Tiêm 6 trong 1 muộn có sao không? Xử lý ra sao nếu tiêm trễ lịch?

Vắc xin 6 trong 1 cung cấp khả năng phòng 6 bệnh nguy hiểm, thường gặp ở trẻ em trong 2 năm đầu đời, bao gồm: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm màng não mủ, viêm phổi do Hib, viêm gan B. Vì nhiều lý do bất khả kháng, nhiều gia đình tiêm vắc xin 6 trong 1 cho trẻ trễ lịch. Liệu tiêm 6 trong 1 muộn có sao không? Có ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé không?

Lịch tiêm vắc xin 6 trong 1

Vắc xin 6 trong 1 hiện đang được triển khai tiêm chủng tại các trung tâm tiêm chủng dịch vụ tại nước ta là vắc xin Infanrix Hexa (Bỉ) và Hexaxim (Pháp). Cả hai loại vắc xin đều được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến 2 tuổi, phòng ngừa 6 bệnh nguy hiểm và thường gặp ở trẻ trong những năm đầu đời gồm: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não mủ và các bệnh do vi khuẩn Hib gây ra.

Lịch tiêm vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa và Hexaxim như sau:

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2: Cách mũi 1 thời gian 1 tháng
• Mũi 3: Cách mũi 2 thời gian 1 tháng
• Mũi 4: Cách mũi 3 là 12 tháng (cách tối thiểu 6 tháng).

Sau khi tiêm chủng đủ 3 mũi vắc xin 6 trong 1 theo lịch tiêm cơ bản, thì mũi tiêm nhắc (mũi 4) phải tiêm sau mũi cuối cùng ít nhất 6 tháng và cần hoàn tất lịch tiêm trước 18 tháng tuổi. Về cơ bản, cả hai loại vắc xin 6 trong 1 hiện lưu hành tại Việt Nam đều phòng ngừa 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ, có thể sử dụng để thay thế cho nhau khi hết vắc xin và thay thế cho vắc xin 5 trong 1 trong chương trình Tiêm chủng Mở rộng. Tuy nhiên, vẫn có một số điểm khác biệt nhất định giữa hai loại vắc xin này.

⇒ Tham khảo thêm: Lịch tiêm vắc xin 6 trong 1 cho trẻ sinh non

1. Vắc xin Hexaxim

Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim được lưu hành tại nước ta từ năm 2018, được nghiên cứu và phát triển bởi Hãng dược phẩm Sanofi Pasteur (Pháp) với 2 thành phần kháng nguyên ho gà là PT và FHA. Đây là vắc xin dạng hỗn hợp dịch bơm sẵn trong kim tiêm, không cần hoàn nguyên giúp rút ngắn thời gian tiêm chủng cho trẻ. Từ đó, quy trình tiêm chủng vắc xin 6 trong 1 cũng được tối ưu hơn.

Vắc xin Hexaxim đã được cấp phép lưu hành tại hơn 100 quốc gia, với hơn 50 triệu liều cho trẻ em trên toàn cầu. Vắc xin được chỉ định dùng theo đường tiêm bắp, không được tiêm tĩnh mạch hay trong da. Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim đã được chứng minh an toàn và dung nạp tốt.

Theo kết quả của nhiều cuộc nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng, phản ứng sau tiêm phòng Hexaxim về cơ bản không có nhiều khác biệt nếu so sánh với các vắc xin 6 trong 1 khác trên thị trường. Sự đơn giản và tiện dụng của vắc xin còn giúp giảm một nửa thời gian chuẩn bị trước tiêm.

2. Vắc xin Infanrix Hexa

Vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa đã được cấp phép từ năm 2000 tại châu Âu. Từ đó, vắc xin đã có mặt tại hơn 97 quốc gia ở châu Âu và trên toàn thế giới, hơn 150 triệu liều được tiêm phòng.

