Cách trị cảm cúm đau họng như thế nào? Biểu hiện và nguyên nhân

Trị cảm cúm đau họng đúng cách không chỉ giúp làm dịu nhanh các triệu chứng như sốt, ho, nghẹt mũi, rát họng mà còn góp phần rút ngắn thời gian bệnh, giảm nguy cơ biến chứng và hạn chế lây lan trong cộng đồng. Bên cạnh việc dùng thuốc theo chỉ định, người bệnh nên kết hợp các biện pháp hỗ trợ phù hợp để cải thiện thể trạng, tăng cường miễn dịch và phục hồi sức khỏe bền vững.

Triệu chứng cảm cúm đau họng

Cúm và cảm lạnh đều là các bệnh lý hô hấp rất phổ biến, đặc biệt vào các thời điểm khí hậu lạnh của mùa Đông hoặc giai đoạn giao mùa thời tiết thất thường. Trong khi cảm lạnh do nhiều loại virus, vi khuẩn, vi nấm… khác nhau gây ra, phổ biến nhất là rhinovirus thì cúm là bệnh lý hô hấp do virus cúm (influenza virus) gây ra với các triệu chứng nghiêm trọng hơn cảm lạnh và thường xuất hiện đột ngột.

Triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm sốt cao đột ngột, đau họng, ho khan, nghẹt mũi và mệt mỏi toàn thân. Đặc biệt, khi cúm kèm theo đau họng, người bệnh sẽ cảm nhận sự khó chịu rõ rệt khi nuốt, cảm giác rát hoặc ngứa cổ họng, thậm chí là viêm đỏ và sưng tấy. Đau họng trong cúm có thể đi kèm với ho khan hoặc ho có đờm, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và khó chịu, ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và giao tiếp.

Ngoài những triệu chứng trên, bệnh nhân còn có thể gặp phải các dấu hiệu khác như đau đầu, đau cơ, ớn lạnh và mệt mỏi kéo dài. Cúm kèm đau họng có thể kéo dài từ vài ngày đến một tuần, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm xoang hay thậm chí là suy giảm chức năng miễn dịch. Do đó, việc nhận diện triệu chứng sớm và áp dụng phương pháp điều trị hợp lý ngay từ khi khởi phát là vô cùng quan trọng để tránh những biến chứng không mong muốn.

Có thể bạn quan tâm: Cảm cúm đau đầu làm gì để nhanh khỏi?

Nguyên nhân gây đau họng cảm cúm

Đau họng trong cúm là một triệu chứng phổ biến và có thể do nhiều yếu tố kết hợp gây ra. Cúm do virus influenza gây ra, khi virus xâm nhập vào cơ thể sẽ chủ yếu ảnh hưởng đến các bộ phận của đường hô hấp trên, bao gồm họng. Việc đau họng trong cúm có thể được giải thích qua các cơ chế sau:

• Viêm nhiễm do virus influenza: Virus cúm xâm nhập vào các tế bào biểu mô của niêm mạc họng, gây ra tình trạng viêm nhiễm. Quá trình này làm tổn thương các tế bào niêm mạc, kích thích sự sản xuất các cytokine gây viêm, như interleukin-6 và TNF-alpha, dẫn đến sưng tấy và cảm giác đau rát tại vùng họng.
• Phản ứng viêm toàn thân: Cúm không chỉ ảnh hưởng riêng tới vùng họng mà còn gây viêm nhiễm ở nhiều cơ quan khác nhau. Khi cơ thể phản ứng với sự xâm nhập của virus, các chất gây viêm sẽ được phóng thích vào máu, làm tăng mức độ viêm toàn thân. Quá trình này ảnh hưởng trực tiếp đến niêm mạc họng, khiến tình trạng đau họng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Sự gia tăng chất nhầy: Cúm gây ra sự gia tăng sản xuất chất nhầy tại các mô niêm mạc hô hấp, đặc biệt là ở vùng họng. Chất nhầy này không chỉ gây cảm giác vướng víu trong họng mà còn là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển, góp phần làm tăng tình trạng viêm và đau họng.
• Ho và kích thích cơ học: Ho là triệu chứng đi kèm phổ biến khi bị cúm, và việc ho liên tục có thể gây kích thích cơ học trực tiếp lên niêm mạc họng, làm tổn thương mô mềm tại khu vực này. Điều này khiến họng bị đau rát và tăng mức độ khó chịu. Đồng thời, ho cũng có thể dẫn đến khô họng, làm cho cảm giác đau càng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tăng độ nhạy cảm thần kinh: Khi bị viêm nhiễm, các dây thần kinh tại họng sẽ trở nên nhạy cảm hơn, dẫn đến cảm giác đau dữ dội, ngay cả khi có những kích thích nhẹ như nuốt nước bọt hoặc ăn uống. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với viêm nhiễm, giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tiếp tục xâm nhập của virus hoặc vi khuẩn.
• Kéo dài viêm nhiễm: Nếu tình trạng cúm không được điều trị kịp thời hoặc không đúng cách, viêm họng có thể kéo dài, dẫn đến viêm mạn tính và làm tổn thương các mô mềm trong họng. Điều này làm cho triệu chứng đau họng không chỉ kéo dài mà còn có thể trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian.

Diễn biến của bệnh cảm cúm đau họng

Diễn biến của bệnh cảm cúm đau họng có thể xảy ra nhanh chóng và kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy vào mức độ nghiêm trọng và cách thức điều trị. Một đợt cúm thường diễn ra theo các giai đoạn sau:

• Ngày 1 - 3: Triệu chứng khởi phát thường rất đột ngột kèm sốt cao, nhức đầu, đau cơ và cảm giác yếu cơ. Cùng với đó, các triệu chứng hô hấp như ho khan, đau họng và đôi khi nghẹt mũi xuất hiện rõ rệt. Đây là giai đoạn cơ thể bắt đầu phản ứng với sự xâm nhập của virus, khiến hệ miễn dịch kích hoạt và gây ra các dấu hiệu viêm nhiễm.
• Ngày 4: Sốt và các triệu chứng đau nhức cơ có xu hướng giảm bớt. Tuy nhiên, các triệu chứng về hô hấp, đặc biệt là khản tiếng, ho, đau họng và cảm giác khô họng trở nên rõ rệt hơn. Cảm giác khó chịu ở ngực có thể xuất hiện, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, thậm chí có thể cảm thấy chán nản và thiếu sức sống. Đây là giai đoạn cơ thể đang tiếp tục đối phó với virus, đồng thời triệu chứng ho có thể trở nên dữ dội hơn.
• Ngày 8 và sau đó: Các triệu chứng cúm ban đầu như sốt và đau nhức cơ sẽ giảm dần. Tuy nhiên, ho và mệt mỏi có thể kéo dài từ một đến hai tuần hoặc lâu hơn, tùy thuộc vào sức đề kháng của mỗi người. Trong một số trường hợp, triệu chứng đau họng và ho có thể kéo dài và khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu. Nếu không được chăm sóc đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng hô hấp nghiêm trọng. (2)

Khi nào cần đến gặp bác sĩ khi bị cảm cúm đau họng?

Khi bị cảm cúm đau họng, mặc dù phần lớn các triệu chứng sẽ tự giảm sau vài ngày, nhưng trong một số trường hợp, việc thăm khám bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo tình trạng bệnh không diễn biến xấu hoặc gây ra biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời:

