8 tác hại khi hôn trẻ sơ sinh mà mẹ cần biết

Hôn trẻ sơ sinh là hành động thể hiện tình yêu thương phổ biến, nhưng ẩn chứa nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng do hệ miễn dịch non yếu của trẻ. Tìm hiểu các tác hại khi hôn trẻ sơ sinh và cách bảo vệ con trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Tại sao người lớn hôn trẻ sơ sinh lại nguy hiểm?

Trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong những tháng đầu đời, có hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện. Trong 3 tháng đầu đời, hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh có ít tế bào chống nhiễm trùng bẩm sinh hơn so với người lớn. Do đó, các bệnh nhiễm trùng gây ra các triệu chứng nhẹ ở người lớn có thể đe dọa đến tính mạng trẻ sơ sinh.

Khi người lớn, kể cả những người khỏe mạnh không có triệu chứng rõ ràng, hôn trẻ sơ sinh, có thể vô tình truyền trực tiếp một lượng lớn vi sinh vật gây bệnh qua đường tiếp xúc gần và dịch tiết và dẫn đến các tình trạng sức khỏe từ nhẹ đến nguy hiểm tính mạng cho trẻ. (1)

Các yếu tố như thói quen sinh hoạt, vệ sinh cá nhân, tiền sử bệnh lý và môi trường sống của người lớn đều có thể trở thành nguồn lây nhiễm cho trẻ. Sự tiếp xúc gần gũi như ôm ấp, đặc biệt là hành động hôn, tạo điều kiện lý tưởng cho sự lây truyền mầm bệnh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đối với trẻ sơ sinh, một số loại virus thông thường ở người lớn có thể gây ra viêm màng não, viêm não hoặc nhiễm trùng máu, đe dọa trực tiếp đến sự phát triển và tính mạng của trẻ.

Các chuyên gia y tế luôn khuyến cáo hạn chế tối đa việc hôn trẻ sơ sinh để giảm thiểu tác hại khi hôn trẻ sơ sinh không đáng có, đồng thời nhấn mạnh vai trò của việc vệ sinh tay và đeo khẩu trang khi tiếp xúc gần với trẻ.

Cảnh báo 8 nhóm bệnh tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm khi hôn trẻ

Hôn trẻ sơ sinh có thể truyền các mầm bệnh nguy hiểm, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

1. Bệnh do virus hợp bào hô hấp (RSV)

Virus hợp bào hô hấp (Respiratory Syncytial Virus - RSV) là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nhiễm trùng đường hô hấp và phổi ở trẻ nhỏ. Hầu hết trẻ em dưới 2 tuổi đều nhiễm RSV.

Đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, trẻ dưới 6 tháng tuổi hoặc trẻ có hệ miễn dịch suy yếu, nhiễm RSV có thể tiến triển thành viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi nặng. Do chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, trẻ sơ sinh mắc RSV dễ phải nhập viện để hỗ trợ hô hấp chuyên sâu. (2)

2. Virus Herpes (HSV-1)

Virus Herpes simplex type 1 (HSV-1), thường gây ra mụn rộp ở môi hoặc miệng, là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong 4 tuần đầu sau sinh.

Khi trẻ bị lây HSV-1 từ nụ hôn và chỉ ảnh hưởng đến mặt miệng hoặc da có thế hồi phục sau khi được điều trị bằng thuốc kháng virus. Tuy nhiên, nếu virus xâm nhập vào toàn thân, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng tại các cơ quan hoặc thậm chí tử vong. (3)

3. Bệnh tay chân miệng và các virus đường ruột

Bệnh tay chân miệng do Enterovirus gây ra, thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có khả năng lây sang trẻ sơ sinh. Virus này tồn tại trong nước bọt, dịch tiết và dễ truyền qua hành động hôn trẻ. Ngoài ra, nhiều loại virus đường ruột khác cũng có thể lây qua cùng cơ chế. (4)

Ở trẻ sơ sinh, tay chân miệng có thể tiến triển nhanh chóng với biến chứng viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim hoặc phù phổi cấp. Bên cạnh đó, các virus đường ruột còn gây tiêu chảy, mất nước, khiến trẻ yếu ớt, biếng bú, ảnh hưởng đến sự phát triển trong giai đoạn đầu đời.

