Vaccine cúm A phòng ngừa các chủng nào? Đối tượng nên tiêm phòng
13:08 21/02/2025
Quản lý Y khoa vùng 3 - Hồ Chí Minh
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Virus cúm A gây bệnh nặng, biến chứng nguy hiểm, lưu hành trong quần thể người trong suốt 100 năm qua. Đây là loại virus gây ra hầu hết các đợt đại dịch cúm trong lịch sử nhân loại, cũng như là nguyên nhân chính làm bùng phát các đợt dịch cúm mùa hàng năm và hầu hết những loại vắc xin cúm đang lưu hành hiện nay đều có khả năng phòng ngừa virus cúm A hiệu quả. Vậy vaccine cúm A phòng ngừa các chủng nào? Những đối tượng nào cần tiêm phòng vacxin cúm A? Cùng chuyên gia VNVC khám phá ngay trong bài viết dưới đây!
| BS Bùi Thanh Phong, Quản lý Y khoa vùng 3 - Hồ Chí Minh, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết: “Virus cúm là một loại virus RNA sợi đơn âm thuộc họ Orthomyxoviridae, lây nhiễm cho 5–15% dân số thế giới và gây ra ra hơn 500.000 ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm. Virus cúm ở người được phân loại thành ba huyết thanh nhóm khác nhau bao gồm A, B, C và D, dựa trên tính kháng nguyên khác nhau của nucleoprotein (NP) và protein nền (M).(1)
Trong đó, virus cúm A là nguyên nhân chính gây ra các đại dịch toàn cầu, bao gồm cúm Tây Ban Nha (1918), cúm lợn (2009), cũng như các dịch bệnh theo mùa hàng năm, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe cộng đồng, gây thiệt hại kinh tế đáng kể.” |
Vaccine cúm A là gì?
Vaccine cúm A là chế phẩm sinh học có tính kháng nguyên, được chế tạo từ vi sinh vật có cấu trúc kháng nguyên giống virus cúm, giúp bảo vệ khỏi một số chủng cúm nguy hiểm và phổ biến, đang lưu hành hiện tại, chủ yếu là cúm A và cúm B. Tất cả vaccine cúm A được sử dụng hiện nay đều đảm bảo tính an toàn cần thiết và mang hiệu quả miễn dịch cao trong quá trình chống lại virus cúm gây bệnh.
Virus cúm A có nguồn gốc từ chim và lợn, được chia thành 18 phân nhóm hemagglutinin (HA) và 11 phân nhóm neuraminidase (NA), trong đó nhóm H5N1 và H7N9 là các phân nhóm có độc lực cao và H1N1 thường liên quan đến các đợt bùng phát virus cúm theo mùa, đe dọa sức khỏe của hàng triệu người mỗi năm. Đáng lưu ý, virus cúm A cũng là tác nhân gây ra 4 đại dịch lớn trong lịch sử, bao gồm đại dịch cúm Tây Ban Nha (năm 1918), cúm châu Á (năm 1957), cúm Hồng Kông (năm 1968) và cúm đại dịch có nguồn gốc từ lợn năm 2009 (pH1N1 năm 2009).
Theo các nhà nghiên cứu, một trăm năm sau kể từ khi virus cúm A được phân lập, vắc xin cúm đã trở thành một chiến lược phòng ngừa cúm quan trọng cho tới hiện nay. Lịch sử hình thành vaccine cúm A trải qua các giai đoạn phát triển và hoàn thiện trong từng năm, bao gồm:
- Giữa những năm 1930 - Phân lập virus và thử nghiệm vắc xin: Các nhà khoa học người Anh Wilson Smith, Sir Christopher Andrewes và Sir Patrick Laidlaw đã phân lập được virus cúm A từ dịch tiết mũi của những bệnh nhân bị nhiễm bệnh, qua đó chứng minh được khả năng lây truyền virus này qua đường mũi ở người. Các thử nghiệm lâm sàng về vắc xin cúm đã được tiến hành vào thời điểm này. Một nghiên cứu của Smith, Andrewes và Stuart-Harris đã được tiến hành trong lực lượng quân sự ở Anh vào năm 1937 bằng cách sử dụng vắc xin tiêm dưới da với chủng virus bất hoạt được phân lập từ phổi chuột;
- Những năm 1940 - Vắc xin cúm bất hoạt đầu tiên: Vắc xin cúm bất hoạt đầu tiên ra đời. Hiệu quả và tính an toàn của vắc xin bất hoạt lần đầu tiên được nghiên cứu trong khoảng thời gian từ năm 1942 đến năm 1945. Trong khi đó, một chủng virus cúm mới đã được phát hiện, virus cúm loại B, là nguyên nhân chính gây ra các đợt dịch theo mùa;
- Những năm 1950 - Sự không phù hợp của các chủng cúm: Hệ thống đầu tiên để giám sát các chủng virus cúm lưu hành ở một số quốc gia trên toàn thế giới được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tạo ra vào năm 1952 nhằm theo dõi các sự không phù hợp của virus khác nhau được báo cáo. Công cụ cải tiến quan trọng này cho phép xác định thành phần của vắc xin cúm theo mùa trên cơ sở dịch tễ học của bệnh cúm trong mùa trước
Năm 1946, do đột biến virus, một biến thể mới của bệnh cúm A (H1N1), A/FM/1/47, đã xuất hiện ở Úc. Điều này đã làm phát sinh một phân nhóm cúm mới, chủng H2N2, gây ra đại dịch được gọi là cúm châu Á
- Những năm 1960 - vắc xin chia tách: Các hợp chất bất hoạt mới đã được thử nghiệm về tính an toàn và hiệu quả trong các đợt dịch theo mùa vào những năm 1960, đặc biệt là hai công thức mới đã được tạo ra: vắc xin phân chia và vắc xin tiểu đơn vị. Đại dịch năm 1968 đã dẫn đến sự phát triển của vắc xin bất hoạt ba giá (TIV) chống lại virus cúm
Cùng thời gian đó, chủng virus mới H3N2 (Hồng Kông) xuất hiện, thay thế hoàn toàn chủng loại A trước đó (H2N2 hay cúm châu Á) và dẫn đến một đại dịch toàn cầu khác với tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao
- Những năm 1970 - Sự tái tổ hợp di truyền: Vắc xin chia nhỏ được sử dụng rộng rãi trong đại dịch cúm lợn năm 1976 và năm 1977, khi phân nhóm H1N1 tái xuất trên toàn thế giới.