6 trong 1 Infanrix Hexa là loại vắc xin được sử dụng phổ biến tại thị trường Việt Nam, do Hãng dược Glaxosmithkline (GSK) – Bỉ sản xuất. Vì sử dụng vi khuẩn ho gà vô bào thay cho thành phần ho gà toàn tế bào, nên vắc xin được đánh giá an toàn cao. Cụ thể, vắc xin Infanrix Hexa chứa kháng nguyên ho gà vô bào, gồm 3 thành phần kháng nguyên là độc tố ho gà, ngưng kết hồng cầu dạng sợi Filamentous hemagglutinin (FHA) và Pertactin (PRN).

Trước khi vắc xin được đưa vào sử dụng, hàng nghìn trẻ sơ sinh và trẻ em tại Anh đã tử vong do các căn bệnh có trong vắc xin mỗi năm. Con số này đã giảm xuống gần như không có ca tử vong nào sau khi vắc xin ra đời. Đây là bằng chứng cho thấy vắc xin phát huy được hiệu quả bảo vệ cao.

Tiêm 6 trong 1 muộn có sao không?

Tiêm 6 trong 1 muộn có thể làm tăng nguy cơ mắc 6 căn bệnh có thể được bảo vệ bởi vắc xin, vì cơ thể không đủ kháng thể để bảo vệ, chống chọi với mầm bệnh khi chưa hoàn thành đủ phác đồ tiêm chủng. Theo phác đồ tiêm, bé tiêm vắc xin 6 trong 1 mũi đầu tiên từ 6 tuần tuổi, với 3 liều cơ bản sau đó là mũi tiêm nhắc.

Tiêm vắc xin đúng lịch giúp hệ miễn dịch của trẻ nhỏ kích hoạt, sản sinh kháng thể kịp thời để ngăn ngừa những căn bệnh này. Ngược lại, khi tiêm muộn, nguy cơ lây nhiễm các bệnh được bảo vệ bởi vắc xin sẽ tăng lên, đặc biệt là trong giai đoạn trẻ sơ sinh và dưới 2 tuổi - thời điểm hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển đầy đủ.

Điểm quan trọng cần lưu ý là vắc xin 6 trong 1 chỉ được tiêm trong hai năm đầu đời của trẻ. Điều này có nghĩa là nếu phụ huynh bỏ lỡ lịch tiêm khi trẻ còn nhỏ hoặc trì hoãn việc tiêm quá lâu, trẻ có nguy cơ không hoàn thành đủ các mũi tiêm theo lộ trình. Hệ quả là trẻ sẽ mất cơ hội được bảo vệ sớm khỏi 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này, làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh trong giai đoạn cơ thể trẻ còn chưa hoàn thiện hệ miễn dịch.

Ngoài ra, nếu tiêm 6 trong 1 muộn có thể tạo thành các "khoảng trống miễn dịch" khiến trẻ không được bảo vệ toàn diện, đặc biệt đối với các bệnh lây lan qua đường hô hấp như ho gà - căn bệnh có tỷ lệ mắc cao. Trước khi có vắc xin, ho gà phát triển mạnh với chu kỳ bùng phát mỗi 3 - 4 năm một lần. Sau hơn 40 năm vắc xin phòng bệnh ho gà được đưa vào sử dụng, cùng với ý thức chăm sóc sức khỏe và cải thiện lối sống của người dân ngày càng nâng cao, ho gà đã giảm 100 - 150 lần.

Thế nhưng, từ năm 1992 - 1994, cả thế giới lại ghi nhận 15.286 ca ho gà, với tỷ lệ tử vong là 0,2%. Trong số đó, có đến 50% trường hợp chưa tiêm vắc xin phòng bệnh.

Ngoài ra, việc bỏ qua hoặc trì hoãn tiêm vắc xin 6 trong 1 không dừng lại ở việc mắc bệnh, mà còn kéo theo nhiều hệ quả nghiêm trọng khác như thiệt mạng, thương vong do biến chứng của bệnh, đặc biệt là ở những đối tượng sức đề kháng yếu như trẻ nhỏ. Nếu không may mắc bệnh, trẻ có thể phải đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng về thể chất và trí tuệ, ảnh hưởng đến việc học hành, cuộc sống và tương lai của bản thân trẻ.

