Viêm não Nhật Bản lây qua đường nào? Có di truyền không?

Viêm não Nhật Bản có thể gây tổn thương hệ thần kinh, đe dọa tính mạng người bệnh nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Vậy viêm não Nhật Bản có lây không? Viêm não Nhật Bản lây qua đường nào? Phòng ngừa viêm não Nhật Bản như thế nào?

Viêm não Nhật Bản có lây không? Lây qua đường nào?

Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm lây qua vật trung gian là muỗi Culex tritaeniorhynchus. Nguồn lây bệnh chủ yếu đến từ các loài gia súc và chim hoang dã có ổ chứa virus viêm não Nhật Bản trong tự nhiên. Muỗi sẽ hút máu các loài động vật này và truyền sang cho người khi đốt người.

Khác với muỗi vằn gây bệnh sốt xuất huyết thường trú ngụ các khu vực xung quanh nhà, muỗi Culex lây truyền bệnh viêm não Nhật Bản màu nâu, hoạt động mạnh vào chập choạng tối và thường trú ngụ trong khu vực ao hồ, ruộng lúa nước, ngoài cánh đồng.

Hiện vẫn chưa ghi nhận trường hợp viêm não Nhật Bản nào lây truyền từ người sang người; muỗi đốt vẫn là con đường duy nhất lây truyền bệnh. Việc ăn uống, sinh hoạt và dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh không khiến bệnh lây truyền.

Vì sao viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm?

Viêm não Nhật Bản là bệnh nguy hiểm, có thể gây nên những tổn thương nặng nề ở hệ thần kinh trung ương. Trong những trường hợp nặng, bệnh có thể đe dọa tính mạng và dẫn đến tử vong. Nếu may mắn được cứu sống, 50% người bệnh còn có thể gặp những di chứng thần kinh và tâm thần, liệt vận động, chậm phát triển trí tuệ, bại não, mất ngôn ngữ, giảm trí nhớ, hôn mê, rối loạn tâm thần, nghe kém hoặc điếc. (1)

Viêm não Nhật Bản thường khó phát hiện sớm do các triệu chứng ban đầu giống với bệnh viêm màng não hoặc viêm não khác, chủ yếu khởi phát từ sốt cao. Khoảng 2 đến 3 ngày sau, triệu chứng của viêm não Nhật Bản thể hiện rõ rệt hơn như: sốt cao đột ngột, nhức đầu dữ dội, buồn nôn, nôn, cứng gáy, đau khớp, loạng choạng, đờ đẫn, rối loạn ý thức, nói nhảm, liệt,… Bệnh diễn biến nhanh, có thể gây co giật, hôn mê sau 3 ngày mắc bệnh.

Ai dễ bị lây nhiễm viêm não Nhật Bản?

Viêm não Nhật Bản thường bùng phát ở những khu vực có khí hậu nhiệt đới như: Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, Indonesia,… lây truyền quanh năm và gia tăng ca bệnh trong mùa mưa.

Viêm não Nhật Bản thường gặp ở trẻ em <15 tuổi, vì khi đến tuổi trưởng thành, phần lớn người dân sẽ có khả năng miễn dịch bảo vệ sau khi tiếp xúc tự nhiên với virus gây viêm não Nhật Bản do lây truyền liên tục trong môi trường.

Tuy nhiên, nếu virus xâm nhập vào khu vực địa lý mới, nơi người dân chưa có miễn dịch với bệnh, viêm não Nhật Bản có thể lây nhiễm cho cả trẻ em và người lớn, nguy cơ mắc bệnh như nhau giữa 2 nhóm đối tượng này.

Tại những vùng có chương trình tiêm chủng cho trẻ nhỏ, sự phân bố độ tuổi dịch bệnh chuyển sang độ tuổi lớn hơn.

Phòng ngừa lây nhiễm viêm não Nhật Bản

Để phòng ngừa bệnh viêm não Nhật Bản, người dân cần phòng chống muỗi đốt bằng việc ngủ màn kể cả ban ngày, sử dụng thuốc hoặc hóa chất diệt muỗi, không cho trẻ chơi ở nơi có chuồng gia súc, khu chăn nuôi, đặt chuồng trại xa nhà, phát quang bụi rậm xung quanh, khơi thông cống rãnh nhằm hạn chế muỗi sinh sôi phát triển.

Ngoài các biện pháp kể trên, tiêm vắc xin được đánh giá là phương pháp phòng bệnh viêm não Nhật Bản tối ưu và đặc hiệu nhất. Vắc xin phòng viêm não Nhật Bản đang được lưu hành phổ biến tại Việt Nam hiện nay gồm 2 loại: Vắc xin Jevax(Việt Nam), Imojev (Thái Lan).

Trong đó, vắc xin phòng viêm não Nhật Bản Imojev được chỉ định cho trẻ em từ 9 tháng tuổi trở lên và người lớn với 2 liều cơ bản:

• Mũi 1: Là mũi tiêm đầu tiên.
• Mũi 2: Cách 1 năm sau mũi đầu tiên.

Với người tròn 18 tuổi trở lên chỉ cần tiêm 1 mũi duy nhất.

Vắc xin phòng viêm não Nhật bản Jevax (Việt Nam) được khuyến cáo cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn, có lịch tiêm 3 mũi như sau:

• Mũi thứ 1 lần tiêm đầu tiên;
• Mũi thứ 2 tiêm sau mũi thứ nhất từ 1 đến 2 tuần;
• Mũi thứ 3 sau 1 năm tiêm mũi thứ 2.

Sau mỗi 3 năm tiêm nhắc 1 liều để duy trì miễn dịch hoặc tiêm nhắc lại trước khi có dịch viêm não xảy ra.

Viêm não Nhật Bản có di truyền không?

Không. Viêm não Nhật Bản không phải là bệnh di truyền. Cho đến nay vẫn chưa ghi nhận bất kỳ trường hợp nào viêm não Nhật bản nào lây truyền từ người sang người và di truyền cho các thế hệ sau.

Viêm não Nhật Bản có lây không? Viêm não Nhật Bản lây qua đường nào? Là những vấn đề nhận được rất nhiều sự quan tâm của người dân. Để chủ động phòng ngừa bệnh ngay từ sớm, hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm, người dân nên chủ động tiêm phòng và tiêm nhắc đầy đủ. Liên hệ hotline 028 7300 6595 để được trung tâm tiêm chủng VNVC tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin phòng viêm não Nhật Bản.