Giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết kéo dài bao lâu? Làm sao điều trị?

Trong giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết, nếu người bệnh không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến xuất huyết nặng, giảm huyết áp đột ngột, một số trường hợp xuất huyết nghiêm trọng nội tạng có thể gây suy phủ tạng nguy hiểm như: viêm gan nặng, viêm cơ tim, viêm não, nguy cơ cao dẫn đến tử vong.

Các giai đoạn tiến triển của bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết (dengue) thường tiến triển qua 3 giai đoạn, trong đó giai đoạn 2 là giai đoạn nguy hiểm nhất, các giai đoạn sốt xuất huyết bao gồm:

1. Giai đoạn sốt

Sốt là giai đoạn đầu của sốt xuất huyết, thông thường kéo dài từ 1-3 ngày với các biểu hiện sốt, có thể sốt cao đột ngột hoặc sốt cao liên tục trên 39 độ kèm đau họng, đau đầu, mệt mỏi, đau hốc mắt, chảy máu mũi, da xung huyết, phát ban, buồn nôn, chán ăn, đau nhức khớp,...

2. Giai đoạn xuất huyết

Giai đoạn xuất huyết diễn ra vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 tính từ khi phát bệnh, dấu hiệu xuất huyết có nhiều mức độ và vị trí khác nhau do tình trạng giảm tiểu cầu trong máu như: Xuất huyết dưới da, xuất huyết niêm mạc, xuất huyết nội tạng,...

3. Giai đoạn hồi phục

Trong giai đoạn này sức khỏe của người bệnh dần hồi phục, bắt đầu thèm ăn, đi tiểu nhiều hơn và huyết áp trở về ổn định, số lượng tiểu cầu tăng lên, các chỉ số xét nghiệm trở về trạng thái bình thường.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết giai đoạn hồi phục (giai đoạn 3): Lưu ý cần biết

Vì sao xuất huyết là giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết?

Xuất huyết là giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết bởi nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh dễ rơi vào triệu chứng sốt xuất huyết nặng, gây chảy máu, giảm huyết áp đột ngột và tử vong. Nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như nôn nhiều, bụng đau không rõ nguyên nhân, vật vã, li bì, đi tiểu ít, xuất huyết… người bệnh cần đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để can thiệp kịp thời, tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Sốt xuất huyết giai đoạn nguy hiểm xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi khởi phát sốt. Người bệnh có biểu hiện thoát huyết tương do tăng tính thấm thành mạch, thường kéo dài từ 24 đến 48 giờ; tràn dịch màng phổi, màng bụng, mô kẽ, phù nề mi mắt, gan to.

Nếu bị thoát huyết tương nhiều, bệnh nhân có thể gặp hội chứng sốc sốt xuất huyết Dengue - mức độ nghiêm trọng nhất của sốt xuất huyết với các triệu chứng: Chảy máu ồ ạt bên trong và bên ngoài cơ thể, huyết tương thoát khỏi mạch máu (huyết áp thấp không đo được); rò rỉ huyết tương nặng dẫn đến sốc hoặc tích dịch gây suy hô hấp; suy cơ quan nghiêm trọng như tăng transaminase ≥1.000 IU/L, suy giảm ý thức hoặc suy tim.

Trong giai đoạn này, triệu chứng xuất huyết biểu hiện với các nốt, các chấm bầm đỏ rải rác dưới da, niêm mạc, nội tạng. Xuất huyết thường thấy ở mặt trước hai cẳng chân, bụng, mặt trong hai bên cánh tay, mạn sườn, đùi. Bệnh nhân xuất huyết ở niêm mạc với các biểu hiện như: chảy máu mũi, tiểu ra máu, kinh nguyệt kéo dài hoặc kỳ kinh đến sớm hơn bình thường. Dấu hiệu xuất huyết nội tạng có thể gặp ở hệ tiêu hóa, phổi, não và thường có biểu hiện nặng.

Ngoài ra, một số trường hợp xuất huyết nghiêm trọng nội tạng có thể gặp tình trạng suy phủ tạng nguy hiểm như: viêm gan nặng, viêm cơ tim, viêm não. Những triệu chứng này có thể xảy ra đối với một số người bệnh không có dấu hiệu thoát huyết tương, không biểu hiện sốc sốt xuất huyết. Do đó, trên thực tế, cần dựa vào các chẩn đoán lâm sàng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Khi xét nghiệm cận lâm sàng, quan sát thấy dung tích hồng cầu (chỉ số hematocrit trong xét nghiệm máu) tăng so với giá trị ban đầu hoặc với giá trị trung bình, số lượng tiểu cầu giảm, men gan tăng. Trên siêu âm hoặc chụp X-quang, có thể xuất hiện tình trạng tràn dịch màng phổi, dịch màng bụng.

Cách điều trị bệnh sốt xuất huyết giai đoạn nguy hiểm

1. Điều trị các triệu chứng bệnh

Hiện nay, sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Các phương pháp điều trị sốt xuất huyết hiện nay chỉ điều trị làm giảm triệu chứng, giảm nguy cơ biến chứng và tử vong.

• Uống đủ nước: Trong giai đoạn nguy hiểm cơ thể thiếu nước và điện giải do hiện tượng tăng tính thấm thành mạch, cần bù nước, bù khoáng bằng cách uống nhiều nước, bổ sung oresol (1), nước ép hoa quả, nước dừa, hạn chế uống đồ uống có cồn, caffeine hoặc đồ uống có đường.

