Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu (giai đoạn 1): Dấu hiệu sớm và cách điều trị

Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu có thể điều trị hiệu quả nếu được chẩn đoán sớm và tuân thủ điều trị. Phụ nữ cần lưu ý một số dấu hiệu sớm, tránh phát hiện bệnh khi tình trạng đã tiến triển dẫn đến khó điều trị, đe dọa sức khỏe và tính mạng.

Bệnh ung thư cổ tử cung là bệnh gì?

Bệnh ung thư cổ tử cung (Cervical Cancer) là bệnh lý ác tính xảy ra ở phụ nữ. Bệnh do tế bào biểu mô lát (tế bào biểu mô vảy) hoặc tế bào biểu mô tuyến cổ tử cung phát triển bất thường, hình thành các khối u trong cổ tử cung. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các khối u này nhân lên một cách mất kiểm soát, xâm lấn đến các cơ quan xung quanh như phổi, gan, bàng quang, âm đạo, trực tràng…

Theo các chuyên gia y tế, nguyên nhân gây bệnh ung thư cổ tử cung chủ yếu do virus HPV (Human Papilloma virus). Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới – WHO cho thấy, khoảng 99,7% trường hợp ung thư cổ tử cung đều có sự hiện diện của virus HPV. Loại virus này có hơn 100 týp, trong đó virus HPV týp 16 và 18 chiếm đến 70% nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung.

Bệnh chủ yếu lây truyền qua đường tình dục (quan hệ tình dục sớm, nhiều bạn tình, quan hệ tình dục không an toàn, vệ sinh sau quan hệ kém, mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục…). Ngoài ra, virus HPV gây ung thư cổ tử cung có khả năng lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp da với da, sử dụng chung đồ lót hay vệ sinh đường sinh dục không đúng cách.

Hầu hết các trường hợp lây nhiễm virus HPV không có triệu chứng cụ thể. Người bệnh có thể tự khỏi sau vài tháng, tuy nhiên đối với những trường hợp nhiễm týp virus HPV có nguy cơ cao thì virus có thể tồn tại lâu dài trong cơ thể gây biến đổi gen tế bào cổ tử cung, từ đó dẫn tới các tổn thương sơ khởi và lâu ngày mức độ xâm lấn tăng cao dẫn đến ung thư.

Diễn biến ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu

Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu là giai đoạn bệnh sớm, dấu hiệu bệnh thường không xuất hiện rõ ràng và được chia làm nhiều giai đoạn nhỏ với mức diễn tiến ngày càng tăng lên.

1. Giai đoạn tiền ung thư cổ tử cung

Giai đoạn tiền ung thư cổ tử cung hay còn gọi là giai đoạn 0, giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ là khi các tế bào biểu mô bất thường chỉ mới bắt đầu xuất hiện trong lớp cổ tử cung, chưa xâm lấn sâu vào các mô chính, chưa xâm lấn vào các cơ quan khác trong cơ thể.

2. Ung thư cổ tử cung giai đoạn 1

Là giai đoạn tế bào ung thư nằm trong cổ tử cung, chưa xâm lấn sang các mô lân cận hoặc các cơ quan khác. Ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 thường được chia thành 2 giai đoạn IA và IB.

Ung thư cổ tử cung giai đoạn IA

Ở giai đoạn 1A sự phát triển của biểu mô bất thường quá nhỏ, chỉ có thể nhìn thấy bằng kính hiển vi hoặc kính soi cổ tử cung. Ung thư cổ tử cung giai đoạn IA chia thành 2 nhóm, gồm:

• Giai đoạn IA1: Lúc này tế bào ung thư đã phát triển ít hơn 3 mm vào các mô của cổ tử cung.
• Giai đoạn IA2: Tế bào ung thư đã phát triển từ 3 đến 5 mm trong các mô cổ tử cung.

Ung thư cổ tử cung giai đoạn IB

Ở giai đoạn ung thư cổ tử cung IB này các khu vực ung thư đã phát triển lớn hơn tuy nhiên ung thư vẫn chỉ ở trong các mô của cổ tử cung và chưa lan rộng. Tế bào ung thư có thể được nhìn thấy mà không cần kính hiển vi. Mức độ diễn tiến bệnh ở giai đoạn này được chia làm 3 nhóm, gồm:

• Giai đoạn IB1: Khối ung thư sâu hơn 5 mm nhưng kích thước không quá 2 cm.
• Giai đoạn IB2: Lúc này khối ung thư có kích thước ít nhất là 2cm nhưng không lớn hơn 4 cm.
• Giai đoạn IB3: Lúc này khối ung thư đã phát triển dài ít nhất 4 cm nhưng vẫn ở cổ tử cung.

