Quan hệ rồi có tiêm HPV được không? [GÓC GIẢI ĐÁP KIẾN THỨC]

Virus HPV, nguyên nhân chính gây bệnh ung thư cổ tử cung và các bệnh sinh dục khác, lây truyền chủ yếu qua đường tình dục thông qua âm đạo, hậu môn, đường miệng hoặc lây qua tiếp xúc niêm mạc hở với người có virus. Vậy nếu đã quan hệ rồi có tiêm HPV được không?

Virus HPV là gì?

HPV (Human Papilloma Virus) là virus gây u nhú ở người gây ung thư hầu họng, ung thư dương vật, ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, thường lây truyền qua đường tình dục như hôn hay chạm vào bộ phận sinh dục của đối phương bằng miệng, quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn nhu bao cao su. Ngoài ra, virus HPV còn lây truyền qua những đường khác như kim bấm sinh thiết, dụng cụ y tế, đồ lót,… có virus.

Một người có thể nhiễm HPV trong suốt cuộc đời mà không có bất kỳ triệu chứng đặc trưng nào. Hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu virus HPV, nhưng có thể phòng ngừa loại virus này hiệu quả bằng việc tiêm phòng vắc xin.

Vắc xin phòng HPV

Vắc xin phòng virus HPV được đánh giá an toàn và hiệu quả cao trong việc bảo vệ phụ nữ, trẻ em và cả nam giới tránh khỏi những căn bệnh liên quan đến HPV. Vắc xin được khuyến cáo tiêm phòng cho trẻ em và người lớn trong độ tuổi từ 9 đến 26, bất luận đã quan hệ tình dục hay chưa.

Hiện tại Việt Nam đang lưu hành 2 loại vắc xin phòng virus HPV gồm: Gardasil và Gardasil 9 (xuất xứ: Mỹ).

Trong đó, vắc xin Gardasil phòng ngừa 4 tuýp virus HPV gồm: 6, 11, 16 và 18. Vắc xin Gardasil 9 phòng 9 tuýp virus HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.

Vắc xin Gardasil (Mỹ)

Được khuyến cáo tiêm phòng cho nữ giới từ 9 đến 26 tuổi.

Lịch tiêm gồm 3 mũi:

• Mũi 1: Lần tiêm mũi đầu tiên.
• Mũi 2: 2 tháng sau mũi 1.
• Mũi 3: 4 tháng sau mũi 2.

Vắc xin Gardasil 9 (Mỹ)

Được chỉ định tiêm chủng cho cả nam giới và nữ giới, từ 9 tuổi đến dưới 27 tuổi.

Người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 2 mũi

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 từ 6-12 tháng.

Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

Phác đồ 3 mũi (0-2-6)

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

Người từ tròn 15 tuổi đến dưới 27 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.

Phác đồ tiêm nhanh:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi.
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 1 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

Trường hợp cam kết hội chẩn:

• Người từ tròn 27 tuổi đến < 46 tuổi.
• Mũi 2 và/hoặc mũi 3 tiêm > 1 năm so với mũi 1.

Khả năng nhiễm HPV khi quan hệ tình dục

Thực tế, khả năng nhiễm virus HPV khi quan hệ tình dục là khá cao nếu chưa được tiêm phòng vắc xin. Có đến 20% người nhiễm virus HPV trong vòng 4 tháng đầu sau khi xảy ra quan hệ và 50% trường hợp nhiễm HPV trong 2 năm đầu sau quan hệ.

Sau khi xâm nhập vào cơ thể qua biểu mô tử cung, virus HPV gây ra những biến đổi ở tế bào. Quá trình biến đổi có thể diễn ra từ 10 cho đến 20 năm, với những tổn thương viêm nhiễm đơn giản cho đến ung thư tại chỗ và xâm lấn.

Nên việc chủ động tiêm phòng vắc xin, phát hiện bệnh sớm bằng tế bào học, xét nghiệm và tầm soát định kỳ là rất cần thiết giúp tăng khả năng dự phòng và nâng cao hiệu quả điều trị.

Tầm quan trọng của tiêm HPV phòng ung thư cổ tử cung và các bệnh lây qua đường tình dục

Các chuyên gia khuyến cáo nên tiêm vắc xin phòng virus HPV càng sớm càng tốt. Vắc xin có hiệu quả bảo vệ cao có thể lên đến 30 năm.

