Hình ảnh người bị bệnh dại qua từng giai đoạn của bệnh

Virus gây bệnh dại tấn công trực tiếp vào hệ thần kinh trung ương, gây tử vong 100% nếu không được xử lý vết thương và tiêm phòng sau phơi nhiễm đầy đủ. Chính vì vậy, việc nhận diện sớm các dấu hiệu qua từng giai đoạn tiến triển của bệnh là yếu tố then chốt trong việc bảo vệ tính mạng. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ hình ảnh người bị bệnh dại qua từng giai đoạn để mọi người dễ dàng nhận biết các biểu hiện đặc trưng và có hướng xử lý nhanh chóng, hiệu quả.

Tìm hiểu chung về bệnh dại

Bệnh dại là bệnh lý nhiễm trùng cấp tính cực kỳ nguy hiểm, do virus dại (thuộc họ Rhabdoviridae, giống Lyssavirus) gây ra, tấn công trực tiếp vào hệ thần kinh trung ương. Bệnh lây từ động vật sang người chủ yếu thông qua nước bọt từ vết cắn, cào, liếm của động vật nhiễm bệnh dại lên vết thương hở hoặc niêm mạc. Ngoài ra, một số trường hợp hiếm gặp có thể bị lây nhiễm qua đường hô hấp (hít khí dung có chứa virus) hoặc khi ghép mô tạng của người bị nhiễm bệnh. Khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn toàn phát, cả người và động vật gần như không có cơ hội sống sót.

Diễn tiến của bệnh dại thường trải qua nhiều giai đoạn, bắt đầu bằng các triệu chứng mơ hồ như sốt nhẹ, mệt mỏi, nhức đầu, mất cảm giác hoặc đau rát tại vị trí vết cắn (giai đoạn tiền triệu). Tiếp đến là giai đoạn viêm não với các biểu hiện rõ rệt như sợ ánh sáng, tiếng động, gió nhẹ, mất ngủ, tăng tiết nước bọt, giãn đồng tử, và rối loạn thần kinh thực vật. Bệnh thường kết thúc bằng tình trạng liệt cơ hô hấp, dẫn đến tử vong trong vòng vài ngày kể từ khi phát bệnh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh dại vẫn là mối đe dọa toàn cầu với khoảng 60.000 – 70.000 ca tử vong mỗi năm, phần lớn tập trung tại các khu vực có khí hậu nhiệt đới, nơi có tới 3/4 dân số thế giới sinh sống.

Tại châu Á và châu Phi, chó là nguồn lây nhiễm chính. Ở Ấn Độ, mỗi năm có khoảng 3 triệu người phải tiêm phòng sau phơi nhiễm, trong đó trẻ em chiếm đến 40%. Trung Quốc cũng từng ghi nhận sự gia tăng đáng kể các ca tử vong do bệnh dại, từ 226 ca vào năm 2000 lên tới 2.500 ca năm 2006, và đỉnh điểm là 3.300 ca vào năm 2007. Đặc biệt, tại khu vực Đông Nam Á, tỷ lệ tử vong vì bệnh dại chiếm tới 80% tổng số ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm.

Ở Việt Nam, bệnh dại là bệnh lưu hành, xảy ra tại nhiều tỉnh, thành phố. Trong giai đoạn từ 1990 – 1995, tỷ lệ tử vong là 0,43/100.000 dân mỗi năm, trung bình mỗi năm ghi nhận từ 350 – 500 ca tử vong, với nguyên nhân chủ yếu đến từ chó chiếm tới 96 – 97%, sau đó là mèo chiếm 3 – 4%. (2)

Hình ảnh người bị bệnh dại qua các giai đoạn phát triển của bệnh

Bệnh dại tiến triển theo từng giai đoạn với những triệu chứng đặc trưng. Việc nhận diện sớm dấu hiệu của bệnh qua hình ảnh giúp nâng cao nhận thức và xử lý kịp thời, từ đó hạn chế nguy cơ tử vong. Dưới đây là hình ảnh người bị bệnh dại qua các giai đoạn phát triển của bệnh:

1. Hình ảnh bệnh dại giai đoạn ủ bệnh

Hình ảnh bệnh dại giai đoạn ủ bệnh thường không thể hiện triệu chứng rõ rệt trên người bệnh, bởi đây là thời điểm virus dại đã xâm nhập vào cơ thể nhưng chưa tấn công đến hệ thần kinh trung ương. Tuy nhiên, một số hình ảnh mô phỏng và minh họa có thể giúp hình dung quá trình tiến triển âm thầm này:

2. Hình ảnh người bị bệnh dại giai đoạn tiền triệu

Giai đoạn tiền triệu của bệnh dại thường kéo dài từ 1 – 4 ngày, với các biểu hiện ban đầu như lo âu, sợ hãi vô cớ, đau đầu, sốt nhẹ, mệt mỏi, khó chịu toàn thân, kèm theo cảm giác ngứa rát, tê bì hoặc đau nhói tại vị trí bị virus xâm nhập. Dưới đây là hình ảnh bệnh dại giai đoạn tiền triệu:

