Bác sĩ cảnh báo các phương pháp dân gian chữa Zona thần kinh sai lầm

Zona thần kinh là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm điển hình bởi các cơn đau được mô tả như có gai nhọn đâm xuyên qua da, bị bỏng nước sôi, bị dao đâm hay lửa thiêu đốt. Thậm chí nhiều người còn mô tả cơn đau zona thần kinh còn nặng nề hơn cơn đau của người phụ nữ trong quá trình sinh đẻ, có thể kéo dài dai dẳng trong suốt nhiều tháng, nhiều năm. Nhiều người điều trị zona thần kinh bằng các phương pháp dân gian truyền miệng như đắp lá, kiêng tắm rửa…, không chỉ không thuyên giảm mà còn gây nhiễm trùng da, viêm hạch cùng nhiều biến chứng, di chứng nghiêm trọng khác.

Cô Nguyễn Thị Thọ ngụ tại TP.HCM cho biết, cô từng bị zona thần kinh hơn 1 năm nay, đã chạy chữa rất nhiều bệnh viện nhưng vẫn không khỏi. Thậm chí, trước đây cô từng dùng nhiều phương pháp dân gian để điều trị như dùng mực tàu khoanh vùng sang thương nhưng vẫn không khỏi. Khi biết cô sử dụng biện pháp dân gian như vẽ mực tàu, con của cô là bác sĩ đã trách cô không điều trị bằng phương pháp y học chính quy, may mà bệnh không tiến triển nặng và nhiễm trùng thương tổn.

Thực tế, cô Thọ không phải là người duy nhất điều trị zona thần kinh bằng phương pháp dân gian. Tại Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh TP.HCM, trung bình mỗi tháng bệnh viện tiếp nhận khoảng 80 ca bệnh zona thần kinh và 15 - 20% trường hợp trong số đó bị biến chứng do tự chữa bằng các mẹo vặt dân gian như đắp lá cây, đi phán, vẽ khoán bằng chân nhang hoặc cuống trầu vẽ vòng quanh khu vực zona. Hay còn có trường hợp nhai nát hạt đậu xanh, đọt mướp đắng, thoa mật ong, thoa tỏi, dầu gió, lấy kim, gai đâm vỡ mụn nước...

Bà Mai, 62 tuổi, ngụ tại Bình Dương nhập viện trong tình trạng cổ nổi nhiều hạch, vùng rộp zona thần kinh lan rộng, mụn nước vỡ, rỉ dịch, nhiều mủ vàng, mắt phải sưng húp giảm tầm nhìn, da bỏng rát như xát ớt. Từ thái dương đến mi mắt trên, trán và đỉnh đầu sưng tấy viêm đỏ, phù nề, mụn mủ, mài mủ vàng, nhiều ổ loét rải rác và đau nhiều. Bác sĩ cho biết bà Mai bị zona biến chứng nhiễm trùng da, viêm hạch thứ phát do đắp các loại lá. hạt. Được biết, trước đó thay vì đi khám ngay khi có dấu hiệu zona thần kinh, bà lại nghe lời hàng xóm chữa zona bằng cách nhai nát hỗn hợp lá trầu, cau, thuốc lào, vôi rồi đắp lên vùng phồng rộp, kết hợp cùng vẽ khoán.

Một trường hợp khác là ông Hùng, 46 tuổi, tại Vũng Tàu nhập viện điều trị do biến chứng tự điều trị zona. Khi có dấu hiệu các nốt mụn nước ở bẹn ông tự mua thuốc bôi, thuốc uống trị viêm da do nọc độc kiến ba khoang. Trị không đúng khiến bệnh chẳng những không đỡ mà còn trợt, loét diện rộng, nhiễm trùng và đau khiến ông không thể đi lại.

Trên đây chỉ là hai trong số nhiều ca bệnh biến chứng do điều trị zona thần kinh theo các mẹo vặt dân gian hay tự ý mua thuốc điều trị tại nhà. Theo các chuyên gia, hiện chưa có bất kỳ cơ sở khoa học nào chứng minh có thể chữa zona thần kinh bằng cách đắp lá hay dùng mẹo dân gian. Thậm chí, bụi bẩn trong các loại lá, vi khuẩn trong nước bọt khi nhai lá có thể xâm nhập vào vết thương khiến bệnh nặng hơn, nguy cơ nhiễm trùng thứ cấp nghiêm trọng, nhiều trường hợp hoại tử da, mô. Tình trạng này không chỉ làm nặng thêm tổn thương da mà còn ảnh hưởng lớn đến tâm lý người bệnh, đồng thời gây nguy cơ nhiễm trùng lan ra toàn thân, dẫn đến nhiễm trùng máu nếu không được xử lý kịp thời.

