Vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 khác nhau thế nào? Loại nào tốt?

09:07 08/05/2025

Quản lý Y khoa Vùng 3 - Miền Bắc
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Việt Nam đang được cấp phép lưu hành phổ biến hai loại vắc xin phế cầu cộng hợp gồm phế cầu 13 và phế cầu 15. Cả hai loại vắc xin đều được chứng minh an toàn và hiệu quả tối ưu, tính sinh miễn dịch bền vững. Vậy vắc xin phế cầu 13 và 15 khác nhau như thế nào? Nên tiêm loại nào? Cùng chuyên gia VNVC tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
BS Bùi Công Sự, Quản lý Y khoa Vùng 3 - Miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết: “Những nỗ lực kiểm soát phế cầu khuẩn bằng vắc xin được thực hiện từ năm 1909 và trải qua ba giai đoạn trong 8 thập kỷ. Vắc xin phế cầu khuẩn đầu tiên được thử nghiệm dưới dạng vắc xin toàn tế bào đã qua xử lý nhiệt.
Từ năm 1916, Polysaccharides nang phế cầu khuẩn được phát hiện có thể gây phản ứng miễn dịch và bắt đầu phát triển thành vắc xin Polysaccharide phế cầu khuẩn mang khả năng bảo vệ cao. Nhưng vì vắc xin Polysaccharide không hiệu quả ở trẻ dưới 2 tuổi nên việc phát triển phương pháp liên kết Polysaccharide với protein vận chuyển để tăng cường phản ứng miễn dịch bắt đầu vào năm 1980, tạo thành vắc xin cộng hợp phế cầu khuẩn (PCV) thế hệ mới ngày nay. (1)” |
Tổng quát về vắc xin phế cầu 13 và vắc xin phế cầu 15
Tháng 2/2010, Công ty Dược phẩm Wyeth pharmaceuticals (hiện hợp nhất với Công ty Pfizer) đã được chấp thuận triển khai tiêm chủng vắc xin phế cầu 13 hóa trị (PCV 13), bổ sung thêm 6 chủng phế cầu khuẩn từ loại PCV 7 hóa trị ban đầu. Đến tháng 7/2021, Công ty Dược phẩm đa quốc gia MSD nhận được sự chấp thuận sử dụng với vắc xin phế cầu 15 hóa trị (PCV 15) bổ sung thêm 8 chủng phế cầu từ loại PCV 7 hóa trị ban đầu.
1. Vắc xin phế cầu 13
Vắc xin phế cầu 13 (Prevenar 13) được nghiên cứu và phát triển bởi Tập đoàn Dược phẩm và Chế phẩm sinh học Pfizer (Mỹ), sản xuất tại Bỉ, mang khả năng phòng 13 chủng phế cầu khuẩn, bao gồm 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F, gây ra các bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa. Vắc xin được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn.
2. Vắc xin phế cầu 15
Vắc xin phế cầu 15 (Vaxneuvance) được nghiên cứu và phát triển bởi Hãng dược phẩm Merck, mang khả năng bảo vệ khỏi 15 chủng phế cầu khuẩn xâm lấn bao gồm 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F, 22F, 23F và 33F. Vắc xin được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn.
Vaxneuvance là loại vắc xin phế cầu thế hệ mới, được Bộ Y tế Việt Nam chính thức phê duyệt lưu hành tại Việt Nam bắt đầu từ tháng 1/2025, được Hệ thống tiêm chủng VNVC đưa về Việt Nam ra mắt và triển khai tiêm chủng đầu tiên tại hàng trăm trung tâm trên toàn quốc vào đầu tháng 5/2025.