4. Vi khuẩn gây bệnh răng miệng

Miệng của người lớn chứa một hệ vi sinh đa dạng, bao gồm nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus mutans và các vi khuẩn gây viêm lợi, sâu răng. Dù người lớn có vệ sinh răng miệng hàng ngày, vi khuẩn vẫn tồn tại với số lượng lớn, tạo thành những mảng bám dính, không màu trên răng.

Khi hôn trẻ sơ sinh, vi khuẩn có thể xâm nhập vào khoang miệng non nớt, làm tăng nguy cơ sâu răng, viêm nướu và viêm nha chu, ảnh hướng đến tình trạng răng cũng như thẩm mỹ và sức khỏe tổng thể của trẻ.

5. Cúm và các bệnh viêm đường hô hấp cấp tính

Các bệnh lý như cúm (Influenza), cảm lạnh thông thường và các bệnh viêm đường hô hấp cấp tính khác dễ dàng lây lan qua giọt bắn hô hấp và tiếp xúc trực tiếp như hôn. Trẻ sơ sinh bị cúm có nguy cơ cao bị biến chứng nặng như viêm phổi, hen suyễn, viêm tai giữa hoặc thậm chí tử vong. Đặc biệt, nếu trẻ chưa đủ tuổi tiêm vắc xin cúm, việc phòng ngừa từ người lớn là vô cùng quan trọng để tránh tác hại khi hôn trẻ sơ sinh gây lây nhiễm các bệnh lý hô hấp này.

6. Vi khuẩn não mô cầu, phế cầu

Não mô cầu (Neisseria meningitidis) và Phế cầu (Streptococcus pneumoniae) là hai loại vi khuẩn nguy hiểm có thể gây viêm màng não, nhiễm trùng máu (nhiễm khuẩn huyết) và viêm phổi. Nhiều người lớn có thể mang các vi khuẩn này ở vùng mũi họng mà không có triệu chứng bệnh.

Hành động hôn hoặc tiếp xúc gần có thể lây truyền chúng sang trẻ sơ sinh, gây ra những bệnh nhiễm trùng xâm lấn cực kỳ nghiêm trọng, đe dọa tính mạng và để lại di chứng thần kinh cả đời nếu không được điều trị kịp thời.

7. Nguy cơ dị ứng từ mỹ phẩm

Ngoài mầm bệnh, việc hôn trẻ sơ sinh còn mang theo nguy cơ gây dị ứng từ các hóa chất có trong mỹ phẩm, nước hoa, son môi, kem dưỡng da..., mà người lớn sử dụng. Làn da của trẻ sơ sinh mỏng manh và nhạy cảm. Tiếp xúc trực tiếp với các chất hóa học này có thể gây ra các phản ứng dị ứng da cho trẻ..

8. Vi khuẩn HP gây bệnh dạ dày

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là nguyên nhân phổ biến gây viêm loét dạ dày và có liên quan đến ung thư dạ dày. Vi khuẩn này lây truyền chủ yếu qua dịch tiết cơ thể của người nhiễm bệnh như giọt bắn nước bọt, chất nôn, phân…hoặc qua thực phẩm, nguồn nước bị nhiễm bẩn

Việc người lớn hôn trẻ sơ sinh, đặc biệt là hôn môi hoặc dùng chung dụng cụ ăn uống, có thể truyền vi khuẩn HP vào đường tiêu hóa non nớt của trẻ. Mặc dù các triệu chứng có thể chưa xuất hiện ngay, nhưng việc lây nhiễm sớm vi khuẩn HP sẽ tạo tiền đề cho các bệnh lý dạ dày về sau. (5)

Xem thêm: Có nên mua gói tiêm chủng cho trẻ sơ sinh không? Nên mua ở đâu?

