Biến chứng thường gặp ở thai phụ mắc cúm A

Thai phụ mắc cúm không chỉ dễ bị biến chứng viêm phổi, suy hô hấp mà còn có thể tăng nguy cơ sảy thai, thai lưu, sinh non, dị tật bẩm sinh…

BS.CKI Bạch Thị Chính – Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết thêm thai phụ mắc cúm thường diễn tiến nặng hơn so với người bình thường, nguy cơ trở nặng cao gấp 3 - 4 lần. Lý do là thai phụ có sự thay đổi về nội tiết, hệ thống miễn dịch suy giảm, đặc biệt nhạy cảm với mầm bệnh trong đó có virus cúm.

“Virus cúm khiến thai phụ đau đầu, mệt mỏi, khó chịu, tức ngực, ho dữ dội, liên tục và kéo dài dẫn tới giảm oxy, ảnh hưởng đến lượng cung cấp oxy cho thai nhi”, bác sĩ Chính nhấn mạnh.

Cúm ở thai phụ: Hiểm họa tiềm ẩn với cả mẹ lẫn thai nhi

Trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là giai đoạn 13 tuần đầu tiên, cúm có thể trở thành mối đe dọa lớn với cả người mẹ và thai nhi. Đây là thời điểm nhạy cảm khi các cơ quan của thai nhi bắt đầu hình thành, bất kỳ tác động độc hại nào từ sốt cao hoặc virus đều có thể để lại hậu quả nghiêm trọng.

Virus cúm không chỉ gây ra các dị tật bẩm sinh như sứt môi, hở hàm ếch, tim bẩm sinh, tổn thương não, mà còn có nguy cơ cao dẫn tới các khiếm khuyết nặng hơn như rối loạn thần kinh, dị tật ống thần kinh (gây nứt đốt sống), thoát vị não và màng não hoặc thai không có hộp sọ. Những dị tật này không chỉ ảnh hưởng khả năng vận động mà còn đe dọa cả cuộc sống và chất lượng sống của trẻ sau khi chào đời.

Bên cạnh đó, cúm ở mẹ có thể gây ra những phản ứng nguy hiểm cho thai kỳ. Sốt cao kết hợp với độc tính của virus có thể kích thích tử cung co bóp, làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Đặc biệt, giai đoạn 3 tháng giữa và cuối thai kỳ mang đến nguy cơ lớn hơn khi bệnh cúm có thể dễ dàng dẫn đến viêm phổi nặng.

Viêm phổi trong thai kỳ không chỉ gây suy hô hấp mà còn đẩy người mẹ vào tình trạng nguy kịch, với tỷ lệ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời. Có những trường hợp bác sĩ phải can thiệp mổ bắt con sớm để cứu thai phụ, nhưng điều này đồng thời khiến trẻ sinh non với những thách thức sức khỏe lớn lao phía trước.

Một mối nguy khác đến từ virus cúm là khả năng kích hoạt phản ứng viêm mạnh trong cơ thể mẹ bầu. Virus có thể khiến hệ miễn dịch phản ứng quá mức, dẫn đến việc cơ thể tự tấn công ngược lại các cơ quan, gây ra tình trạng nhiễm trùng huyết hoặc suy đa cơ quan – những biến chứng rất nghiêm trọng khó kiểm soát.

Sảy thai đôi khi mắc cúm A trong thai kỳ

Cúm là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, có thể xảy ra quanh năm nhưng phổ biến hơn vào mùa Đông - Xuân hoặc khi thời tiết giao mùa. Các chủng virus gây cúm thường gặp như A/H1N1, A/H3N2 và cúm B luôn tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh trên diện rộng, đặc biệt khi điều kiện môi trường lạnh hoặc độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi cho virus sinh sôi và phát triển.

Bệnh cúm vốn được xem là một căn bệnh phổ biến và tự khỏi trong vòng 2 - 7 ngày ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên, đối với phụ nữ mang thai, cúm không chỉ kéo dài hơn (đến 1 - 2 tuần) mà còn tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm không thể xem nhẹ.

Triệu chứng của bệnh cúm bao gồm sốt cao, đau đầu, ớn lạnh, đau cơ, đau khắp cơ thể, ho dữ dội, tức ngực, cảm giác khó chịu và suy nhược nghiêm trọng. Những triệu chứng này thường khiến bà bầu kiệt sức và trong nhiều trường hợp, cúm có thể dẫn tới các biến chứng đe dọa tính mạng cả mẹ lẫn thai nhi.

Điển hình, tại Viện Y học Nhiệt đới – Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) vừa qua, đã ghi nhận một trường hợp khi một thai phụ 35 tuổi (Hải Dương) mắc cúm A biến chứng sốc nhiễm khuẩn, dẫn đến sảy thai đôi ở tuần thứ 21. Đây là minh chứng rõ ràng về mức độ nghiêm trọng mà bệnh cúm có thể gây ra đối với thai phụ.

