Đang tiêm HPV mà có thai có sao không? Cần làm gì?

Đang tiêm HPV mà có thai có ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi không? Mẹ nên làm gì trong tình huống này? Theo khuyến cáo từ nhà sản xuất vắc xin phòng HPV, vắc xin không khuyến cáo tiêm cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai. Nếu đang tiêm vắc xin mà phát hiện có thai, mẹ không nên quá lo lắng mà cần làm theo các bước được hướng dẫn trong bài viết sau.

Đang tiêm HPV mà có thai có sao không?

Theo dữ liệu nghiên cứu về vắc xin phòng HPV ở đối tượng phụ nữ mang thai, nếu tiêm vắc xin HPV trong thai kỳ cũng không có biểu hiện dị dạng cũng như độc tính của vắc xin đối với thai nhi. Các nghiên cứu tiêm vắc xin trên động vật cũng không cho thấy độc tính đối với sinh sản. Tuy nhiên, dữ liệu nghiên cứu trên đối tượng phụ nữ mang thai hiện vẫn còn khá hạn chế và những dữ liệu kể trên cũng không đủ để khuyến cáo tiêm HPV trong thời gian mang thai.

Cụ thể, năm 2018, một nghiên cứu của Kharbanda và cộng sự đã thu thập thông tin trên 2.800 phụ nữ mang thai từ năm 2008 đến 2014. Qua nghiên cứu các nhà khoa học phát hiện rằng 35% thai phụ đã tiêm ít nhất 1 mũi vắc xin HPV trước khi mang thai và 32% đã tiêm vắc xin trong thai kỳ. Theo kết quả nghiên cứu, không có nguy cơ sảy thai ở những phụ nữ đã tiêm vắc xin trước và trong mang thai. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêm vắc xin phòng HPV trước hoặc trong thai kỳ không làm tăng nguy cơ sảy thai.

Theo một nghiên cứu khác được tiến hành vào năm 2015 tại Costa Rica của Panagiotou và cộng sự. Trong số 7.466 phụ nữ, 3.727 người đã được tiêm 3 liều vắc xin HPV. Theo kết quả nghiên cứu, không có bất kỳ bằng chứng nào về việc tăng nguy cơ sảy thai khi tiêm vắc xin HPV trong thai kỳ.

Theo kết quả của một nghiên cứu khác vào năm 2017 trên Tạp chí Y học New England, vắc xin HPV an toàn với phụ nữ mang thai. Nghiên cứu đã chỉ rõ việc tiêm HPV tứ giá (Gardasil) trong thai kỳ không tăng nguy cơ sảy thai, dị tật bẩm sinh nghiêm trọng, sinh non, thai lưu hay trẻ sinh ra nhẹ cân.

Qua kết quả của nhiều cuộc nghiên cứu khác nhau, bao gồm 1.380.424 phụ nữ mang thai đã tiêm vắc xin HPV cho thấy việc tiêm vắc xin trong thai kỳ không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, trong tất cả các cuộc nghiên cứu trên, các nhà khoa học đều khuyến cáo nên trì hoãn tiêm chủng  HPV sau khi thai kỳ kết thúc. (1)

Cần làm gì khi đang tiêm phòng HPV mà có thai?

Vắc xin phòng HPV có hiệu quả hơn 90% trong việc phòng ngừa nguy cơ nhiễm HPV nguyên nhân dẫn đến mụn cóc sinh dục (sùi mào gà), ung thư và các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn; ung thư hầu họng và các bệnh ung thư vùng đầu, cổ và mụn cóc sinh dục cho nam, nữ.

Tại Việt Nam, vắc xin phòng HPV được chỉ định tiêm đủ 2 hoặc 3 mũi tùy loại vắc xin và thời điểm tiêm để phát huy công dụng bảo vệ tốt nhất. Tuy nhiên, trong trường hợp đang tiêm HPV mà có thai, mẹ cần bình tĩnh và xử trí như sau:

1. Tạm hoãn các mũi tiêm còn lại

Khi phát hiện bản thân mang thai, ngay lập tức cần tạm hoãn các mũi còn lại theo lịch tiêm. Mặc dù, hiện y văn thế giới vẫn chưa có báo cáo về việc các mũi tiêm HPV trong thai kỳ gây bất lợi cho sức khỏe mẹ và thai nhi, nhưng sức khỏe và sự an toàn của mẹ và thai nhi vẫn là ưu tiên hàng đầu. 

