Chó con có bị dại không? 5 biểu hiện cảnh báo sớm không nên bỏ qua

Nhiều người cho rằng chó con hay chó mới sinh cắn người thường không nguy hiểm, vì chó chưa có nguy cơ mắc bệnh dại như chó trưởng thành. Thực tế chó con có bị dại không? Nếu bị chó con cắn chảy máu có cần tiêm ngừa dại không? Chuyên gia từ Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

Chó con có bị dại không?

Với chó con, nguy cơ nhiễm bệnh dại so với chó trưởng thành là như nhau. Ngay cả với những chú chó mới sinh, đang bú sữa mẹ vẫn có nguy cơ mắc bệnh dại do lây truyền từ mẹ… Thực tế, tất cả các loài động vật như chó, mèo, dơi, chuột... đều có nguy cơ mắc bệnh dại không phân chủng loại, kích thước và độ tuổi.

Do đó, dù bị chó con cào, cắn hay liếm lên vết thương hở, nguy cơ lây nhiễm virus dại vẫn tồn tại, nạn nhân cần được theo dõi chó thường xuyên trong ít nhất 10 ngày, đồng thời đến ngay cơ sở tiêm ngừa gần nhất để được bác sĩ đánh giá mức độ vết thương, tình trạng con vật… để quyết định tiêm tiêm huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng dại và các hướng dẫn chăm sóc vết thương phù hợp.

1. Khả năng mắc bệnh dại ở chó con

Chó con đặc biệt là chó dưới 6 tháng tuổi rất dễ lây nhiễm dại do hệ miễn dịch yếu và chưa tiêm vắc xin. Bên cạnh đó, đặc tính của chó con thường khám phá môi trường làm tăng nguy cơ tiếp xúc virus.

Ngoài ra, chó con thường có khả năng tự vệ kém hơn, dễ bị cắn hoặc tiếp xúc với những nguồn nguy cơ cao như chó hoang hay động vật nhiễm bệnh. Nếu bị nhiễm virus, chó con sẽ phát triển bệnh dại như bất kỳ con chó trưởng thành nào.

Mặt khác, sự chăm sóc và giám sát từ chủ sở hữu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chó con. Những chú chó không được quản lý chặt chẽ sẽ có nguy cơ tiếp xúc với các nguồn lây, tăng nguy cơ mắc bệnh.

Việc tiêm vắc xin đúng lịch và đầy đủ cho chó rất quan trọng, không chỉ bảo vệ chúng mà còn ngăn chặn nguy cơ bệnh dại lan nhanh trong cộng đồng. Nên nâng cao nhận thức của chủ nuôi về khả năng mắc bệnh dại ở chó con góp phần lớn trong công tác phòng ngừa và quản lý bệnh dại, bảo vệ sức khỏe cho cả động vật và con người.

2. Các trường hợp chó con có thể nhiễm bệnh dại

Dưới đây là các trường hợp dễ làm chó con nhiễm bệnh dại mà người nuôi cần đặc biệt lưu ý:

2.1. Chó con sinh ra từ chó mẹ chưa tiêm phòng dại

Nếu chó mẹ chưa được tiêm phòng bệnh dại đầy đủ hoặc trong quá trình thai kỳ không được chăm sóc y tế, chó con sinh ra sẽ không có khả năng miễn dịch chống lại virus dại. Trong trường hợp này, chỉ cần một vết cắn, liếm hoặc tiếp xúc với nước bọt của động vật mắc bệnh dại, chó con có thể nhanh chóng bị nhiễm bệnh. Điều này đặc biệt nguy hiểm, vì virus dại có khả năng lây lan nhanh chóng qua hệ thần kinh và gây tử vong.

2.2. Tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc chó mắc bệnh dại

Chó con thường tò mò và chưa có khả năng nhận biết mối nguy hiểm, dễ tiếp xúc với các loài động vật hoang dã như dơi, cáo, chồn hoặc thậm chí các con chó, mèo khác trong khu vực có nguy cơ mắc bệnh. Nếu một con chó con bị cắn, vô tình liếm vết thương mở, hoặc tiếp xúc với nước bọt của động vật bị dại, virus dễ dàng xâm nhập vào cơ thể thông qua niêm mạc hoặc vết trầy xước.

