Tay chân miệng sốt mấy ngày? Cách hạ sốt nhanh chóng

Tay chân miệng khởi phát với các triệu chứng như sốt, nổi mụn nước trên khắp cơ thể, chủ yếu xuất hiện ở tay, chân, miệng và đôi khi là ở mông. Trong đó, sốt là một triệu chứng quan trọng, thường là dấu hiệu đầu tiên giúp các bậc phụ huynh nhận biết trẻ đang đối mặt với một tình trạng bệnh lý nhiễm trùng. Vậy tay chân miệng sốt mấy ngày, sốt này có ý nghĩa như thế nào trong quá trình phát triển bệnh? Cùng chuyên gia giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tay chân miệng sốt mấy ngày?

Thông thường, trẻ bị tay chân miệng sẽ sốt trong khoảng 2 - 3 ngày, nhưng cũng có trường hợp sốt kéo dài đến 5 - 7 ngày.

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, thường là Enterovirus 71 (EV71) hoặc Coxsackie virus và có 4 giai đoạn phát triển chính. Thời gian sốt ở trẻ mắc bệnh tay chân miệng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh và cơ địa của trẻ. Dưới đây là thông tin về thời gian sốt ở từng giai đoạn của bệnh:

1. Giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn ủ bệnh là thời điểm virus xâm nhập cơ thể nhưng chưa gây ra triệu chứng rõ ràng. Thời gian này thường kéo dài từ 3 - 7 ngày, đôi khi có thể ngắn hơn hoặc dài hơn tùy vào hệ miễn dịch của trẻ. Trong giai đoạn này, trẻ không sốt, không có dấu hiệu bất thường nào như phát ban hay đau miệng. Tuy nhiên, virus đã bắt đầu nhân lên trong cơ thể, chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo. Phụ huynh khó nhận biết bệnh ở giai đoạn này trừ khi trẻ đã tiếp xúc với nguồn lây nhiễm được xác định.

2. Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn khởi phát kéo dài khoảng 1 - 2 ngày, đánh dấu sự xuất hiện của các triệu chứng đầu tiên. Trẻ bắt đầu sốt nhẹ, thường ở mức 37,5 - 38°C, kèm theo mệt mỏi, chán ăn, đau họng hoặc khó chịu. Một số trẻ có thể bị tiêu chảy nhẹ hoặc sổ mũi – những triệu chứng dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Đây là thời điểm sốt bắt đầu, nhưng nhiệt độ chưa quá cao và có thể tự giảm nếu trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ.

3. Giai đoạn toàn phát

Giai đoạn toàn phát là đỉnh điểm của bệnh, kéo dài từ 3 - 10 ngày, và cũng là giai đoạn sốt rõ rệt nhất. Trẻ thường sốt cao hơn, dao động từ 38 - 39°C, thậm chí có thể chạm ngưỡng 40°C trong những trường hợp nặng. Ngoài sốt, các triệu chứng điển hình của tay chân miệng như loét miệng, phát ban đỏ hoặc mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân, mông bắt đầu xuất hiện. Sốt trong giai đoạn này thường kéo dài liên tục nếu không được can thiệp kịp thời, khiến trẻ quấy khóc, bỏ ăn do đau miệng. Đây cũng là giai đoạn quan trọng cần theo dõi sát sao để tránh biến chứng.

4. Giai đoạn hồi phục

Giai đoạn hồi phục thường bắt đầu sau 5 - 7 ngày kể từ khi có triệu chứng đầu tiên. Nếu không xảy ra biến chứng tay chân miệng, sốt sẽ giảm dần và biến mất hoàn toàn trong khoảng 1 - 2 ngày tiếp theo. Các vết loét miệng và phát ban cũng bắt đầu lành lại, trẻ ăn uống dễ dàng hơn và tinh thần dần cải thiện.

Tổng thời gian sốt trong suốt quá trình bệnh thường kéo dài từ 2 - 5 ngày, tập trung chủ yếu ở giai đoạn khởi phát và toàn phát. Cơn sốt thường nhẹ và kéo dài trong vài ngày. Tuy nhiên, một số trẻ có thể bị sốt cao và kéo dài hơn.

Nếu trẻ sốt cao liên tục trên 39 độ C và kéo dài hơn 3 ngày, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được khám và điều trị.

Khi nào sốt trong tay chân miệng là dấu hiệu nguy hiểm?

Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm chống lại virus, nhưng không phải lúc nào cũng an toàn. Với bệnh tay chân miệng ở trẻ, một số trường hợp sốt có thể báo hiệu tình trạng nghiêm trọng, đặc biệt khi liên quan đến biến chứng như viêm não, viêm màng não hoặc viêm cơ tim. Dưới đây là những dấu hiệu nguy hiểm mà phụ huynh cần nhận biết:

• Sốt cao trên 39°C kéo dài hơn 48 giờ: Nếu trẻ sốt liên tục ở mức cao và không đáp ứng với thuốc hạ sốt như paracetamol, đây có thể là dấu hiệu virus đang gây tổn thương nghiêm trọng trong cơ thể.
• Sốt kèm co giật hoặc run chi: Co giật do sốt cao (thường trên 40°C) là dấu hiệu của biến chứng thần kinh, chẳng hạn như viêm não –  một trong những hậu quả nguy hiểm nhất của tay chân miệng.
• Sốt kéo dài quá 5 ngày: Nếu sau 5 ngày mà trẻ vẫn sốt dù các triệu chứng khác đã giảm, điều này cho thấy bệnh chưa được kiểm soát và cần can thiệp y tế.
• Trẻ lờ đờ, bỏ bú, quấy khóc không dứt: Kết hợp với sốt cao, những biểu hiện này có thể là tín hiệu của tình trạng nhiễm trùng toàn thân hoặc suy kiệt.
• Khó thở, mạch nhanh, da tái: Đây là dấu hiệu virus đã tấn công hệ hô hấp hoặc tim mạch, đòi hỏi cấp cứu ngay lập tức.
• Giật mình liên tục khi ngủ: Đây là triệu chứng đặc trưng của biến chứng thần kinh do Enterovirus 71, thường xuất hiện cùng sốt cao.

Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, phụ huynh không nên chần chừ mà cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay. Việc điều trị kịp thời có thể cứu sống trẻ và giảm thiểu nguy cơ tổn thương lâu dài. Đừng nghĩ rằng sốt chỉ là triệu chứng thông thường mà bỏ qua những cảnh báo quan trọng này.

⇒ Tham khảo thêm: Bé bị tay chân miệng sốt đi sốt lại có sao không? Cách xử trí tại nhà

Hướng dẫn cách hạ sốt cho trẻ bị tay chân miệng

Ngoài thắc mắc tay chân miệng sốt mấy ngày, việc hạ sốt đúng cách cũng là điều nhiều phụ huynh quan tâm, không chỉ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn mà còn ngăn ngừa tình trạng xấu đi. Dưới đây là các phương pháp hạ sốt hiệu quả, an toàn mà phụ huynh có thể thực hiện tại nhà:

1. Uống thuốc hạ sốt

Thuốc hạ sốt là giải pháp nhanh chóng và phổ biến nhất để kiểm soát nhiệt độ cơ thể. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn:

• Paracetamol là lựa chọn hàng đầu, với liều lượng khuyến cáo là 10 - 15mg/kg cân nặng, uống cách nhau 4 - 6 giờ/lần. Ví dụ, trẻ nặng 12kg sẽ dùng khoảng 120 - 180mg mỗi lần.
• Không tự ý sử dụng ibuprofen hoặc aspirin, vì những loại thuốc này có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng trong trường hợp nhiễm virus như tay chân miệng.
• Luôn đo nhiệt độ trước khi cho trẻ uống thuốc (chỉ dùng khi sốt trên 38,5°C) và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi hoặc có tiền sử dị ứng thuốc.
• Theo dõi liều lượng cẩn thận, không vượt quá 5 lần/ngày để tránh nguy cơ quá liều ảnh hưởng đến gan.

2. Chườm mát

Chườm mát là phương pháp hỗ trợ hạ sốt tự nhiên, đặc biệt hiệu quả khi kết hợp với thuốc:

• Chuẩn bị nước ấm (nhiệt độ khoảng 35 - 37°C, thấp hơn nhiệt độ cơ thể trẻ khoảng 2°C), nhúng khăn sạch vào nước rồi vắt nhẹ.
• Lau nhẹ nhàng ở các vùng như trán, nách, bẹn, cổ – nơi tập trung nhiều mạch máu giúp làm mát cơ thể nhanh chóng.
• Thay khăn sau mỗi 2 - 3 phút, thực hiện trong khoảng 15 - 20 phút hoặc đến khi nhiệt độ giảm.
• Lưu ý quan trọng: Không dùng nước lạnh, đá hoặc cồn để chườm, vì điều này có thể gây co mạch ngoại biên, khiến nhiệt không thoát ra được và sốt càng tăng.