Vắc xin phòng virus HPV được thiết kế để phòng ngừa hiệu quả ung thư cổ tử cung, ung thư hầu họng, ung thư dương vật, ung thư âm hộ, âm đạo, các bệnh u nhú như sùi mào gà. Ước tính virus HPV gây ra 4.5% ung thư trên toàn cầu ở cả 2 giới. Mỗi năm thế giới có khoảng 690 ngàn trường hợp ung thư liên quan đến HPV ở nam giới và nữ giới. (1)

Theo thống kê ung thư cổ tử cung là bệnh ung thư thường gặp thứ 3 ở phụ nữ trong độ tuổi 15 đến 44. Mỗi ngày có 7 phụ nữ tử vong do ung thư cổ tử cung. Ước tính căn bệnh đã tước đoạt mạng sống của hơn 300 ngàn người phụ nữ mỗi năm. Tính riêng tại Việt Nam đã có khoảng hơn 4 ngàn phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung và hơn 2.400 người tử vong vào năm 2020. Ung thư cổ tử cung là căn bệnh nguy hiểm, diễn biến âm thầm và chỉ có những triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn muộn. Lúc đó, tình trạng của người bệnh đã nặng, các biện pháp phẫu thuật, xạ trị, hóa trị đã không còn đặc hiệu. Việc điều trị lúc này chỉ mang ý nghĩa giảm bớt đau đớn và kéo dài sự sống cho bệnh nhân.

Ở nam giới, virus HPV có thể dẫn đến ung thư hầu họng, dương vật, hậu môn,… Đây là những căn bệnh ung thư nguy hiểm không kém ung thư cổ tử cung ở nữ giới và quan trọng nhất là hiện vẫn chưa có phương pháp tầm soát những căn bệnh này. Bệnh có thể diễn tiến âm thầm trong nhiều năm và có những triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn muộn. Độ lưu hành virus HPV ở nam giới còn cao hơn nữ giới (ở nam giới độ lưu hành là 91%, trong khi ở nữ giới là 85%. Đặc biệt tỷ lệ chuyển đổi huyết thanh sau khi nhiễm virus HPV ở nam giới khá thấp. Kháng thể nhiễm virus HPV do tự nhiên không đủ để bảo vệ nam giới khỏi bị lây nhiễm virus HPV sau đó.

Quan hệ rồi có tiêm HPV được không?

Quan hệ rồi hoặc thậm chí đã nhiễm virus HPV vẫn có thể tiêm vắc xin. Thực tế, virus HPV rất dễ tái nhiễm. Dù cơ thể có thể đào thải virus HPV thì vẫn có thể bị tái nhiễm trong những lần quan hệ sau đó. Miễn dịch tự nhiên của cơ thể khi chưa được tiêm vắc xin không thể phòng nguy cơ tái nhiễm. Bên cạnh đó, virus HPV có nhiều chủng khác nhau. Việc bạn đã quan hệ và nhiễm chủng virus HPV này, thì vẫn có thể nhiễm chủng virus HPV khác trong những lần quan hệ tiếp theo. Tiêm vắc xin phòng virus HPV giúp phòng nguy cơ lây nhiễm các chủng virus HPV khác có trong vắc xin.

Hiệu quả của vắc xin HPV đối với người đã quan hệ tình dục

Tiêm vắc xin phòng virus HPV sau quan hệ vẫn có hiệu quả phòng ngừa tốt với các chủng virus chưa từng mắc. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên tiêm vắc xin phòng HPV càng sớm càng tốt, khi đến tuổi và chưa quan hệ tình dục.

Một số lưu ý tiêm vắc xin HPV sau khi đã quan hệ

Bạn nên kiêng quan hệ không an toàn ngay sau khi tiêm vắc xin phòng virus HPV. Vì vắc xin cần thời gian ít nhất là 2 tuần để tạo ra kháng thể bảo vệ cơ thể trước các chủng virus HPV có trong vắc xin. Thậm chí khi đã tiêm phòng vắc xin một thời gian dài, khi quan hệ tình dục bạn cũng nên sử dụng các biện pháp an toàn như bao cao su để phòng ngừa khả năng lây nhiễm các chủng virus không có trong vắc xin và các bệnh liên quan đến đường tình dục nguy hiểm khác như: HIV, lậu, giang mai, Chlamydia,…

Nên hoàn thành phác đồ tiêm vắc xin phòng virus HPV trước khi mang thai ít nhất là 1 tháng. Vắc xin phòng virus HPV không chỉ định tiêm cho phụ nữ mang thai. Nếu sau khi tiêm vắc xin HPV mới phát hiện mình có thai hãy báo với bác sĩ sản khoa và tiếp tục theo dõi sức khỏe thai kỳ. Tiêm phòng không phải là yếu tố quyết định việc nên chấm dứt thai kỳ.

Quan hệ rồi có tiêm HPV được không? Có. Tiêm vắc xin không chỉ dành cho những người chưa quan hệ mà còn cho những người đã quan hệ, giúp bảo phòng nguy cơ tái nhiễm và bảo vệ cơ thể trước những chủng virus HPV khác có trong vắc xin.