TVTT: Viêm phổi, Cúm & Biến chứng hô hấp nguy hiểm ở trẻ em và người cao tuổi
Thời tiết diễn biến phức tạp trên cả nước, mưa nắng thất thường khiến nhiều trẻ em và người lớn dễ mắc các bệnh đường hô hấp gây biến chứng lên phổi. Sau Covid-19, các tác nhân như cúm, phế cầu tấn công dễ dàng và gây bệnh nặng nề hơn cho các đối tượng nguy cơ cao, đặc biệt là trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh nền.
| “Tiêm vắc xin cúm là cách hiệu quả phòng bệnh cúm và các biến chứng nguy hiểm. Vắc xin cúm có thể làm giảm 70-90% nguy cơ mắc cúm, giảm 60-80% tỷ lệ nhập viện, giảm 80% tỷ lệ tử vong ở người cao tuổi. Trong khi đó, vắc xin phế cầu giảm 35% nguy cơ đồng nhiễm Covid-19, giảm 32% tỷ lệ tử vong do Covid-19 và giảm 49% nhiễm các siêu vi hô hấp khác. |
Thời điểm giao mùa tạo điều kiện thuận lợi cho các mầm bệnh sinh sôi phát triển, nhất là vi khuẩn đường hô hấp như phế cầu khuẩn, não mô cầu, H. influenzae, tụ cầu, liên cầu, vi nấm… Đặc biệt, trẻ em dưới 2 tuổi, người trên 65 tuổi, người có bệnh nền mạn tính, suy giảm miễn dịch… là những đối tượng dễ mắc bệnh và có nguy cơ diễn biến nặng, nhiều biến chứng nguy hiểm, quá trình điều trị kéo dài, lâu phục hồi sức khỏe và rất tốn kém.
Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra có tỷ lệ mắc cao thứ 3 trên thế giới, tỷ lệ tử vong chiếm khoảng 20-25%, chủ yếu tập trung ở các nước đang phát triển. Phế cầu gây ra các bệnh như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm tai giữa, viêm xoang và viêm phế quản. Trong đó, viêm phổi trong cộng động (CAP) do Streptococcus pneumoniae là một trong những bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng & phổ biến nhất ở cả trẻ em và người lớn trên toàn thế giới. Người mắc bệnh có thể gặp phải những di chứng nặng nề suốt đời như giảm chức năng phổi và suy giảm sức khỏe phổi lâu dài.
Viêm phổi do phế cầu khuẩn thường diễn tiến rất nhanh, để lại nhiều di chứng nguy hiểm đến tính mạng, bao gồm: hội chứng suy hô hấp cấp tính, áp xe phổi, viêm mủ màng phổi, viêm phổi hoại tử và nhiễm trùng huyết. Nếu may mắn được điều trị khỏi, người bệnh cũng có nguy cơ cao mắc biến chứng mù, điếc, liệt và chậm phát triển tâm thần kinh… Tại Việt Nam, mỗi năm có gần 3 triệu trẻ em mắc viêm phổi và khoảng 4.000 trẻ tử vong vì căn bệnh này.
Thống kê cho thấy, hầu hết các trường hợp tử vong do vi khuẩn phế cầu Streptococcus pneumoniae là do biến chứng viêm phổi, cao gấp hơn 100 – 1.000 lần so với tỷ lệ tử vong bởi nhiễm trùng huyết, tử vong do nhiễm khuẩn huyết cao gấp 10 lần so với viêm não mủ và tử vong do viêm tai giữa cao gấp 1.000 – 10.000 lần so với viêm não mủ.
Điều đáng nói, phế cầu khuẩn không chỉ lây lan nhanh, gây bệnh nặng, diễn biến phức tạp mà chúng còn đặc trưng bởi tính kháng kháng sinh. Điều này gây nhiều khó khăn trong việc điều trị và duy trì sự sống cho người bệnh, tạo áp lực lên toàn xã hội và ngành Y tế khi các loại kháng sinh điều trị trở nên kém hiệu quả.
Chủ động tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp đơn giản, tiết kiệm và hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa rủi ro mắc bệnh và các biến chứng nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra.