Vào đầu những năm 1970, một cải tiến quan trọng đã được đưa vào sản xuất vắc xin cúm thông qua sự tái tổ hợp di truyền của các chủng virus cúm; kỹ thuật này cho phép các chủng vắc xin phát triển nhanh hơn trong trứng gà có phôi.
Vắc xin tiểu đơn vị đầu tiên được tạo ra trong khoảng năm 1976 đến năm 1977. Vắc xin này chỉ chứa các kháng nguyên bề mặt, hemagglutinin (HA) và neuraminidase (NA), được phân lập thông qua các bước tinh chế liên tiếp.
- Những năm 1980 - Vắc xin tiểu đơn vị: Vào năm 1980, vắc xin tiểu đơn vị đầu tiên đã được cấp phép tại Vương quốc Anh và hiện đã có mặt ở một số quốc gia trên toàn thế giới;
- Những năm 1990 - Vắc xin sống giảm độc lực: Trong giai đoạn 1935-1941, các thử nghiệm lâm sàng đầu tiên liên quan đến vắc xin cúm giảm độc lực sống đã được tiến hành. Hiệu quả của các vắc xin theo mùa này được đảm bảo bởi sự tương ứng giữa chủng lưu hành và chủng có trong vắc xin. (2)
Những năm gần đây, nghiên cứu khoa học đã phát triển các kỹ thuật tiêm chủng mới, có thể sinh miễn dịch nhiều hơn và được dung nạp tốt hơn, từ đó giảm đi các tác dụng phụ đáng kể. Chẳng hạn, vào năm 2003, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cho phép sử dụng vắc xin sống giảm độc lực dạng xịt qua đường mũi (vắc xin tứ giá Flumist) ở người lớn.
Hiện nay, sản xuất vắc xin có tá dược phát triển và được ưu tiên. Năm 2012, FDA đã phê duyệt Fluarix, vắc xin tứ giá đầu tiên tại Hoa Kỳ, phân tách này chứa hai chủng cúm A và hai kháng nguyên cúm B. Sự hiện diện của một chủng cúm B bổ sung làm giảm khả năng không phù hợp giữa các loại virus lưu hành và thành phần vắc xin, đồng thời vẫn duy trì cùng khả năng sinh miễn dịch và tính an toàn như vắc xin tam giá tiêu chuẩn.
Cơ chế hoạt động của vaccine cúm A
Vaccine cúm A hoạt động theo cơ chế sử dụng các thành phần kháng nguyên của virus cúm đã bị bất hoạt hoặc bị yếu đi để “huấn luyện”, kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể nhận biết và ghi nhớ kháng nguyên (protein) trên bề mặt của virus, giúp cho hệ thống miễn dịch phát triển chống lại nguy cơ lây nhiễm virus cúm trong tương lai.
Trong trường hợp cơ thể người tiếp xúc với virus cúm vào một thời điểm nhất định, các kháng thể đã hình thành từ lần tiêm vắc xin trước đó sẽ nhanh chóng phát hiện ra sự hiện diện của virus cúm và ngay lập tức tấn công, khiến virus cúm vừa xâm nhập trở nên vô hiệu hóa. (3)
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, vắc xin cúm giúp cơ thể phát triển kháng thể đặc hiệu, chủ động bảo vệ người được tiêm khỏi sự lây nhiễm và gây bệnh của virus cúm trong khoảng 2 tuần sau khi tiêm vắc xin. Các loại vắc xin cúm được thiết kế thay đổi theo mùa để phù hợp với chủng cúm được các nhà nghiên cứu dựa đoán phổ biến nhất trong mùa sắp tới, do đó mỗi người cần tiêm nhắc lại mỗi năm một lần theo định kỳ.
Tác dụng của vắc xin cúm A
Theo các chuyên gia y tế, vaccine cúm A có hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ mắc cúm 60 - 90% (4) và giảm nguy cơ tử vong do cúm đến 80%. Đồng thời, phụ nữ mang thai tiêm vắc xin cúm có khả năng làm giảm 48% nguy cơ trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng cúm và hiệu quả phòng ngừa nhập viện liên quan đến cúm lên tới 72%.
Trong bài nghiên cứu “Tiêm vắc xin cúm và tỷ lệ tử vong: nghiên cứu đoàn hệ triển vọng về người cao tuổi ở một khu vực địa lý rộng lớn” đăng tải trên tạp chí hô hấp châu Âu năm 2007 cho thấy, tiêm vắc xin cúm là biện pháp quan trọng nhất trong việc phòng ngừa các biến chứng cúm ở người cao tuổi, hiệu quả khoảng 50% (5) trong việc phòng ngừa cúm lâm sàng và huyết thanh cúm ở người cao tuổi.
Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy ở người trường thành tiêm vắc xin cúm có hiệu quả giảm 26% nguy cơ vào khoa chăm sóc đặc biệt (ICU) liên quan đến cúm và giảm 31% nguy cơ tử vong liên quan đến cúm so với những người không tiêm vắc xin cúm.Đồng thời tại nước Anh, vắc xin cúm đã ngăn ngừa được khoảng 15 - 52% các trường hợp mắc cúm trong giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2020.
