Có khả năng điều trị RSV tại nhà không?

Cách điều trị RSV tại nhà có thể áp dụng trong những trường hợp bệnh nhẹ, không có dấu hiệu suy hô hấp hoặc biến chứng toàn thân. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bố mẹ cần theo dõi sát các triệu chứng và chủ động đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế khi có dấu hiệu trở nặng nhằm hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm.

RSV có điều trị tại nhà được không?

RSV có thể điều trị tại nhà nếu triệu chứng nhẹ và không có dấu hiệu suy hô hấp. Trong phần lớn trường hợp, người bệnh chỉ có biểu hiện giống cảm lạnh như ho, sổ mũi và thường tự hồi phục trong vòng 1 - 2 tuần mà không cần can thiệp y tế đặc hiệu.

Tuy nhiên, nếu xuất hiện các biểu hiện như khó thở, bỏ bú, mệt lả hoặc không cải thiện sau vài ngày chăm sóc tại nhà, nguy cơ tiến triển thành viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi là có thể xảy ra. Những biến chứng này có thể đe dọa đến hô hấp và tính mạng, đòi hỏi phải can thiệp y tế kịp thời. Việc điều trị tại nhà cần được theo dõi sát, đặc biệt với trẻ nhỏ và người có bệnh nền. (2)

Cách điều trị RSV tại nhà như thế nào?

Cách điều trị RSV tại nhà hiệu quả phụ thuộc vào việc kiểm soát triệu chứng, đảm bảo thông khí và duy trì thể trạng tốt cho trẻ trong suốt thời gian nhiễm bệnh. Dù không có thuốc đặc hiệu để rút ngắn thời gian nhiễm RSV, nhưng nếu được chăm sóc đúng cách tại nhà, phần lớn trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn mà không cần can thiệp y tế.

Dưới đây là những nguyên tắc chăm sóc tại nhà quan trọng giúp trẻ vượt qua bệnh an toàn:

1. Cho trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn

Khi nhiễm RSV, cơ thể trẻ cần tiết kiệm năng lượng để chống lại virus. Vì vậy, nghỉ ngơi đầy đủ là yếu tố nền tảng giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả. Bố mẹ nên tạo không gian yên tĩnh, thoáng mát và hỗ trợ trẻ thư giãn bằng các hoạt động nhẹ nhàng như đọc sách, ôm ấp hoặc cùng trò chuyện.

2. Làm thông thoáng đường thở

Tắc nghẽn mũi và ho là triệu chứng thường gặp khiến trẻ khó chịu và khó ngủ. Có thể làm loãng dịch tiết bằng cách nhỏ nước muối sinh lý vào mũi, sử dụng dụng cụ hút mũi hoặc tạo độ ẩm trong không khí bằng máy phun sương mát. Lưu ý giữ máy tạo ẩm sạch sẽ để tránh phát sinh vi khuẩn hoặc nấm mốc.

3. Giảm triệu chứng ho và đau họng

Mặc dù ho là phản xạ tự nhiên giúp làm sạch đường thở, nhưng ho kéo dài có thể khiến trẻ mệt mỏi và đau rát họng. Với trẻ lớn, có thể cho uống nước ấm hoặc súp loãng để làm dịu cổ họng. Với trẻ nhỏ, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ sản phẩm hỗ trợ nào.

4. Dùng thuốc điều trị RSV

Hiện chưa có thuốc đặc trị RSV, tuy nhiên nếu trẻ sốt cao hoặc đau nhức người, có thể dùng thuốc hạ sốt không kê đơn như acetaminophen theo đúng liều lượng và chỉ dẫn của nhân viên y tế hoặc bác sĩ chuyên khoa hô hấp để hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt ở trẻ dưới 3 tháng tuổi. (3)

5. Bù nước và dinh dưỡng

Sốt và khó thở có thể làm trẻ mệt, biếng ăn và dễ mất nước. Cần cho trẻ uống đủ nước, bú mẹ hoặc bú bình như bình thường. Với trẻ lớn, có thể dùng nước ấm, nước điện giải hoặc súp loãng. Việc duy trì dinh dưỡng hợp lý giúp cơ thể có đủ năng lượng để phục hồi.