Dấu hiệu ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu

Bệnh ung thư cổ tử cung thường diễn tiến âm thầm. Dấu hiệu ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu càng khó phát hiện bởi ở giai đoạn này hầu như không gây ra bất cứ triệu chứng gì do tế bào ung thư chưa nhân lên nhiều, khối kích thức còn nhỏ trên bề mặt niêm mạc cổ tử cung. Dù khó nhận biết tuy nhiên giới nữ nên lưu ý một số dấu hiệu bởi đây có thể là dấu hiệu sớm của bệnh. Cụ thể như:

1. Chảy máu âm đạo bất thường

Triệu chứng ung thư cổ tử cung gia đoạn đầu là chảy máu âm đạo bất thường tức là tình trạng chảy máu âm đạo không phải do chu kỳ hành kinh, lượng máu nhỏ, có thể lẫn với dịch âm đạo khó nhận ra. Dấu hiệu này có thể do bệnh lý phụ khoa hoặc tổn thương khác song giới nữ không nên chủ quan nếu gặp phải, cần đi khám ở cơ sở y tế có chuyên khoa phụ khoa để khám và xác định rõ nguyên nhân.

2. Rối loạn kinh nguyệt

Các rối loạn kinh nguyệt như: chu kỳ kinh nguyệt ngắn, dài bất thường, kinh nguyệt không đều, máu kinh ra rất ít hoặc rất nhiều…. cũng có thể là dấu hiệu ung thư cổ tử cung giai đoạn 1. Bởi khi tế bào ung thư cổ tử cung phát triển sẽ có mối liên hệ với sự cân bằng nội tiết tố nữ, khiến bệnh nhân có thể gặp phải vấn đề rối loạn kinh nguyệt như trên.

3. Dịch âm đạo bất thường

Ảnh hưởng của khối ung thư cổ tử cung và những rối loạn nội tiết có thể gây ra vấn đề về dịch tiết âm đạo như: dịch tiết trắng đục, dịch màu vàng hoặc xanh, dịch có lẫn máu và mùi hôi bất thường. Đây là những dấu hiệu sớm ung thư cổ tử cung mà phụ nữ cần đặc biệt quan tâm, cần đi khám sớm để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu có chữa được không?

Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu có thể được điều trị hiệu quả nếu tuân thủ phác đồ. So với các giai đoạn khác của ung thư cổ tử cung, giai đoạn đầu được đánh giá là giai đoạn lý tưởng nhất để điều trị bệnh do ít gặp phải các biến chứng, hay ít để lại các di chứng, thậm chí có thể bảo tồn tốt khả năng mang thai và sinh con của phụ nữ.

Cách điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu

Sau khi được chẩn đoán chính xác ung thư cổ tử cung bao gồm loại tế bào gây bệnh, giai đoạn bệnh, vị trí tế bào ung thư phát triển, và tình trạng của người bệnh (tuổi tác, sức khỏe, mong muốn tiếp tục sinh con sau điều trị), các bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp. Phương pháp chính điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu vẫn là phẫu thuật.

Phương pháp chữa giai đoạn tiền ung thư cổ tử cung

Ở giai đoạn này, phương pháp phẫu thuật có thể được sử dụng là phá hủy vùng mô tổn thương của cổ tử cung giết chết các tế bào bất thường bằng nhiệt độ lạnh hoặc bằng tia laser chứ không cắt bỏ; hoặc phẫu thuật khoét chóp cổ tử cung loại bỏ tiền ung thư.

• Phá hủy tế bào bất thường bằng nhiệt độ lạnh: Đầu dò kim loại rất lạnh được đặt trực tiếp vào cổ tử cung, đóng băng và giết chết các tế bào bất thường. Phương pháp này dùng để điều trị ung thư nội biểu mô cổ tử cung.
• Tia laser: Hướng một chùm tia laser hội tụ qua âm đạo để đốt các tế bào bất thường. Thủ thuật này được thực hiện trong phòng phẫu thuật với gây mê toàn thân hoặc gây tê tại chỗ. Phương pháp này có thể gây khó chịu nhiều hơn cho người bệnh so với phương pháp phá hủy tế bào bất thường bằng nhiệt độ lạnh.
• Phẫu thuật khoét chóp cổ tử cung: Bác sĩ sẽ phẫu thuật là loại bỏ một mảnh mô hình nón từ cổ tử cung. Mô bị loại bỏ là vùng có nhiều khả năng chuyển tiếp từ tiền ung thư cổ tử cung đến ung thư.