Theo CDC Hoa Kỳ, việc tiêm vắc xin cúm cũng liên quan đến tỷ lệ nhập viện thấp hơn đối với những người mắc bệnh phổi mạn tính và bệnh tiểu đường; Tỷ lệ xảy ra các biến cố tim mạch thấp hơn ở những người mắc bệnh tim; Giảm nguy cơ biến chứng liên quan đến cúm do bệnh phổi mạn tính dẫn đến nhập viện.
Tóm lại, tiêm vắc xin cúm có hiệu quả cao trong việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh do cúm, hạn chế nguy cơ biến chứng nặng phải nhập viện, điều trị tích cực (ICU) và nguy cơ tử vong do cúm. Hiệu quả của vắc xin cúm có thể thay đổi theo từng năm và từng mùa cúm khác nhau, tùy vào mức độ phù hợp của vắc xin với các chủng lưu hành.
Ngay cả khi vắc xin cúm mùa có hiệu quả thấp hơn ở mùa cúm đang lưu hành so với những năm trước, việc tiêm vắc xin phòng cúm vẫn tạo sự khác biệt về mức độ nghiêm trọng và nguy cơ nhập viện do cúm nhẹ hơn nhiều so với người không tiêm phòng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêm vắc xin cúm làm giảm nguy cơ nhập viện liên quan đến cúm xuống 41% ở trẻ nhỏ và 82% ở người lớn (6). Những người đã tiêm vắc xin nhưng vẫn bị cúm cũng ít có khả năng phải nhập viện ICU hơn.
Ngoài ra, vắc xin cúm có khả năng tạo miễn dịch, bảo vệ chéo với Covid-19. BS. CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, nhiều nghiên cứu cho thấy những người được tiêm phòng cúm trước, sau một năm sẽ giảm tỷ lệ mắc Covid-19 và nguy cơ biến chứng nặng, tử vong đáng kể.
Các chủng virus vacxin cúm A có thể phòng ngừa
Các loại vắc xin cúm A được cấp phép sử dụng hiện nay đều có khả năng bảo vệ khỏi 2 chủng cúm phổ biến gồm 2 loại virus cúm A (H1N1 và H3N2) và virus cúm B (Yamagata và Victoria). Tùy vào mỗi mùa cúm, các nhà nghiên cứu sẽ dự đoán các chủng cúm phổ biến nhất sẽ lưu hành trong mùa sắp tới để thiết kế vắc xin phù hợp và mang lại hiệu quả bảo vệ tốt nhất.
Virus cúm A/H1N là chủng virus cúm A phổ biến, từng gây ra đại dịch toàn cầu vào năm 2009. Virus H1N1 được đánh giá có khả năng lây lan cao với tốc độ nhanh chóng nhưng tỷ lệ tử vong thấp hơn so với một số chủng khác. Dẫu vậy, nhóm người có hệ miễn dịch yếu, như người già, trẻ nhỏ hoặc người mắc bệnh nền, vẫn đối mặt với nguy cơ cao nếu nhiễm H1N1.
Virus cúm A/H3N2 thường là nguyên nhân chính gây ra các mùa cúm nghiêm trọng, nhất là ở các vùng lạnh giá hoặc trong mùa đông. Chủng này gây ra các triệu chứng cúm nặng hơn so với H1N1 và có khả năng dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp.
Các loại vắc xin cúm A được cấp phép sử dụng
Hiện nay, Bộ Y tế Việt Nam cấp phép sử dụng 4 loại vaccine cúm A cao bao gồm các loại vắc xin tứ giá Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac Tetra (Hà Lan), GCFlu Quadrivalent (Hàn Quốc) và vắc xin cúm tam giá Ivacflu – S (Việt Nam).
1. Vắc xin Vaxigrip Tetra (Pháp)
Vắc xin Vaxigrip Tetra được nghiên cứu và phát triển bởi Tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học Sanofi Pasteur của Pháp, cung cấp khả năng phòng ngừa 4 tuýp virus cúm gồm: 2 chủng cúm A (H1N1, H3N2) và 2 chủng cúm B (Yamagata, Victoria), chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn.
2. Vắc xin Influvac Tetra (Hà Lan)
Vắc xin Influvac Tetra được nghiên cứu và sản xuất bởi hãng Abbott (Hà Lan), mang hiệu quả phòng các chủng cúm mùa phổ biến gồm A (H1N1, H3N2) và B (Yamagata, Victoria), chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn.
3. Vắc xin GCFlu Quadrivalent (Hàn Quốc)
Vắc xin GCFlu Quadrivalent được nghiên cứu và sản xuất bởi Green Cross (Hàn Quốc), có khả năng phòng 2 chủng cúm A (H1N1/H3N2) và 2 chủng cúm B (Victoria và Yamagata), chỉ định cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn, đường tiêm bắp.
4. Vắc xin Ivacflu – S (Việt Nam)
Vắc xin Ivacflu - S được nghiên cứu và sản xuất bởi Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế IVAC – Việt Nam, chỉ định tiêm cho người lớn từ 18 tuổi đến 60 tuổi (đến sinh nhật lần thứ 60), không tiêm cho phụ nữ mang thai.
Xem thêm: Nên tiêm vắc xin cúm của nước nào tốt nhất? Pháp hay Hà Lan hay Hàn Quốc?
Tính an toàn và hiệu quả của vắc xin cúm A
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tất cả các loại vắc xin phòng cúm có hồ sơ an toàn cao và mang hiệu quả dung nạp tốt với những người tiêm ở mọi lứa tuổi, bao gồm cả những người có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, người suy giảm miễn dịch và phụ nữ mang thai (7). Trước khi được cấp phép, vắc xin cúm đã được kiểm tra về tính an toàn thông qua các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng và giám sát chặt chẽ mới được triển khai tiêm rộng rãi.
