HPV type 11 có nguy hiểm không? Điều trị và phòng ngừa

Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư ở cả nam và nữ, mụn cóc sinh dục, sùi mào gà. Vậy, virus HPV type 11 có nguy hiểm không? Gây ra những ảnh hưởng gì cho sức khỏe người bệnh? Hãy cùng VNVC tìm hiểu nhé.

1. HPV type 11 là gì?

HPV type 11 là chủng virus thuộc nhóm PAPOVA. Không phải là tuýp virus nguy cơ cao dẫn đến các bệnh ung thư ở cả nam và nữ như 12 type HPV nguy cơ cao; tuy nhiên, HPV type 11 khá phổ biến, được phát hiện ở phần lớn người nhiễm virus HPV. [1]

2. HPV type 11 gây nên những bệnh gì?

Trong hơn 40 chủng virus phổ biến có khả năng lây truyền qua đường tình dục, HPV type 11 và 6 và một số chủng virus HPV nguy cơ thấp khác như 40, 42, 43, 44, 53, 54, 61, 72, 73 và 81 không gây bệnh ung thư nói chung và ung thư cổ tử cung nói riêng. Một số bệnh lành tính mà virus HPV type 11 có thể gây ra, bao gồm:

2.1. Mụn cóc sinh dục do HPV 11

Mụn cóc sinh dục do virus HPV 11 có thể xảy ra ở cả nam và nữ, ở mọi lứa tuổi. Ước tính hằng năm, Hoa Kỳ có đến hơn 1 triệu ca mụn cóc sinh dục được ghi nhận. Thông thường mụn cóc sinh dục được biểu hiện bằng các khối u sần xuất hiện trên da, niêm mạc ở bộ phận sinh dục người bệnh. 

Ban đầu, mụn cóc sinh dục xuất hiện dưới dạng mụn li ti màu đỏ hồng hoặc gần như màu da ở bộ phận sinh dục nam và nữ. Khi sờ vào có cảm giác cứng và thô ráp. Sau một thời gian, mụn cóc sinh dục phát triển thành từng mảng hoặc các nốt chồng lên nhau. Vị trí xuất hiện mụn sẽ trở nên sần sùi như da cóc. 

Ngoài bộ phận sinh dục, mụn cóc còn có thể mọc ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, không gây đau hay ngứa ngáy, mà đôi khi chỉ gây cảm giác khó chịu vì mọc ở bộ phận nhạy cảm. Không nên cọ xát quá mạnh nơi mọc mụn cóc vì có thể gây chảy máu và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

2.2. HPV type 11 gây sùi mào gà

Sùi mào gà do virus HPV type 11 là một trong những căn bệnh lây truyền qua đường tình dục thường gặp nhất ở cả nam và nữ. Bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục (sinh dục-sinh dục, hậu môn-sinh dục, sinh dục-miệng) và cả mẹ truyền sang con. 

Sùi mào gà đặc trưng bởi các nốt sẩn, mảng sùi (có hình dáng giống súp lơ) có màu da, nâu hoặc hồng ở niêm mạc sinh dục, miệng, hậu môn. Sùi mào gà thường xuất hiện sau 3-9 tháng nhiễm virus HPV.

Các tổn thương do sùi mào gà thường ít khi mang lại cảm giác đau đớn, khó chịu cho bệnh nhân. Đa phần do người bệnh tình cờ phát hiện, số ít bệnh nhân có cảm giác đau, ngứa hay ra máu khi quan hệ. Hiện không có xét nghiệm tầm soát sùi mào gà, bệnh nhân có những thương tổn nghi ngờ bệnh nên đến bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.

2.3. U nhú đường hô hấp tái phát (RRP)

U nhú đường hô hấp tái phát (RRP) là một dạng u hiếm gặp, thường lành tính, do người mẹ nhiễm virus HPV và truyền sang con khi sinh. Trẻ nhiễm virus tiến triển thành u nhú hình thành trong cổ họng hoặc đường hô hấp. Số trường hợp RRP mới hàng năm ở Hoa Kỳ được ước tính từ 80 đến 1500 ca (khoảng 3,6 đến 4,3% trường hợp trên 100.000 ca sinh).

Các dấu hiệu RRP ở trẻ sơ sinh bao gồm khóc khàn, yếu, thở khò khè, trong trường hợp nặng bệnh nhân có thể bị tắc nghẽn đường thở. Ở trẻ lớn hơn có các dấu hiệu khàn tiếng, khó phát âm và thở rít. 

RRP được chẩn đoán bằng phương pháp nội soi thanh quản, sinh thiết. Đầu tiên các bác sĩ sẽ nội soi thanh quản để xác định khối u. U nhú đường hô hấp có thể biểu hiện bằng một tổn thương riêng lẻ hoặc nhiều tổn thương. Sau khi xác định khối u các bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết để chẩn đoán xác định. Điều trị RRP bằng phương pháp phẫu thuật và tiếp tục theo dõi bằng phương pháp nội soi thanh quản, khí quản nếu cần thiết.