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã khuyến cáo, nên tránh tiêm vắc xin phòng HPV trong thời gian mang thai. Nếu đang tiêm vắc xin HPV mà phát hiện có thai, thì mũi tiếp theo nên được hoãn lại cho đến khi thai kỳ kết thúc. Việc hoãn tiêm các mũi tiếp theo của HPV cho đến khi kết thúc thai kỳ giúp mẹ không còn phải lo lắng đến tác động của vắc xin với thai nhi, để tinh thần mẹ luôn được thoải mái, từ đó có một thai kỳ khỏe mạnh, vượt cạn bình an.

2. Giữ bình tĩnh và liên hệ bác sĩ

Bên cạnh việc tạm hoãn các mũi vắc xin phòng HPV tiếp theo cho đến khi kết thúc thai kỳ, mẹ cần giữ một tâm lý thoải mái và đến bệnh viện chuyên khoa Sản Phụ Khoa để được bác sĩ tiến hành các bước kiểm tra cần thiết, nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi.

Trong quá trình thăm khám, mẹ cần cung cấp cho bác sĩ các thông tin về lịch sử tiêm chủng, như thời điểm tiêm vắc xin, loại vắc xin, các thông tin sức khỏe liên quan để bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe tổng thể. Từ đó, bác sĩ có thể tư vấn cho mẹ thời điểm thích hợp để tiếp tục tiêm các mũi tiếp theo sau khi sinh, nhằm đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối ưu của vắc xin.

3. Tiếp tục theo dõi thai kỳ, không cần can thiệp y tế hay đình chỉ thai

Sau khi được bác sĩ thăm khám, mẹ cần tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe của bản thân, thai kỳ, kết hợp cùng việc thăm khám thai định kỳ theo các mốc khám thai được bác sĩ chỉ định. Thông thường, các mốc khám thai quan trọng mà mẹ bầu cần nhớ có thể kể đến như:

• Từ 11 đến 13 tuần: Khám và siêu âm hình thái học quý I, nhằm đo độ mờ da gáy, tầm soát dị tật thai.
• Từ 20 đến 24 tuần: siêu âm hình thái học quý II, nhằm kiểm tra các cơ quan của trẻ có dị tật bất thường không.
• Từ 29 đến 31 tuần: siêu âm hình thái học quý III, nhằm khảo sát bất thường nào khác mới xuất hiện ở não, tim hay không.
• Từ 36 đến 37 tuần: tầm soát liên cầu khuẩn nhóm B (GBS). Nếu kết quả dương tính, bác sĩ sẽ có kế hoạch dự phòng nhiễm trùng lúc chuyển dạ.

Bên cạnh đó, tiêm vắc xin phòng HPV trong thai kỳ không cần phải can thiệp bất kỳ biện pháp y tế nào khác và cũng không nằm trong các yếu tố cân nhắc chấm dứt thai. Do đó, nếu đang tiếp HPV mà có thai, mẹ cũng không nên lo lắng về việc đình chỉ thai mà chỉ cần phối hợp cùng bác sĩ theo dõi thai kỳ thật tốt.

Vợ chồng nên lập kế hoạch tiêm chủng trước khi mang thai

Một trong những cách để ngăn ngừa việc đang tiêm HPV mà có thai là lập kế hoạch tiêm chủng trước thai kỳ, điều này giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi trước nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm, diễn biến nặng.

Trong quá trình mang thai, hệ miễn dịch của người mẹ suy giảm khi phải cùng lúc nuôi dưỡng 2 cơ thể. Nếu không được tiêm chủng trước mang thai, mẹ có khả năng mắc các bệnh truyền nhiễm trong thai kỳ, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người mẹ, thai nhi cũng có nguy cơ gặp phải  các dị tật bẩm sinh như điếc, mù, liệt, tim bẩm sinh, bại não, chậm phát triển.., nguy cơ thai chết lưu hoặc sinh non.