Ngoài ra, cúm cũng là một trong những bệnh về đường hô hấp xuất hiện quanh năm, nhất là khi giao mùa, thời tiết nắng nóng và lạnh ẩm thất thường khiến sức đề kháng con người bị suy giảm, dễ mắc bệnh. .
Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan nhanh chủ yếu qua đường hô hấp với các biểu hiện như sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, hắt hơi, sổ mũi, đau họng, ho. Thông thường, các trường hợp bệnh diễn biến nhẹ nhưng đối với trẻ nhỏ, người lớn tuổi, người có bệnh lý mạn tính về tim, phổi, thận hoặc hệ miễn dịch bị suy giảm, cúm có thể dẫn đến các biến chứng đặc biệt nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp, phù não, tổn thương đa cơ quan, suy thận.
Các trường hợp tử vong do cúm và các biến chứng do cúm hàng năm dao động theo độ dài và mức độ nghiêm trọng của mỗi mùa cúm. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết từ năm 2010 trở lại đây, có khoảng 9-45 triệu trường hợp mắc cúm với gần 61.000 trường hợp tử vong đến từ các biến chứng viêm phổi do cúm. Tại Việt Nam, chỉ trong năm 2019, cả nước cũng ghi nhận hơn 400.000 ca mắc cúm, 10 ca bệnh tử vong. Đến nay, cúm vẫn đang là mối đe dọa toàn cầu.
Bên cạnh đó, các chuyên gia còn cho biết cúm và phế cầu là một "cặp đôi" nguy hiểm. Về bản chất phế cầu khuẩn luôn tồn tại trong cơ thể mỗi người, khu trú nhiều ở hầu họng, chúng "nằm yên" và không gây hại. Tuy nhiên, khi trẻ em, kể cả người lớn mắc cúm, lúc này sức đề kháng suy yếu, đồng thời niêm mạc đường hô hấp tổn thương sẽ mở đường cho vi khuẩn phế cầu phát triển mạnh, di chuyển nhanh đến các cơ quan khác như phổi, phế quản và gây viêm ở những bộ phận này. Do vậy, chuyên gia khuyến cáo phòng ngừa cúm không chỉ là phòng ngừa một mình cúm đơn lẻ mà còn là cách để phòng ngừa xa các bệnh lý khác có thể xuất hiện.
Theo nghiên cứu, vắc xin cúm có hiệu quả cáo giảm nguy cơ mắc cúm 70-90%, giảm 60-80% tỷ lệ nhập viện và giảm 80% tỷ lệ tử vong ở người cao tuổi. Tiêm chủng vắc xin phế cầu còn giúp giảm 35% nguy cơ đồng nhiễm Covid-19, giảm 32% tỷ lệ tử vong do Covid-19 và giảm 49% nhiễm virus hô hấp.
Trẻ em và người cao tuổi cần chủ động tiêm vắc xin cúm mỗi năm nhằm duy trì kháng thể bảo vệ cao nhất.
Để giải đáp những thắc mắc về các bệnh hô hấp do cúm, phế cầu gây ra và các biến chứng nặng có thể gặp phải cũng như tư vấn cách phòng bệnh hiệu quả, 20h thứ Sáu, ngày 04/08/2023, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC phối hợp cùng Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome và các đơn vị truyền thông uy tín tổ chức Chương trình Tư vấn trực tuyến “Viêm phổi, Cúm & Biến chứng hô hấp nguy hiểm ở trẻ em và người cao tuổi”.
Chương trình được phát sóng trực tiếp trên các nền tảng uy tín như: Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình Vĩnh Long; tiếp sóng trên các fanpage Báo điện tử VnExpress, Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn – VNVC; Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Nutrihome; kênh Youtube VNVC… với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực Bệnh truyền nhiễm, Nội Hô hấp, Nội tổng hợp, Y tế dự phòng và tiêm chủng:
- BS.CKI Bạch Thị Chính – Giám đốc Y khoa Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
- TS.BS Nguyễn An Nghĩa – Phó Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM
- BS.CKII Mã Thanh Phong – Bác sĩ Hô hấp, Khoa Nội tổng hợp, BVĐK Tâm Anh TP.HCM
Đặt câu hỏi cho các chuyên gia ngay tại đây hoặc gọi về hotline 028 7102 6595 để được hỗ trợ.