3. Bù nước

Sốt và các vết loét miệng làm trẻ mất nước nhanh chóng, đặc biệt khi trẻ từ chối ăn uống. Bù nước đúng cách là yếu tố quan trọng để hỗ trợ hạ sốt:

• Cho trẻ uống nước lọc, nước trái cây loãng (như nước cam, chanh), hoặc dung dịch bù nước oresol (pha 1 gói với 1 lít nước, dùng theo hướng dẫn bác sĩ).
• Với trẻ nhỏ, chia nhỏ lượng nước (10 - 20ml/lần), cho uống từng ngụm để tránh nôn trớ.
• Trẻ sơ sinh cần tăng cường bú sữa mẹ, vừa cung cấp nước vừa bổ sung chất dinh dưỡng và kháng thể tự nhiên.
• Theo dõi dấu hiệu mất nước như môi khô, tiểu ít, mắt trũng để điều chỉnh lượng nước kịp thời.

Mất nước không chỉ làm sốt kéo dài mà còn khiến trẻ mệt mỏi hơn, vì vậy đừng bỏ qua bước này.

4. Nghỉ ngơi hợp lý

Nghỉ ngơi đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể trẻ phục hồi và giảm sốt tự nhiên:

• Đặt trẻ ở nơi thoáng mát, nhiệt độ phòng khoảng 25 - 27°C, tránh gió lùa hoặc điều hòa quá lạnh.
• Mặc quần áo mỏng, rộng rãi, chất liệu cotton để thấm hút mồ hôi và giúp trẻ thoải mái.
• Khuyến khích trẻ ngủ đủ giấc (8 - 10 tiếng/ngày), hạn chế vận động mạnh để cơ thể tập trung năng lượng chống lại virus.
• Quan sát giấc ngủ của trẻ, nếu có hiện tượng giật mình liên tục, cần báo ngay cho bác sĩ.

Một môi trường nghỉ ngơi lý tưởng sẽ hỗ trợ quá trình hạ sốt diễn ra nhanh hơn.

5. Chăm sóc dinh dưỡng

Dinh dưỡng phù hợp không chỉ tăng sức đề kháng mà còn gián tiếp giúp hạ sốt:

• Ưu tiên thức ăn lỏng, dễ nuốt như cháo loãng, súp gà, sữa nguội để tránh kích ứng vết loét miệng.
• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (nước cam, kiwi) và kẽm (hạt bí, đậu) để hỗ trợ hệ miễn dịch.
• Tránh đồ ăn cay, nóng, cứng hoặc quá mặn vì có thể làm trẻ đau miệng, quấy khóc nhiều hơn.
• Chia nhỏ bữa ăn (4 - 6 bữa/ngày) để trẻ không bị quá tải mà vẫn đủ năng lượng.

Chăm sóc dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp trẻ vượt qua giai đoạn sốt một cách nhẹ nhàng hơn.

Các lưu ý quan trọng khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng

Ngoài việc áp dụng các biện pháp hạ sốt, giải tỏa nỗi lo “tay chân miệng sốt mấy ngày”, phụ huynh cần chú ý thêm những điều sau để đảm bảo trẻ hồi phục nhanh chóng và tránh lây lan:

• Vệ sinh sạch sẽ: Rửa tay bằng xà phòng cho trẻ và người chăm sóc trước/sau khi tiếp xúc. Lau miệng trẻ hoặc cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc các dung dịch sát khuẩn nhẹ được các bác sĩ khuyến nghị sau mỗi bữa ăn để giảm nguy cơ nhiễm trùng vết loét.
• Khử trùng đồ dùng cá nhân: Đồ chơi, chén, cốc, thìa và các vật dụng cá nhân của trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ bằng nước sôi hoặc dung dịch sát khuẩn.
• Duy trì dinh dưỡng và bù nước đầy đủ: Trẻ bị tay chân miệng rất dễ mất nước do sốt và biếng ăn. Do đó, cha mẹ cần đảm bảo trẻ uống đủ nước sạch, có thể thay thế một phần bằng dung dịch bù điện giải như oresol nếu trẻ uống được. Với trẻ còn bú mẹ, việc tăng cường cho trẻ bú là cách hiệu quả để cung cấp nước và dinh dưỡng cho bé. Ngoài ra, trẻ nên được ăn từng bữa nhỏ với các thực phẩm giàu dinh dưỡng để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.
• Chọn thức ăn phù hợp: Ưu tiên thức ăn mềm, dễ nuốt và mát như cháo loãng, súp, sữa lạnh. Tránh các thức ăn có gia vị cay nóng hoặc cứng, dễ gây tổn thương thêm cho vết loét miệng.
• Tăng cường sức đề kháng: Ngoài dinh dưỡng, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung vitamin hoặc men vi sinh để hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ.
• Cách ly trẻ bệnh: Giữ trẻ ở nhà, tránh tiếp xúc với trẻ khác trong ít nhất 7 - 10 ngày đầu để hạn chế lây nhiễm qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp.
• Đảm bảo nghỉ ngơi và dỗ dành tâm lý: Trẻ mắc tay chân miệng thường mệt mỏi, đau nhức và khó chịu, dễ dẫn đến tình trạng quấy khóc. Cha mẹ cần kiên nhẫn dỗ dành trẻ, tạo không gian yên tĩnh để bé được nghỉ ngơi tốt nhất. Hạn chế việc để trẻ vận động mạnh hoặc chơi đùa quá nhiều trong giai đoạn này.
• Theo dõi sát sao: Sốt là một triệu chứng phổ biến khi trẻ mắc tay chân miệng. Trẻ thường sốt nhẹ từ 38 - 38,5°C, tuy nhiên, nếu sốt kéo dài trên 39°C hoặc không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay. Theo đó, phụ huynh và người chăm sóc trẻ cần ghi chép lại nhiệt độ cơ thể trẻ mỗi 4 - 6 giờ, đồng thời quan sát các dấu hiệu bất thường như run tay chân, quấy khóc không dốc được, thở nhanh hoặc giật mình khi ngủ để kịp thời xử lý.
• Đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời khi gặp các dấu hiệu bất thường: Việc tự chăm sóc trẻ tại nhà chỉ phù hợp ở mức độ bệnh nhẹ. Phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi thấy trẻ sốt cao không giảm dù đã dùng thuốc; giật mình liên tục, run tay chân hoặc bứt rứt bất thường; khó thở, thở nhanh hoặc co giật; ngủ li bì, ít phản ứng với môi trường xung quanh; xuất hiện các dấu hiệu bệnh ngày càng nặng hơn như bóng nước lan rộng, hôn mê hoặc co giật.

Phụ huynh và người chăm sóc trẻ cần lưu ý, ngoài nỗi lo “tay chân miệng sốt mấy ngày”, cần theo dõi ở những trẻ mắc tay chân miệng nếu sốt cao liên tục trên 39°C, kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ sốt có thể đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Nguy cơ biến chứng thần kinh như viêm não, viêm màng não hoặc rối loạn thần kinh cấp tính là rất cao, biểu hiện qua giật mình liên tục, run tay chân, co giật hoặc ngủ li bì. Bên cạnh đó, trẻ có thể gặp các vấn đề về hô hấp như khó thở, thở nhanh do phù phổi cấp, thậm chí dẫn đến suy tim hoặc sốc tim mạch và tử vong.

Chính vì thế, điều quan trọng nhất là cần phòng ngừa bệnh từ sớm cho trẻ bằng cách khuyến khích trẻ rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, giữ đồ chơi và vật dụng cá nhân của trẻ sạch sẽ, khử trùng bề mặt môi trường sống. Trẻ cần được ăn chín uống sôi, không dùng chung dụng cụ ăn uống và hạn chế đưa đến nơi đông người trong mùa dịch.

⇒ Tham khảo thêm: Vì sao bé bị tay chân miệng không sốt? Bố mẹ nên làm gì?

Tay chân miệng sốt mấy ngày tùy thuộc vào giai đoạn bệnh và cơ địa từng bé, sốt là một triệu chứng thường gặp của bệnh tay chân miệng, nhưng bạn cần theo dõi sát sao và đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức nếu có các dấu hiệu nguy hiểm. Việc hạ sốt đúng cách và kịp thời sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn và nhanh chóng hồi phục.