Theo các chuyên gia y tế, các thành phần khác nhau trong vắc xin cúm đã được kiểm tra đảm bảo tính an toàn và khả năng dung nạp tốt. Các thành phần trong vắc xin cúm có thể bao gồm: Virus cúm bất hoạt, hóa chất thúc đẩy phản ứng của cơ thể (muối nhôm), formaldehyde và thimerosal, chất ổn định như gelatin, protein trứng còn sót lại từ quá trình sản xuất, thuốc kháng sinh (không phải penicillin) ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.
Đối tượng nên và không nên tiêm vaccine cúm A
Vaccine cúm A được chứng minh có tính an toàn và đạt hiệu quả bảo vệ cao cho tất cả mọi người, tuy nhiên một số trường hợp đặc biệt các chuyên gia khuyến cáo không nên tiêm ngừa vắc xin cúm, trong đó nguyên nhân chính yếu nhất là những người có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với thành phần của vắc xin hoặc liều vắc xin trước đó. Để cụ thể hơn, cùng tìm hiểu đối tượng nên và không nên tiêm vaccine cúm A như sau:
1. Đối tượng nên tiêm vaccine cúm A
Vắc xin cúm A được chỉ định tiêm cho tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên, đặc biệt là nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc cúm biến chứng nặng bao gồm:
- Trẻ dưới 5 tuổi (đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi);
- Người lớn trên 65 tuổi;
- Phụ nữ mang thai (bao gồm cả phụ nữ sau sinh 2 tuần);
- Người mắc các bệnh mạn tính về phổi (viêm phổi, hen suyễn, COPD, xơ phổi hoặc các biến chứng bệnh phổi);
- Người có tiền sử đột quỵ hoặc rối loạn thần kinh;
- Người mắc bệnh về tim mạch, tiểu đường, gan thận, rối loạn chuyển hóa;
- Người béo phì, thừa cân;
- Người sống trong môi trường đông đúc như viện dưỡng lão…
- Người có tình trạng bệnh lý đặc biệt như yếu/ nhược cơ, phản xạ yếu…
- Trẻ em dưới 19 tuổi đang điều trị bằng aspirin hoặc salicylate trong thời gian dài;
- Người có hệ thống miễn dịch suy yếu do bệnh tật, chẳng hạn như HIV/AIDS hoặc một số bệnh ung thư như bệnh bạch cầu;
- Người đang tiếp nhận các phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị để điều trị ung thư hoặc sử dụng corticosteroid trong thời gian dài hoặc các thuốc ức chế miễn dịch khác.
2. Đối tượng chống chỉ định tiêm
Đối với mỗi loại vắc xin phòng cúm sẽ có một số đối tượng chống chỉ định cần phải lưu ý như sau:
| Tên vắc xin | Chống chỉ định |
| Vắc xin Vaxigrip Tetra (Pháp) | - Quá mẫn cảm với các hoạt chất, với bất kỳ tá dược liệt kê trong mục “thành phần” hoặc bất kỳ chất nào có thể có trong thành phần dù với một lượng rất nhỏ còn sót lại (vết) như trứng (ovalbumin, protein của gà), neomycin, formaldehyde và octoxynol-9;
- Hoãn tiêm vắc xin với những người bị sốt vừa hay sốt cao hay bị bệnh cấp tính. |
| Vắc xin Influvac Tetra (Hà Lan) | - Người mẫn cảm với các thành phần hoạt tính, với bất kỳ tá dược hoặc bất cứ thành phần nào có thể chỉ có mặt với một lượng rất nhỏ như trứng (ovalbumin, protein gà), formaldehyde, cetyltrimethylammonium bromide, polysorbate 80, hoặc gentamicin;
- Các bệnh nhân/trẻ em có triệu chứng sốt hoặc nhiễm trùng cấp tính sẽ phải hoãn tiêm chủng. |
| Vắc xin GCFlu Quadrivalent (Hàn Quốc) | - Sốt hoặc người bị suy dinh dưỡng;
- Người bị rối loạn tim mạch, rối loạn thận hoặc bệnh gan trong khi bệnh đang trong giai đoạn cấp tính, hoặc hoạt động; - Người mắc bệnh hô hấp cấp tính hoặc bệnh truyền nhiễm tích cực khác; - Người mắc bệnh thể ẩn và trong giai đoạn dưỡng bệnh; - Người quá mẫn với các thành phần của vắc xin; - Người bị dị ứng với trứng, thịt gà, mọi sản phẩm từ thịt gà; - Người bị sốt trong vòng 2 ngày hoặc có triệu chứng dị ứng như phát ban toàn thân sau tiêm tại lần tiêm phòng trước; - Người có triệu chứng co giật trong vòng 1 năm trước khi tiêm chủng; - Người có hội chứng Guillain-Barre hoặc người bị rối loạn thần kinh trong vòng 6 tuần kể từ lần chủng ngừa cúm trước; - Người được chẩn đoán mắc bệnh suy giảm miễn dịch. |
| Vắc xin Ivacflu – S (Việt Nam) | - Phụ nữ tuổi sinh đẻ tốt nhất nên tiêm vắc xin cúm mùa trước khi chuẩn bị mang thai;
- Người bị bệnh đường hô hấp mãn tính như hội chứng COPD nên tiêm vắc xin cúm mùa hàng năm theo chỉ định của bác sĩ và người cao tuổi nên tiêm vắc xin trước mùa cúm hàng năm; - Đối tượng đi du lịch đến các nước vùng dịch nên tiêm một liều ít nhất 7 ngày trước khi đi. (nếu chưa tiêm vắc xin cúm trong vòng 1 năm trước đó); - Không chống chỉ định đối với toàn bộ đối tượng có bệnh mãn tính, đặc biệt nên tiêm vắc xin Ivacflu-S cho đối tượng làm việc ở các cơ sở xã hội đông người, nằm viện lâu ngày. Trong những trường hợp này cần theo chỉ định của bác sĩ. |