2.3. Nhiễm trùng bệnh dại qua nước bọt và vết cắn

Virus dại có thể trú ngụ trong nước bọt của động vật nhiễm bệnh. Thông thường, chó con có thể mắc bệnh dại thông vết cắn của động vật nhiễm bệnh. Khi chó con bị cắn bởi một con vật nhiễm dại, virus từ nước bọt sẽ xâm nhập qua vết thương và nhanh chóng lan truyền vào hệ thần kinh.

2.4. Tiếp xúc qua vết thương hở

Không chỉ vết cắn, các vết thương hở trên chó con cũng là con đường tiềm năng để virus xâm nhập. Khi chó con vô tình tiếp xúc với nước bọt của động vật bị dại qua những vết thương này, nguy cơ nhiễm bệnh tăng lên đáng kể. Việc chú ý xử lý các vết thương hở và giữ chó con tránh xa môi trường nguy cơ cao là điều rất quan trọng trong việc phòng bệnh.

2.5. Chó con chưa tiêm phòng

Chó con có bị dại không? Do hệ miễn dịch của chó con chưa hoàn thiện và phần lớn chó con dưới 3 tháng tuổi rất ít khi được tiêm phòng đầy đủ, nguy cơ nhiễm bệnh dại ở đối tượng này cao hơn nhiều so với chó trưởng thành.

Tiêm vắc xin phòng dại mang lại hiệu quả phòng bệnh cao cho chó con, được quy định bắt buộc theo khoản 1 Phụ lục 07 ban hành kèm theo Thông tư 07/2016/TT-BNNPTNT, được sửa đổi bởi Thông tư 09/2021/TT-BNNPTNT. Theo đó, Thông tư quy định về các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm phải áp dụng các biện pháp phòng bệnh bắt buộc bằng vắc xin cho vật nuôi. Đối với bệnh ở chó, mèo cần tiêm vắc xin phòng dại động vật.

Chó con chưa được tiêm phòng dại sẽ có nguy cơ cao nhiễm bệnh, từ đó có khả năng lây truyền cho con người thông qua vết cào, cắn hoặc liếm lên vùng da/niêm mạc bị thương tổn.

2.6. Sống trong khu vực có ổ dịch dại hoặc vùng có tỷ lệ tiêm phòng thấp

Những khu vực có tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại thấp ở động vật hoặc khu dân cư có ổ dịch dại lưu hành là môi trường rủi ro cao cho chó con. Ở đây, virus dại có thể tồn tại trong động vật không được tiêm phòng, lây lan qua cắn hoặc nguồn nước bọt nhiễm virus. Các nghiên cứu cho thấy virus dại có thể tồn tại một thời gian ngắn bên ngoài cơ thể, trong môi trường như bề mặt đồ vật, khiến nguy cơ lây lan càng lớn.

2.7. Chó con bị thả rông hoặc không được kiểm soát khi nuôi trong gia đình

Chó con thường có xu hướng cắn, liếm hoặc tương tác với mọi vật hoặc động vật xung quanh. Việc để chó con thả rông mà không có sự giám sát khiến chúng dễ tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh. Thậm chí, một vết cào hoặc liếm từ động vật đã nhiễm virus dại cũng đủ để gây nguy hiểm.

2.8. Lây nhiễm ngang trong môi trường xung quanh

Ngoài việc tiếp xúc trực tiếp với động vật nhiễm bệnh, chó con cũng có khả năng bị nhiễm virus dại qua các hình thức lây nhiễm gián tiếp, chẳng hạn như tiếp xúc với ổ chuồng, đồ chơi, nước hoặc thức ăn bị nhiễm virus từ nước bọt hoặc các chất tiết của động vật mắc bệnh. Dù trường hợp này hiếm, nhưng không nên loại trừ nguy cơ.