3. Hình ảnh bị dại giai đoạn cấp tính

Giai đoạn cấp tính là lúc bệnh bùng phát mạnh với các triệu chứng rõ rệt, dữ dội và nguy hiểm. Có 2 thể bệnh chính:

3.1 Thể hung dữ

Ở bệnh dại thể hung dữ, người bệnh có thể xuất hiện một số biểu hiện như có cảm giác bồn chồn, lo lắng, sợ nước, sợ gió, hay bị ảo giác, lú lẫn, hành vi hung hăng, co thắt cơ bắp, khó thở, nuốt khó, tiết nhiều nước bọt, sủi bọt ở miệng, tê liệt, ngưng tim ngưng thở, tử vong.

3.2 Thể liệt

Ở bệnh dại thể liệt, người bệnh sẽ xuất hiện các dấu hiệu tê liệt cơ bắp, thường bắt đầu ở vị trí vết thương, cơ bắp dần dần bị tê liệt, bắt đầu từ vết cắn hoặc vết xước. Tình trạng hôn mê từ từ phát triển, và cuối cùng là tử vong.

Hướng dẫn cách phòng bệnh dại

Để phòng bệnh dại hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp sau:

1. Tiêm phòng cho vật nuôi

Tiêm vắc xin dại đầy đủ và định kỳ cho chó, mèo và các động vật có nguy cơ khác theo khuyến cáo của cơ quan thú y là biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa bệnh dại ở động vật, từ đó bảo vệ con người. Tiêm nhắc lại hàng năm theo đúng lịch để duy trì hiệu quả bảo vệ của vắc xin.

2. Quản lý chặt chẽ vật nuôi:

• Không thả rông chó, mèo, khi ra đường phải có dây xích và rọ mõm đối với chó.
• Nuôi nhốt cẩn thận để tránh tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc động vật mắc bệnh.
• Báo cáo ngay cho cơ quan thú y khi phát hiện động vật có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh dại (hung dữ bất thường, chảy nhiều dãi, sợ nước, co giật, liệt...).
• Tiêu hủy động vật mắc bệnh dại theo quy định.

3. Phòng tránh bị động vật cắn:

• Không trêu chọc, đùa nghịch quá khích với chó, mèo hoặc các động vật khác, đặc biệt là khi chúng đang ăn, ngủ hoặc chăm sóc con non.
• Không tiếp cận động vật hoang dã.
• Dạy trẻ em cách phòng tránh và không chơi đùa với động vật lạ hoặc không rõ nguồn gốc.

4. Xử lý khi bị động vật cắn, cào, liếm:

• Rửa ngay vết thương dưới vòi nước chảy mạnh bằng xà phòng liên tục trong ít nhất 15 phút. Nếu không có xà phòng, rửa kỹ bằng nước sạch. Đây là bước sơ cứu quan trọng nhất để loại bỏ bớt virus dại.
• Sau khi rửa sạch, sát khuẩn bằng cồn 45 - 70 độ, cồn iod hoặc các dung dịch sát khuẩn khác.
• Đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng vắc xin dại và huyết thanh kháng dại (nếu cần) theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý điều trị hoặc dùng thuốc nam.

5. Tiêm vắc xin phòng dại cho người:

• Tiêm dự phòng trước phơi nhiễm: Dành cho những người có nguy cơ cao tiếp xúc với virus dại như cán bộ thú y, người làm việc trong phòng thí nghiệm về dại, người sống trong vùng có dịch dại lưu hành. Phác đồ tiêm dự phòng gồm 3 mũi vào các ngày N0 - N7 - N21 hoặc ngày 28. Nếu bị cắn, phác đồ tiêm ngừa sau phơi nhiễm dại chỉ cần tiêm bổ sung 2 mũi, không cần dùng huyết thanh kháng dại kể cả khi vết thương nặng.
• Tiêm sau phơi nhiễm: Thực hiện càng sớm càng tốt sau khi bị động vật nghi dại cắn, cào hoặc liếm. Lịch tiêm vắc xin sau phơi nhiễm gồm 5 mũi trong một tháng, vào các ngày N0 - N3 - N7 - N14 - N28. Việc tiếp tục hay dừng tiêm phụ thuộc vào tình trạng vết thương và kết quả theo dõi con vật trong 10 ngày.

⇒ Tham khảo thêm: Phác đồ tiêm phòng dại

Qua những hình ảnh người bị bệnh dại qua từng giai đoạn phát triển, hy vọng mọi người đã có cái nhìn trực quan, cụ thể hơn về mức độ nguy hiểm của bệnh cũng như tầm quan trọng của việc phòng ngừa. Tuyệt đối không nên xem nhẹ bất kỳ vết cắn hay tiếp xúc nào với động vật nghi nhiễm. Việc tiêm vắc xin kịp thời, tiêm phòng đầy đủ cho vật nuôi và nâng cao ý thức phòng bệnh chính là “lá chắn” hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi hậu quả nghiêm trọng do bệnh dại gây ra.