• Hạ sốt: Trong giai đoạn nguy hiểm, triệu chứng sốt vẫn còn, người bệnh có thể hạ sốt bằng cách chườm ấm vào các vùng bẹn, nách, trán hoặc sử dụng thuốc hạ sốt chứa thành phần Paracetamol với liều lượng 10-15mg/kg, 4-6 giờ/ lần. Không sử dụng thuốc hạ sốt có chứa Aspirin hoặc thuốc chống viêm không Steroid (NSAID) như Ibuprofen vì có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, khiến các triệu chứng của sốt xuất huyết thêm trầm trọng.
• Kiểm soát nguy cơ chảy máu: Để tránh nguy cơ xuất huyết, người bệnh nên hạn chế vận động mạnh, tránh hoạt động nguy hiểm có thể gây thương tích trên cơ thể.

2. Điều trị khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo

Khi sốt xuất huyết giai đoạn nguy hiểm và có các dấu hiệu cảnh báo như nôn mửa nhiều và liên tục, đau bụng dữ dội, không uống được nước, lừ đừ,... người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo là gì? Có nguy hiểm không?

2.1. Điều trị sốc sốt xuất huyết có xuất huyết đi kèm

• Điều trị đau và hạ sốt: Bệnh nhân được đưa đi cấp cứu, tiêm thuốc giảm đau và hạ sốt để giảm triệu chứng ban đầu.
• Điều trị chảy máu: Cơ thể bệnh nhân cần được cân bằng lại hệ thống đông máu bằng cách sử dụng thuốc điều trị, dự phòng chảy máu (Coagulation).
• Truyền máu: Nếu tình trạng xuất huyết nặng bệnh nhân được chỉ định truyền máu bổ sung các tế bào máu và cân bằng hệ thống máu.
• Bổ sung nước và điện giải: Có thể thông qua đường uống hoặc đường truyền tĩnh mạch. Bổ sung nước và chất điện giải giúp giảm triệu chứng sốc sốt xuất huyết.

2.2. Điều trị sốt xuất huyết Dengue thể não

Sốt xuất huyết Dengue thể não là biến chứng nghiêm trọng của bệnh sốt xuất huyết, gây ra tình trạng co giật cho người bệnh, có dấu hiệu thần kinh khu trú và rối loạn tri giác. Khi bị sốt xuất Dengue thể não, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng các liệu pháp chuyên môn nhằm giảm thiểu tối đa ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh:

• Cho bệnh nhân thở oxy để cung cấp đủ lượng oxy cho hệ thần kinh.
• Chống co giật bằng cách cho bệnh nhân tiêm Diazepam, liều lượng 0,2 mg/kg TMC. Trường hợp không tiêm mạch được, có thể bơm qua đường hậu môn, liều lượng 0,5 mg/kg. Nếu không có hiệu quả, lặp lại liều thứ 2 sau 10 phút, tối đa 3 liều. Nếu sau 3 liều không hiệu quả, có thể bổ sung Phenobarbital liều lượng 10 – 20 mg/kg TTM trong 15-30 phút.
• Điều trị hạ đường huyết bằng cách cho bệnh nhân sử dụng Dextrose 30% liều lượng 1 – 2ml/kg. Trẻ dưới 1 tuổi chỉ nên sử dụng Dextrose 10%, liều lượng 2 ml/kg;
• Chỉ định chống phù não khi trên lâm sàng, bệnh nhân có biểu hiện tăng áp lực nội sọ bằng cách truyền Mannitol 20% với 0,5g/kg/lần hoặc/và Natri clorua 3% với 4ml/kg/lần TTM 30 phút, lặp lại mỗi 8 giờ.
• Nếu có sốt, sử dụng thuốc hạ sốt Paracetamol 10-15mg /kg/lần đặt hậu môn, ngày 4 lần.

Hướng dẫn chăm sóc người mắc sốt xuất huyết dengue giai đoạn nguy hiểm

• Theo dõi triệu chứng và tình trạng sức khỏe: Theo dõi các triệu chứng sốt xuất huyết để đánh giá sức khỏe người bệnh. Nếu việc điều trị tại nhà không có hiệu quả hoặc xuất hiện các dấu hiệu nặng, bất thường, nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay lập tức.
• Nghỉ ngơi: Bệnh nhân cần nghỉ ngơi đầy đủ, nạp thêm năng lượng để cơ thể đủ sức chống lại sự xâm nhập của virus gây bệnh. Đồng thời, nghỉ ngơi cũng giúp giảm triệu chứng đau, mỏi khớp.
• Không tự ý truyền dịch tại nhà vì có thể dẫn đến phù nề, suy hô hấp, đe dọa tính mạng của người bệnh.
• Bổ sung dinh dưỡng: Bệnh nhân mắc sốt xuất huyết cần bổ sung các loại thực phẩm giàu protein như: các loại thịt, cá, trứng và sữa; các thực phẩm giàu vitamin A, giàu kẽm như: gà, bò,... để tăng sức đề kháng cho cơ thể. Đối với trẻ nhỏ đang bú mẹ nếu nhiễm sốt xuất huyết cần được cho bú bình thường. Trẻ trong độ tuổi ăn dặm nên được bổ sung thêm thực phẩm giàu vitamin D, kẽm, sắt,... đa dạng trong bữa ăn để kích thích trẻ ăn ngon miệng. Ngoài ra, trong các bữa ăn phụ, nên cho trẻ uống thêm sữa, nước cam, nước ép lựu, ổi để bổ sung vitamin và khoáng chất.

⇒ Tham khảo thêm: Cách chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết chi tiết bạn cần biết rõ

Giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi khởi phát sốt, dễ tiến triển nặng và nguy hiểm đến tính mạng nếu người bệnh chủ quan, không có biện pháp điều trị kịp thời, đúng cách. Vì vậy, nếu nghi ngờ bản thân mắc sốt xuất huyết, nên đến cơ sở y tế thăm khám nhằm phát hiện, điều trị đúng phương pháp tránh biến chứng và tử vong.