• Sốt cao và kéo dài: Nếu sốt trên 39°C và không giảm sau khi sử dụng thuốc hạ sốt, hoặc kéo dài hơn ba ngày, cần được kiểm tra để xác định nguyên nhân và phương pháp điều trị phù hợp.
• Khó thở hoặc đau ngực: Khi cảm thấy tức ngực hoặc khó thở, đây có thể là dấu hiệu của viêm phổi hoặc các vấn đề hô hấp khác, đòi hỏi sự can thiệp y tế ngay lập tức.
• Ho kéo dài hoặc nghiêm trọng: Ho không giảm sau hai tuần, kèm theo đau ngực hoặc thở khò khè, có thể cho thấy bệnh tiến triển theo hướng nghiêm trọng, cần được đánh giá bởi bác sĩ.
• Mệt mỏi và suy nhược nghiêm trọng: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, chóng mặt, hoặc khó tỉnh táo là những triệu chứng cần được kiểm tra để tránh các rủi ro về sức khỏe nghiêm trọng.
• Đau họng dữ dội hoặc khó nuốt: Nếu đau họng kéo dài, sưng tấy nghiêm trọng hoặc gặp khó khăn khi nuốt, đó có thể là dấu hiệu của viêm amidan hoặc nhiễm trùng họng do vi khuẩn.
• Triệu chứng nặng thêm hoặc dấu hiệu mới: Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn mửa hoặc thay đổi tâm trạng (lú lẫn), đây có thể là dấu hiệu của biến chứng nghiêm trọng và cần được bác sĩ thăm khám ngay.
• Người có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch yếu: Các đối tượng như người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh lý mãn tính hoặc suy giảm miễn dịch cần được theo dõi và điều trị kịp thời, vì họ dễ gặp phải các biến chứng nguy hiểm khi mắc cúm.

Cách trị cảm cúm đau họng hiệu quả và an toàn

Cảm cúm đau họng là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến, đặc biệt vào mùa lạnh hoặc khi dịch bệnh lây lan. Điều trị cảm cúm đau họng đúng cách không chỉ giúp giảm thiểu triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, đồng thời bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Việc kết hợp các phương pháp điều trị khoa học, hỗ trợ tại nhà và phòng ngừa qua tiêm vắc xin sẽ giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng và bền vững.

1. Cách điều trị cảm cúm đau họng

Cúm thường do virus gây ra, vì vậy việc trị cảm cúm đau họng chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng và hỗ trợ hệ miễn dịch của cơ thể. Các loại thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen được sử dụng để giảm đau nhức cơ thể và hạ sốt. Để giảm ho và làm dịu cổ họng, các loại thuốc giảm ho hoặc long đờm có thể được chỉ định.

Ngoài thuốc, người bệnh cần lưu ý không tự ý sử dụng kháng sinh, bởi loại thuốc này không có tác dụng với virus cúm. Kháng sinh chỉ được sử dụng trong trường hợp có nhiễm khuẩn thứ phát, như viêm họng do vi khuẩn. Việc sử dụng kháng sinh phải tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và hiện tượng kháng thuốc.

Xem thêm: Cách trị cúm tại nhà an toàn và hiệu quả.

2. Hỗ trợ và chăm sóc người bị bệnh cảm cúm tại nhà

Chăm sóc tại nhà là yếu tố quan trọng giúp người bệnh cúm phục hồi nhanh chóng. Đầu tiên, người bệnh cần giữ ấm cơ thể, đặc biệt là cổ họng, vì điều này sẽ giúp làm giảm triệu chứng đau rát và viêm nhiễm. Uống nước ấm, trà thảo dược hoặc nước muối ấm là những biện pháp hiệu quả để giảm khô họng và làm dịu cơn ho.

Ngoài ra, việc cung cấp đủ nước cho cơ thể rất quan trọng, vì nó giúp duy trì độ ẩm cho niêm mạc họng, hỗ trợ quá trình phục hồi và làm loãng đờm, giảm ho. Người bệnh cũng cần nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc quá sức, giúp cơ thể có thời gian phục hồi.