Phương pháp chữa điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn IA

• Sinh thiết hình nón có thể được chỉ định điều trị cho những phụ nữ bị ung thử cổ tử cung ở giai đoạn đầu của giai đoạn IA (giai đoạn IA1) khi bệnh nhân vẫn mong muốn sinh con trong tương lai. Phương pháp này loại bỏ một mảnh mô hình nón từ cổ tử cung. Sau đó mô này được gửi đến phòng thí nghiệm và được kiểm tra dưới kính hiển vi. Trường hợp kết quả kiểm tra không có tế bào ung thư, bệnh nhân không cần tiếp tục điều trị. Trường hợp phát hiện có tế bào ung thư ở rìa mô, trong mạch máu, mạch bạch huyết trong mô hoặc nếu kích thước ung thư đã quá lớn bệnh nhân có thể sẽ cần phải điều trị thêm. Phương pháp điều trị thêm có thể là phẫu thuật cắt bỏ cổ tử cung triệt để loại bỏ cổ tử cung, phần trên của âm đạo, một số cấu trúc và mô xung quanh cổ tử cung và các hạch bạch huyết trong khung chậu. Phương pháp này có thể được chỉ định cho bệnh nhân khi bệnh đã ở giai đoạn IA2.
• Cắt tử cung toàn bộ có hoặc không loại bỏ các hạch bạch huyết trong khung chậu cho ung thư cổ tử cung giai đoạn IA1.

Chữa ung thư cổ tử cung giai đoạn IB

• Ở giai đoạn IB, nếu kích thước khối ung thư cổ tử cung dưới 2 cm, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ cổ tử cung nếu vẫn mong muốn sinh con sau điều trị.
• Cắt tử cung toàn phần là phương pháp điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 đối với phụ nữ không muốn mang thai trong tương lai.
• Bạn cũng có thể được chỉ định phẫu thuật cắt tử cung triệt để, loại bỏ các hạch bạch huyết trong khung chậu và các mẫu có thể có của các hạch bạch huyết cạnh động mạch chủ cho ung thư cổ tử cung giai đoạn IB.
• Hóa trị, xạ trị: Đây cũng là phương pháp có thể được chỉ định trong chữa trị ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 và được xem là phương pháp chính nếu bạn không thể phẫu thuật hoặc chọn không phẫu thuật. Ngoài ra, phương pháp này cũng có thể được lựa chọn sử dụng sau khi phẫu thuật nếu có tế bào ung thư trong hoặc gần các cạnh của mô bị loại bỏ, trong mạch máu, mạch bạch huyết, hoặc trong các hạch bạch huyết.

Hệ thống tiêm chủng VNVC cung cấp đầy đủ vắc xin Gardasil (Mỹ) phòng ngừa hiệu quả 4 tuýp virus HPV (6, 11, 16 và 18) là “thủ phạm” gây ra các bệnh sinh dục nguy hiểm ở nữ giới, trong đó nguy hiểm nhất là ung thư cổ tử cung. Độ tuổi tiêm chủng được khuyến cáo là trẻ em gái và phụ nữ từ 9-26 tuổi với phác đồ 3 mũi tiêm để đạt được hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.

Vắc xin thế hệ mới Gardasil 9 mở rộng phạm vi phòng bệnh, phòng ngừa ung thư cổ tử cung và các bệnh nguy hiểm khác do 9 chủng virus HPV gây ra ở phụ nữ và trẻ em gái, gồm: HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, và 58, hiệu quả bảo vệ lên đến 94%. Độ tuổi tiêm chủng Gardasil 9 được khuyến cáo là trẻ em gái và phụ nữ từ 9 đến dưới 27 tuổi, trong đó trẻ em gái từ 9-15 tuổi tiêm với phác đồ 2 liều, từ 15 đến dưới 27 tuổi tiêm với phác đồ 3 liều. Những trường hợp đã hoàn thành phác đồ tiêm 3 liều Gardasil 4 chủng có thể tiêm thêm vắc xin Gardasil 9 với phác đồ 3 liều để đạt được hiệu quả phòng bệnh rộng và hiệu quả tối ưu. Vắc xin Gardasil 9 cũng được chỉ định phòng bệnh cho nam giới và trẻ em trai từ độ tuổi 9 đến dưới 27 tuổi, giúp phòng ngừa các bệnh liên quan đến virus HPV ở nam giới như: ung thư hậu môn, mụn cóc sinh dục, ung thư khẩu hầu…

Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu có thể điều trị hiệu quả bằng nhiều biện pháp. Điều quan trọng là bạn cần nhận biết sớm những dấu hiệu ung thư cổ tử cung để được khám, điều trị kịp thời và tuân thủ phác đồ điều trị. Đặc biệt, ung thư cổ tử cung đã được phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin, phụ nữ và trẻ em gái nên chủ động phòng ngừa sớm để bảo vệ sức khỏe, tránh mắc bệnh và điều trị bởi quá trình điều trị gặp không ít khó khăn và tốn kém.