Đơn cử như bệnh sởi. Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ mang thai nếu không may mắc sởi có nguy cơ dị dạng thai nhi cao. Mắc sởi khi mang thai còn có thể dẫn đến sảy thai, sinh non, thai chết lưu. Bên cạnh sởi, quai bị có thể gây viêm nhiễm buồng trứng, phá hủy tế bào trứng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Virus quai bị còn có thể khiến trẻ dị tật bẩm sinh, sinh non và thai chết lưu. Nguy cơ này có thể cao hơn nếu mẹ nhiễm quai bị trong tam cá nguyệt thứ nhất và thứ ba thai kỳ.

Có đến 90% trường hợp nhiễm rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ, thai nhi sinh ra bị dị tật hoặc sảy thai. Bệnh rubella không chỉ ảnh hưởng não, tim, tai và mắt của thai nhi mà còn có thể để lại di chứng khi trẻ chào đời. Trẻ sinh ra có thể bị mù, điếc, xuất huyết dưới da hay bệnh tim bẩm sinh…

Ngoài sởi, quai bị và rubella, cúm cũng là một bệnh truyền nhiễm có khả năng gây hậu quả nặng nề cho mẹ bầu nếu mắc phải. Mẹ bầu mắc cúm có khả năng dẫn đến viêm phổi, khiến mẹ dễ bị kích thích co bóp tử cung, gây sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Các nghiên cứu cho thấy, mẹ nhiễm cúm trong thai kỳ, trẻ có thể sinh non, nhẹ cân và có tỷ lệ tử vong cao đáng kể.

Mẹ bị viêm phổi do thủy đậu có nguy cơ tử vong lên đến 40%. Nếu mắc thủy đậu trong giai đoạn đầu thai kỳ, trẻ có thể dị tật bẩm sinh. Trẻ sơ sinh mắc thủy đậu có tỷ lệ tử vong lên đến 20% nếu không được điều trị kịp thời.

Bởi những ảnh hưởng nặng nề của bệnh truyền nhiễm đến sức khỏe, tính mạng của mẹ và bé, đến khả năng học tập, tương lai và cuộc sống của trẻ, việc lên kế hoạch và tiêm chủng các mũi vắc xin cần thiết trước khi mang thai là không thể bỏ qua.

Trước mang thai, phụ nữ nên tiêm vắc xin HPV, cúm, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, viêm gan B. Trong đó, HPV tiêm theo phác đồ 0 - 2 - 6 tháng và hoàn thành trước khi mang thai 1 tháng. Vắc xin sởi - quai bị - rubella và thủy đậu tiêm 2 mũi trước mang thai 3 tháng. Vắc xin cúm nên tiêm 1 mũi và nhắc hằng năm trước mang thai 1 tháng. Nếu chưa kịp tiêm cúm trước mang thai, thai phụ có thể tiêm vắc xin vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ.

Đối với vắc xin phòng viêm gan B tiêm trước mang thai, phụ nữ cần lưu ý thực hiện các xét nghiệm trước tiêm để biết có đang nhiễm viêm gan B không và đo nồng độ kháng thể anti HBS trong máu. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính viêm gan B thì không cần tiêm vắc xin nữa. Nếu dương tính với viêm gan B thì không cần tiêm vắc xin nữa.

Còn nếu âm tính viêm gan B và nồng độ kháng thể <10 IU/L, cần tiêm 3 mũi theo phác đồ 0 - 1 - 6 tháng. Nếu kháng thể >10 IU/L chỉ cần tiêm 1 mũi. Phụ nữ cần hoàn thành phác đồ tiêm vắc xin viêm gan B tốt nhất trước mang thai 1 tháng.

Do đó, một kế hoạch mang thai cụ thể cùng một lịch trình tiêm chủng khoa học trước và trong thai kỳ là vô cùng quan trọng. Bạn nên tham khảo thêm: Tiêm vắc xin trước khi mang thai gồm các loại nào? Lịch tiêm chi tiết

Các câu hỏi thường gặp về vắc xin HPV và mang thai

1. Sau tiêm HPV bao lâu thì có thai được?

Không chỉ thắc mắc đang tiêm HPV mà có thai có sao không, nhiều phụ nữ còn quan tâm đến việc sau tiêm HPV bao lâu thì có thai được. Chuyên gia tiêm chủng của VNVC cho biết, thời điểm tốt nhất để mang thai là sau mũi vắc xin HPV cuối cùng tốt nhất 1 tháng.