Chi phí chăm sóc y tế và điều trị các bệnh truyền nhiễm cũng là vấn đề rất đáng lo ngại khi mắc bệnh. Nhiều trường hợp tốn kém chi phí đến hàng tỷ đồng, chưa kể các chi phí phát sinh cho thuốc men và các phương pháp phục hồi sau bệnh. Điều này gây tốn kém cho bản thân người bệnh, gia đình và lãng phí nguồn lực cho công tác điều trị bởi các bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc xin.

Việc tiêm 6 trong 1 muộn hoặc bỏ qua tiêm chủng còn có thể đánh mất cơ hội phòng bệnh bằng vắc xin. Bởi vắc xin 6 trong 1 và một số loại vắc xin khác như tiêu chảy cấp do Rotavirus có giới hạn về độ tuổi, nếu vượt ngưỡng tuổi giới hạn, người tiêm chủng có thể không được tiêm, đồng nghĩa với việc mất hoàn toàn cơ hội bảo vệ khỏi loại vắc xin đó.

Tiêm vắc xin 6 trong 1 trễ có cần tiêm lại từ đầu không?

Ngoại trừ vắc xin thương hàn dạng uống, bất kỳ sự gián đoạn tiêm chủng nào cũng không cần phải tiêm lại từ đầu. Bởi việc tiêm vắc xin trễ lịch không làm giảm nồng độ kháng thể sau khi hoàn thành các mũi tiêm, dù hiệu lực bảo vệ có thể không đạt được cho đến khi đủ số liều quy định.

Tiêm trễ lịch không cần phải tiêm lại từ đầu, thay vào đó cần tiếp tục tiêm mũi tiếp theo càng sớm càng tốt theo lịch tiêm của từng độ tuổi. Phụ huynh không nên lơ là, chủ quan lịch tiêm của trẻ. Vắc xin tốt nhất là vắc xin được tiêm đúng lịch, nên cần thực hiện sát sao theo chỉ định tiêm phòng của bác sĩ.

Cần làm gì khi tiêm 6in1 muộn?

Có thể thấy, hậu quả của tiêm vắc xin 6 trong 1 muộn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh được bảo vệ bởi vắc xin, tạo ra "khoảng trống miễn dịch" ở trẻ, tăng nguy cơ biến chứng, tử vong. Với những trường hợp chẳng may bỏ lỡ lịch tiêm 6 trong 1, ba mẹ không nên quá lo lắng, hoang mang mà nên đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC để được bác sĩ thăm khám, tư vấn tiêm bù, tiêm đuổi theo lịch tiêm càng sớm càng tốt để đảm bảo trẻ em không bỏ sót bất kỳ mũi tiêm nào.

Trong thời gian đó, ba mẹ cần thực hiện tốt các phương pháp phòng bệnh khác cho trẻ như: giữ vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang khi ra ngoài và hạn chế đến nơi đông người, rửa tay cho trẻ thường xuyên bằng xà phòng đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, che miệng khi ho, hắt hơi, tránh tiếp xúc với những người nghi ngờ mắc bệnh hoặc đang mắc bệnh.

Vậy, qua bài viết, thắc mắc tiêm 6 trong 1 muộn có sao không đã được giải đáp. Vắc xin 6 trong 1 là một trong các loại vắc xin quan trọng đầu đời cần được tiêm sớm, đúng lịch cho trẻ nhỏ. Trẻ cần hoàn tất phác đồ tiêm theo đúng chỉ định của bác sĩ khám sàng lọc để vắc xin có thể phát huy được hiệu quả bảo vệ cao nhất. Việc tuân thủ lịch tiêm không chỉ giảm nguy cơ nhiễm bệnh, giảm tỷ lệ biến chứng, tử vong mà còn bảo vệ tương lai của chính bản thân đứa trẻ.