Vì sao chó con dễ mắc bệnh dại hơn chó trưởng thành

Chó con dễ mắc bệnh dại hơn chó trưởng thành là do yếu tố sinh lý và hành vi đặc trưng. Về yếu tố sinh lý, hệ miễn dịch của chó con chưa hoàn thiện, khiến chúng dễ nhiễm bệnh khi tiếp xúc virus dại đặc biệt là những chú chó con chưa tiêm ngừa. Khác với chó trưởng thành, hệ miễn dịch của chó con chưa sản sinh đủ kháng thể chống lại virus, đặc biệt khi chúng chưa tiêm phòng đầy đủ.

Chó con còn có xu hướng khám phá môi trường xung quanh bằng việc ngửi, cắn các vật lạ. Trong khi đó, chó trưởng thành đã hình thành thói quen an toàn hơn, tránh xa các loài động vật hoang dã và các tác nhân có nguy cơ lây bệnh. Điều này có nghĩa rằng, chó con có nhiều khả năng tiếp xúc với động vật mang virus dại mà không nhận thức được nguy hiểm.

Thêm vào đó, việc giáo dục và giám sát có thể ảnh hưởng nhiều đến chó con. Chó con thường không được quản lý chặt như chó trưởng thành, do đó chúng có nguy cơ tiếp xúc với động vật hoang dã cao hơn. Những yếu tố này kết hợp tạo nên bối cảnh khiến chó con có nguy cơ mắc bệnh dại cao hơn chó trưởng thành.

Chó con bị dại có biểu hiện gì?

Để nhận biết chó con mắc bệnh dại, cần căn cứ vào một số dấu hiệu sau.

1. Đầu tiên là sự thay đổi thái độ và hành vi của chó. Khi mắc bệnh dại, chó con thường bắt đầu mất kiểm soát về hành vi, thái độ trở nên bất thường. Ngoài ra, chó con sẽ trở nên hung hãn hơn, có xu hướng cắn xé mọi thứ xung quanh.
2. Chó con bị dại đôi lúc chúng cũng sẽ sợ hãi, yếu đuối và ngủ nhiều hơn bình thường. Đây là lúc nước bọt của chúng có thể chứa virus gây bệnh dại, nguy hiểm cho con người nếu không may tiếp xúc với vết thương hở/ niêm mạc hoặc bị cào, cắn.
3. Chó con bị dại thường thay đổi thói quen ăn uống. Chúng có thể ăn hoặc uống những thứ kỳ lạ, hoặc ăn uống không bình thường. Nếu hàm của chó bị liệt, chúng sẽ không muốn ăn các thức ăn chứa đạm, thay vào đó có thể gặm cắn bìa giấy, gậy hay nói chung là các vật liệu không ăn được.
4. Chó bị dại cũng có thể bị rụng lông, khô da.
5. Chó bị dại nếu không được phát hiện, về lâu dài có thể xuất hiện các dấu hiệu thần kinh như co giật, run rẩy, nôn. Chó có thể chảy dãi, nhiều bọt mép, mắt lừ đừ, sợ ánh sáng mặt trời, sợ gió và thường xuyên hành động mất kiểm soát.

Cách phòng dại cho chó con

Để phòng ngừa dại cho chó con, việc tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch rất quan trọng. Tiêm vắc xin phòng dại cần bắt đầu khi chó con đủ 12 tuần tuổi, tiếp theo là mũi nhắc lại sau 1 năm và các mũi nhắc định kỳ theo quy định của cơ sở thú y. Việc tiêm phòng vắc xin không chỉ giúp chó con phát triển hệ miễn dịch mạnh mẽ chống virus dại mà còn giúp bảo vệ cộng đồng trước nguy cơ lây nhiễm. Ngoài tiêm phòng, cần chú ý đến việc nuôi chó trong một môi trường an toàn.