Lời khuyên “vàng” dành cho cha mẹ để bảo vệ con

Nhận thức được tác hại khi hôn trẻ sơ sinh là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ con. Một số lời khuyên “vàng” mà cha mẹ cần áp dụng và truyền đạt cho người thân, bạn bè.

1. Quy tắc “không hôn” và cách từ chối lịch sự

Để bảo vệ sức khỏe cho trẻ, cha mẹ nên giải thích với người thân, bạn bè về các tác hại khi hôn trẻ sơ sinh và từ chối một cách khéo léo để bảo vệ sức khỏe và sự phát triển toàn diện cho con.

2. Các đối tượng tuyệt đối không nên tiếp xúc gần với trẻ

Để giảm thiểu tác hại khi hôn trẻ sơ sinh, cha mẹ cần hạn chế tối đa việc cho trẻ tiếp xúc gần với một số đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao:

• Người có bất kỳ dấu hiệu bệnh: Bất kỳ ai đang có các triệu chứng dù là nhỏ nhất của bệnh lý lây nhiễm như ho, sốt, sổ mũi, đau họng, phát ban hoặc mụn rộp ở miệng/môi, đều không nên tiếp xúc gần hoặc bế trẻ.
• Người chưa rửa tay hoặc vệ sinh kém: Người lớn cần rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi bế hoặc chạm vào trẻ.

3. Những cách an toàn khác để thể hiện tình yêu thương

Tình yêu thương không nhất thiết phải thể hiện qua nụ hôn. Cha mẹ và người thân có thể thay thế bằng những hành động an toàn và ý nghĩa khác:

• Ôm ấp và vỗ về: Ôm nhẹ nhàng, vỗ về lưng hoặc bụng trẻ là cách tuyệt vời để kết nối cảm xúc và trấn an trẻ, miễn là người lớn đã vệ sinh tay sạch sẽ.
• Trò chuyện và hát ru: Việc nói chuyện, hát ru bằng giọng điệu nhẹ nhàng không chỉ thể hiện tình yêu mà còn kích thích thính giác và sự phát triển ngôn ngữ của trẻ.
• "Hôn gió" hoặc "hôn chân": Nếu vẫn muốn hôn trẻ, hãy hôn vào các vị trí an toàn như chân, bàn chân và tránh xa vùng mặt, miệng.

Trường hợp nào cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức?

Cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu trẻ có một trong các dấu hiệu bệnh lý sau:

• Sốt cao: Trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi sốt từ 38∘C trở lên cần được khám khẩn cấp.
• Khó thở hoặc thở bất thường: Trẻ thở nhanh, thở khò khè, thở rên, cánh mũi phập phồng hoặc có dấu hiệu rút lõm lồng ngực.
• Bú kém hoặc bỏ bú: Trẻ từ chối bú hoặc giảm lượng bú đáng kể so với bình thường.
• Đi ngoài phân lỏng: Nếu trẻ sơ sinh đi ngoài phân lỏng, nhiều nước cùng nôn trớ dữ dội, cần thăm khám bác sĩ kịp thời
• Quấy khóc liên tục không thể dỗ được: Khóc thét, khóc bất thường kèm theo nôn trớ, mất nước.

Hệ miễn dịch non yếu khiến trẻ sơ sinh trở thành đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước các tác nhân gây bệnh từ môi trường. Việc nhận biết và phòng tránh tác hại khi hôn trẻ sơ sinh là trách nhiệm hàng đầu của cha mẹ, không chỉ là ngăn chặn các bệnh lý thông thường mà còn là bảo vệ con khỏi các virus, vi khuẩn nguy hiểm.