Theo bác sĩ Chính, thai phụ có nguy cơ mắc cúm ở bất kỳ thời điểm nào trong năm, với tỷ lệ gia tăng rõ rệt vào thời điểm giao mùa hoặc khi thời tiết trở lạnh. Trong môi trường độ ẩm cao, virus cúm dễ dàng lây lan nhanh chóng, và khi xâm nhập vào cơ thể phụ nữ mang thai – vốn đã suy giảm hệ miễn dịch tự nhiên, bệnh có thể tiến triển nặng hơn bình thường.

Tiêm vắc xin cúm: Lựa chọn bảo vệ toàn diện cho mẹ và bé trong thai kỳ

Tiêm vắc xin là một trong những biện pháp phòng ngừa cúm hiệu quả và chủ động nhất, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai – nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trước các bệnh truyền nhiễm. Hiện nay, Việt Nam đang lưu hành 4 loại vắc xin cúm đến từ Hà Lan, Pháp, Hàn Quốc và Việt Nam, giúp bảo vệ trước các chủng virus phổ biến như cúm A/H1N1, A/H3N2 và cúm dòng B.

Trong số đó, các loại vắc xin từ Hà Lan, Pháp và Hàn Quốc được sử dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn. Riêng loại vắc xin của Việt Nam hiện được khuyến cáo cho người trong độ tuổi từ 18 đến 60. Đây là những vắc xin an toàn, hiệu quả, đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh cúm và giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm.

Đối với phụ nữ mang thai, tiêm vắc xin cúm không chỉ bảo vệ sức khỏe của mẹ, mà còn mang lại lợi ích lớn cho con khi đã chào đời. Theo các chuyên gia, thai phụ nên tiêm phòng cúm trước và trong bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất vẫn là từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 9 – tức 3 tháng giữa và 3 tháng cuối thai kỳ. Lúc này, vắc xin sẽ truyền kháng thể thụ động qua nhau thai và sữa mẹ, giúp trẻ được bảo vệ trong những tháng đầu đời khi hệ miễn dịch còn chưa hoàn thiện.

Trong bối cảnh dịch cúm bùng phát hoặc khi thai phụ thuộc nhóm nguy cơ cao, việc tiêm phòng vắc xin cúm thậm chí có thể được thực hiện ngay cả trong 3 tháng đầu thai kỳ, mặc dù cần có sự tư vấn kỹ lưỡng từ bác sĩ. Điều quan trọng là phụ nữ mang thai cần tuyệt đối tuân thủ các khuyến nghị y tế để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu.

Với trẻ em, việc tiêm phòng cúm cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi chưa từng tiêm cúm cần được tiêm hai mũi đầu tiên cách nhau ít nhất một tháng. Trong khi đó, trẻ từ 9 tuổi trở lên và người lớn chỉ cần một mũi tiêm mỗi năm. Việc tiêm nhắc lại hàng năm là bắt buộc để cập nhật các chủng virus cúm mới nhất theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và để củng cố miễn dịch đã giảm sau các lần tiêm trước.

Tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc hiện đang cung ứng đầy đủ các loại vắc xin cúm cho trẻ em và người lớn, kể cả phụ nữ mang thai. 100% vắc xin nhập khẩu chính hãng, chất lượng cao; bảo quản trong hệ thống kho lạnh chất lượng quốc tế, đạt chuẩn GSP; quy trình tiêm chủng an toàn được thực hiện bởi các bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, 100% có đầy đủ chứng chỉ An toàn tiêm chủng của Bộ Y tế; nhân viên y tế được đào tạo chuyên nghiệp, dịch vụ Khách hàng thân thiện, tận tâm với mức giá hợp lý, luôn bình ổn và nhiều ưu đãi.

Bên cạnh việc tiêm phòng, thai phụ cần thực hiện thêm nhiều biện pháp khác để phòng bệnh hiệu quả. Tránh tiếp xúc với người mắc cúm, đeo khẩu trang khi ra đường, hạn chế đến nơi đông người và rửa tay thường xuyên là những gợi ý hữu ích để giảm nguy cơ lây nhiễm. Chế độ ăn giàu dinh dưỡng, uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý và tránh căng thẳng cũng là những yếu tố quan trọng để tăng cường sức đề kháng. Đồng thời, việc giữ tinh thần lạc quan, duy trì vận động nhẹ nhàng sẽ giúp tăng cường thể trạng, giúp mẹ bầu khỏe mạnh hơn trong suốt thai kỳ.

Nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ cúm như sốt, ho, mệt mỏi hoặc đau nhức cơ thể, thai phụ cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc chậm trễ trong điều trị không chỉ khiến bệnh trở nặng mà còn làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng cả mẹ và thai nhi.

Tiêm phòng vắc xin cúm và tuân thủ các nguyên tắc phòng bệnh là "chìa khóa vàng" để bảo vệ sức khỏe toàn diện cho mẹ và bé. Việc chủ động phòng ngừa không chỉ giúp hạn chế những rủi ro do bệnh cúm gây ra mà còn tạo nền tảng vững chắc cho một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.