Súc miệng bằng nước muối ấm là một biện pháp hữu ích khác, giúp giảm viêm và kháng khuẩn nhẹ, từ đó giảm triệu chứng đau họng. Không gian sống cũng cần được thông thoáng, vệ sinh sạch sẽ, tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng hoặc khói thuốc, giúp đường hô hấp không bị kích ứng.

Cách phòng ngừa cúm đau họng an toàn

Phòng ngừa cúm là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt đối với những nhóm người có nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi, hoặc người mắc bệnh nền:

• Giữ vệ sinh cá nhân tốt: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, nhất là sau khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với bề mặt công cộng.
• Đeo khẩu trang khi cần thiết: Sử dụng khẩu trang tại nơi đông người, môi trường khép kín hoặc khi tiếp xúc với người có dấu hiệu bệnh.
• Hạn chế tiếp xúc gần với người đang nhiễm bệnh: Giữ khoảng cách an toàn, tránh dùng chung đồ dùng cá nhân.
• Giữ ấm cơ thể, nhất là vùng cổ họng và mũi: Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, mặc ấm khi ra ngoài trời lạnh.
• Tăng cường dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý: Ăn đủ chất, ngủ đủ giấc, uống nhiều nước, hạn chế stress để tăng cường hệ miễn dịch.
• Vệ sinh không gian sống, làm việc thông thoáng: Thường xuyên lau dọn, mở cửa để lưu thông không khí, giảm tồn lưu mầm bệnh.
• Tập luyện thể dục đều đặn: Giúp cải thiện thể trạng, tăng sức đề kháng tự nhiên cho cơ thể.
• Chủ động tiêm vắc xin cúm định kỳ mỗi năm: Đây là biện pháp phòng bệnh chủ động, an toàn và hiệu quả nhất, giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc cúm cũng như các biến chứng nguy hiểm liên quan đến đường hô hấp. Vắc xin đặc biệt cần thiết cho người lớn tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.

Hiện, Việt Nam đang cấp phép và lưu hành 4 loại vắc xin cúm. Trong đó, có 3 loại vắc xin cúm tứ giá là Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac Tetra (Hà Lan), GC FLU Quadrivalent (Hàn Quốc) phòng ngừa 4 chủng virus cúm bao gồm 2 chủng virus cúm A (H1N1, H3N2) và 2 chủng virus cúm B (Yamagata, Victoria). Cùng với đó là một loạt vắc xin cúm tam giá là Ivacflu-S (Việt Nam), cung cấp khả năng phòng ngừa 3 chủng virus cúm, bao gồm: A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata hoặc B/Victoria.

Nội dung	Vaxigrip Tetra (Pháp)	Influvac Tetra (Hà Lan)	GCFlu Quadrivalent  (Hàn Quốc)	Ivacflu-S (Việt Nam)
Độ tuổi nhỏ nhất	6 tháng tuổi	6 tháng tuổi	6 tháng tuổi	6 tháng tuổi
Độ tuổi lớn nhất	Không giới hạn	Không giới hạn	Không giới hạn	Không giới hạn
Phác đồ/ Lịch tiêm	Vắc xin Vaxigrip Tetra 0,5 ml dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa tiêm cúm có lịch tiêm 2 mũi: Mũi 1: lần tiêm đầu tiên. Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 4 tuần và tiêm nhắc hàng năm. Từ 9 tuổi trở lên: Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hàng năm. Lưu ý: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo chỉ cần tiêm nhắc lại vắc xin cúm hàng năm, luôn cách tối thiểu 12 tháng so với mũi trước.	Vắc xin Influvac Tetra 0.5 ml dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa tiêm cúm có lịch tiêm 2 mũi:  Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.  Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 4 tuần và tiêm nhắc hàng năm. Từ 9 tuổi trở lên: Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hằng năm. Lưu ý: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo chỉ cần tiêm nhắc lại vắc xin cúm hàng năm, luôn cách tối thiểu 12 tháng so với mũi trước.	Trẻ từ 6 tháng đến 9 tuổi: Lịch tiêm 2 mũi: Mũi 1: lần tiêm đầu tiên Mũi 2: một tháng sau mũi 1 Trẻ từ 9 tuổi trở lên và người lớn: Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hằng năm. Lưu ý: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo chỉ cần tiêm nhắc lại vắc xin Cúm hàng năm, luôn cách tối thiểu 12 tháng so với mũi trước.	Trẻ từ 6 tháng đến 35 tháng tuổi chưa tiêm vắc xin cúm, tiêm 2 mũi (liều 0,25 ml): Mũi 1: lần tiêm đầu tiên Mũi 2: một tháng sau mũi 1 Sau đó tiêm nhắc lại 1 mũi hàng năm. Trẻ từ 36 tháng đến 8 tuổi chưa tiêm vắc xin cúm, tiêm 2 mũi (liều 0,5 ml): Mũi 1: lần tiêm đầu tiên Mũi 2: một tháng sau mũi 1 Sau đó tiêm nhắc lại 1 mũi hàng năm. Trẻ từ 9 tuổi trở lên và người lớn: Tiêm 01 mũi (liều 0,5 ml). Sau đó tiêm nhắc lại hàng năm.
Đăng ký tiêm				LIÊN HỆ HOTLINE: 028 7102 6595