Lịch tiêm ngừa vắc xin cúm A
Theo thông tin kê toa, 4 loại vắc xin phòng cúm được Bộ Y tế cấp phép sử dụng hiện nay có phác đồ tiêm như sau:
| Tên vắc xin | Vaxigrip Tetra | Influvac Tetra | GC FLU Quadrivalent | Ivacflu-S (Việt Nam) |
| Lịch tiêm | Trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa tiêm cúm trước đây có lịch tiêm 2 mũi:
Từ 9 tuổi trở lên chưa tiêm vắc xin cúm: Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hằng năm. Thời điểm tiêm vắc xin phòng cúm lý tưởng cho phụ nữ mang thai là trong tam cá nguyệt thứ hai và tam cá nguyệt thứ ba. |
Trẻ từ 6 tháng đến 35 tháng tuổi chưa tiêm vắc xin cúm, tiêm 2 mũi (liều 0,25 ml):
– Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. – Sau đó tiêm nhắc lại 1 mũi hàng năm. Trẻ từ 36 tháng đến 8 tuổi chưa tiêm vắc xin cúm, tiêm 2 mũi (liều 0,5 ml): – Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. – Sau đó tiêm nhắc lại 1 mũi hàng năm. Trẻ từ 9 tuổi trở lên và người lớn: Tiêm 01 mũi (liều 0,5 ml). Sau đó tiêm nhắc lại hàng năm. |
||
Thời điểm nên chích ngừa vắc xin cúm A
Đối với hầu hết mọi đối tượng (từ 6 tháng tuổi trở lên) có thể tiêm vắc xin cúm A vào bất kỳ thời điểm nào. Tốt nhất nên tiêm trước mỗi mùa cúm 2 tuần để cơ thể có đủ thời gian để sản sinh kháng thể bảo vệ tối ưu. Tại Việt Nam mùa cúm thường hoạt động mạnh vào mùa đông xuân và đạt đỉnh trong khoảng tháng 3 - 4 và tháng 9 - 10 hàng năm.
Theo CDC Hoa Kỳ, để đảm bảo hiệu quả tối ưu của vắc xin chống lại các chủng virus cúm phổ biến ở cả bán cầu Bắc và bán cầu Nam, thành phần của vắc xin cúm được sửa đổi hai lần trong một năm và điều chỉnh theo chủng virus cúm đang lưu hành (theo dữ liệu từ Hệ thống giám sát và ứng phó cúm toàn cầu - GISRS của WHO). Tiêm vắc xin trong mùa hiện tại chỉ mang lại khả năng bảo vệ tốt ở mùa cúm đó.
Giá và địa chỉ uy tín tiêm phòng cúm A
Vắc xin phòng cúm mùa được chỉ định tiêm phòng theo định kỳ mỗi năm. Giá vắc xin phòng cúm A sẽ được xác định tùy thuộc vào đối tượng tiêm chủng, loại vắc xin chủng ngừa và cơ sở lựa chọn tiêm vắc xin. Dưới đây là bảng giá tiêm vắc xin phòng cúm A mới nhất hiện đang sử dụng tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC.
1. Giá của vaccine cúm A
Hiện tại, giá vaccine cúm A dao động từ 315.000 đồng đến 350.000 đồng/mũi, tùy thuộc vào mỗi cơ sở tiêm chủng.
Tham khảo giá vaccine cúm A tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
| Tên vắc xin | Vaxigrip Tetra
(Pháp) |
Influvac Tetra (Hà Lan) | GC FLU Quadrivalent (Hàn Quốc) | Ivacflu-S (Việt Nam) |
| Giá thành (đồng) | 356.000 | 356.000 | 350.000 | 315.000 |
Đăng ký tiêm vắc xin cúm cho cả gia đình!
(*) Lưu ý: Giá vắc xin hiện tại có thể biến đổi phụ thuộc vào nguồn cung và thông tin thời sự trên thị trường. Để tham khảo bảng giá chính xác nhất, Quý Khách vui lòng truy cập TẠI ĐÂY
(*)Giá vắc xin tại VNVC đã bao gồm: miễn phí khám với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, miễn phí các dịch vụ chăm sóc Khách hàng cao cấp (trung tâm rộng lớn, phòng khám phòng tiêm hiện đại, máy điều hoà 2 chiều, nước uống sạch, khu vui chơi rộng rãi sinh động, nhiều tiện ích riêng biệt cho Khách hàng như phòng cho mẹ và bé, khu vệ sinh riêng cho trẻ em, khu vực sử dụng tã/ bỉm/ khăn giấy miễn phí, sạc điện thoại miễn phí, miễn phí hoặc hỗ trợ phí giữ xe…); phí dành cho hệ thống cấp cứu xử trí phản ứng sau tiêm ngay tại trung tâm VNVC (nếu có).
Giá vắc xin cúm tại VNVC cũng đã bao gồm phí cho tài liệu, ấn phẩm phục vụ Khách hàng (sổ tiêm, phiếu tiêm, tài liệu thông tin về các bệnh dịch, vắc xin, các chương trình giáo dục cộng đồng về vắc xin và tiêm chủng…); chi phí cuộc gọi, tin nhắn (SMS) nhắc lịch tiêm vắc xin; phí chăm sóc Khách hàng trên đa nền tảng (tổng đài, mạng xã hội, tại trung tâm…); phí lưu trữ thông tin lịch sử tiêm chủng…
2. Địa chỉ tiêm vắc xin cúm A an toàn và uy tín
Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC là đơn vị tiêm chủng uy tín, chất lượng và an toàn hàng đầu tại Việt Nam, có đầy đủ 4 loại vắc xin phòng cúm (bao gồm vắc xin cúm tứ giá và cúm tam giá) được Bộ Y tế cấp phép sử dụng cho trẻ em và người lớn. 100% vắc xin được nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới, đảm bảo nguồn cung ổn định nhằm đáp ứng nhu cầu tiêm chủng tăng cao của người dân cả nước trong tình hình dịch bệnh phức tạp.