⇒ Tìm hiểu thêm: Tiêm HPV xong có thai có ảnh hưởng đến thai nhi không? Cần làm gì?

2. Hoãn tiêm HPV vì đang tiêm mà có bầu thì có cần tiêm lại từ đầu không?

Theo nguyên tắc, nếu hoãn tiêm vắc xin HPV trong thời gian mang thai, thì sau khi sinh xong bác sĩ sẽ chỉ định phụ nữ tiêm mũi tiếp theo mà không cần phải tiêm lại từ đầu. Vắc xin phòng HPV không chống chỉ định với trường hợp phụ nữ đã sinh con hoặc từng quan hệ tình dục hay thậm chí là từng nhiễm HPV.

3. Sinh con sau bao lâu có thể tiêm HPV tiếp tục?

Phụ nữ sau sinh con có thể tiêm mũi vắc xin phòng HPV tiếp theo mà không cần khoảng cách, nếu điều kiện sức khỏe đảm bảo. Để được chỉ định tiêm chủng chính xác, phụ nữ sau khi sinh con có nhu cầu tiêm các mũi vắc xin phòng HPV tiếp theo nên đến các trung tâm tiêm chủng VNVC để được bác sĩ khám sàng lọc tư vấn và chỉ định.

⇒ Hãy xem thêm: Sau tiêm HPV bao lâu thì mang thai được? Vì sao?

4. Tiêm HPV khi đang cho con bú có ảnh hưởng gì không?

Dù không được khuyến cáo tiêm vắc xin cho phụ nữ mang thai, vắc xin phòng HPV vẫn được khuyến cáo tiêm cho phụ nữ đang cho con bú. Tiêm vắc xin phòng HPV không ảnh hưởng đến việc cho con bú hay sự phát triển của trẻ. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ phản ứng bất lợi ở mẹ và trẻ bú mẹ khi tiêm vắc xin HPV là tương đương với các nhóm đối tượng khác. Tính sinh miễn dịch của vắc xin khi tiêm trong giai đoạn cho con bú cũng tương đương với những người phụ nữ không nuôi con bú khác.

Các thời điểm lý tưởng để tiêm ngừa HPV

Đối với vắc xin phòng HPV, các bằng chứng khoa học cho thấy, kháng thể có thể duy trì nồng độ cao, không suy giảm theo thời gian khi tiêm cho trẻ ở độ tuổi từ 9 - 14. Đây được xem là độ tuổi vàng khi tiêm vắc xin phòng HPV. Nếu tiêm vắc xin Gardasil 9, trẻ từ 9 - 14 tuổi chỉ cần tiêm 2 mũi vắc xin thay vì 3 mũi như độ tuổi từ 15 trở lên. Hiệu quả miễn dịch cao và tiết kiệm chi phí hơn rất nhiều so với độ tuổi lớn.

Ở các độ tuổi lớn hơn, vắc xin không chỉ phòng các chủng HPV nguy cơ cao mà còn giúp phòng nguy cơ lây các chủng HPV chưa nhiễm cũng như chặn nguy cơ tái nhiễm HPV, đặc biệt với người có nhiều bạn tình, tiết kiệm các chi phí liên quan đến điều trị bệnh do HPV. Vắc xin phòng HPV được chỉ định tiêm cho người bất kể quan hệ tình dục, sinh con hay đã từng nhiễm các chủng HPV hay chưa.

⇒ Bạn có thể tìm hiểu chi tiết hơn về: HPV tiêm khi nào là tốt nhất? Khi nào thì không thể tiêm được nữa?

Vậy, đang tiêm HPV mà có thai có sao không? Nếu đang tiêm dở các mũi vắc xin phòng HPV mà phát hiện bản thân có thai, thai phụ cần hoãn tiêm chủng mũi tiếp theo, đồng thời đến bệnh viện chuyên khoa để bác sĩ tiếp tục theo dõi thai kỳ. Không nên lo lắng vì hiện vẫn không có bất kỳ bằng chứng khoa học nào chứng minh tiêm vắc xin phòng HPV trong thai kỳ ảnh hưởng sức khỏe của mẹ và con. Sau khi sinh con, mẹ nên đến các trung tâm tiêm chủng VNVC để được bác sĩ tư vấn, chỉ định lịch tiêm cho mũi vắc xin HPV tiếp theo.