Giời leo ở mắt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách trị hiệu quả

Giời leo ở mắt là bệnh lý gây ra do virus Varicella zoster (VZV) với những sang thương ở vùng da quanh mắt và mí mắt người bệnh. Bệnh có tỷ lệ mắc phải khá cao khoảng 3-20%. giời leo ở mắt là vấn đề được nhiều người quan tâm và lo lắng vì có nguy cơ gây ra nhiều di chứng vĩnh viễn suốt đời. Chính vì vậy, khi thấy các dấu hiệu đầu tiên của bệnh cần khẩn trương đến các cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị kịp thời, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

BS.CKI Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC nhấn mạnh: “Tỉ lệ người mắc giời leo ở mắt khá cao, 3-20% trường hợp mắc giời leo ở vùng dây thần kinh sinh ba, chủ yếu ở nhánh mắt, gọi là giời leo ở mắt. Ở giai đoạn bùng phát cấp tính, các bọng nước khiến người bệnh đau mắt dữ dội, sưng tấy, ngứa ngáy rất khó chịu. Sau cùng, các bọng nước vỡ ra, kết vảy và có nguy cơ hình thành sẹo xấu. Giời leo ở mắt chuyển biến nặng có thể gây viêm giác mạc, viêm kết mạc, mất thị lực vĩnh viễn”.

giời leo ở mắt

Giời leo ở mắt là gì?

Virus Varicella zoster gây bệnh giời leo ở nhiều vị trí trên cơ thể như mặt, mắt, tai, miệng, cổ, vai, lưng, gáy, phổ biến nhất là thân của người bệnh. Trong số các vị trí ưa thích này, sang thương ở vùng mắt có tỷ lệ mắc phải khá cao và được xem là đặc biệt nguy hiểm vì có thể ảnh hưởng đến giác mạc, kết mạc thậm chí ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực, gây mù vĩnh viễn nếu không được chữa trị đúng phương pháp.

Bệnh giời leo ở mắt có nguy hiểm không?

CÓ! Giời leo ở mắt cực kỳ nguy hiểm. Trong những ngày đầu, người bệnh thường cảm nhận được cảm giác ngứa ran hoặc nóng rát ở da đầu, trán hoặc vùng má. Vài ngày sau, bùng phát thành phát ban đau đớn một bên ở da đầu, trán và quanh mắt (mí mắt). Khi mắt bị tổn thương, có thể bị đỏ, cảm giác cộm như có vật thể lạ, đau, sưng tấy, ngứa ngáy, tiết dịch và trở nên nhạy cảm với ánh sáng. Nếu không được chăm sóc cẩn thận và điều trị đúng phương pháp, giời leo mắt có thể để lại sẹo và những biến chứng nghiêm trọng như viêm kết mạc, viêm giác mạc, mất thị lực hoặc mù hoàn toàn.

Biến chứng viêm giác mạc thường xảy ra trong vòng một tháng sau khi người bệnh phát ban và có thể dẫn đến tê giác mạc, sẹo, nhiễm trùng thêm và tổn thương giác mạc nhiều hơn, cuối cùng có thể gây mù. (1)

bị giời leo ở mắt

giời leo mắt
Giời leo ở mắt vì có thể khiến người bệnh đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng nếu không được chăm sóc cẩn thận và điều trị kịp thời

Nguyên nhân bị giời leo ở mắt

Bệnh giời leo (còn gọi là zona thần kinh) nói chung hay giời leo ở mắt nói riêng đều do virus Varicella zoster gây ra. Sau khi nhiễm và khỏi bệnh thủy đậu, virus vẫn tồn tại dưới dạng bất hoạt (không hoạt động) trong các dây thần kinh ở khắp cơ thể trong nhiều năm và tái hoạt động gây ra bệnh giời leo nếu cơ thể người bệnh bị suy giảm miễn dịch, suy nhược cơ thể hay căng thẳng thường xuyên.

Đặc trưng của bệnh là gây ra những sang thương dọc dây thần kinh, xuất hiện dải, mảng sưng đỏ, kèm bọng nước chứa đầy chất dịch trên da. Bệnh gây cảm giác đau rát, ngứa ngáy rất khó chịu. Ngoài ra, những yếu tố sau cũng có thể khởi phát bệnh giời leo nhanh chóng:

  • Người cao tuổi có bệnh nền mạn tính;
  • Phụ nữ mang thai;
  • Người đang điều trị ung thư bằng phương pháp hóa trị hoặc xạ trị;
  • Người sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch thường xuyên hoặc mắc bệnh tự miễn.
virus VZV nguyên nhân gây giời leo ở mắt
Virus VZV ẩn náu trong hạch thần kinh sau khi khỏi bệnh thủy đậu và hoạt động trở lại là nguyên nhân chính gây bệnh giời leo mắt

Triệu chứng giời leo ở mắt

Triệu chứng giời leo ở mắt dễ nhận biết bởi đây là vị trí thuận lợi trong việc chẩn đoán. Thông qua các biểu hiện thương tổn ngoài da, bác sĩ có thể chẩn đoán và xác định người bệnh có mắc giời leo ở mắt hay không.