Các câu hỏi thường gặp

1. Có nên uống thuốc kháng sinh khi bị cảm cúm kèm đau họng không?

Khi bị cúm kèm đau họng, nhiều người có xu hướng tự ý sử dụng kháng sinh với hy vọng làm giảm nhanh chóng các triệu chứng, nhưng điều này là không cần thiết và có thể gây hại. Cúm do virus gây ra và kháng sinh chỉ có tác dụng đối với nhiễm trùng do tác nhân vi khuẩn. Vì vậy, việc dùng kháng sinh trong trường hợp cúm không chỉ không mang lại hiệu quả mà còn có thể dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn và làm tăng nguy cơ kháng thuốc.

Các triệu chứng cúm như ho, đau họng, sổ mũi và sốt do virus gây ra thường tự khỏi sau vài ngày hoặc vài tuần mà không cần can thiệp bằng kháng sinh. Trong trường hợp này, việc sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen là đủ để kiểm soát triệu chứng, giảm đau và hạ sốt. Ngoài ra, súc miệng nước muối ấm và các loại thuốc giảm ho cũng giúp làm dịu cổ họng, giảm cảm giác khó chịu.

Tuy nhiên, nếu người bệnh xuất hiện dấu hiệu nhiễm khuẩn thứ phát, chẳng hạn viêm họng do vi khuẩn hoặc viêm phổi, bác sĩ có thể chỉ định dùng kháng sinh sau khi thăm khám và đánh giá kỹ lưỡng tình trạng lâm sàng.

2. Cách phân biệt tình trạng đau họng do cúm và do viêm họng như thế nào?

Khi bị đau họng, nhiều người thường bối rối không biết liệu nguyên nhân có phải là do cúm hay viêm họng do vi khuẩn. Mặc dù cả 2 bệnh đều gây ra triệu chứng đau họng, nhưng chúng lại có những đặc điểm khác nhau về nguyên nhân, diễn biến và mức độ nghiêm trọng. Việc phân biệt đúng tình trạng bệnh là rất quan trọng để xác định phương pháp điều trị hiệu quả:

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề trị cảm cúm đau họng, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.

Trị cảm cúm đau họng không chỉ dừng lại ở giảm triệu chứng mà cần xử lý đúng nguyên nhân, chăm sóc toàn diện và chủ động phòng ngừa. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối tránh lạm dụng kháng sinh, kết hợp tăng cường miễn dịch qua dinh dưỡng, nghỉ ngơi, vận động và giữ vệ sinh. Quan trọng nhất, tiêm vắc xin cúm hàng năm năm là giải pháp phòng bệnh hiệu quả, đặc biệt khi các bệnh hô hấp đang gia tăng.