Sốt xuất huyết nên ăn trái cây gì? Loại hoa quả nào không nên ăn?

09:08 23/09/2024

Quản lý Y khoa khu vực 2 Đông Nam Bộ
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Theo các chuyên gia, điều quan trọng khi bị sốt xuất huyết là phải duy trì chế độ ăn uống bổ dưỡng, tích cực tiêu thụ các thực phẩm có khả năng tăng cường đề kháng và cải thiện miễn dịch như trái cây tươi, nước ép trái cây, nhằm rút ngắn thời gian và nâng cao hiệu quả điều trị, giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại thể trạng sau bệnh. Vậy sốt xuất huyết nên ăn trái cây gì? Có loại hoa quả nào cần kiêng khem không?
Chuyên gia đến từ Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp chi tiết ngay trong bài viết dưới đây.
BS Nguyễn Công Luận - Quản lý Y khoa khu vực 2 Đông Nam Bộ, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học đóng vai trò quan trọng trong quá trình hỗ trợ điều trị, chăm sóc và hồi phục cho người bệnh sốt xuất huyết. Việc bổ sung vitamin, khoáng chất, chất xơ từ các loại trái cây như cam, táo, lê, đu đủ…sẽ giúp tăng cường khả năng miễn dịch và hỗ trợ phục hồi sức khỏe hiệu quả.”Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến cáo, bệnh nhân sốt xuất huyết cần bù nước bằng sữa và nước ép trái cây thay vì chỉ với nước lọc.” |
Vai trò của trái cây trong quá trình hồi phục cho bệnh nhân sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết khiến cho người bệnh bị thiếu hụt tiểu cầu, gia tăng tình trạng viêm trong cơ thể khiến người bệnh đau nhức, sốt cao và suy nhược cơ thể. Chính vì vậy, người bệnh sốt xuất huyết cần được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu protein, vitamin, carbohydrate, chất béo, chất khoáng, nước…để duy trì mức hemoglobin (huyết sắc tố) trong máu giúp sản xuất tiểu cầu. Trái cây chính là loại thực phẩm chứa đầy đủ các loại vitamin, khoáng chất, chất xơ và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác giúp cho sự tăng cường khả năng miễn dịch và hồi phục sức khỏe của người bệnh.
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết nên ăn gì để tăng tiểu cầu nhanh chóng, hiệu quả?
1. Cung cấp vitamin và khoáng chất
Vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, cải thiện tình trạng nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình trao đổi chất của cơ thể. Trái cây là loại thực phẩm tự nhiên rất giàu vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể như Vitamin A, C, D, E, kali, kẽm, sắt..., cực kỳ hữu ích cho bệnh nhân sốt xuất huyết trong việc chữa lành vết thương, củng cố thành mạch máu và thúc đẩy quá trình hồi phục được nhanh chóng.
Đặc điểm của sốt xuất huyết là sốt cao, mệt mỏi gây kiệt sức cho người bệnh. Nếu không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin và khoáng chất, khả năng dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn là rất cao do mất nước, suy nhược cơ thể...
2. Bổ sung nước
Người bệnh sốt xuất huyết thường xuất hiện triệu chứng sốt cao đi kèm với hiện tượng mất nước do đổ mồ hôi, nôn mửa, chán ăn và tiêu chảy. Tình trạng thiếu nước và mất điện giải ở người bệnh sốt xuất huyết gây ra bởi sự tăng tính thấm thấu thành mạch, dẫn đến hiện tượng thoát dịch ra gian bào (nhóm tế bào đặc biệt chứa nhiều mạch máu, nằm dưới quầng móng).
Trong các trường hợp mất nước nghiêm trọng, huyết tương bị thoát qua thành mạch, dẫn đến xuất huyết ồ ạt, người bệnh có thể bị sốc, trụy mạch, hôn mê và rối loạn chức năng gan, thận… thậm chí gây tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.
Thông thường, người bệnh sốt xuất huyết sẽ được bác sĩ chỉ định bù nước và điện giải thông qua đường uống bằng oresol và bổ sung nhiều trái cây. Các loại trái cây như cam, chanh, dừa… có tác dụng cung cấp nước và chất điện giải cho cơ thể và giảm nguy cơ xuất huyết hiệu quả.
⇒ Tham khảo thêm: Cách uống oresol khi bị sốt xuất huyết: Những lưu ý quan trọng