6. Vệ sinh môi trường xung quanh trẻ

Không gian sống sạch sẽ, thoáng đãng là yếu tố quan trọng giúp trẻ nhiễm RSV dễ thở và hồi phục tốt hơn. Cần đảm bảo phòng của trẻ luôn thông thoáng, tránh khói bụi, không khí tù đọng và duy trì nhiệt độ ổn định, mát mẻ nhưng không quá lạnh. Trong điều kiện thời tiết hanh khô, nên sử dụng máy tạo ẩm mát để giữ độ ẩm không khí ở mức phù hợp, hỗ trợ làm loãng dịch tiết và giảm nghẹt mũi.

Ngoài ra, cần tránh tuyệt đối không có khói thuốc lá, mùi hương liệu nhân tạo, hóa chất tẩy rửa mạnh hoặc các nguồn ô nhiễm trong nhà vì có thể làm tình trạng hô hấp của trẻ trở nên trầm trọng hơn. Người chăm sóc cần thường xuyên rửa tay sạch, khử khuẩn các vật dụng và hạn chế để trẻ tiếp xúc với người đang có triệu chứng hô hấp.

Đối tượng có thể điều trị RSV tại nhà

Không phải tất cả ca nhiễm RSV đều cần nhập viện. Với các trường hợp triệu chứng nhẹ, không suy hô hấp, không sốt cao kéo dài và vẫn ăn uống, sinh hoạt bình thường, người bệnh có thể điều trị RSV tại nhà theo hướng dẫn y tế.

Đối tượng phù hợp gồm người trưởng thành khỏe mạnh, trẻ trên 2 tuổi không có bệnh nền hoặc trẻ trên 6 tháng tuổi phát triển tốt, không kèm các yếu tố nguy cơ như sinh non, tim bẩm sinh, suy giảm miễn dịch hay bệnh phổi mạn tính.

Trong quá trình chăm sóc, cần theo dõi sát các dấu hiệu chuyển nặng như thở nhanh, co rút lồng ngực, bú kém, tím tái hoặc sốt dai dẳng. Bù đủ nước, nghỉ ngơi, dùng thuốc hạ sốt đúng cách và cách ly tạm thời là nền tảng giúp bệnh nhân hồi phục an toàn, hạn chế lây lan.

Mục tiêu của điều trị RSV tại nhà

Mục tiêu của cách điều trị RSV tại nhà là giúp người bệnh ổn định thể trạng, kiểm soát triệu chứng và theo dõi sát tiến triển lâm sàng để phát hiện sớm dấu hiệu chuyển nặng. Với các trường hợp nhẹ, không thuộc nhóm nguy cơ cao và không có suy hô hấp, điều trị tại nhà là giải pháp an toàn và hiệu quả, giúp giảm gánh nặng nhập viện mà vẫn đảm bảo hồi phục.

Trọng tâm của điều trị là chăm sóc hỗ trợ: hạ sốt đúng cách, bù đủ nước, duy trì dinh dưỡng và đảm bảo nghỉ ngơi hợp lý. Việc thông thoáng đường thở cho trẻ nhỏ, xử trí nghẹt mũi bằng nước muối sinh lý và tạo môi trường trong lành giúp cải thiện tình trạng hô hấp mà không cần can thiệp y tế chuyên sâu.

Đồng thời, điều trị tại nhà nhằm hạn chế nguy cơ lây lan trong cộng đồng thông qua cách ly tạm thời người bệnh, vệ sinh tay thường xuyên và giảm tiếp xúc với đối tượng dễ tổn thương như trẻ sơ sinh, người già, người mắc bệnh nền.

⇒ Bạn có thể tìm hiểu thêm: Trẻ bị nhiễm virus RSV bao lâu thì khỏi?

Không nên làm gì khi điều trị RSV tại nhà?

Khi chăm sóc người bệnh RSV tại nhà, nhất là trẻ nhỏ, việc xử trí đúng cách có vai trò quan trọng trong phục hồi sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng. Bên cạnh các biện pháp chăm sóc hỗ trợ như bù nước, hạ sốt đúng cách, theo dõi triệu chứng… người chăm sóc cần tuyệt đối tránh một số sai lầm phổ biến dưới đây để bảo vệ an toàn cho người bệnh:

• Không cho trẻ em dưới 16 tuổi dùng aspirin: Aspirin có thể gây ra hội chứng Reye – một biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, có khả năng ảnh hưởng đến gan và não, đặc biệt ở trẻ em đang mắc các bệnh do virus như RSV. Chỉ nên sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol (acetaminophen) hoặc ibuprofen với liều lượng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
• Không hút thuốc xung quanh trẻ nhỏ: Khói thuốc lá là yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp, làm tăng nguy cơ suy hô hấp và kéo dài thời gian hồi phục. Trẻ em hít phải khói thuốc có nguy cơ cao hơn mắc các biến chứng nghiêm trọng do RSV, bao gồm viêm tiểu phế quản và viêm phổi.
• Không sử dụng các biện pháp hạ sốt phản khoa học: Việc lau người bằng nước mát, chườm lạnh toàn thân hoặc cởi hết quần áo khi trẻ sốt không giúp hạ thân nhiệt mà có thể làm rối loạn điều hòa nhiệt và gây mất nhiệt đột ngột, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Cách xử trí đúng là mặc đồ thoáng, dùng thuốc hạ sốt đúng liều, chườm ấm vùng nách, bẹn và theo dõi sát thân nhiệt.
• Tránh tự ý dùng kháng sinh: nếu không có chỉ định từ bác sĩ, bởi RSV là virus, kháng sinh không có tác dụng trong điều trị nguyên nhân và có thể gây loạn khuẩn, kháng thuốc hoặc che lấp triệu chứng khiến bệnh nặng lên mà không được phát hiện kịp thời.

Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ? 

Mặc dù phần lớn trường hợp nhiễm RSV có thể tự hồi phục, nhưng nếu không được theo dõi sát sao, bệnh có thể diễn tiến nhanh và gây biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ dưới 6 tháng tuổi hoặc trẻ có bệnh lý nền về hô hấp, tim mạch, suy giảm miễn dịch.

Bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như: thở nhanh, thở gấp, co kéo lồng ngực khi thở, thở rít, tím tái quanh môi hoặc đầu chi. Đây là những biểu hiện cho thấy tình trạng thiếu oxy và suy hô hấp đang diễn ra, đòi hỏi can thiệp y tế kịp thời. Ngoài ra, sốt cao không hạ, bú kém, bỏ ăn, nôn ói nhiều, lừ đừ, ngủ li bì hoặc quấy khóc bất thường cũng là những dấu hiệu cảnh báo cần được chú ý.

Trong mọi trường hợp, nếu trẻ có biểu hiện thay đổi rõ rệt về thể trạng hoặc hành vi hoặc không đáp ứng với chăm sóc tại nhà, cần đưa trẻ đi khám để được bác sĩ đánh giá và xử trí đúng mức. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu chuyển nặng là yếu tố then chốt giúp ngăn ngừa biến chứng do virus hợp bào hô hấp gây ra.

Lưu ý khi điều trị RSV tại nhà

Lưu ý khi điều trị RSV tại nhà là yếu tố then chốt để đảm bảo người bệnh hồi phục an toàn, tránh biến chứng và không bỏ sót dấu hiệu chuyển nặng. Việc chăm sóc tại nhà chỉ nên áp dụng khi người bệnh có triệu chứng nhẹ, không suy hô hấp, vẫn ăn uống và sinh hoạt bình thường, đồng thời không thuộc nhóm nguy cơ cao như trẻ sơ sinh, người cao tuổi hoặc người có bệnh lý nền.

Trong quá trình điều trị, cần đảm bảo bổ sung đủ nước, tiếp tục cho trẻ bú mẹ nếu còn trong độ tuổi và duy trì chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Chỉ sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen theo đúng liều lượng được khuyến cáo. Tuyệt đối không dùng aspirin cho trẻ dưới 16 tuổi do nguy cơ gây hội chứng Reye. Bên cạnh đó, cần tránh các biện pháp hạ sốt phản khoa học như chườm lạnh hoặc cởi hết quần áo trẻ khi sốt.

Người chăm sóc cần theo dõi sát các dấu hiệu chuyển nặng như thở nhanh, co kéo lồng ngực, bú kém, bỏ ăn, tím tái môi hoặc sốt kéo dài. Nếu xuất hiện bất kỳ biểu hiện bất thường nào, phải đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Đồng thời, cần thực hiện cách ly tạm thời, giữ vệ sinh tay và khử khuẩn các bề mặt thường xuyên tiếp xúc để hạn chế lây lan trong gia đình và cộng đồng.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề cách điều trị RSV tại nhà, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.

Tóm lại, cách điều trị RSV tại nhà phù hợp với các trường hợp nhẹ, không suy hô hấp và không thuộc nhóm nguy cơ cao. Mục tiêu là kiểm soát triệu chứng, duy trì thể trạng ổn định và theo dõi sát diễn tiến bệnh. Nếu chăm sóc đúng cách, người bệnh có thể hồi phục an toàn mà không cần nhập viện.