Phế cầu 13 và phế cầu 15 khác nhau như thế nào?
Nhìn chung, vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 có sự tương đồng nhất định và ít điểm khác biệt. Điểm nổi bật nhất về sự khác biệt giữa 2 loại vắc xin này là PCV15 ngoài phòng ngừa các chủng phế cầu trong PCV13, bổ sung thêm 2 chủng mới là 22F và 33F, giúp mở rộng phạm vi phạm phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe trước sự tấn công của phế cầu khuẩn. Những thông tin dưới đây có thể giúp các bậc phụ huynh dễ dàng so sánh giữa hai loại vắc xin này:
Điểm khác nhau vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15
Loại vắc xin | Vắc xin phế cầu 13 (PCV13) | Vắc xin phế cầu 15 (PCV15) |
Nhà sản xuất | Pfizer/ Mỹ | MSD/ Mỹ |
Thời gian phát hành | Tháng 2 năm 2010 | Tháng 7 năm 2021 |
Phòng các chủng | Phòng 13 chủng phế cầu: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F | Phòng 15 chủng phế cầu: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F, 22F, 23F và 33F. |
Phản ứng sau tiêm | Phản ứng nhẹ, phổ biến như đau, phát ban đỏ, sưng, mệt mỏi, nhức đầu, đau khớp.
Tỷ lệ xuất hiện phản ứng thấp hơn phế cầu 15 nhưng nhìn chung không chênh lệch nhiều. |
Phản ứng nhẹ, phổ biến như đau, phát ban đỏ, sưng, mệt mỏi, nhức đầu, đau khớp.
Tỷ lệ xuất hiện phản ứng cao hơn phế cầu 13 nhưng nhìn chung không chênh lệch nhiều. |
Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) | Có ở hơn 100 TCMR tại các quốc gia trên thế giới. Không có trong TCMR tại Việt Nam. | Có ở hơn 45 TCMR tại các quốc gia trên thế giới. Không có trong TCMR tại Việt Nam |
Xem thêm: Vắc xin phế cầu 15 và phế cầu 20 khác nhau như thế nào?
Nên chọn tiêm vắc xin phế cầu 13 hay 15?
Theo các chuyên gia y tế, vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 đều phát huy tính sinh miễn dịch vượt trội và dung nạp tốt với hồ sơ an toàn trong việc phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm tai giữa cho trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn. Trẻ em và người lớn có thể tiêm vắc xin phế cầu 13 hoặc phế cầu 15 theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả chủng ngừa tối ưu.
So với vắc xin phế cầu 13, vắc xin phế cầu 15 mang khả năng duy trì miễn dịch tốt với 13 chủng phế cầu có trong vắc xin phế cầu 13 và tăng cường miễn dịch thêm 2 chủng mới là 22F và 33F.
Cả vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 đều hiệu quả trong phòng các bệnh do phế cầu khuẩn xâm lấn hiệu quả, các bậc phụ huynh có thể cân nhắc lựa chọn tiêm phòng cho trẻ và gia đình dựa trên điều kiện kinh tế cũng như nhu cầu phòng bệnh.

Có thể bạn quan tâm: Nên tiêm phế cầu 10 hay 13? Tiêm loại nào tốt?
Lịch tiêm chủng vaccine phế cầu
Vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 có lịch tiêm phòng tương tự nhau, chỉ định cho trẻ từ tròn 6 tuần tuổi và người lớn. Cụ thể lịch tiêm chủng vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 như sau:
Đối tượng | Phế cầu 13 (Prevenar 13) | Phế cầu 15 (Vaxneuvance) |
Từ tròn 6 tuần tuổi tới dưới 7 tháng tuổi |
|
|
Từ tròn 7 tháng tới dưới 12 tháng tuổi |
|
|
Từ tròn 12 tháng tới dưới 24 tháng tuổi |
|
|
Từ tròn 24 tháng tới dưới 6 tuổi |
|
|
Từ tròn 6 tuổi trở lên |
Xem thêm: Lịch tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ em và người lớn.
Địa chỉ tiêm phế cầu uy tín và an toàn
Bên cạnh thắc mắc về vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 khác nhau như thế nào? Nhiều phụ huynh cũng băn khoăn trong vấn đề lựa chọn địa chỉ tiêm phế cầu uy tín và an toàn cho cả gia đình.
Hệ thống trung tâm VNVC là đơn vị tiêm chủng dịch vụ hàng đầu Việt Nam, luôn tiên phong trong việc đưa về các vắc xin phòng bệnh quan trọng thế hệ mới kịp thời tiêm chủng phòng bệnh cho người dân trên toàn quốc. Hiện VNVC có đầy đủ vắc xin phế cầu phòng bệnh cho trẻ em và người lớn bao gồm vắc xin phế cầu 13 (Prevenar 13), vắc xin phế cầu 23 (Pneumovax 23), vắc xin phế cầu 10 (Synflorix) và sắp tới đưa về triển khai vắc xin phế cầu 15 (Vaxneuvance).
Tất cả vắc xin tại VNVC đều được nhập khẩu chính hãng, bảo quản nghiêm ngặt với hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain), hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế, cùng hàng trăm tủ bảo quản chuyên dụng, xe lạnh - thùng lạnh vận chuyển, được gắn thiết bị theo dõi nhiệt độ theo thời gian thực đảm bảo vắc xin được duy trì trong nhiệt độ từ 2 - 8 độ C.