Một trong những biến chứng phổ biến nhất của zona là đau dây thần kinh sau zona, đặc biệt xuất hiện ở những người trên 50 tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch suy giảm. Cơn đau thường dữ dội, có thể gây ra co giật và kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm sau khi bệnh zona đã khỏi. Những cơn đau thần kinh sau zona này thường tập trung tại vùng da bị tổn thương ban đầu, thường là xung quanh nửa bên thân người, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống, giấc ngủ và tinh thần của người bệnh. Việc điều trị thường bao gồm thuốc giảm đau và các liệu pháp như từ trường.

Một biến chứng nghiêm trọng khác là viêm não và viêm màng não, có thể xảy ra nếu zona tấn công tại vùng quanh tai. Vùng ống tai có cấu tạo đặc biệt, thông với não bộ và có nhiều dây thần kinh, làm tăng nguy cơ lây lan của virus. Dù nguy hiểm, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, biến chứng có thể hồi phục hoàn toàn. Trong trường hợp điều trị muộn hoặc điều trị bằng các phương pháp kém khoa học, truyền miệng theo dân gian thì các di chứng nặng nề như liệt, động kinh hoặc thậm chí tử vong hoàn toàn có thể xảy ra.

Zona cũng có thể gây liệt một phần cơ mặt do tác động lên dây thần kinh số VII. Triệu chứng này có thể biểu hiện qua việc mất khả năng cử động hoặc biểu cảm trên phần mặt bị ảnh hưởng. Dù một số trường hợp có thể phục hồi, nhưng cũng có thể kéo dài vĩnh viễn nếu không điều trị đúng cách.

Zona thần kinh không được điều trị đúng cách và kịp thời cũng có thể gây rối loạn cảm giác da và những vấn đề nghiêm trọng về thị lực nếu virus tấn công gần hoặc bên trong mắt. Các triệu chứng có thể bao gồm mất cảm giác, châm chích da và giảm thị lực, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa.

Đặc biệt, zona thần kinh vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu và dứt điểm, các phương pháp điều trị hiện nay chỉ tập trung vào việc hỗ trợ điều trị, ức chế sự hoạt động của virus bằng thuốc kháng siêu vi, giúp giảm thiểu triệu chứng. Theo đó, để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, biến chứng và di chứng nguy hiểm do bệnh gây ra, phòng bệnh chủ động bằng vắc xin là phương pháp tốt nhất.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã phê duyệt sử dụng vắc xin zona thần kinh vào tháng 5/2024. Đến tháng …/2024, Hệ thống tiêm chủng VNVC đã chính thức đưa về Việt Nam, ra mắt và triển khai tiêm đầu tiên cho người dân toàn quốc tại hàng trăm trung tâm VNVC toàn quốc. Vắc xin phòng zona thần kinh Shingrix (GSK) cung cấp khả năng tạo đáp ứng miễn dịch mạnh và kéo dài, chống lại sự tái kích hoạt của virus Varicella Zoster (VZV). Qua nhiều kết quả nghiên cứu lâm sàng cho thấy, vắc xin Shingrix có hiệu lực phòng bệnh cao đến 97,2% ở nhóm ≥50 tuổi, giảm biến chứng đau thần kinh sau zona ở nhóm người ≥70 tuổi đến 89%.

Vắc xin được chỉ định cho người lớn từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị…). Trong đó, người từ 50 tuổi trở lên sẽ tiêm 2 mũi cách nhau 2 tháng. Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng.

Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
• Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• IOS (iPhone, iPad…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
• Android (Oppo, Samsung, Sony…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY

Bệnh zona thần kinh nếu không được điều trị đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, vô cùng nguy hiểm cho bệnh nhân. Các chuyên gia khuyến cáo, khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh zona thần kinh, người bệnh nên đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám và chỉ định điều trị, không tự ý điều trị tại nhà theo các phương pháp dân gian chưa được xác thực.

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