Ngoài ra, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC còn đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống dây chuyền lạnh bao gồm 4 kho lạnh tổng đặt tại Bắc - Trung Nam, hàng trăm kho lạnh đặt tại các trung tâm, tủ bảo quản chuyên dụng tại mỗi phòng tiêm, gần 40 xe lạnh vận chuyển trên toàn quốc, tất cả đều đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế, được cơ quan y tế thẩm định và công nhận, toàn bộ vắc xin luôn duy trì ở nhiệt độ chuẩn từ 2 - 8 độ C theo quy định của Nhà sản xuất.
Ngoài ra, VNVC còn xây dựng và đào tạo chuyên nghiệp đội ngũ nhân viên y tế chất lượng, chuyên môn kỹ thuật cao, 100% có chứng chỉ an toàn tiêm chủng, được đào tạo bài bản về kiến thức vắc xin và cập nhật nhanh thông tin mới về tiêm chủng cũng như tình hình dịch bệnh, đảm bảo quy trình luôn diễn ra theo đúng quy định và được giám sát chặt chẽ.
Bên cạnh đó, đội ngũ chăm sóc Khách hàng, tổng đài, nhân viên tư vấn được đào tạo về kỹ năng nghiệp vụ chuyên nghiệp, luôn trong tư thế sẵn sàng giải đáp thắc mắc và hướng dẫn quy trình cho Khách hàng một cách nhanh chóng và kỹ lưỡng.
VNVC còn phối hợp cùng với các đơn vị tài chính triển khai nhiều giải pháp tài chính tối ưu nhằm hỗ trợ thanh toán, nhẹ gánh chi phí cho người dân khi đi tiêm chủng thông qua chương trình “Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau” với lãi suất 0% thời gian linh hoạt, chương trình trả góp không lãi suất qua thẻ tín dụng, chính sách chia nhỏ chi phí khi tham gia Gói vắc xin thành nhiều lần thanh toán, đi kèm nhiều chương trình ưu đãi, quà tặng hấp dẫn.
Để tham khảo chi tiết về vắc xin cúm tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp.
Làm thế nào để tiêm vắc xin cúm A?
Để tiêm vắc xin cúm A tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng hàng đầu Việt Nam - VNVC, Quý Khách có thể đăng ký dễ dàng, nhanh gọn theo 5 cách sau đây:
Cách 1: Đăng ký qua tổng đài
- Bước 1: Liên hệ qua số hotline 028 7102 6595
- Bước 2: Đội ngũ VNVC sẽ liên hệ tư vấn và hỗ trợ khách hàng hẹn lịch tiêm chủng và đặt loại vắc xin mong muốn tại VNVC.
Cách 2: Đăng ký thông qua Fanpage Facebook
- Bước 1: Truy cập Fanpage chính thức: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn
- Bước 2: Trực tiếp nhắn tin trên Fanpage và sẽ có tư vấn viên VNVC hỗ trợ Quý Khách đặt vắc xin và lịch hẹn.
Cách 3: Đặt giữ vắc xin và hẹn lịch tiêm chủng tại trang vax.vnvc.vn
- Bước 1: Truy cập trang web https://vax.vnvc.vn/vaccine
- Bước 2: Chọn loại vắc xin theo nhu cầu và nhấn “Đăng ký mũi tiêm”
- Bước 3: Điền đầy đủ thông tin về người tiêm, điểm tiêm và nhấn “tiếp tục”. Lưu ý, chọn ‘Thêm vắc xin’ nếu Quý Khách có nhu cầu đặt trước loại vắc xin khác hoặc đặt trước cho người thân và gia đình.
- Bước 4: Xem điều khoản và tiến hành thanh toán hóa đơn vắc xin đã chọn.
- Bước 5: Đội ngũ VNVC sẽ liên hệ lại với Khách hàng để xác nhận.
Cách 4: Đăng ký gói vắc xin thông qua app VNVC
- Bước 1: Tải app VNVC trên App Store (đối với hệ điều hành IOS) hoặc Google Play (Đối với hệ điều hành Android)
- Bước 2: Truy cập vào ứng dụng VNVC
- Bước 3: Bấm “Đặt mua vắc xin”
- Bước 4: Chọn người tiêm. Nếu chưa có thông tin người được tiêm, Khách hàng nhấn vào mục “Thêm hồ sơ dịch vụ”, điền đầy đủ thông tin và nhấn nút “Thêm mới” để tạo hồ sơ
- Bước 5: Kiểm tra thông tin người tiêm và chọn “Chọn người tiêm”
- Bước 6: Điền đầy đủ thông tin bao gồm: Trung tâm muốn tiêm, ngày muốn tiêm, chọn vắc xin và nhấn “Xác nhận”
- Bước 7: Kiểm tra lại thông tin và nhấn “Thanh Toán”
- Bước 8: Đọc kỹ “Quy định khi đặt giữ vắc xin ” sau đó bấm “Tôi xác nhận đã đọc và đồng ý với chính sách và điều khoản khi đặt giữ vắc xin”, nhấn “Xác nhận để tiếp tục”
- Bước 9: Chọn hình thức thanh toán phù hợp
- Bước 10: Nhấn “Thanh toán”
- Bước 11: Đợi xác nhận từ VNVC
Cách 5: Đặt giữ vắc xin và thanh toán trực tiếp tại trung tâm VNVC
Quý Khách có thể đến trực tiếp hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên 56 tỉnh thành trên cả nước để được tư vấn hỗ trợ và đặt giữ vắc xin nhanh chóng.
