trong không gian thoáng mát, yên tĩnh, nới rộng quần áo của trẻ và đặt trẻ ở tư thế phù hợp. Vệ sinh mũi họng cho trẻ mỗi ngày bằng nước muối sinh lý. Nếu trẻ sốt từ 38,5 độ C trở lên nên cho trẻ dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
Về chế độ dinh dưỡng của trẻ, nên cho trẻ tăng cường bú mẹ với trẻ sơ sinh. Với trẻ lớn hơn, có thể ăn dặm, bố mẹ nên cho trẻ ăn các loại thức ăn chế biến loãng, uống nhiều nước, có thể là nước lọc, nước ép hoa quả, cháo loãng... để làm loãng dịch nhầy, đờm đường thở. Cho trẻ ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
Các loại thuốc trẻ sử dụng theo chỉ định bác sĩ có thể gồm các thuốc long đờm, ăn uống đầy đủ, bù dịch theo hướng dẫn, tái khám theo lịch hẹn hoặc khi có dấu hiệu bất thường như: sốt tăng, ho tăng, trẻ thở khò khè, thơ rít, bỏ bú, tím tái...
Phòng ngừa viêm tiểu phế quản
Để phòng ngừa viêm tiểu phế quản và các bệnh lý đường hô hấp ở trẻ nhỏ, bố mẹ cần chăm sóc trẻ đúng cách, tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng cách tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh đường hô hấp, đặc biệt là cúm - một trong những nguyên nhân gây viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ.
Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn cần tiêm phòng cúm. Với lịch tiêm 2 mũi cách nhau 4 tuần cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi và 1 mũi duy nhất cho trẻ từ 9 tuổi lên lên. Sau mũi tiêm cơ bản, trẻ em và người lớn cần tiêm nhắc lại hằng năm để được bảo vệ trước chủng virus cúm mới nhất, lưu hành ngoài môi trường.
Các chuyên gia cho biết, các bệnh lý lây qua đường hô hấp đều có khả năng gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới, bao gồm cả tình trạng viêm tiểu phế quản. Chính vì thế, việc tiêm ngừa đầy đủ các vắc xin phòng bệnh hô hấp và các bệnh lây qua đường hô hấp là rất cần thiết để phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và giảm thiểu tối đa nguy cơ gặp phải tình trạng viêm tiểu phế quản. Các loại vắc xin phòng bệnh hô hấp và lây qua đường hô hấp các chuyên gia khuyến cáo cả trẻ em và người lớn tiêm ngừa gồm có:
- Vắc xin phòng cúm như Vaxigrip Tetra của Pháp và Influvac Tetra của Hà Lan phòng ngừa 4 chủng virus cúm nguy hiểm gồm: hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata, Victoria).
- Vắc xin phòng các bệnh do phế cầu khuẩn như Synflorix của Bỉ có khả năng phòng 10 chủng phế cầu khuẩn, Prevenar 13 của Bỉ phòng 13 chủng phế cầu khuẩn, Vaxneuvance của Ireland phòng 15 chủng phế cầu khuẩn, Prevenar 20 của Bỉ phòng 20 chủng phế cầu khuẩn, Pneumovax 23 của Mỹ phòng 23 chủng phế cầu khuẩn.
- Vắc xin phòng viêm não do não mô cầu khuẩn như Bexsero của Ý phòng não mô cầu B, Mengoc BC của Cuba phòng não mô cầu B và C, Menactra của Mỹ phòng não mô cầu A, C, Y và W-135, vắc xin thế hệ mới MenQuadfi của Mỹ và vắc xin Nimenrix của Bỉ phòng não mô cầu A,C,Y và W-135.
- Vắc xin phòng thủy đậu như Varivax của Mỹ, Varicella của Hàn Quốc và Varilrix của Bỉ.
- Vắc xin phối hợp phòng 3 bệnh sởi, quai bị, rubella gồm MVVac của Việt Nam, MMR-II của Mỹ và Priorix của Bỉ.
Xem thêm: Bệnh viêm tiểu phế quản có lây không?

Hiện Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC có đầy đủ các loại vắc xin phòng các bệnh đường hô hấp và bệnh lây qua đường hô hấp cùng danh mục hơn 50 loại vắc xin phòng ngừa hơn 40 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở cả trẻ em và người lớn.
Tất cả vắc xin được nhập khẩu chính hãng từ các hãng sản xuất vắc xin uy tín, hàng đầu thế giới; bảo quản trong hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain) gồm hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP chuẩn quốc tế, dàn xe lạnh vận chuyển vắc xin vận hành chuyên nghiệp trên toàn quốc và hệ thống tủ bảo quản vắc xin chuyên dụng tại mỗi phòng tiêm, đảm bảo vắc xin luôn ở tình trạng chất lượng nguyên vẹn, tính an toàn và hiệu quả tiêm chủng đạt mức tối ưu.