  • Hình thành các dải, mảng đỏ phát ban, sau đó phát triển thành mụn nước chứa đầy chất dịch mọc rải rác hoặc xung quanh mắt, mi mắt, vùng trán và mũi…
  • Đôi khi mắt có thể bị đỏ, cảm giác cộm như có vật thể lạ, đau, sưng tấy, ngứa ngáy, tiết dịch và trở nên nhạy cảm với ánh sáng;
  • Người bị giời leo ở mắt thường có cảm giác đau rát hoặc đau nhói trong mắt, mỏi mắt, mờ mắt, thậm chí mắt bị tê liệt nếu bệnh diễn biến nặng;
  • Khi virus VZV xâm nhập vào giác mạc làm cho người bệnh thấy cộm mắt, kích thích chảy nước mắt, gây viêm giác mạc, viêm kết mạc và thậm chí gây mờ mắt.

Chuyên gia nhấn mạnh các triệu chứng giời leo ở mắt thường xuất hiện rất nhanh khiến cho người bệnh gặp nhiều ảnh hưởng trong sinh hoạt cuộc sống và làm việc. Do đó, nếu có bất kỳ triệu chứng giời leo ở mắt, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được can thiệp kịp thời tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.

Giời leo ở mắt có lây lan không?

CÓ! Người mắc giời leo ở mắt có thể lây nhiễm virus Varicella-Zoster sang một người chưa từng tiêm vắc xin thủy đậu, từng mắc bệnh thủy đậu hoặc cơ thể chưa có kháng thể phòng bệnh thủy đậu.

Cách trị giời leo mắt như thế nào?

Giời leo ở mắt cực kỳ nguy hiểm nên trong quá trình điều trị cần hết sức thận trọng và tuân thủ quy định của bác sĩ điều trị. Người bệnh tuyệt đối không mua thuốc điều trị ở bên ngoài hoặc sử dụng các cách dân gian để điều trị vì có nguy cơ bệnh trở nặng khó kiểm soát và gây ra các biến chứng nguy hiểm. Khi phát hiện thấy bất cứ triệu chứng giời leo ở mắt bất thường hoặc trở nặng, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên môn thăm khám kịp thời, đồng thời áp dụng một số cách trị giời leo mắt để tối ưu hóa hiệu quả điều trị như sau:

1. Vệ sinh vùng da bị tổn thương

Nhằm hỗ trợ làm khô tại vùng da bị tổn thương, giúp kháng khuẩn và ngăn ngừa nhiễm trùng có thể xảy ra, người bệnh có thể dùng dung dịch sát khuẩn như thuốc tím Milian hoặc Eosin 2% (2) để vệ sinh vùng da bị tổn thương mỗi ngày. Lưu ý: sau khi thoa thuốc sát trùng hoặc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, người chăm sóc cần rửa sạch tay với xà phòng và sát khuẩn tay sạch sẽ để đảm bảo không lây nhiễm bệnh cho người khác.

vệ sinh giời leo ở mắt
Bệnh bị giời leo ở mắt cần được vệ sinh vùng da bị tổn thương quanh mắt mỗi ngày

2. Không chà xát vùng da tổn thương

Trong giai đoạn bùng phát cấp tính, người bệnh tuyệt đối không chà xát vùng da bị tổn thương vì có thể khiến các nốt mụn nước bị vỡ, tăng tiết dịch hình thành vết loét trầm trọng hơn. Không những vậy, khi chà xát hay dụi mắt còn tạo điều kiện cho VZV lây nhiễm nhanh hơn vào trong giác mạc khiến bệnh ngày càng khó kiểm soát.

3. Giảm đau bằng các biện pháp y tế

Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc nhỏ mắt nhân tạo để giúp mắt được làm ẩm, làm dịu cảm giác nóng rát, kích ứng và khó chịu cũng như bảo vệ mắt khỏi các tác nhân kích thích khác.

4. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Dựa vào mức độ tổn thương do giời leo mắt gây ra ở từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc chống virus, thuốc kháng viêm, giảm đau và thuốc kháng sinh dạng nhỏ mắt để giúp người bệnh sát khuẩn tại chỗ, chống bội nhiễm, cải thiện các cơn đau rát, ngứa ngáy khó chịu.

5. Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng

Bên cạnh cách điều trị giời leo ở mắt nêu trên, người bệnh cần chú ý phối hợp với việc bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, sinh hoạt hợp lý, khoa học để tăng hiệu quả chữa trị bệnh. Ngoài ra, nên giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ mỗi ngày, tránh các hoạt động mạnh, nghỉ ngơi nhiều hơn để tinh thần luôn thoải mái.

bổ sung dinh dưỡng cho bệnh nhân giời leo ở mắt

Biện pháp phòng ngừa bệnh giời leo ở mắt

Các Tổ chức Y tế uy tín trên thế giới đều khuyến cáo biện pháp phòng ngừa bệnh giời leo ở mắt hiệu quả là tiêm vắc xin phòng bệnh zona thần kinh và vắc xin phòng bệnh thủy đậu. Việc tiêm phòng đầy đủ các mũi của 2 loại vắc xin này giúp cơ thể ngăn chặn sự xâm nhập và tấn công của virus VZV, từ đó giảm thiểu đáng kể các trường hợp mắc bệnh giời leo mắt.  Cần lưu ý, vắc xin phòng ngừa bệnh thủy đậu chỉ có tác dụng trong phòng chống bệnh thủy đậu, không có tác dụng phòng chống bệnh giời leo ở mắt.

Hiện tại, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đã có vắc xin Shingrix phòng bệnh zona thần kinh (giời leo), được nghiên cứu và phát triển bởi Tập đoàn dược phẩm GSK (Bỉ), chỉ định tiêm cho người từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc Zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị …).

Bên cạnh đó, VNVC đảm bảo cung ứng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh thủy đậu cho trẻ em và người lớn như: vắc xin Varivax (Mỹ); Varilrix (Bỉ); Varicella (Hàn Quốc), ProQuad (Mỹ), đáp ứng nhu cầu tiêm chủng ngày càng tăng cao của người dân nhất là trong giai đoạn chuyển mùa, thời tiết nóng ẩm, virus VZV sinh sôi và phát triển rất mạnh mẽ gây ra “mùa thủy đậu”.

Tại VNVC, để đảm bảo vắc xin luôn đạt chất lượng cao và hiệu quả toàn vẹn trước khi tiêm cho Khách hàng, toàn bộ vắc xin đều được bảo quản nghiêm ngặt trong hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain) cùng hệ thống kho lạnh GSP (Good Storage Practices) đạt chuẩn quốc tế, giúp duy trì nhiệt độ bảo quản vắc xin từ 2-8 độ C đúng quy định từ nhà sản xuất.

Để được tư vấn về vắc xin phòng ngừa bệnh thủy đậu và đặt lịch tiêm chủng, Quý khách vui lòng liên hệ theo:

Ngoài ra, để chủ động phòng ngừa hiệu quả bệnh giời leo ở mắt mỗi người cần:

  • Không tiếp xúc gần với những đối tượng mắc bệnh hoặc có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh thủy đậu, bệnh giời leo.
  • Tránh căng thẳng kéo dài, giữ tinh thần luôn thoải mái bằng việc nghỉ ngơi nhiều hơn, hạn chế áp lực công việc.
  • Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng và tập luyện thể thao mỗi ngày để tăng sức đề kháng cho cơ thể và củng cố hệ miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh.

⇒ Tham khảo thêm: Giời leo ở mũi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh giời leo ở mắt không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày mà còn gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, thẩm mỹ của người bệnh. Do đó, ngay khi phát hiện thấy những triệu chứng giời leo ở mắt, cần nhanh chóng đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ chuyên môn thăm khám, điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Chủ đề: #zona thần kinh
07:36 18/09/2025
Share Facebook Share Twitter Share Pinterest
Nguồn tham khảo
  1. Barshak, M., MD. (2021, January 27). Shingles of the eye can cause lasting vision impairment. Harvard Health. https://www.health.harvard.edu/blog/shingles-of-the-eye-can-cause-lasting-vision-impairment-2021012721792
  2. Thuốc bôi màu trong da liễu (n.d). BV Da Liễu TP.HCM. https://www.bvdl.org.vn/d-9438.0.33/kien-thuc-y-khoa/thuoc-boi-mau-trong-da-lieu.html

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