(*) Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần đây TẠI ĐÂY
>> Hướng dẫn cách đăng ký tiêm vắc xin cúm A chi tiết, đơn giản, nhanh chóng TẠI ĐÂY
Tác dụng phụ có thể gặp sau khi tiêm vaccine cúm A
Tất cả các loại dược phẩm bao gồm thuốc và vắc xin đều có thể gây ra các tác dụng phụ. Hầu hết các tác dụng phụ đều biểu hiện rất nhẹ và chỉ mang tính tạm thời, thường hồi phục trong khoảng thời gian rất ngắn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vaccine cúm A có thể gây ra một số phản ứng bất lợi nghiêm trọng cần phải lưu ý, cụ thể như sau:
1. Phản ứng thường gặp
Theo WHO, các phản ứng thường gặp nhất được báo cáo ở cả người lớn và trẻ em khi tiêm phòng vắc xin cúm bao gồm: đau nhẹ tại chỗ tiêm (60 – 80% người tiêm), sốt nhẹ (2 – 10%), khó chịu, đau đầu, đau cơ và mệt mỏi. Mặc dù có lo ngại rằng vắc xin cúm bất hoạt từ trứng có thể gây ra phản vệ ở những người bị dị ứng với trứng, nhưng những phản ứng như vậy vẫn chưa được ghi nhận.
Các phản ứng chi tiết của các loại vắc xin phòng cúm:
| Tên vắc xin | Phản ứng thường gặp |
| Vaxigrip Tetra | Đau, nhạy cảm, đỏ, sưng, bầm tím và cứng tại vị trí tiêm, mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, đau nhức cơ bắp, đau khớp, sốt, run rẩy, tiêu chảy, buồn nôn, đổ mồ hôi quá nhiều, nóng trong người (người cao tuổi), tức ngực (ở người lớn), cáu kỉnh - quấy khóc - buồn ngủ - chán ăn, nôn mửa (ở trẻ em), giảm tiểu cầu), sưng tuyến ở cổ, nách hoặc bẹn (hạch to) |
| Influvac Tetra | Liên quan đến vị trí tiêm:
- Đau, đỏ, sưng, bầm tím hoặc có cục cứng xung quanh vị trí tiêm. Các phản ứng khác của cơ thể: - Đau đầu, mệt mỏi, run rẩy, đổ mồ hôi - Đau nhức cơ và khớp Tác dụng phụ bổ sung được báo cáo ở trẻ em: - Đau dạ dày, tiêu chảy, nôn mửa, chán ăn - Buồn ngủ, sốt |
| GC FLU Quadrivalent | - Các phản ứng tại chỗ có thể xảy ra như: Đỏ, phù nề, đau
- Các phản ứng thường gặp như: Sốt, ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi, nôn mửa |
| Ivacflu-S | - Phản ứng tại chỗ: Đau tại vị trí tiêm, sưng, mảng cứng và quầng đỏ;
- Phản ứng toàn thân: Mệt mỏi, khó chịu, ớn lạnh, buồn nôn, sốt nhẹ, đau cơ, đau đầu, đau khớp. |
2. Phản ứng nghiêm trọng
Trong một số trường hợp đặc biệt, vaccine cúm A có thể gây ra các phản ứng nghiêm trọng nhưng cực hiếm gặp, cụ thể như sau:
| Tên vắc xin | Phản ứng nghiêm trọng |
| Vaxigrip Tetra | - Co giật có hoặc không có sốt, rối loạn thần kinh có thể dẫn đến cứng cổ;
- Ngứa ran hoặc tê ở tay hoặc chân (cảm giác bất thường) - Lú lẫn, tê liệt, đau và yếu chân tay, mất thăng bằng, mất phản xạ, liệt một phần hoặc toàn bộ cơ thể (viêm não tủy, viêm dây thần kinh, hội chứng Guillain-Barre) - Viêm mạch máu có thể dẫn đến phát ban da và trong những trường hợp rất hiếm gặp là các vấn đề tạm thời về thận - Phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ) |
| Influvac Tetra | Các phản ứng dị ứng bao gồm:
- Sưng chân tay, mặt, mắt, bên trong mũi, miệng hoặc cổ họng - Khó thở hoặc khó nuốt - Nổi mề đay, ngứa (đặc biệt là ở tay hoặc chân), đỏ da (đặc biệt là xung quanh tai) hoặc phản ứng da nghiêm trọng - Mệt mỏi hoặc yếu bất thường, đột ngột và nghiêm trọng. |
| GC FLU Quadrivalent | - Sốt, nhức đầu, co giật, loạn động và lú lẫn thường xảy ra trong vòng 2 tuần sau khi tiêm vắc xin;
- Rất hiếm: Phản ứng dị ứng, sốc phản vệ, rối loạn tạm thời hệ thần kinh trung ương và ngoại biên. - Tê liệt, đau thần kinh, xuất huyết não, viêm hệ thần kinh (ví dụ, hội chứng Guillain-Barré). |
| Ivacflu-S | - Có thể gặp trường hợp sốc phản vệ hiếm gặp, tỷ lệ rất hiếm (1/1.000.000 liều) |
Xem thêm: Tác dụng phụ thường gặp của vắc xin cúm.
Lưu ý khi tiêm vắc xin cúm A
Khi thực hiện tiêm vắc xin cúm A, người tiêm cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Đảm bảo thực hiện khám sàng lọc trước khi tiêm: Người tiêm cần được bác sĩ thực hiện khám tổng quan về thể trạng hiện tại và khai thác tiền sử bệnh lý, tiền sử tiêm chủng và các phản ứng dị ứng chi tiết, nhằm đảm bảo an toàn
- Thực hiện tiêm chủng: Được đối chiếu 5 đúng (đúng loại vắc xin, đúng đối tượng, đúng liều, đúng đường, đúng kỹ thuật) một cách chính xác và không để lại sai sót;
- Theo dõi sau tiêm: Người tiêm cần ở lại cơ sở tiêm chủng tối thiểu 30 phút để theo dõi phản ứng sau tiêm. Sau đó, người tiêm cần tiếp tục theo dõi tại nhà trong khoảng 24 - 48 tiếng tiếp theo. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường cần thăm khám cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp, xử trí kịp thời.