3. Tăng cường hệ miễn dịch
Hệ thống miễn dịch là cách cơ thể tự bảo vệ khỏi các mối đe dọa từ thế giới bên ngoài. Người bệnh sốt xuất huyết cần củng cố miễn dịch để hỗ trợ quá trình phục hồi được nhanh chóng và hiệu quả. Trong đó, trái cây chính là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, hỗ trợ tăng cường miễn dịch giúp cơ thể chống lại vi khuẩn và virus gây bệnh.
Theo Colette Micko, chuyên gia dinh dưỡng tại Top Nutrition Coaching (1) (Một trung tâm huấn luyện dinh dưỡng chuyên nghiệp tại Mỹ) cho biết: "Ăn một chế độ ăn cân bằng, đa dạng trái cây và rau quả là cách để hỗ trợ khả năng miễn dịch, cung cấp nước đầy đủ và bổ sung các loại vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể.”
Sốt xuất huyết nên ăn trái cây gì?
Trái cây được ví như “siêu thực phẩm” giúp tăng cường sức đề kháng, bổ sung nhiều dưỡng chất, hỗ trợ nâng cao sức khỏe cho người bệnh hoặc người có hệ miễn dịch yếu kém. Người bị sốt xuất huyết với thể trạng suy yếu, thường xuyên mệt mỏi, cần bổ sung những loại trái cây nào để hồi phục hiệu quả?
1. Trái cây giàu vitamin C
Vitamin C được biết là chất dinh dưỡng góp phần hình thành mạch máu, sụn cơ và collagen trong xương, đặc biệt quan trọng với việc chữa lành vết thương cho cơ thể. Ngoài ra, vitamin C là chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tác động tiêu cực của các gốc tự do, ngăn ngừa hoặc rút ngắn thời gian nhiễm trùng bằng cách thúc đẩy chức năng của tế bào miễn dịch.
Vì cơ thể không thể tự sản xuất ra vitamin C, nên cần phải bổ sung từ chế độ ăn uống. Vitamin C có nhiều trong các loại trái cây họ cam quýt như: Cam, chanh, bưởi, mọng, ớt chuông, bắp cải, rau bina…
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có được uống C sủi không? Bổ sung vitamin C sao cho đúng?
2. Trái cây giàu vitamin A
Vitamin A là một loại vitamin tan trong chất béo được lưu trữ trong gan, giúp hình thành và duy trì sự chắc khỏe của răng, xương, mô mềm, niêm mạc và da. Đặc biệt, vitamin A còn hỗ trợ thúc đẩy thị lực, nhất là trong điều kiện ánh sáng yếu.
Có hai loại vitamin A trong chế độ ăn uống bao gồm: Vitamin A dạng sẵn trong các sản phẩm động vật như thịt, cá, gia cầm, các sản phẩm từ sữa và tiền chất của vitamin A (provitamin A) như trái cây, rau củ có màu cam vàng như cà rốt, khoai lang, xoài, dưa lưới…
3. Trái cây giàu vitamin E
Vitamin E là một loại vitamin tan trong chất béo, lưu trữ trong mô mỡ và gan. Đây là chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và duy trì hệ thống miễn dịch mạnh mẽ chống lại virus, vi khuẩn xâm nhập. Đặc biệt, vitamin E còn giúp hình thành các tế bào hồng cầu và mở rộng mạch máu để ngăn tình trạng đông máu bên trong.
Cách tốt nhất để bổ sung vitamin E vào cơ thể là ăn và uống các loại nước ép trái cây bổ dưỡng như kiwi, bơ, cà chua, xoài...
4. Trái cây giàu vitamin K
Vitamin K là một loại vitamin tan trong chất béo, giúp tạo ra nhiều loại protein cần thiết cho quá trình đông máu, ngăn ngừa chảy máu nội tạng và thúc đẩy hình thành xương, ngăn chặn nguy cơ loãng xương, góp phần cải thiện triệu chứng đau nhức cơ xương khớp do sốt xuất huyết gây ra. Trong đó, protein prothrombin (2) thuộc vitamin K là thành phần đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, ngăn ngừa nguy cơ xuất huyết nặng ở bệnh nhân sốt xuất huyết và osteocalcin giúp tạo ra mô xương khỏe mạnh.
Vitamin K sẽ giúp người bệnh sốt xuất huyết hạn chế tình trạng xuất huyết bên trong, không làm cơ thể bị mất máu quá nhiều, hỗ trợ quá trình hồi phục nhanh chóng. Vitamin K có nhiều trong các loại trái cây sấy như việt quất, đào, sung, nho…
5. Trái cây giàu vitamin B
Vitamin B là một nhóm các chất dinh dưỡng hòa tan trong nước cần thiết cho sự sống. Những chất này không thể được tổng hợp độc lập trong cơ thể mà phải được hấp thụ thông qua các nguồn thực phẩm giàu dưỡng chất. Vitamin B là hỗn hợp bao gồm 8 loại như sau: Vitamin B-1(thiamine), B-2 (riboflavin), B-3 (niacin), B-5 (axit pantothenic), B-6 (pyridoxin), B-7 (biotin), B-9 (axit folic) và B-12 (cobalamin)
Vitamin B hỗ trợ quá trình trao đổi chất, tạo năng lượng cho cơ thể và duy trì chức năng thần kinh. Một số loại trái cây giàu vitamin B như chuối, nho, cam, kiwi, cà chua, khoai tây,...
6. Trái cây giàu Folate
Folate hay vitamin B9 rất quan trọng trong quá trình hình thành tế bào hồng cầu và cho sự phát triển và chức năng khỏe mạnh của tế bào. Bổ sung nhiều folate sẽ hỗ trợ người bệnh sốt xuất huyết bù đắp lượng tiểu cầu bị thiếu hụt, giúp hồi phục sức khỏe nhanh chóng.
Folate chủ yếu có trong rau có lá màu xanh đậm, các loại đậu và hạt. Đặc biệt, các loại trái cây họ cam quýt cũng chứa một lượng folate đáng kể. Theo nghiên cứu, một quả cam lớn có thể chứa 55 mcg folate, tương đương 14% lượng folate được khuyến nghị bổ sung mỗi ngày.