Với sự chú trọng vào tính chuyên nghiệp và an toàn, VNVC đã xây dựng đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng đạt tiêu chuẩn cao, với 100% được cấp chứng chỉ An toàn tiêm chủng và gần 90% điều dưỡng có chuyên môn bậc 3/4 và 4/4, đủ khả năng đào tạo đồng nghiệp. Hệ thống thường xuyên tổ chức đào tạo y khoa, kỹ năng xử trí phản ứng sau tiêm, đồng thời hỗ trợ đào tạo từ xa cho nhân viên y tế tại các địa phương, nâng chất lượng dịch vụ tiêm chủng lên tầm cao mới, ngay cả ở vùng sâu, vùng xa.
VNVC cải tiến quy trình tiêm chủng từ 4 bước của Bộ Y tế thành 8 bước khép kín với việc nhấn mạnh giám sát phản ứng sau tiêm trong 30 phút tại chỗ và hướng dẫn Khách hàng theo dõi tại nhà. Quy trình toàn diện này không chỉ đảm bảo an toàn tuyệt đối mà còn minh bạch, khi Khách hàng trực tiếp tham gia giám sát, đối chiếu chất lượng vắc xin.
Trước tiêm, điều dưỡng VNVC kiểm tra và đối chiếu thông tin dưới sự chứng kiến của 3 bên (điều dưỡng tiêm, điều dưỡng hỗ trợ và Khách hàng) và cung cấp đầy đủ thông tin chi tiết về vắc xin như tên, nhà sản xuất, hạn sử dụng, đảm bảo nguyên tắc an toàn "3 đúng". Sau tiêm, Khách hàng nhận lại vỏ hộp và tờ hướng dẫn, trong khi dụng cụ y tế được xử lý theo quy định.
Đặc biệt, VNVC là đơn vị duy trì tổng đài hỗ trợ 24/7, kịp thời hướng dẫn xử trí phản ứng sau tiêm cho cả Khách hàng của hệ thống và người dân trên toàn quốc. Với quy trình khép kín, minh bạch và đội ngũ chuyên môn cao, VNVC trở thành biểu tượng của dịch vụ tiêm chủng an toàn, tin cậy tại Việt Nam.
Hệ thống không chỉ cung cấp vắc xin mà còn đi kèm nhiều dịch vụ tiện ích cao cấp, như miễn phí khám sàng lọc, phòng tiêm hiện đại có máy điều hòa, nước uống, khu vui chơi trẻ em, phòng chăm sóc mẹ và bé; miễn phí giữ xe, sử dụng tã/bỉm, sạc điện thoại cùng chính sách nhắc nhở lịch tiêm qua SMS và lưu trữ lịch sử tiêm chủng lâu dài. VNVC cũng tiên phong với chính sách trả góp không lãi suất cho gói vắc xin trong 24 tháng, miễn phí đặt giữ vắc xin 6 tuần, và thường xuyên triển khai các ưu đãi như trợ giá, tặng vắc xin hoặc quà giá trị.
Không chỉ là đơn vị cung cấp dịch vụ tiêm chủng, VNVC còn tích cực tổ chức các sự kiện truyền thông và chương trình giáo dục miễn phí, nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của vắc xin, góp phần bảo vệ sức khỏe xã hội một cách toàn diện và bền vững.
Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cúm cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:
- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
- Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
- Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC
Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:
- IOS (iPhone, iPad...): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
- Android (Oppo, Samsung, Sony...): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY
Bên cạnh việc tiêm vắc xin, bố mẹ cần lưu ý cho trẻ mặc quần áo thoáng mát trong mùa hè và ấm áp trong mùa đông. Khi thời tiết thay đổi đột ngột hoặc khi giao mùa cần cho trẻ mặc quần áo phù hợp để trẻ không bị lạnh hay ra nhiều mồ hôi. Phòng ngủ của trẻ cần thông thoáng, trong lành, không trải thảm trong phòng trẻ, thường xuyên giặt chăn, gối của trẻ, phơi nắng thật khô. Không để trẻ tiếp xúc khói, bụi, khói thuốc lá và người đang mắc bệnh.
Bệnh viêm tiểu phế quản có tự khỏi được không còn tùy thuộc vào mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi đứa trẻ. Tuy nhiên, viêm tiểu phế quản nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách có khả năng tiến triển nặng, biến chứng và tiềm ẩn nguy cơ tử vong. Do đó, trẻ cần được chăm sóc và điều trị tại bệnh viện, kết hợp cùng chế độ vệ sinh, dinh dưỡng hợp lý.



- Justice, N. A., & Le, J. K. (2023, June 26). Bronchiolitis. Nih.gov; StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441959/
- Vietnamese Society of Respiratory Diseases. (n.d.). Bronchiolitis. Hội Hô Hấp TP.HCM. Retrieved February 17, 2025, from https://www.hoihohaptphcm.org/benh-nhan/147-benh-viem-tieu-phe-quan