3. Dương tính với HPV type 11 có nguy hiểm không?

Nhìn chung virus HPV type 11 không nguy hiểm như các chủng khác nằm trong 12 type virus HPV nguy cơ cao có thể gây ung thư. Tuy nhiên, nếu so với các chủng virus khác thì HPV type 11 cũng chưa thể đánh giá là lành tính vì có khả năng gây mụn cóc, u nhú, sùi mào gà.

Khác với virus HPV type 6 và 18 khi xuất hiện sẽ biến đổi các tế bào trong cơ thể, nguy cơ dẫn đến ung thư, virus HPV type 11 lại chỉ dừng lại ở sùi mào gà, mụn cóc sinh dục, ít có trường hợp gây biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Tuy nhiên, không nên chủ quan trước chủng virus này. Nguy cơ thấp không có nghĩa là không có nguy cơ. Cần theo dõi tình trạng sức khỏe của cơ thể. Khi có những triệu chứng bất thường cần đến ngay bệnh viện để được kiểm tra.

4. HPV type 11 lây nhiễm qua đường nào?

Virus HPV type 11 chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, ngoài ra còn thông qua tiếp xúc và lây truyền từ mẹ sang con. Người nhiễm virus HPV vẫn có thể lây truyền bệnh cho người khác kể cả khi không có triệu chứng bệnh.

HPV type 11 lây truyền qua đường tình dục kể cả tiếp xúc tay với bộ phận sinh dục hoặc quan hệ bằng đường miệng. Trung bình, tỷ lệ lây truyền virus HPV ở nam và nữ qua đường tình dục là 40%. Theo thống kê của CDC, khoảng 50% dân số có hoạt động tình dục sẽ có nguy cơ nhiễm virus HPV một giai đoạn nào đó trong đời. 10 năm đầu sau quan hệ, nguy cơ nhiễm virus HPV là 25%, nguy cơ nhiễm virus có thể lên đến 80% trong suốt cuộc đời của mỗi con người. 

Virus HPV type 11 còn có thể lây truyền qua đường tiếp xúc, khi người lành dùng chung các vật dụng cá nhân với người bệnh như cắt móng tay, đồ lót,... có chứa virus. Virus còn có thể lây lan qua tiếp xúc da kề da ở vùng sinh dục, tại những nơi bao cao su không che phủ.

Virus HPV type 11 có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh đẻ, dẫn đến U nhú đường hô hấp tái phát (RRP). Do đó, khi có kế hoạch mang thai, phụ nữ cần tham khảo thêm ý kiến bác sĩ về việc có cần thực hiện thêm các xét nghiệm tầm soát HPV hay không, giúp bạn an tâm cho kế hoạch mang thai sắp tới. 

5. Cách phòng ngừa HPV type 11

Để phòng ngừa virus HPV type 11 nói riêng và các chủng virus HPV khác nói chung, bạn nên sử dụng bao cao su trong mỗi lần quan hệ và vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm virus HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như lậu, giang mai,...

Bên cạnh đó, nên duy trì mối quan hệ 1 vợ 1 chồng từ cả 2 phía. Tuy nhiên, sử dụng bao cao su vẫn có khả năng nhiễm virus HPV ở những chỗ bao cao su không che phủ được. Vì vậy, tiêm vắc xin phòng virus HPV là phương pháp hiệu quả nhất để chủ động phòng ngừa loại virus này từ sớm.

Vắc xin Gardasil phòng 4 type virus HPV 6, 11, 16, 18 được chỉ định dành cho trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi từ 9-26 tuổi có lịch tiêm như sau:

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2: Cách mũi 1 từ 6 – 12 tháng

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 1 tháng
• Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 3 tháng

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 1 tháng
• Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 3 tháng

Vắc xin Gardasil 9 thế hệ mới được chỉ định sử dụng cho cả trẻ em trai, trẻ em gái, nam - nữ, bảo vệ khỏi 9 type virus HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 hiệu quả lên đến trên 94%.  

Người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 2 mũi:

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 từ 6-12 tháng.

Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

Người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

• Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
• Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.