7. Trái cây chứa nhiều nước và chất điện giải
Điều quan trọng nhất của người bệnh sốt xuất huyết là tập trung bổ sung nhiều nước và chất điện giải để quá trình hồi phục có thể diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Bên cạnh cách bù nước thông thường như uống nước lọc hay uống oresol theo liều của bác sĩ, người bệnh cần bổ sung thêm các loại trái cây chứa nhiều nước như dưa hấu, dưa chuột, dừa, bơ, táo, cam, chuối… để cân bằng điện giải, giảm tình trạng mất nước do sốt gây ra.
7 loại hoa quả người bệnh sốt xuất huyết nên ăn
Hầu hết các loại trái cây và rau quả đều hỗ trợ tăng cường miễn dịch thông qua hàm lượng nước, chất xơ và chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, có một số loại trái cây nổi trội hơn hẳn nhờ sự kết hợp độc đáo của các chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ củng cố hệ miễn dịch.
Sau đây là 7 loại trái cây tốt nhất giúp tăng cường khả năng miễn dịch cho người bệnh sốt xuất huyết, cụ thể như sau:
1. Cam, canh, bưởi
Theo bảng thành phần dinh dưỡng thực phẩm Việt Nam, hàm lượng vitamin và khoáng chất có trong cam bao gồm: Canxi 34mg, phốt pho 23mg, sắt 0.4mg, kẽm 0.22mg, vitamin C 40mg, folat 30µg, vitamin A 8µg, vitamin E 0.18µg, β-carotene 29µg. Vì vậy, chỉ cần một cốc nước cam, cơ thể đã dung nạp được nhiều dưỡng chất, tăng cường sức đề kháng và chống lại nhiễm trùng hiệu quả.
2. Táo
Táo được biết đến là loại trái cây bổ dưỡng, chứa nhiều chất xơ, chất oxy hóa và có đặc tính tăng cường khả năng miễn dịch. Người bị sốt xuất huyết thường có nguy cơ bị xuất huyết gây thiếu máu, thiếu nước. Táo có khả năng làm tăng nồng độ tiểu cầu, đặc biệt chứa hai loại axit caffeic và axit chlorogenic có đặc tính tiềm năng chống lại sốt xuất huyết.