Các câu hỏi thường gặp khi tiêm vắc xin cúm A
1. Tại sao phải chích ngừa vắc xin cúm A hằng năm?
Tất cả mọi đối tượng đều cần chích ngừa vắc xin cúm A theo định kỳ hằng năm một lần. Nguyên nhân là do virus cúm có cơ chế trôi dạt kháng nguyên và liên tục biến đổi theo thời gian, miễn dịch có được từ vắc xin hoặc nhiễm cúm mùa này, không đủ để bảo vệ cho mùa cúm sau. Do đó, các nhà nghiên cứu và sản xuất vắc xin phải liên tục cập nhật vắc xin qua từng mùa để mang lại hiệu quả cao và phù hợp nhất với chủng virus cúm đang lưu hành trên thế giới.
2. Nên tiêm loại vaccine cúm A nào?
Tất cả các loại vaccine cúm A hiện nay đều an toàn và mang lại hiệu quả cao bảo vệ khỏi các chủng virus cúm phổ biến. Do đó, tùy thuộc vào độ tuổi, thể trạng, tình hình cung ứng vắc xin mà các chuyên gia sẽ tư vấn loại vắc xin phòng cúm phù hợp nhất với người tiêm.
3. Tiêm vaccine cúm A rồi có thể mắc cúm không?
Tiêm vaccine cúm A rồi vẫn có nguy cơ mắc cúm, nhưng biểu hiện triệu chứng sẽ nhẹ hơn và nguy cơ biến chứng nặng, phải nhập viện, thậm chí tử vong rất thấp. Đồng thời, tiêm vắc xin cúm giúp ngăn ngừa lây lan virus cúm trong cộng đồng một cách hiệu quả. Thực tế, một mùa cúm có rất nhiều loại virus cúm khác nhau lưu hành, do đó một người đã tiêm vắc xin phòng cúm vẫn có khả năng mắc các loại cúm không có trong vắc xin.
Trong 100 năm kể từ khi virus cúm được phân lập, các chế phẩm vắc xin cúm đã có nhiều cải tiến để đảm bảo khả năng bảo vệ hiệu quả, đồng thời vẫn duy trì tính an toàn và khả năng dung nạp tốt. Các đột biến tái phát của các chủng cúm đã thúc đẩy sự ra đời của vắc xin cúm thế hệ mới được xác định dựa trên các chủng thường gặp nhất được phân lập trong mùa trước trong quá trình giám sát liên tục của WHO. Vaccine cúm A mang khả năng phòng cả 2 chủng virus cúm A (H1N1 và H3N2) và 2 chủng virus cúm B (Yamagata và Victoria) phổ biến, giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc cúm và biến chứng nguy hiểm hiệu quả.
- Yamauchi, Y. (2020). Influenza A virus uncoating. Advances in Virus Research, 1–38. https://doi.org/10.1016/bs.aivir.2020.01.001
- BARBERIS, I., MYLES, P., AULT, S., NL BRAGAZZI, & MARTINI, M. (2016). History and evolution of influenza control through vaccination: from the first monovalent vaccine to universal vaccines. Journal of Preventive Medicine and Hygiene, 57(3), E115. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5139605/
- Gomez, M. M., & Fenton, M. J. (2013). Immunobiology of Influenza Vaccines. CHEST Journal, 143(2), 502–510. https://doi.org/10.1378/chest.12-1711
- Hopkins, J., & Sood, G. (n.d.). https://www.hopkinsmedicine.org/-/media/files/health/11flumythsinfographic.pdf
- Å. Örtqvist, Granath, F., J. Askling, & Hedlund, J. (2007). Influenza vaccination and mortality: prospective cohort study of the elderly in a large geographical area. European Respiratory Journal, 30(3), 414–422. https://doi.org/10.1183/09031936.00135306
- 2024-2025 Flu Vaccine Effectiveness: What Do We Know? (2024). Flu.com. https://www.flu.com/Articles/2024/2024-2025-Flu-Vaccine-Effectiveness
- Smith, J. (2020, August 27). Is the flu shot safe? Medicalnewstoday.com; Medical News Today. https://www.medicalnewstoday.com/articles/312469
BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ
Tiêm HPV 1 mũi duy nhất giá bao nhiêu tiền? Có nên hay không?
Tiêm HPV 1 mũi duy nhất giá bao nhiêu? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm khi tìm hiểu về vắc xin ngừa HPV –...
Vacxin viêm màng não mô cầu nhóm B giá bao nhiêu? Tiêm ở đâu?
50% bệnh nhân mắc não mô cầu nhóm B tử vong nếu không điều trị. Có đến 20% bệnh nhân sống sót chịu di chứng về thể...
Các phản ứng sau tiêm não mô cầu BC từ nhẹ đến nặng và cách xử trí
Vắc xin não mô cầu BC được phát triển đầu tiên tại Cuba để đối phó với một đợt dịch bệnh viêm màng não do não mô...
Lịch tiêm chủng cho trẻ em từ 0-12 tuổi VNVC bố mẹ cần biết
Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ trong giai đoạn 0-12 tuổi vô cùng non nớt và dễ nhiễm bệnh do sức đề kháng chưa hoàn thiện, miễn dịch...
Lịch tiêm chủng cho trẻ 18 tháng tuổi đầy đủ và mới nhất
Trẻ cần được tiêm nhắc một số mũi vắc xin quan trọng theo lịch tiêm chủng cho trẻ 18 tháng tuổi bởi giai đoạn này lượng kháng...
Bảng giá tiêm chủng cho trẻ sơ sinh tại VNVC [Cập nhật mới nhất]
Tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch cho trẻ sơ sinh là bước quan trọng để dự phòng bệnh tật, bảo vệ sức khỏe của trẻ ngay...