Chủ nuôi nên hạn chế cho chó tiếp xúc với các động vật hoang dã, vật nuôi chưa rõ nguồn gốc, Cùng với đó, việc giáo dục và hình thành thói quen tốt cho chó con như ngăn chúng chạy theo động vật khác hay tiếp xúc với các vật nuôi chưa tiêm phòng cũng rất cần thiết để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Nên kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên cho chó, như đưa chúng đến bác sĩ thú y định kỳ để kiểm tra và tư vấn về vắc xin, dinh dưỡng và các biện pháp phòng ngừa khác. Việc giữ vệ sinh cá nhân cho chó con như thay nước uống, cho chó ăn thức ăn sạch, tắm rửa thường xuyên cũng góp phần nâng cao đề kháng cho chó. Tóm lại, xây dựng kế hoạch chăm sóc tổng thể với các biện pháp phòng bệnh cụ thể có thể bảo vệ chó khỏi bệnh dại và những mối đe dọa khác, đảm bảo sức khỏe cho chúng và cộng đồng xung quanh.

Nếu bị chó con cắn có cần tiêm phòng không?

Khi bị chó con cắn nên xử trí tuần tự theo từng bước như sau.

Đầu tiên là vệ sinh và băng bó vết thương. Khi bị chó cắn việc đầu tiên cần làm là nhanh chóng rửa sạch vết thương bằng xà phòng dưới vòi nước chảy liên tục trong ít nhất 15 phút. Sau đó sát khuẩn bằng cồn 70 độ hay dung dịch iod... nhằm giảm thiểu lượng virus dại tại nơi xâm nhập. Từ đó giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh trước khi được đưa đến bệnh viện vệ sinh và tiêm huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng dại.

Khi đến cơ sở tiêm chủng, cần thông báo đầy đủ các thông tin quan trọng cho bác sĩ như các biện pháp sơ cứu đã thực hiện, con chó đó đã được tiêm phòng hay chưa, địa điểm bị cắn có đang lưu hành dịch bệnh dại trên chó mèo hay không. Từ thông tin tổng hợp sẽ giúp bác sĩ tư vấn hướng xử trí chính xác nhất.

Lưu ý khi bị chó con cắn dù có xuất hiện biểu hiện bất thường hay không cũng cần đến các cơ sở tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn về việc tiêm phòng dại. Tiêm phòng dại được xem là biện pháp bảo vệ quan trọng, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dại xuống mức thấp nhất.

Hiện nay, tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc đang có đầy đủ các loại vắc xin phòng dại thế hệ mới, được sản xuất theo công nghệ nuôi cấy trên tế bào Vero tinh khiết với tính an toàn và hiệu quả cao, bao gồm: vắc xin phòng dại Verorab và Abhayrab, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm vắc xin phòng bệnh của hàng chục triệu trẻ em và người lớn.

100% vắc xin tại VNVC được nhập khẩu chính hãng, đảm bảo chất lượng cao; bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh (Cold Chain) đạt chuẩn GSP chất lượng quốc tế; quy trình tiêm chủng an toàn; dịch vụ Khách hàng chuyên nghiệp, tận tâm, thân thiện cùng mức giá hợp lý, luôn bình ổn, nhiều ưu đãi và đa dạng các chính sách hỗ trợ thanh toán linh hoạt, thông minh.

⇒ Tham khảo thêm: Bị chó cắn xước nhẹ ở chân có sao không? Cách xử lý an toàn

Vậy tóm lại, chó con có bị dại không? Thực tế, chó con tuy nhỏ bé nhưng không phải là "miễn nhiễm" với bệnh dại, thậm chí còn có nguy cơ cao hơn do hệ miễn dịch yếu, chưa được tiêm phòng và dễ tiếp xúc với nguồn lây. Để bảo vệ chó con và cộng đồng, chủ nuôi cần tiêm phòng đúng lịch, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tránh để cún nhỏ tiếp xúc với những nguồn nguy cơ. Bằng cách này, chúng ta không chỉ bảo vệ thú cưng yêu quý mà còn ngăn chặn hiệu quả sự lây lan của bệnh dại trong cộng đồng.