6. Cách điều trị các bệnh gây nên bởi HPV type 11

6.1. Điều trị mụn cóc sinh dục

Hiện nay, mụn cóc sinh dục có thể được điều trị hiệu quả bằng 1 trong 3 phương pháp sau:

• Đóng băng mụn bằng ni tơ lỏng: Đây là phương pháp điều trị tình trạng mụn cóc không quá nặng an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp điều trị này gây đau đớn cho người bệnh;
• Phẫu thuật loại bỏ mụn trên bề mặt da;
• Đốt mụn bằng tia laser: Phương pháp được áp dụng cho những trường hợp bệnh nặng, diễn biến phức tạp. Ưu điểm của phương pháp là loại bỏ các nốt sần trên da, ngăn chặn khả năng lây lan sang các cơ quan khác. Tuy nhiên, đốt mụn bằng tia laser được đánh giá không phải là phương pháp điều trị dứt điểm. Phương pháp chủ yếu chỉ điều trị vấn đề ngoài da, chứ không tác động đến virus có trong cơ thể. Do đó, bệnh nhân cần theo dõi tình trạng sức khỏe cơ thể, đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu tái phát.

Lưu ý, bệnh nhân không tự ý điều trị mụn cóc sinh dục tại nhà, có thể khiến tình trạng bệnh tồi  tệ hơn, tăng nguy cơ lây nhiễm cho những người xung quanh. 

6.2. Điều trị sùi mào gà

Tùy theo tình trạng sức khỏe người bệnh, mức độ tổn thương và một số yếu tố khác liên quan mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị sùi mào gà phù hợp:

• Điều trị bằng thuốc Podophyllotoxin (podofilox): Đây là loại thuốc có khả năng gây độc tế bào tại chỗ, bằng cách làm tế bào nhiễm virus ngừng phân chia, khiến mô hoại tử và dần tiêu biến. Thuốc được dùng điều trị các u nhú lành tính ngoài da thay cho biện pháp áp lạnh.
• Phá hủy khối u nhú bằng liệu pháp lạnh: Sau khi gây tê người bệnh, bác sĩ sẽ dùng ni tơ lỏng có nhiệt độ là -196 độ C đóng băng tế bào nhiễm virus, khiến tế bào bị tổn thương không thể phục hồi từ đó cắt đứt quá trình phát triển sùi mào gà.
• Một số phương pháp vật lý khác: gồm nạo, cắt, đốt điện, cắt laser CO2,... Trong đó cắt laser CO2 phổ biến hơn cả do có nhiều ưu điểm như ít gây chảy máu, giữ được cấu trúc giải phẫu,... Lưu ý, phương pháp đốt điện trị sùi mào gà chống chỉ định cho người có sùi ở vùng hậu môn, đeo máy tạo nhịp tim.

6.3. Điều trị u nhú đường hô hấp tái phát

Nguyên tắc điều trị u nhú đường hô hấp là phẫu thuật cắt papilloma tại chỗ nhằm giải quyết tình trạng nghẹt thở. Thông thường, để đạt được hiệu quả cao, các bác sĩ sẽ phối hợp 1 phương pháp điều trị phẫu thuật và 1 phương pháp điều trị hỗ trợ

• Điều trị ngoại khoa: Phẫu thuật cắt u nhú, mở khí quản
• Điều trị nội khoa: Điều trị bằng thuốc tác động đến hệ thống miễn dịch của cơ thể hoặc trên siêu vi HPV để làm biến mất u nhú, ngăn tái phát hoặc kéo dài thời gian giữa 2 lần tái phát. 

7. Các câu hỏi thường gặp khi nhiễm HPV loại 11

7.1. HPV type 11 có gây ung thư không?

KHÔNG. Virus HPV type 11 không gây ung thư, nhưng lại là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng u nhú sinh dục. 

7.2. HPV type 11 có tự đào thải không?

CÓ. Phần lớn các trường hợp nhiễm virus HPV chứ không riêng gì trường hợp nhiễm HPV type 11 có thể tự đào thải virus ra khỏi cơ thể trong vòng 2 năm, mà không gây ra triệu chứng. Một số trường hợp virus không thể tự đào thải ra khỏi cơ thể, dẫn đến nhiều bệnh như mụn cóc sinh dục, sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ ở nữ, ung thư dương vật, hậu môn ở nam. 

7.3. Các tổn hại từ các bệnh do HPV 11 gây ra là vĩnh viễn hay tạm thời?

Các thương tổn trên da do virus HPV 11 gây ra như mụn cóc sinh dục, sùi mào gà có thể được điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, khả năng tái phát vẫn khá cao nên cần được theo dõi thường xuyên. Khi có những dấu hiệu bất thường nghi ngờ bệnh tái phát nên đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị. 

HPV type 11 là chủng virus HPV nguy cơ thấp có khả năng gây mụn cóc sinh dục, sùi mào gà, u nhú đường hô hấp. Tuy nhiên đừng vì thế mà chủ quan với chủng virus này. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể tiến triển trầm trọng hơn, đe dọa sức khỏe, cuộc sống và tinh thần người bệnh. Liên hệ hotline 028 7102 6595, fanpage trungtamtiemchungvnvc để được tư vấn và đặt lịch vắc xin phòng virus HPV cho cả nam và nữ.