3. Lê
Quả lê rất tốt cho hệ tiêu hóa, giúp điều hòa nhu động ruột, giảm đầy hơi và bổ sung nước hiệu quả. Đặc biệt, quả lê rất giàu chất chống oxy hóa, giúp chống viêm, nhiễm trùng, loại bỏ độc tố và tổng hợp các tế bào hồng cầu cho cơ thể.
4. Đu đủ
Đu đủ là một loại trái cây giàu chất xơ, vitamin A, vitamin C và các khoáng chất thiết yếu như kẽm và folate. Đặc biệt, đu đủ còn được biết đến với khả năng hỗ trợ điều trị bệnh nhờ đặc tính chống oxy hóa, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể. Các bác sĩ thường khuyên bệnh nhân sốt xuất huyết nên ăn đu đủ vì tính mát và kiềm, giúp giảm nhiệt độ cơ thể, tăng cường khả năng miễn dịch, tăng lượng tiểu cầu, bạch cầu và làm lành vết thương.
5. Chuối
Chuối là nguồn thực phẩm quan trọng đối với bệnh nhân sốt xuất huyết, giúp bổ sung chất điện giải bị mất một cách hiệu quả. Nhờ hàm lượng kali cao, chuối giúp duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể, trở thành một phần thiết yếu trong chế độ ăn uống của người bệnh.
⇒ Tham khảo thêm bài viết chi tiết tại đây: Sốt xuất huyết ăn chuối được không? Gợi ý 5 món từ chuối cho người bệnh
6. Ổi
Ổi là loại trái cây nhiệt đới, chứa nhiều vitamin C cần thiết cho việc sản sinh tiểu cầu và tăng cường hệ miễn dịch. Nhờ tính kiềm cao và dễ tiêu hóa, ổi thường được sử dụng cho bệnh nhân sốt xuất huyết để giúp phân hủy và loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể. Các chuyên gia khuyến nghị, người bệnh sốt xuất huyết nên uống nước ép ổi để nhanh chóng phục hồi sức khỏe hiệu quả.
7. Dưa lưới
Dưa lưới được biết đến là loại trái cây thanh mát, cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Bên cạnh đó, dưa lưới còn có tác dụng giảm viêm, cải thiện tiêu hóa và cấp nước cho cơ thể hiệu quả.
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết ăn yến được không? Lợi ích và nguy cơ thế nào?

Bị sốt xuất huyết không nên ăn trái cây gì?
Mặc dù hầu hết các loại trái cây đều cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, nhưng có một số trái cây không phù hợp đối với người bệnh sốt xuất huyết như các loại trái cây sẫm màu đỏ như thanh long, cà chua,... tuy không làm ảnh hưởng sức khỏe nhưng sẽ gây cản trở trong quá trình điều trị, bác sĩ dễ nhầm lẫn với tình trạng xuất huyết tiêu hóa ở bệnh nhân sốt xuất huyết, khó chẩn đoán chính xác bệnh.
Ngoài ra, bệnh nhân sốt xuất huyết cần đặc biệt tránh xa các loại thực phẩm cay nóng, đồ ăn dầu mỡ, đồ uống ngọt, thức uống có cồn… vì có thể làm triệu chứng bệnh nặng hơn và lâu hồi phục.
Trên đây là thông tin giải đáp cho câu hỏi: “Sốt xuất huyết nên ăn trái cây gì?” giúp cho mọi người trang bị kiến thức hữu ích về chế độ dinh dưỡng nếu không may bị mắc bệnh sốt xuất huyết. Trái cây là loại thực phẩm tự nhiên, giàu chất dinh dưỡng, có khả năng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ hồi phục cho người bệnh sốt xuất huyết hiệu quả. Tuy nhiên, một số loại trái cây sẫm màu đỏ như thanh long, cà chua có thể ảnh hưởng đến quá trình chẩn đoán và điều trị, người bệnh cần tránh tiêu thụ những loại trái cây này.



- Discover the 14 Best Online Nutritionists and Dietitians in 2024. (2024). Topnutritioncoaching.com. https://www.topnutritioncoaching.com/
- Prothrombin. (2024).Britannica. https://www.britannica.com/science/prothrombin