Đặc biệt, VNVC tự hào sở hữu đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản với trình độ chuyên môn cao. Tại VNVC, Khách hàng không chỉ được khám sàng lọc miễn phí mà còn được hưởng dịch vụ tiêm chủng theo quy trình chuẩn, an toàn, hiệu quả và tuân thủ nghiêm ngặt theo các yêu cầu của Bộ Y tế. Đội ngũ y tế tại VNVC đều sở hữu chứng chỉ An toàn tiêm chủng, thường xuyên tham gia các chương trình đào tạo định kỳ để không ngừng nâng cao kỹ năng chuyên môn.
VNVC cam kết mang đến dịch vụ tiêm chủng vắc xin an toàn, chất lượng với mức giá hợp lý và ổn định tại tất cả các trung tâm trên toàn quốc. Đặc biệt, khách hàng được tận hưởng loạt tiện ích cao cấp bao gồm khám sàng lọc miễn phí với bác sĩ, phòng khám và phòng tiêm hiện đại có điều hòa, nước uống sạch, khu vui chơi rộng rãi cho trẻ em, cùng các tiện ích riêng biệt như phòng mẹ và bé, khu vệ sinh riêng cho trẻ, khu vực sử dụng tã, bỉm miễn phí, sạc điện thoại, tin nhắn SMS nhắc lịch tiêm và lưu trữ thông tin lịch sử tiêm.
VNVC còn hỗ trợ trả góp không lãi suất trong 24 tháng cho các gói vắc xin, miễn phí đặt giữ vắc xin lên đến 5 tuần và thường xuyên triển khai các chương trình ưu đãi giá, tặng miễn phí vắc xin, quà tặng giá trị cao vào các dịp lễ, Tết hoặc mùa cao điểm. Ngoài ra, hệ thống cũng tổ chức các chương trình truyền thông và giáo dục miễn phí, khuyến khích cộng đồng nâng cao nhận thức và tiêm chủng đầy đủ để bảo vệ sức khỏe.

>> Để đặt lịch tiêm các loại vắc xin phế cầu khuẩn tại VNVC hiệu quả tại nhà, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.
Lưu ý khi tiêm vắc xin phế cầu
Khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ nhỏ và cả người lớn, cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
- Kiểm tra sức khỏe trước tiêm: Đảm bảo thể trạng tốt, không bị sốt hoặc đang mắc các bệnh lý cấp tính nào khác trước khi tiêm. Đặc biệt, nếu đang dùng thuốc hoặc có tiền sử dị ứng, hãy thông báo rõ ràng cho bác sĩ để đưa ra chỉ định phù hợp;
- Kiểm tra, đối chiếu trước khi tiêm: Cần kiểm tra chéo với nhân viên y tế về “5 ĐÚNG” là đúng đối tượng, đúng lịch tiêm, đúng vắc xin (loại, hạn sử dụng), đúng liều lượng, đúng đường dùng.
- Theo dõi sau tiêm: Sau khi tiêm, cần theo dõi ít nhất 30 phút tại cơ sở y tế để kịp thời xử lý nếu có phản ứng phụ. Sau đó cần tiếp tục theo dõi tại nhà trong vòng 24 - 48 giờ để phát hiện các dấu hiệu bất thường như sốt cao, sưng đau tại chỗ tiêm hoặc phát ban…
- Giữ vệ sinh và chăm sóc: Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ vùng tiêm và không để trẻ gãi hoặc chạm vào chỗ tiêm để tránh nhiễm trùng.
Đặc biệt lưu ý, vắc xin phế cầu có thể xuất hiện các phản ứng sau tiêm nhưng thường nhẹ và có thể hồi phục trong thời gian ngắn nên không cần phải quá lo lắng. Một số phản ứng sau tiêm có thể xuất hiện như sau:
- Phản ứng tại chỗ: Phát ban đỏ, chai cứng, sưng đau, nhạy cảm tại vị trí tiêm;
- Phản ứng toàn thân: Sốt, đau đầu, chán ăn, buồn ngủ, nôn mửa, tiêu chảy.
Bài viết trên đây đã giải đáp được vấn đề “Phế cầu 13 và phế cầu 15 khác nhau như thế nào?” giúp phụ huynh tham khảo và đưa ra lựa chọn tiêm phòng phù hợp nhất cho các thành viên trong gia đình. Vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 đều có tính sinh miễn dịch cao phòng các chủng phế cầu khuẩn nguy hiểm có khả năng xâm lấn cao, chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn.



- History of Pneumococcal Vaccine – National Vaccine Information Center (NVIC). (2019). Nvic.org. https://www.nvic.org/disease-vaccine/pneumococcal/vaccine-history